DIE DUURZAME ENERGIE IS WEL KNAP DUUR!

-We doen van alles met olie en gas!

Om elke verwarring te voorkomen, moet u zich realiseren dat olie en gas nodig zijn om energie te produceren, maar óók om, in de industrie te gebruiken als grondstof om er allerlei fraaie andere stoffen uit te maken als plastics etc. .En ook smeerolie en andere chemische producten. Kortom, er is ook een hele chemische industrie op onze wereld die ook olie en gas als grondstof nodig heeft.

Hierna gaat het enkel over energieproductie voor ”de mensen” en dat is leeuwenaandeel in het  olie en gas verbruik in onze wereld. Natuurlijk moet je die fabrieken  zelf voorzien van energie: warmte voor hun personeel maar ook voor de productieprocessen; denk ook aan de  elektriciteit voor de vele apparaten en installaties in een fabriek.

Daar gaan we het hier dus niet over hebben: we beperken ons  tot de energie voor de mensen in hun “huizen en gebouwen” en ook voor hun transport.

-Zonder energie ging het natuurlijk nog nooit!

Mensen wilden het altijd al graag wat warm hebben en ook 's nachts wat licht hebben en ze zochten dus om zich heen om daar wat voor te vinden. In de zon zitten of de “voorkant” van je hut of hol op het zuiden leggen was een gewoon slimmigheidje wat extra comfort opleverde en onder een afdakje zitten tegen regen en wind was ook snel gevonden. Een dierenvel was ook prima om onder te slapen of om aan te trekken.

Maar al gauw werd het een houtvuurtje toen men wist hoe vuur te maken en soms vond je ook wat “zwarte steen”, die je kon aansteken en die dan lang warm gloeide, dat waren dus de kolen of de turf. Die aan het oppervlak gevonden werden en later ook dieper in de grond. Een vuurtje gaf ook wat licht dus dat was in het donker ook prima. En zo zal iemand ook hebben gevonden dat je andere dingen in brand kon steken en zo een lichtje kon maken. Dat ging later verder met dat olielampje, nadat men plantaardige of dierlijke olie had ontdekt en de lont. En zo kwam men ook bij de kaars. Essentieel was, dat je alle “grondstoffen” op de woonplek of dicht er bij vond. Hout moest ook worden verkregen door bomen te kappen en het kaphout dan te vervoeren. Vervoeren kostte ook energie van de mens of een dier, en dat verkreeg je uit eten en drinken. En om te koken had je ook al energie nodig. De energievoorziening voor warmte en licht werd praktisch altijd ter plekke gevonden vroeger…

Let wel: de mens overleefde honderdduizenden jaren met een uiterst primitieve energievoorziening. Wat er nú van is gekomen is, -een veel behaaglijker en luxer leven dus-, vraagt ook veel meer energie dan in vroegere tijden. Mínder is dus niet meteen een doodvonnis en we zijn natuurlijk ook flink aan het potverteren gegaan. Omdat er voor eeuwig genoeg leek te zijn! Die zon en die wind zagen we lang echt niet vooral als energieproducenten!

-Op vandaag is “energie” hét hot item geworden.

Energie ter plekke vinden, dat is nu opnieuw het geval, nu er al een elektrische windmolen kan worden gekocht voor

minder dan 1000 euro waarmee je elektriciteit kunt maken of een zonnepaneel dat zonlicht direct in stroom omzet. Als ik even wat “kleine techniek” dier er bij hoort, vergeet dan kun je aan de draadjes van dat molentje of die zonnecel direct een lampje voor licht hangen en een gloeidraadje als verwarming.

Dus is er zon of wind, dan kun je warmte en licht maken; maar is er een dag niks, dan moet je hopen dat wat je gisteren opwekte aan stroom ergens werd opgeslagen en die dag kon verbruiken. De batterij of accu is nodig,  om de

nacht en de windstilte te overbruggen.

Transport is niet nodig voor deze energie opwekking, enkel wat draadjes om het in huis op de goeie plek te krijgen. Zo kun je ter plekke zelf en zonder verdere afhankelijkheid, verwarmen en verlichten als de natuur meewerkt en de techniek het niet laat afweten. Natuurlijk is het op vandaag ook mogelijk een leiding vol water (o.i.d.) diep in de grond te leggen (50 à 100 meters en zo dat water wat met een pompje circuleert, wat te verwarmen met aardwarmte. Maar als je niet op een vulkaan woont is dat water nauwelijks warm en dus moet je dan lang pompen en een warmtewisselaar hebben, plus een verwarmingsapparaat om echt warm water en warmte te maken. En je moet ook stroom hebben om te pompen en om die warmtepomp te laten lopen… Die kan natuurlijk uit zon en wind worden verkregen. In Japan en op IJsland en elders zijn natuurlijke heetwaterbronnen, de geisers, en dan is het allemaal wat eenvoudiger al moet je ook leidingen aanleggen….

Dit is het verhaal van de “selfsupporting situatie”, die samen met heel goede isolatie het mensen mogelijk maakt zelf in alles te voorzien. Al is er natuurlijk ook technische hulp nodig voor onderhoud en reparatie van de installaties… Want niets blijft zo maar, eeuwig doorlopen..

