2013: BESTE WENSEN VOOR ONTSPOORDE MENSEN

“Bezinnen en opnieuw beginnen”, is een oude gedachte in onze beschaving, die past bij een jaarwisseling. En soms blijken oude gewoontes nog waarde te hebben…

       Wat hierna volgt is bedoeld voor “de mensen van goede wille”… Dus bent u echt cynisch geworden of te zeer behept met sarcasme, lees dan iets anders.

-De economie: verleden,heden en toekomst

Citaat: Oorsprong van de crisis van 2008 (ex-CEO Michel David-Weil, Lazard Bank, Parijs)

“De overheden en de banken zijn de schuldigen. De subprime-crisis werd de lont in een mondiaal kruitvat. De VS-overheid wilde ook de armen aan een eigen huis helpen. Maar de stijging van de zeer lage rente veroorzaakte het failliet van honderdduizenden. Tegelijk ontspoorde ook het banksysteem door twee oorzaken. De eerste was het dwaze geloof in de wiskundige wetenschap die met “packaging” (pakketjes zeer diverse beleggingen) een perfecte balans pretendeerde tussen rendement en risico. De tweede reden is, de ontstane opvatting bij vele bankiers dat economische activiteit enkel dient om geld te maken”…

 Twee grafitti op een muur in Marseille:

“Fuck economy” en “Travailler tue”: merkwaardige uitingen van een jeugd, die verward of boos is? In  opmerkelijk Engels en met een  variant op “Fumer tue” (dat op pakjes sigaretten staat in Frankrijk).

 Citaat: Economisch perspectief (OECD,november 2012).

“Na 5 jaren crisis verzwakt de wereldeconomie verder. Het risico van een nieuwe krimp is reëel aanwezig. In de eurozone is de recessie een feit. Al groeit de economie nu weer in de VS, het herstel is veel zwakker dan werd verwacht begin 2012. Ook in de economieën van de opkomende landen is een vertraging merkbaar mede ten gevolge van de recessie die door  Europa waart”.

-De pandemie van het graaivirus

Ziehier mijn schetsje van wat een link virus ons aandeed tijdens het laatste decennium of zo. Onvolledig, maar voldoende confronterend.. En met “we” bedoel ik voornamelijk het noordelijke deel van de globe, het vanouds welvarendere deel dus.

 Na de Amerikaanse subprime-affaire (die met veel belastinggeld internationaal moest worden geblust) en  de giftige koopsompolissen, kregen we ook nog de Libor-rentekwestie. De betrokken giga-banken haasten zich nu om de zaak met de VS snel te “regelen”: gewoon met véél geld dus.  Terwijl er ook nog zware processen lopen van overheden tegen banken in “geldverstop-landen” zoals Zwitserland… Er werden (en worden) regelmatig “geheime tegoeden” gevonden van hoge en lage piefen. Die in hun politieke speeches de banken schurken noemden… De Duitse regering betaalde “klokkenluiders” miljoenen voor geheime bankinfo (die deze banken zelf niet wilden verstrekken..). Diezelfde “marchanderende” banken van gisteren gaan nu, zeer deemoedig, deelnemen in de “bad-banks”, in Spanje en elders. Wees gerust: zij weten best wat ze doen; met dieven vangt men dieven. 

Wist u, dat een “meester-klokkeluider” (de Franse Hervé Falciani van HSBC, Zwitserland), nu in arrest zit in Spanje? Omdat de Zwitserse regering hem beschuldigt van “overtreding van het bankgeheim”?

In de top van ondernemingen in de zorg (en voor andere “goeie dingen voor de mensen” als de sociale woningbouw), bleek men waarlijk ook niks zuunig te zijn geweest met salarisverhogingen en toeslagen. In navolging van die bankbobo-premies en de trader-donaties. De gigantische kartelafspraken tussen de ondernemers die ons elektronica en witgoed verkopen,- liefst zeven grote waaronder Philips, LG en Panasonic-, moeten nu aan Brussel 1,47 miljard lappen als straf! Ook dat is gewoon “geld van ons”.

       Vergeet ook niet die kranten-bobo’s, die zich lieten kopen door politici om het nieuws wat aardiger voor hen te maken. En die stoute Assange met zijn Wikileaks die in een ambassade moest vluchten…voor een overheid. Hij wil in 2013 nog eens een miljoen geheime documenten op het internet dumpen, liet hij daarnet weten: hij stikt er bijna in…

Eerlijke mensen ..... ;-)

     Ik zocht echt lang en grondig, maar vond eigenlijk geen enkele sector waar het er nog overwegend eerlijk aan toe ging! Zelfs onze zielenherders dekten uiterst akelige zedenmisdrijven handig af binnen hun kerken… Dat politici hadden gelogen om een “preventieve” oorlog te rechtvaardigen, terwijl het hun ordinair te doen was om olie, hadden we eindelijk tien jaar geleden ook gesnapt. Wie gelooft er nu nog in het fatsoen van Russische of (de eerdere) Italiaanse regeringen, waar ene marchanderende Poetin en Berlusconi nóg niet weg zijn te branden?
En nu neemt net een Nederlandse staatssecretaris afscheid en sluit voorlopig, bescheiden, de rij van de rommelaars,  met zijn onduidelijk declaratiegedrag, etc..
Het graaivirus is wijd verspreid vooral in het noorden, en een echte remedie er tegen is nog niet gevonden.

