ALLEDAAGS UIT MARSEILLE EN DE MIDI

MARSEILLE KRUIPT UIT HET BOUW- EN RESTAURATIESTOF

De opening van “Culturele Hoofdstad van Europa” is op 12 januari 2013 en ik zal, als vrijwilliger, de eer ondergaan een dag eerder te gast te zijn in het gloednieuwe paviljoen M dat in 1,5 maand als uit het niets verrees tot echte verbijstering van half Marseille… Niemand kon het geloven maar het kwam er en ook op tijd.. En het is ook nog een waar staaltje van vindingrijke architectuur: een van (verborgen) staal, hout en glas opgetrokken gebouw boven op een bestaand gebouw (!) en pal onder een dozijn grote oude platanen die nu kaal er bij staan… Let wel het gebouwtje is zo’n 80 meter lang en ruim 15 meter breed… Het is HET ontvangst- en info-centrum voor iedereen: bezoeker, vrijwilliger of meewerkende artiest. Wij vinden het hier nu een der 12 steedse wereldwonderen..

Ik rij ook bijna dagelijks, - nu al ruim twee jaar-, over de enorme Boulevard du Littoral in aanbouw die loopt van de “nieuwe museumkluit” (bij het fort Saint Jean en de zee) tot aan de hoge toren van de reder CMA-CAMG en die de as vormt van het moderne tweede centrum van Marseille.

Ik verzeker u dat ik zelden zo’n project heb gezien: het heet dan ook het grootste stedelijke renovatieproject ooit in Europa en kostte in zijn totaliteit de kolossale som van 7 miljard… Wat meer is dan voor La Defense in Parijs werd gespendeerd. En het werd echt een plaatje met zijn schitterende musea in fraaie architectuur: Marseille heeft nu ook het EERSTE staats (rijks)museum van Frankrijk naast Parijs… en dat heet het MUCEM. Het richt zich op de beschavingen rond de Mare Nostrum, waar het dan ook aan ligt. Ja, het wordt zelfs door het water omspoeld!

Het andere adembenemende project is de totale verbouwing van de Vieux Port tot wat nu “het grootste stadsplein van Europa” wordt genoemd (het havenwater wel meegerekend natuurlijk!). De laatste weken zag ik langs de boulevard en in de haven een onwerkelijk schouwspel van tientallen kranen, shovels, vrachtauto’s, walsen en honderden “bouwvakkers”. Die allemaal moesten opleveren en dus dag en vaak ook 's nachts werkten als bezetenen, terwijl het verkeer op provisorische banen er ook nog doorheen raasde! Ik ken uit eigen ervaring grote complexe projecten maar dan op informaticagebied in een industrieel concern van bijna 10.000 werknemers en neem dus diep mijn petje af voor degenen die deze ogenschijnlijke complete chaos tot een einde brachten zonder dat er moord en doodslag aan te pas kwam. Over nerveuze opwinding en mediterrane irritaties heb ik het natuurlijk niet: dat is de energie van deze giga-machine van stadsrenovatie.

U merkt het: ik ben onder de indruk en ook wat “trots”. Op deze stad en zijn bewoners die weer eens uit het bouwstof verrijst in een tijd van inkrimpen, afbouw en werkeloosheid… Marseille was de laatste jaren de anti-crisis in persoon en ik zal dat straks erg gaan missen als alles klaar is. Maar we krijgen er een zeer fraai stadsdeel voor terug waar ik gaarne zal fietsen over de Boulevard du Littoral langs de zee en fraaie gebouwen die lang beroemd zullen blijven. Kom maar zelf kijken in 2013 en lees ook het bij de blog gevoegde programma van MP2013, zoals het komende jaar hier kort en krachtig heet. Tot ziens in Marseille dus!.   

HET KOOR SAINT VICTOIRE IN DE TRÈS SAINT ROSAIRE

Het koor heette dus Choeur Saint Victoire en de dominicanenkerk heet Très Saint Rosaire, en het gebeurde aan de Boulevard Edmond Rostand midden in het Quartier des Antiquaires in Marseille. Op deze zondagmiddag met een fluitende mistral luisterden we 1,5 uur naar dit koor en naar solisten op piano, viool en dwarsfluit… Alles gedragen door de hemelse akoestiek van deze fraaie, zeer hoge kerk van de beruchte witte paters. Ze predikten vroeger donderend en dreigend met de hel, tijdens de vastenprediking in de donkere kerken van het zuidelijke roomse Rijk van Limburg, in mijn jeugd..  Maar gelukkig is er vandaag niemand die op de kansel gaat en luisteren we naar Mendelsohn, Bach, Bachofen, Mozart, Bizet, Verdi, Glück, en Charles en Edgar die u hier niet verwachtte! Een offer aan de jeugdleden van het koor van een 40-tal zangers in Kerstuitrusting. Het is net voor de Kerst dus zijn er hier overal in de vele kerken van de stad kerstuitvoeringen van vaak verrassend hoge kwaliteit en met een niks populistisch repertoire.