Natuurlijk kunnen we hier naar terug waar het de huisenergie betreft, ook voor al die apparaten van nu (PC mobieltje etc.) én ook voor uw elektrische auto, scooter of fiets. Die kunt u ook opladen via zon en wind. Dit is nu al hier en daar te vinden… en dan is er dus geen zorg over grondstoffen, transport en distributie via ingenieuze distributienetten. Tenzij iemand besluit om de buren ook stroom te geven. Dan moeten er lange draden worden getrokken naar hun toe en dan ontstaat er een “energiecentrale en een distributeur” in den dop.

Dit is dus nogal wat anders dan al die fossiele energieproductie van nu. Om te verwarmen moet je op zijn minst gas via een pijpenstelsel aanvoeren of de stookolie via een tankauto (in je olietank) thuis krijgen voor je voor even “quasi”-onafhankelijk bent. Ook hier heb je weer geschikte verwarmings-/verlichtingsapparatuur nodig die ook, jawel, meestal ook stroom nodig heeft!  Dat zou opnieuw die zon of die wind je kunnen geven, maar meestal halen we dat ook uit een centraal elektriciteitsnet.   

-Die enorme keten van de huidige energieproductie

Nu zijn er grote bedrijven nodig die opwekken en distribueren aan verbruikers. Die dus de energie naar uw

plek transporteren. Via pijpen of draden of met een tankauto. Uiteraard zou u  ook een opgeladen batterij kunnen bestellen voor uw huiselektriciteit als de vorige leeg is. Dan heeft u die draden niet nodig maar is er wel transport vereist. Renault dat nu doen bij sommige van hun E-auto’s: u wisselt in minuten de autobatterij , net alsof u tankt, en u rijdt verder. Maar U betaalt dan natuurlijk huur voor die batterij.

Die grote bedrijven krijgen hun gas, olie of uranium vaak van zeer ver weg. Van andere grote  bedrijven (raffinaderijen, gasfabrieken, kerncentrales), die zijn gespecialiseerd in het maken van kant en klare brandstof. Om de  stroomturbines of (gas)pompen te laten draaien van onze energieleveranciers. En daar vóór zat ergens, vaak nogal ver

weg in olie/gaslanden etc. , de winning van die ruwe olie, dat aardgas of schaliegas of dat uranium.

Kortom, er is een enorme complexe keten nodig van winning, bewerking en transport om de “brandstof” in uw huis te kunnen krijgen. En dan zijn er plotseling ook vele mensen, organisaties, politici en andere landen betrokken bij uw energievoorziening.

Die distributeurs zorgen er ook voor dat u altijd voldoende energie krijgt; behalve bij overmacht. Dus als er bij uw leverancier iets essentieels stuk ging (door panne, een storm of overstroming), of er een oorlog uitbrak, of er ruzie ontstond tussen landen over energielevering… Of als er een zo hoge verbruikspiek optrad, dat het systeem het (even) niet meer aan kon…  Dan spreken we van “black-outs”.

Dit  geheel is behoorlijk complex en kwetsbaar maar ook meestal goed en precies beheerd en gecontroleerd. En er wordt ook voor gezorgd dat er tijdig capaciteiten worden aangepast aan de vraag van morgen… Daarover hoeft u zich dus niet druk te maken: u betaalt en u krijgt wat nodig is.

Natuurlijk is er ook nogal wat energie nodig om de brandstof te winnen, te transporteren en te transformeren. Maakt u alles zelf thuis, met zon en wind etc. , dan zijn er heel wat minder apparaten nodig. Enkel dat zonnepaneel,  en die windmolen en hun begeleidende apparatuur en eventueel ook die batterij.. En als de olie en het gas opraken heeft u nog die wind en zon… die er hoogstens enkele dagen of uren niet zijn soms…  Dus wáár u woont is in deze ook best van groot belang!

-Waarom dit lange basis verhaal over energie?

Waarom dit lange basisverhaal? Wel om beter te begrijpen waarin zowel de toekomstige problemen schuilen van de oprakende voorraden als de problemen die ontstaan als de energie-opwekking op vele decentrale plekken gaat

gebeuren. Zie de landen, vooral Duitsland, Denemarken en ook Frankrijk waar je nu particulieren ziet met zonnecellen en/of windmolens die voor zichzelf energie opwekken, maar die ook leveren aan die “grote centrale producenten” tegen een leuke (gesubsidieerde) vergoeding. Deze mix van “centraal en gespreid” blijkt in de praktijk helaas en ook onverwacht, nogal wat narigheid te kunnen veroorzaken!

Maar dit basisinzicht is ook nodig om te ontdekken dat die elektriciteit, de elektrische stroom,  overal een centrale rol speelt. We kennen haar al lang: denk aan de Ampère, Volt, Ruhmkorf, Edison etc.

Het valt namelijk sterk op dat het, -behalve bij huisverwarming-, bijna steeds die elektriciteit is, die uw apparaten voedt. En straks zelfs uw auto ook nog.

Immers uit aardolie, kolen en gas wordt in die  grote centrales eerst hete stoom gemaakt en dan met turbines… die elektrische stroom, voor het distributienet… Idem bij

kerncentrales: die ook hete stoom maken voor turbines die ook weer elektrische stroom produceren. En zelfs de kernfusie, die we mogelijk over 50 jaar krijgen, berust op: veel hitte produceren, stoom maken en dan via een turbine elektrische stroom opwekken.