-Natuurlijk zijn er ook nog eerlijke lieden..

We zijn natuurlijk niet allemaal schurken geworden en niemand kan objectief de vraag beantwoorden of het “vroeger niet vaker ook zo er aan toe ging”.
      Maar de conclusie lijkt toch onvermijdelijk: de laatste jaren lijkt de eerlijkheid en de “honest business” massaal om zeep geholpen te zijn. En dat werd ook breed “gedekt” en vergoelijkt. Dat “beetje” zwartwerken, bijstand belazeren en BTW-ontduiken verwerd tot fors en bijna openlijk graaien in diverse kassa’s. Waardoor “vadertje Staat” heel veel inkomen miste om alle fraais voor ons te kunnen blijven betalen. De armlastige overheid moest ook daarom meer en meer lenen onder goedkeuring van parlementen van alle politieke kleuren. Terwijl de “verre” belastingparadijzen bezweken onder de “zwart-grijze” cash; waarmee intussen vrolijk werd gespeculeerd… Ook tegen die armlastige regeringen en hun uitgeperste landen! Zelfs onze eigen pensioenfondsen deden mee aan “hedging” en wij vonden die hoge rendementen ook maar wát leuk. Tot ze kapot liepen op niet-voorziene vergrijzing en de crisis en we nu premie-verhogingen moeten betalen en zelfs kortingen opleggen aan de boze gepensioneerden.. Veel eerlijke mensen moeten nu dus boeten voor de fouten die medemensen maakten. Zij hadden teveel vertrouwen en letten niet echt op en dat was hun  fatale foutje.

-Also: ”Wir haben ess doch gewusst”?

We moeten het vrees ik, gewoon bekennen: de mensheid die nog meer vrijheid wilde, de zakenmensen die “zelfregulering” prefereerden boven wettelijke regels, konden niet omgaan met die grotere vrijheid. We bleken alle te zwak te zijn (geworden?) en waanden ons in een “aards graai-paradijs”. En vernielden dus, actief dan wel passief (maar dus wel toekijkend) de laatste rechtvaardigheid in de wereld. Waarin de inkomensverschillen nu lijken te schreeuwen om een nieuwe Marx en Engels… Die er mogelijk ook gaan komen gezien de legers aan armen in het “rijke noorden”. Met zijn ruim 25 miljoen werkelozen in de EU en zijn bijna honderd miljoen armen (arm= minder hebben dan 60% van het minimumloon!). In Duitsland (dé grote exporteur!) zijn er al 20 miljoen (=25%!) burgers arm , in Frankrijk bijna 10 miljoen. In veel landen  zijn er ook  25%-50% (!) van de jongeren al jaren werkeloos.. Of ze werken via uitzendbureaus voor enkele euro’s per uur, zoals ook in Duitsland waar geen minimumloon meer bestaat!  Zie nu ook Griekenland, Spanje, Portugal en Ierland waar salarissen en pensioenen met tientallen procenten werden gekort en duizenden ambtenaren en andere werden ontslagen met minieme WW-uitkeringen. En zie dus nu ook de opkomst van de ultra’s op rechts en op links, die op de simpele teksten van het populisme groeien als kool.

Ook al hebben we het dan niet eerder “gewusst” , nu valt het echt niet meer te ontkennen. We zien we een steeds grimmigere wereld om ons heen met een toenemend aantal sociaal verongelukte mensen.  Een verloren generatie heten ze al weer. Het is dus hoog tijd voor een echte bezinning en een verandering: maar in godsnaam hóe?

-Is de weg naar een andere, betere wereld dan zo moeilijk te vinden? 

Nu het jaar 2012 ten einde loopt, blijkt het dus niks moeilijk om een gedegen onderwerp voor  bezinning te vinden. De ontspoorde moraal en de gierende corruptie strijden om de toppositie op de lijst der “goede voornemens 2013”. En dat vooral in het westen en dus echt niet alleen in Afrika, Brazilië en Rusland!

Wáár we iets aan moeten doen, het vaststellen van onze “goede voornemens” dus, lijkt uiterst eenvoudig  te zijn. Het daar over eens worden in het parlement en de politiek moet dan ook zo langzamerhand een kinderspel genoemd worden... Of is dat toch te simpel gesteld? 

Is het nog steeds niet gemakkelijk om tot: “sociale rechtvaardigheid”, bestrijding van corruptie en het weer prioriteit geven aan solidariteit, over te gaan? Om aan de gang te gaan met een “simpele” morele herbezinning en te komen tot een openlijke afwijzing (en bestraffing) van “a-sociaal gegraai”?

