VIEUX PORT VERNIEUWD, MAAR LE QUAI DE LA FRATERNITÉ BLEEF

Al drie generaties publiceerde een echte lokale familie

boeken over Marseille en vaak over de Vieux Port. En daar ligt aan de zijde waarop de Canebière de haven “binnen” komt, Le Quai de la Fraternité. Dat doet U terecht denken aan de revolutietekst: Liberté, Égalité et Fraternité.

Wat gezwollen beschrijft iemand hem nu al als volgt:  “La veine battante, le trait d’union entre deux rives”. En dat is op z’n Bargoens: “De kloppende ader, de verbinding tussen de twee oevers”. Dat zijn dus Le Quai du Port (de oudste zijde aan de kant van Le Panier, de wieg van deze stad) en La rive Neuve, de nieuwere zijde (die Louis XIV deed bloeien met zijn scheepswerven), waardoor Marseille strategische

proporties aannam. De foto’s in het laatste boek tonen grote momenten van Le Quai de la Fraternité die aan het water grenst. Je ziet het watervliegtuig uit 1927 dat hier afmeerde na zijn vliegtocht van 20.000 km van Marignane naar Madagascar v.v. , ook de majestueuze Delage waarin koning Alexander van Joegoslavië rondreed met minister Bartoux in 1934, net voor beide door een “terrorist” werden doodgeschoten, en ook de Liberty Ships US 994 en US 1005 die honderden GI’s aanvoeren aan deze Quai in 1944 bij de bevrijding. Hier

liepen ook de grote defilés langs in 1936 tijdens de grote sociale bewegingen van toen en hier kon je ook aan boord gaan van de “L’île de Beauté” die dan naar Corsica vertrok, al rond 1930…. 

Deze Quai had dus altijd al een bewogen leven; want ze ligt zeer strategisch ligt en viel dus ook op tijdens alle regiems en ook onder alle politieke kleuren. In de 16^e en 17^e eeuw heet ze “Quai des Augustins”,  In 1789 bij de revolutie werd het de “Quai Rousseau” en in 1807 toen Keizer Napoleon aantrad werd de doopnaam “Le Quai Impérial”… Maar al in 1814 wordt het weer de ”Quai Monsieur” (de broer van de koning!), dan weer de “Quai d’Orleans” in 1849 (dus onder koning Louis-Philippe). Maar dan zijn we er nog niet: in 1853 heet ze Quai Napoleon” en eindelijk, in 1871, wordt het de “Quai de la

Fraternité” tijdens de IIIe Republique. Nog niet definitief want in 1915 wordt ze omgedoopt naar de “Quai des Belges”. Omdat die stoute Duitsers de arme Belgen onder de laars hadden gelopen en deze naam duurt dan 85 jaren. Daarna komen er twee namen voor de twee helften: “Quai des Belges” voor de zijde waar de gebouwen liggen en “Quai de la Fraternité” voor de zijde aan de Mare Nostrum zelf. Waar in de morgen dus ook de verse vis wordt verkocht! 

Tja, en daarom is er nu nog verwarring en worden beide namen door elkaar gebruikt en gehusseld. Overigens weet u nu ook, waarom er vlakbij ook de namen van het Belgische koningspaar op de straatbordjes prijken… Marseille was begin 20^e eeuw sterk anti-Duits en ook vol medelijden met dat kleine België…

Nu staat er dus die splinternieuwe L’Ombrière, het grote spiegeldak op 8 poten van 1000 m2, en óp de Quai des Belges. Dit fraaie bedenksel van Lord Foster, de Britse architect,  heet nu al in de volksmond: “la casquette”… Poëten, waar Marseille vol mee zit, noemen het ook al: “La musique de la lumière”. Daar komt een gewone Hollander echt niet op!  Nog meer weten? Lees: Le Quai de la

Fraternité , van Gérard Detaille (foto’s) en Gabriel Chakra (Tekst). Het werd ingewijd op de fraaie voilier die heet: “Don du Vent” en die als hij uitrust, altijd in de Vieux Port aanmeert. Niet lang zoeken dus: want dat is exact aan de “Quai d’Honneur”…!