Stroom kun je namelijk relatief gemakkelijk transporteren via draden en over grote afstanden. Al moet je hem dan wel wat veranderen (hoogspanning/laagspanning) om transportverlies te beperken en natuurlijk vereisen al die (hoog)spanningsmasten ook veel investeringen net als die palen en draden in dorpen en steden. Zie die warwinkels aan draden  in de VS en veel andere landen. In de grond stoppen kan ook, maar is bepaald niet goedkoop als er rotsbodems zijn. Dat is wel safer en ook minder storm- en sneeuwgevoelig… Dus we zijn al meer dan een eeuw al bezig met die elektrische stroom en dat lijkt zo te blijven in de toekomst. Zie het scala aan elektrische huishoudapparaten en ook uw eigen zonnepaneel en windmolentje…

Verwarmen/koelen kost veruit de meeste energie en daarna komt het transporteren met allerlei voertuigen, vliegers, treinen, metro’s, trams en schepen (die op olie of elektrische stroom lopen). Verwarmen kan ook met elektrische stroom (wij doen het hier in Marseille al jaren), soms met heet aardwater (geisers Japan, IJsland) en aardwarmte. Het is

clean en qua apparaten ook nogal eenvoudig. Maar  naar verhouding ook duur zeker als iedereen dat doet is er heel veel meer stroom nodig… Dus is vooralsnog blijft verwarmen met gas, stookolie (of aardwarmte) nodig.. Uiteraard is het isoleren van gebouwen mede daarom uiterst belangrijk, alsmede het ontwerpen van energievriendelijke huizen. Maar ja het ombouwen van alles wat er al staat, dat doe je ook niet even en het is stervensduur. Warm water produceren voor douche, keuken en wasmachine en vaatwasser is naar verhouding ook duur maar dat gaat prima met stroom zoals we weten. Dus dat verwarmen en koelen dat is een dure boel en daar knijpt het dus vooral wat die olie en dat gas betreft! Daarom blijft aardwarmte erg interessant, maar de techniek is complex en duur.

Transporteren:  dat vereist vooral olie en gas.

Maar de elektrische voortstuwing komt er zeker aan en daar zijn dus weer die elektrische stroom en die batterijen. En dus ook weer die zon en die wind… Maar vergist u zich niet: de meeste stroom, dus ook voor transport, wordt (behalve in Frankrijk!) nu nog met olie, gas en steenkool gemaakt. Dus die E-auto is veel schoner wat de uitlaat van de auto betreft, maar wat dacht u van een olie/gas- of kolencentrale? 

-Energie en de geografische spreiding van de bevolking.

Nu woont al bijna 80% van de wereldbevolking in grote steden. Wonen “op een kluitje” is in en dat leidt al snel tot centrale systemen voor energievoorziening. Want zonnepanelen en windmolentjes op elk balkonnetje, dat zie je niet zo maar voor je. Al zou het voorzien in kleine zonne-/windcentrales voor een groep huizen/appartementen best kunnen. Overigens zijn er ook al verticale windmolentjes. Daarbij zijn de wieken eigenlijk om een verticale as “gedraaid”. Wat in minder geluid maar ook in minder rendement resulteert.  

Dus die ” 20% plattelandsbewoners” zijn straks de klos natuurlijk: die zullen steeds vaker op zon, wind en aarde zijn aangewezen. Elk huis apart of een systeem voor een groepje huizen.

Isolatie en warmteterugwinning

Het zou wel eens zo kunnen zijn dat de combinatie van uitstekende isolatietechnieken én ook technieken van “warmteterugwinning” , waardoor energieverbruik wordt geremd, samen met kleine energiecentrales met hoog rendement, dé oplossing gaan worden. Met het ontwerpen van woonunits die minimaal energie nodig hebben voor verwarming/koeling en verlichting (zie nu de led-lampen al) en met kleine individuele of groepscentrales voor opwekking van elektriciteit. Op Malta zie je overal ook in de steden, die

(warm)watervaten op de daken die voor warm water zorgen met hulp van de zon. Met een zonnefornuisje dus een stel spiegels die zonnestraling concentreren op een watervat, kun je best veel warm water maken overdag. En, wie weet, ooit ook nog stoom en stroom? De zoetwatervoorziening via grote ontziltingsinstallaties gebeurt al bij vele grote steden aan het water (zie Algiers, Barcelona etc.). Ook daar is zonne-energie of gas, elektriciteit of olie bij nodig...    

-Morgen kan het dus met veel minder energie?

Zo zou je de behoefte aan fossiele brandstoffen en hun winning en transport sterk kunnen verminderen en dat past gelukkig bij dat opraken op termijn. Dan is ook dat massieve transport van die energie-grondstoffen overbodig. Ook beperkt dat het machtsmisbruik door producerende landen/regio van grondstoffen ten opzichte van consumerende landen/regio. Daar zit nu ook dé (politieke) truc van dat Amerikaanse schaliegas: de VS is in 2020 zelfs

exporteur en importeert nog heel weinig olie en gas… We weten dus dat het best anders kan en ook dat dit zal moeten. Al wordt er toch met steeds meer spanning gewacht op de resultaten van die kernfusietests in Caderache wat rond 2050 bekend zal zijn… Want als die “zonne-imitatie” lukt is het grondstofprobleem opgelost: de twee gassen die er voor nodig zijn heeft elk land in huis en in overvloed. U weet het: en weer die hete stoom en die elektrische stroom!

Vooralsnog  gebeurt er nog van alles rond  milieuvervuiling, klimaatverandering, kernrampen en ook politieke energie ruzies etc.. Overal maar zeker ook in het sterk (olie)afhankelijke westen. We zijn nu nog meer opgejaagd onderweg door die economische crisis. Het eerder relatief rustigere beeld van onze energievoorziening, ging geheel op zijn kop. Zie hierna wat we nu weer  meemaken en hoe de westerse mens nu met zijn energieproblemen omgaat..