De kerk is ¾ vol; de mistral heeft velen achter de kachel gedwongen…We maakten eerst een lange wandeling langs de brocanteurs op straat en hun elitaire collega’s de antiquairs, die ook hun winkels openden. Dit is nog echte brocante zoals het hoort: van kitscherig tot gewoon erg fraai en alles met wat krasjes en deuken. En met de gepeperde commentaren van de verkopers als u wat vrijpostig commentaar levert op prijs of collectie… Een van mijn favoriete sporten. Dus het plebs in de kou op straat en de high-brow in hun fraaie blinkende winkels à l’abri. De klassenmaatschappij van de oude spullen die als het er echt op aan komt elkaar zeer waardeert. Want de een is de outlet van de ander óf nog vaker, de leverancier! 

Mijn handen jeuken als ik de spullen zie; ik ben er gewoon gek op, maar… Ik verkocht een hele grote collectie omdat ik mijn executeur testamentair niet met veel werk wilde opzadelen en dus moet ik nu gewoon zeer gedisciplineerd kijken en niet kopen. Ik moet echt worstelen met een 200 jaar oud boekje in mijn hand met alle kaarten van de werelddelen en uiteraard Frankrijk… Waar je nog op ziet dat Canada toen Nouveau Bretagne heette.. en nog meer historische feitjes met diepe achtergronden. Later zien we wel een half dozijn globes in en op  vele standaarden bij een winkel met “exotica”… Er staan ook een 50-tal opgezette dieren, er hangen wel 50 miniatuurvliegtuigen en boten; op schaal gemaakt volgens echte exemplaren van de laatste eeuwen. De sfeer is betoverend omdat het een grote ontdekkingsreis is door de tijd…

U begrijpt het: dit is mijn favoriet amusement op de donkere dagen voor Kerstmis. De combinatie van mooi, verrassend en verrukkend…

Voor de kerk komen we een ware Kerstman tegen op hoge leeftijd; met een mandje vol chocolaatjes en met een onmiskenbare pastislucht, die hij met je deelt tijdens de conversatie.  Zijn pretje is met aanvallige dames op de foto te gaan “in close position”. Die pret wordt hem graag gegund en zo kiek ik mijn kerstkaart voor 2013: mijn eega met de Marseillaanse Kerstman. Devoot en stout, zoals het ook hoort; want de kerstman is een echte heiden, een ongelovige! En dat is dus ook Kerstmis.

LÉON IS DE BROER VAN PÉRE NOËL?

Tja, dat is zo voor de Avignonnais, al is hij daar met zijn épouse Zoëlle maar enkele dagen in december. Hij deelt dan ook cadeaus  uit, leest verhalen voor en trakteert op warme chocolademelk. Ik las dit in een Franse krant en ga het uitzoeken. Maar ik moet vrezen dat het een ordinaire commerciële grap is… U hoort hier nog meer van!

DE STRIJD OM DE PORTE D’AIX

De Porte d’Aix ligt aan de noordelijke ingang van Marseille waar de A7 ook binnenkomt en is vanouds een centrum van illegale vluchtelingen die hier wat proberen te verdienen. Met hun handeltje in van alles en nog wat: voedingsapparaten voor telefoons, schoenen, wat aardewerk etc. maar zeker ook de illegale sigaretten. In de Rue du Bon Pasteur waar dozijnen winkels zijn van Arabische eigenaren, staan voor hun deuren ook vaak verkopers zonder vergunningen die fruit en groente aanbieden en wat textiel… De armste der armen trachten hier wat euro’s te pakken met hun handeltje… En soms loopt dat uit de hand als een wat agressievere en ondernemende groep zich ontplooit. Zoals in 2011 toen ze,- echt waar-, gewoon bezit namen van de exploitatie van een hele parkeergarage! De exploitant werd bedreigd en verdween en de stoute boys inden 5 euro van elke automobilist die er in wilde… Een laag tariefje en de handel liep goed. Tot ene Sarkozy in Parijs dit hoorde en hij ontplofte! Binnen enkele dagen werden de boosdoeners gearresteerd, de garage weer terug gegeven aan de rechtmatige eigenaar en werden alle clandestiene handelaren verjaagd. En de CRS bleef permanent daar aanwezig maandenlang… Tot Hollande de verkiezingen won… Waar deze mensen het van weten vraag je je af, maar na enige tijd herbegon de straathandel weer opnieuw… Maar nog niet het kapen van het parkeergarage beheer overigens. Dus staan nu de straten weer vol met die handelaren. Tot men hier aan het nieuwe park gaat beginnen dat met hekken wordt omgeven en 's avonds afgesloten zal zijn. Dan moeten ze dus wel weg…. Of zal het zo al zijn bij de start van Culturele Hoofdstad van Europa in januari? We weten het niet en ook de wethouder voor de gemeentepolitie kon een journalist niet veel wijzer maken. Want ze wachtte op de politie uitbreiding zei ze, begin 2013…

Dit is een typisch voorbeeld van de bestuurlijke cultuur van Marseille: men raakt verdwaald en aarzelt steeds tussen tolerantie voor de straatarmen en een nette aanpak van de openbare orde. Erg menselijk maar het leidt wel eens tot extremiteiten en misdadigheid die zoals altijd door enkele wordt bedreven… Dus het is weer een kwestie van tijd voor de straten opnieuw worden schoongeveegd.