-Een snelle en moedige (?) beslissing van Merkel c.s.

We zagen de snelle beslissing van Merkel in op 15 april 2011 na de ramp in maart 2011 in  Fukushima:  ze sloot “per direct” 8 van de 17 Duitse kerncentrales. Na vele betogingen in het land, en ook zonder maar een ander land in de EU te raadplegen..

Tsjernobyl had in de 80-er jaren in Duitsland tot een echt trauma geleid: een hele generatie klom op de groene barricades. Dat bracht Schröder er in 1998 toe om te besluiten , samen met zijn groene coalitiegenoten, de kerncentrales af te bouwen. Die produceerden toen ca. 23% van de benodigde stroom in zijn land; Frankrijk zat (en zit) nu nog op 75%.

Toen trad Merkel aan en… remde het plan van Schröder meteen af. Ze pleitte voor een langer in stand houden van de centrales. Maar na de Japanse klapper maakte ze rechtsomkeert en sloot de 8 oudste kerncentrales meteen. Ze ging over tot het inkopen van Franse kernstroom; ook maakte ze een groot plan om de groene energie te pushen. Begin 2013 kreeg Brandenburg de prijs voor 2012 omdat daar het meeste groene stroom werd geproduceerd: minister Altmaier reikte die trots uit. En hij zei: “De hele wereld kijkt nu naar ons. Gaat het ons, de Duitsers lukken om op duurzame energie te gaan leven? Wij moeten bewijzen als eerste geïndustrialiseerd land dat we deze uitdaging aan kunnen. Onze grootste uitdaging sinds “die Wende”. Duitsland gaf zichzelf 10 jaar om het te halen met zon, wind en biomassa. Verder was het plan om de andere 9 centrales in 2022 af te schakelen (en dus duurzaam op 35% te komen), op weg naar kernenergie “0%” in 2050. Alsdan  moet het dus ook lukken om duurzaam op liefst 80% te krijgen! En zie, het land werd intussen ook al de eerste exporteur van windmolens op de wereld..

Maar de woorden van de minister bleken, in een andere zin, profetische woorden te zijn. Want nu staat Duitsland inderdaad in de etalage: de kranten staan nu vol met kreten als “prijsexplosie” en “verslaafd aan subsidies” en zelfs “chaos op energiegebied”…  Wat is er dan aan de hand met de ambitieuze “Energiewende”?

-Wat is er nou toch in Duitsland gebeurd?

Wel Duitsland produceert zijn stroom nu voor 20% duurzaam, voor 57% via fossiele input en voor 18% via kernenergie (=5% nog anders; o.m. inkoop). Frankrijk doet dat extreem anders: zo’n 16% duurzaam, 9% fossiel en 75% via kernenergie…  Dat zie je dan ook in de CO2-uitstoot: Frankrijk zit op 5,5 ton per inwoner en Duitsland op 9,3..  Natuurlijk is er voor Parijs ook een flink kernafvalprobleem. Als je daar niet te veel om “maart” dan blijkt  echter ook iets heel anders: een megawattuur stroom kost in Frankrijk 145 euro en in Duitsland liefst 280 euro. Dus bijna het dubbele en dan zit Duitsland nog maar op 20% duurzaam..

Dus er worden nu diverse ontdekkingen gedaan in dit giga-projekt! Zo’n 40% van alle duurzame productie-units zijn nu in particuliere handen. Zoals dat ook enigszins met schaliegasproductie in de VS is… In Duitsland zijn dat veelal de kleine luiden met zonnepanelen op hun dak tot aan de grote particuliere windmolenparken met een dozijn aandeelhouders of zo. De aandeelhouders/eigenaren daarvan hopen hun investeringen al in 1 jaar terug te verdienen want er wordt fors gesubsidieerd en dat is voor 15 jaar gegarandeerd.... Ook zijn er de scholen, ziekenhuizen etc. met hun vele panelen op de daken.

Er zijn nu al meer dan 1 miljoen zonnepanelen sinds einde 2011 in Duitsland. En dat lijkt toch maar even een daverend succes!

Dat is zeker waar, maar het blijkt ook een enorm verschil te

ontstaan  met de oude situatie, toen er enkele grote stroomproducenten de markt invulden. Toen wisten die zeer precies op welk uur hoeveel stroom nodig was in elk seizoen en ze konden feilloos op- en afschakelen.

Maar nu zijn er veel experts die bang worden voor black-outs in Duitsland en ook in Polen (een afnemer). Want de duurzame opzet blijkt niet zo geschikt te zijn voor piekproducties…  De beheersing van het geheel is veel linker geworden mede door gebrek aan inzicht en ontbreken van centrale coördinatie en sturing. Het geheel is nu onduidelijk en ongrijpbaar geworden… In het Duitse noorden staan vele windturbines (op land en zee) in een gebied met weinig afnemers. Als het echt hard waait is de zaak daar snel verzadigd en moet je molens afschakelen. En als het dan weer weinig waait, lukt het niet om de piek in de zuidelijke regio’s op te vangen, waar de bevolkings- en industriedichtheid nogal hoog zijn. En daar moeten dan weer gas- en kolencentrales bijspringen… met veel CO2-uitstoot!

Om “het totaal landelijk” te balanceren moeten er dus ook duizenden kilometers hoogspanningsleidingen bij komen. Van die “elektrische autoroutes”,  die nu al 10 tot 30 miljard gaan kosten. Nog erger is de het enorme tijdsverlies om die masten te bouwen, want al de protesten moeten, (via taaie democratische procedures), worden afgehandeld. Dat kost, gezien het totale ombouwplan, veel te veel tijd.

Toch gaat het grootste gedeelte van de Duitse industrie nog volop vóór die Energiewende! Zoals de baas van Siemens, de grote steun van Merkel. Siemens deed 33 miljard omzet mede door zijn handel in windturbines, die met 10% stijgt.  Ook voor hoogspanningsleidingen is het bedrijf zeer gevraagd.

Maar in de zonne-energiesector werd het echt foute boel: de een na de andere fabrikant gaat failliet zie recent Q-cells, de marktleider in Duitsland. Dat gebeurt wereldwijd en ook in Frankrijk en Nederland. De panelen vielen 50% in prijs in twee jaar, vooral door de concurrentie uit China (men spreekt van “dumping”). Maar het grootste probleem is in Duitsland eigenlijk de financiering=subsidiëring in deze niks-meer-zonnige sector!

Duitsland heeft met Denemarken (ook daar staan veel windturbines) al de hoogste elektriciteitsprijs van Europa. De Duitse consument betaalt al 13% van zijn factuur voor de duurzame stroom financiering. Want ter stimulering bood de regering via een wet de mensen, die in zonne- en windenergie stapten, een garantie van 15 jaar op een hoge prijs van geleverde stroom. Dat verschil moeten de enkel particuliere stroomverbruikers betalen: de industrie is er van vrijgesteld… Want die moet in export concurreren met dat goedkope buitenland dat kolen en olie stookt.

Nu hebben ruim 82.000 Duitse consumenten daar in kranten tegen geprotesteerd: ze eisen een eerlijke kostenverdeling. Ze lieten een prent afdrukken waarop veel mensen met roeispanen een boot voort roeien, terwijl op de achtergrond een stel fabrieken veel vuile rook de lucht in jagen. Zelfs de bondspresident Gauck kwam er op om te zeggen: “We moeten niet over-subsidiëren, we zijn hier niet in een centrale plan-economie”… Intussen wordt over bijstellen van de wet nagedacht en worden bezuinigingsmaatregelen gepropageerd. “Poets uw tanden met koud water” heet het en “Zet uw PC uit als u een videospelletje op uw TV speelt”. Merkel verzuchtte al: “Elektriciteit moet in dit land geen luxeproduct worden”.

De hele kwestie wordt nu ook een verkiezingsitem voor september a.s. Dus gaat er een prijsverlaging plaatsvinden voor die stroom… maar wie gaat dat daarna dan betalen?

-De Arabische XXL zonne-energiecentrale.

De Verenigde Arabische Emiraten zien het heel anders. Daar werd recent Shams 1 (Zon 1) in werking gesteld. Een zonneveld van 285 voetbalvelden oppervlak dat 100 Mwatt produceert en dat duizenden huishoudens van stroom

voorziet. Dat ook nog eens 175.000 ton CO2 uitspaart. De onderneming Masdar is Arabisch, Frans (Total) en ook Spaans (Abengoa Solar) en de sultan die het bedrijf leidt is er zeer trots op. Want hij wil in de Arabische wereld marktleider blijven  en Abou Dhabi wil in 2020 al 25% van zijn energie met zon produceren. Natuurlijk zitten er de laatste hoogrenderende zonnecellen in van Sunpower uit Californië, dat een onderdeel is van Masdar. Deze investering, terwijl het daar bijna ontploft van het gas… Zonne-energie gefinancierd door gas- en olieverkoop dus..

En na dit nieuws volgde dat er ook een zonneboerderij in aanbouw is in Californië  van 700 megawatt en natuurlijk is die ook van het Arabisch-Californische Sunpower aldaar…

-Is groene energie niet iets moois voor Zuid-Europa?

Iedere econoom weet dat die zuidelijke landen in crisis zich niet echt kunnen redden zonder herindustrialisatie! Dat geldt zelfs voor Italië, waar de industriële capaciteit ook terugviel op 90% (1996=100%). Frankrijk zit op bijna 110%  en Duitsland op 140%… De dienstensector is 80% van de totale capaciteit, maar export bestaat voor 80% uit industriële producten. Het grote  begrotingstekort, zeker in het zuiden van Europa, is een gevolg van de enorme deïndustrialisatie en dus moet er snel opnieuw worden geïnvesteerd in het industriële apparaat. Door te innoveren én de salariskosten te beperken. Duitsland is hier hét voorbeeld, en het heeft ook nu nog het grote pluspunt van een positieve groei. Maar helaas, in het zuiden is het nu deflatie geblazen; dus nu daar industrie optuigen is zeer moeilijk. Want de tijd van de “positieve bezuinigingen” die Duitsland veel eerder al benutte, is voorbij.

Dus moet die herindustrialisatie in het zuiden door de EU worden gefinancierd door de Europese Investeringsbank. Als dat niet snel gebeurt, zal de kloof noord-zuid in Europa nog sneller toenemen en dan is het risico van een breuk in de EU bepaald niet denkbeeldig. Deze zienswijze is gemeengoed geworden onder de meeste economen, maar Brussel spreekt er maar weinig over…

Nou is er in het zuiden best ook veel zon en dat is geen nieuws over onze vakantielanden. Daarom is het toch merkwaardig dat zowel het zonne-energieprojekt in de Sahara (Duitse idee en investeerders), net als die ook genoemde energieprojecten in Griekenland, Spanje en Portugal, nu niet meer vaak worden genoemd. Natuurlijk is er dat stroomtransportprobleem, maar dat is technisch oplosbaar. En nu ook Frankrijk terug wil naar 50% stroom uit kernenergie (programma Hollande), zou aansluiting van die zonnecentrales op het grote Europese net (via Frankrijk en Italië) best kunnen. En mogelijk zelfs goed van pas komen.

Zonne-energie produceren schept niet enorm veel banen, dat is waar. Maar het zou de zuidelijke landen ook minder afhankelijk maken van fossiele energie (olie en gas). En dus ook hun te dure import kunnen verkleinen en hun export kunnen vergroten. De verdiensten met die export, zouden dan weer kapitaal kunnen scheppen voor andere industrieën, én, waarom niet , ook in het produceren van apparaten voor de zonne-energiesector. Het produceren van zoet/drinkwater via ontzilting van zeewater is zeker ook

denkbaar. Zoet water kan ook verkocht worden: Spanje heeft niet genoeg, en voor agrarische activiteiten is water ook onontbeerlijk. Agrarische (voedsel)productie is ook geen slecht idee bij een stijgende wereldbevolking en een toenemende vraag naar agrarische producten. Daarbij komt dat de Zuid-Europese landen eeuwenlang een affiniteit hebben met agrarische activiteiten. Denk aan de olijfolie, de wijn en de kaas.. En ze liggen ook nog heel dicht bij het enorm snel groeiende Afrika en Midden-Oosten!

Maar voor dit soort van breed aangepakte Europese projecten is het nu, gek genoeg, geen echt goede tijd. De onzekerheid rond de EU en de euro zijn te groot en de Cyprus-klapper deed daar bepaald ook geen goed aan.

Het aan elkaar koppelen van problemen en oplossingen in het Europese verband wil gewoon niet lukken. De energie daarvoor ontbreekt in een EU in grote crisis, met zijn EU-landen elk met grote problemen. Plus de groeiende wrijvingen over hoe de crisis moet worden opgelost. Waarbij de herrie in de Europese motor Berlijn-Parijs en een zwakke Brusselse top al helemaal elke moed smoort. Dus ging die Angela Merkel gewoon alleen op pad naast haar nucleaire buurland en loopt nu voorop in race naar duurzame energievoorziening. Terwijl Frankrijk nog veel investeert in zijn EPR-projecten, waarmee het niet geweldig vlot gaat. Zuid-Korea, de VS en Japan en nu ook China zijn de grote leveranciers aan het worden van kerncentrales in Azië en het MO… De Europese energie-industrie ziet er uit als een wat wanhopig en niet-gecoördineerd slagveld. Echt een jammerlijk aanblik.

Het laatste nieuws gaat over de hoopvolle verwachtingen over schaliegas dat er voor meer dan 40 jaar aan verbruik in de Spaanse bodem zou zitten! Een derde van de franse reserves… Tja, het winnen van schaliegas is ook niet niks en brengt milieuproblemen, maar je kunt het lekker op je eentje doen zonder dat gedoe met Brussel c.s. . En laat nu ook Brussel ook serieus wakker zijn geworden over al dat Europese schaliegas…..!

-De VS en haar schaliegas/-olie race.

Het goedkope schaliegas/-olie in de VS maakt de kolen daar nu onverkoopbaar want daar nu te duur! Dus wordt deze enorme voorraad aan zwart goud, nu voor lage prijzen wereldwijd ter export aangeboden. Ook in landen met duurzame energie…. want die energie is veel duurder dan die kolen. Nederland bouwde recent ook nog twee van die kolenunits en ook Duitsland moet nu kolencentrales gaan bouwen. De VS plant zelfs al export van goedkoop schaliegas vanaf ca. 2020 en ziet dan ook af van gasimport. Wereldwijd heeft schaliegas de prijs van het andere gas doen dalen: Algerije dat veel vloeibaar gas verkocht en ook anderen zien hun business nu lijden. De grote kostbare gas-pipelines, Northstream en Southstream, die zijn gebouwd om Europa van gas te voorzien, zijn nauwelijks in bedrijf. Europa, vooral Duitsland en Frankrijk zijn grote

klanten (Fr. Voor 40% van zijn gas!) van “duur” Russisch gas. De druk om nu toch iets te gaan doen met dat schaliegas groeit maar dat loopt stuk op die Groenen in de coalities in die landen: Frankrijk heeft enorm veel schaliegas…

Want er is die vrees voor milieuschade door die fracturatie, die de VS gewoon toepast en voor lief neemt… Deze fracturatievrees bij het schaliegas is vergelijkbaar met de angst voor radioactief afval bij de kerncentrales. Beide remmen deze energiesoorten op basis van negatieve milieueffecten en rampenrisico’s, sterk af.  

China, dat alles wil, sloot een samenwerkingsdeal in Angola af voor 2 miljard: gas winnen dat  vloeibaar met tankers naar China gaat. Rusland bouwde  mee aan Northstream en de EU aan South-stream, de pipelines voor gas uit Azerbeidzjan etc..  Algerije lijdt onder een afzwakkende gasprijs door het schaliegas dat nu meer en meer wordt geëxploiteerd.

Die energiemarkt blijft dus fors in beweging en men beleeft daar continu verrassingen. Toch moeten, -ook al wordt het later na die vondsten-, toch ooit weg van het fossiele. En wat te denken  van de kernenergie? Er staan meer dan 400 centrales nu op de wereld, en er komen er nog 400 of zo bij; die zijn in aanbouw of gepland.  

-We gaan toch allemaal elektrisch rijden?

De e-auto’s, hybride en full-electric, komen er echt aan. Nog

bescheiden, maar grote autobazen rekenen toch op 10 à 15% aan e-auto’s in 2020. Daar komen nog e-motoren/scooters en e-fietsen bij… Wat samen een aardige tik geven zal aan het elektriciteitsverbruik. En aan de vermindering van de milieuvervuiling……. Of is dat niet zo? Immers die batterijen opladen moet met stroom en die komt uit centrales die.. óf “schone” kerncentrales zijn, óf zonneboerderijen, óf (en dat zijn nog veruit de meeste) die vuile olie/gas- en kolencentrales..

-De energiediscussie wordt dus ook een felle ratrace?

U begrijpt dat die energiediscussie nog niet is afgelopen, nee, ze lijkt nu pas echt te gaan beginnen. Het is eigenlijk een wereldwijde discussie dus maar het forum daarvoor is er niet echt. G20 of de VN? Het ziet er naar uit dat ze er ook niet komt en dat de energiediscussie eigenlijk een economische ratrace gaat worden… Immers het is ook een essentieel onderdeel in de onderlinge concurrentie en is een enorm stuk van de totale wereldhandel. Toch zie je nu elk land zijn eigen onafhankelijke energiespelletje trachten te spelen: niet overleggen maar snel vooraan lopen dus! Niet die arme laatste willen zijn. Want zonder betaalbare en safe energievoorziening ook geen adequate en concurrerende industrie en mooie export! Europa is een waar zootje aan het worden op energiegebied: men wordt steeds meer elkaars concurrenten in plaats van samen te werken.  

Opnieuw blijkt dat energie, milieu en klimaat sterk blijven samenhangen en dus zal het ook beroerd blijven gaan met die “wereldwijde klimaatdiscussies”.

Terwijl de “schone” kernenergie hier nog groeit en daar angst oproept, we hetzelfde zien met die schaliegaswinning (net als bij het bitumineuze zand van Alberta), die zon- en windenergie nogal duur blijken te zijn (en ook nog de nodige beheers- en transportproblemen oproepen), die kernfusie-energie nog wordt getest en die fossiele brandstoffen langzamer, maar nog steeds zeker, op gaan raken… Want vergeet ook even niet dat er in de komende 80 jaar zo’n 2 miljard collega’s bij gaan komen: +30% dus. Die allemaal ook erg graag willen leven als wij westerlingen leven (of: gisteren leefden?)? Met hun vele elektronische apparaatjes,

hun verwarming en airconditioning, hun fraaie verlichting, hun koelkasten en vriezers, hun E-auto’s, -scooters/motoren/fietsen (of diesel/benzine) en ook met hun zonnepaneeltjes en windmolentjes… Niemand wil achterblijven natuurlijk en als iemand dat snapt zijn dat wel het “oude en het iets minder oude westen”.  

En we zien die ratrace dus overal: schaliegas via fracturatie? Ai, niet echt fraai, maar toch maar snel doen… De VS heeft er té grote voordelen van in economisch en geopolitiek opzicht. Let’s go dus! Andere landen staan ook te trappelen; nu zelfs Duitsland? Zonne-energie is booming maar de

panelenindustrie werd door China vakkundig in de pan gehakt.. waardoor de beloofde westerse werkgelegenheid er (nog) niet kwam. Bij de windturbines scoorde vooral Duitsland de kampioen Maschinenbau..

De vooral westerse milieuactivisten werden steeds meer tot bange remmers van elke verandering en de burgers eisten hun democratische rechten op via ellenlange procedures, daar  waar het ging om kerncentrales, kernafvaltransport, antennes, windmolens en hoogspanningslijnen die de gezondheid of het uitzicht zouden aantasten. Voor 80% van de wereldburgers een soort van vreemde zinloze luxediscussie.

Het verschil tussen  de landen en regio’s wordt economisch kleiner dan ooit en er zijn nu nieuwe economische coalities (en behalve die radicale islam geen ideologische meer) zie de PIGS en de BRICS en steeds meer regionale vrijhandelszones. Als economische verschillen verkleinen dan geldt dat ook voor de militaire verschillen… Zie de grote bloei nu van de wapenindustrie waar het westen nog op plek één staat. Als we tenminste die russen nog westelijk vinden. En wat te denken van die geopolitieke coalities zie Chavez-Amadinedjad-Castro en nog wat Latijnse landen. Zie ook de “Rusland-China-combi” in de Syrische kwestie en (ook even) bij de Libië- en de Mali-kwestie. Ouderwets communistisch gedoe? Nee, eerder gewoon antiwesters, anti-imperialistisch, etc. : dus eigenlijk een geopolitieke belangenclubje dat ook meer macht wil? .    

Energie, zeldzame grondstoffen/metalen en agrarische grond (wereldwijd), water (meer regionaal) maar vooral ook technologische kennis waar wereldwijd om wordt gevochten. Zie die hackers, bedrijfsspionnen en de immigratieplanners (hoogwaardige R&D-ers).

En, oh schande, gewoon steeds vaker ook gewoon mensen om de tanende afstervende bevolkingen aan te vullen! Liefst met hooggediplomeerde jongeren… natuurlijk, maar straks ook met veel zorgpersoneel en eenvoudigere werkers. Of heeft het westen die straks in overvloed door die mislukkende jeugd op de scholen?

Over de schaarste aan genotmiddelen zal ik het maar niet hebben al is de wereldwijde drugshandel in combinatie met terroristen die er in handelen ook een steeds lastiger fenomeen.

Diverse schaarste en alom dus. En daarom ook spanningen, haat en nijd en, als het praten ophoudt, oorlog, drones, hackers, piraterij en banditisme.  

Onze wereld gaat steeds verder in onbalans en wordt dus gevaarlijker. En als antwoord daarop bouwen de EU-landen hun Defensies af en durft Brussel niet eens meer te praten over “een Europese defensie”! Parijs denkt er nu zelfs over de Charles de Gaulle te verpatsen voor euro’s! Terwijl de chinezen er naar zoeken en de VS hun 48 vliegdekschepen vooralsnog koesteren…

It’s a crazy, a mad World.

Maar,

            Een dromer als ik soms ben, vraagt zich af of het denkbaar zou zijn om dat zonlicht dag en nacht bij ons te houden. Want dan zouden die zonnecellen twee keer zoveel elektriciteit maken namelijk 24 op 24 uur. Wat ook veel minder batterijcapaciteit noodzakelijk zou maken.. Maar ja, wat zou onze natuur daarvan vinden? En dan die planten en bomen met hun fotosynthese, die ook qua groei echt in de war zouden komen. Al groeien dan ook onze groenten en fruit twee keer zo snel, toch? Maar ai, dan die arme nachtdieren die ook volledig uit balans zouden raken. En

ook niet te vergeten, die aardtemperatuur die stevig zou oplopen! Nee dat zou echt geen goed plan zijn. Mogelijk dan de aarde maar wat sneller laten draaien volgens een 12/12 systeem voor dag en nacht?  Dat zou ook voordelen opleveren omdat we dan een betere afwisseling van donkere en zonnige perioden zouden hebben en dus ook kleinere batterijencapaciteit nodig zouden hebben… Maar dan wordt onze wereld dolgedraaid, dus dat wordt ook al niks. À propos, die aardopwarming van nu geeft ons energetisch gesproken natuurlijk ook best een voordeeltje!

Zou je dan een enorme spiegel (of een aantal spiegels) in de ruimte kunnen “hangen”  die het zonlicht deels “om de hoek kaatst of kaatsen”?  Dus zonlicht van het verlichte  naar het donkere deel ombuigen?  Dat moet kunnen maar het lijkt best wel duur en er vliegt intussen ook zoveel rommel in die ruimte rond. En dat geeft dus “glasbreuk” bij die spiegels!

Dus, dacht ik toen, kunnen we enkel een (zonne)energietransportsysteem ontwerpen, tussen de  twee aardhelften. Dat dus maximaal 40.000 km lang zou moeten zijn (= de aardomtrek bij de evenaar) of een paar van die minder lange systemen op de keerkringen. En op die transportleiding zet je dan over de hele lengte gewoon grote zonnecellenboerderijen…Dat lijkt niet onmogelijk, want er zijn nu al koppelnetten van honderden kilometers en die zouden we daar dus dan voor kunnen inzetten… Natuurlijk ook na een flinke uitbreiding. Of zou je ooit via optische kabels ooit een voldoende hoeveelheid zonlicht kunnen transporteren van de ene naar de andere kant?

Ach hou op, denkt die zon (en ook U), typisch weer dat fantasierijke ingenieursgerommel! Maar  de zon weet niet van Leonardo da Vinci c.s.  en u wel! En pas op:  het energieprobleem is echt groot genoeg voor grote ideeën! Die

kernfusie in Caderache is ook extreem in zijn concept met die zonnige temperaturen in de reactor!

U begrijpt dan mijn ideeën hier onder ons moeten blijven want mijn pensioenen worden ook wat gesloopt en het is nog maar het begin!

Gelukkig kun je die zeer hete zon niet kapen en zal dus over die zon geen oorlog uitbreken. Dus hoe dan ook met die zon is en blijft er een mooi duurzaam begin mogelijk en die wind is ook prima. Men zei mij ook dat de zonnewinden voor onze energie productie waardeloos zijn…

Maar wie weet brengt al dit geschrijf en gepieker u toch op een nog veel beter idee! Prima maar dat ben ik dankbaar voor een aandeeltje in de winst die dat zou kunnen opleveren.

Dus denk er nog eens over als u, na die eindeloze vorst en sneeuw, de zon ziet verschijnen en dus snel naar buiten gaat. Of kom wat filosoferen aan de Vieux Port waar we dan een pastisje als cerebraal smeermiddel kunnen nuttigen in de hier al overvloedige zon. Dat geeft u ook de kans om van al het fraais wat MP2013 ons nu brengt te genieten, bijvoorbeeld een bezoek aan dat net geopende nieuwe museum dat FRAC heet… Waar nu een expo is te zien van kunst die is geïnspireerd door samenwerking van artiesten en high-tech wetenschappers. Het gebouw alleen al is van binnen en buiten uw bezoek echt waard!

Dus kom gauw en ik wens u tot dan ook thuis veel lekkere zon toe.

en de Paashaas!

30 maart 2013