Is er ook nog geen kruid gewassen tegen dat  “ontembare  populisme”? Dat bloeit omdat, “zij”, die niet tot de elite behoren én “zij”, die minder inzicht hebben in onze complexe wereld, het vertrouwen in “elite, politici en bestuurders” compleet hebben verloren? En die daarom in arren moede blijven aanlopen achter hen die goedkope leugentjes niet schuwen. En die zonder veel schaamte ook (niet zo populaire) minderheidsgroepen als “kop van jut” en boosdoeners uitkozen. Immers, wie gelooft nu nog echt dat de verwording van “onze maatschappij” vooral is gekomen door wat “k-Marokkanen die tasjes jatten en hun vrouwen die kopvodden dragen”? Of is het nu nog steeds: “eigen volk eerst” en “grenzen dicht van ons overvolle land”. Dat in het zelfde hoge tempo als Duitsland ontgroent en vergrijst…en krimpt. Zoals al langer gebeurt in het nu echt zieltogende Japan, óns voorland!

-Moet het dus gewoon eerst nog erger worden?

Leert ons de geschiedenis niet, dat het lang kan duren voor het tij echt keert? En ook dat “het keren” nogal eens een zeer gevaarlijke manoeuvre werd? Waarbij vaker “sterke mannen” op het toneel kwamen met “radicale, eenvoudige oplossingen”. Om ons heen zijn geluiden van dit type al regelmatig hoorbaar en we zien ook weer uiterst links en rechts op Europese straten manifesteren.  Moeten we dus gewoon wachten op forsere politieke confrontaties en op de ongezellige strijd over de vraag: “Wie heeft hét eigenlijk gedaan”? Moeten we eerst nog van “de graaidagen naar de bijltjesdagen” gaan? Ik schreef 5 jaren geleden, in vele edities van mijn maandkrantje Le Provençal een rubriek die heette:  “Wie is het nou allemaal schuld…?”. Maar dat riep toen nauwelijks enige instemming op; in tegendeel!

Lech Walesa

Zoekend naar voorbeelden van een “redelijk vreedzame ommekeer”, vond ik Zuid-Afrika met een Mandela en een Declerk, India met zijn Gandhi en Neru, Rusland met zijn Gorbatsjov, Argentinië met zijn Kirchners, Engeland met zijn Thatcher (?), Tsjecho-Slowakije met zijn Havel , Polen met zijn Walesa en Griekenland met zijn Papandreou (!). En ze zijn er ook in de Arabische landen met hun volksrevoluties…

Nelson Mandela 27 dec. 2012!

We weten alle dat het veel gemakkelijker is om de veranderingen op te sommen die gepaard gingen met veel geweld. Denk maar aan de Franse, de Russische (en andere) revoluties en aan “vadertje” Stalin, Hitler, Pol Pot en Mao…. Terwijl Viktor Orban (Hongarije), Assad (Syrië)  en ene Morsi (Egypte) me nu even ongerust maken als eerder een Mubarak (Egypte) en Ben Ali (Tunesië) dat deden.

-Kunnen we nog rekenen op onze democratie? 

Mogelijk is het nieuwe Nederlandse kabinet, in zijn kiem, toch wel een aardig voorbeeld van een eerste begin van “vreedzame” verandering. Al viel het wat negatief op door wat teveel amateurisme en naïviteit en zoeken we nog naar hun “visie”...  

Helaas is het hebben van een democratisch bestel op zich geen garantie voor een heilzame uitweg. Immers, zelfs Hitler, maar ook Berlusconi en Chavez werden alle bij meerderheid verkozen. Daar was een stevige portie populisme natuurlijk niet vreemd aan. Zie nu ook de  PVV, die opnieuw het hoogste scoort in de opiniepeilingen in Nederland, terwijl ze niet echt zichtbaar oplossingen voorstelt.

Dus liever geen “alleen sterke” man of vrouw, maar natuurlijk wel een stevige, rechtvaardige   die het gebutste vertrouwen in de politiek en “de elite” weet te herstellen. Want “vertrouwen” is wat nu het meest ontbreekt, om een echte ommekeer te kunnen bewerkstelligen. 

Er blijft ons dus niet veel meer over dan het politieke spel opnieuw serieus en met verstand te spelen. Dus te erkennen dat het graaien en de heel grote inkomensverschillen echt niet meer kunnen, we meer solidair moeten zijn met de hulpeloze en met “het opzetten van groepen tegen elkaar” snel moeten ophouden. Ik zie daarin Partijen als 50 PLUS, de PVD en de PVV en de huidige SP vooralsnog niet als de meest geschikte steunpunten, tenzij ze weten over te gaan van hun enge belangenbehartiging naar een “algemene”. Dus ons blijft enkel de Koninklijke weg, die lang duurt en die ook taai zal blijken om te gaan.

Indien ons dat niet zou lukken,- nu er zeker nog 5 jaren te gaan zijn voor er echt weer sprake kan zijn van positieve keer in de economie-, dan resten er enkel die bekende motto’s. Als: “Redde zich, wie het kan”; “Elk voor zich en God voor ons allen” en “het recht van de sterkste”. En daar heeft mijn generatie enkel slechte herinneringen aan…

-Realiseert u zich ook het vele positieve om u heen?

Je zou het bijna vergeten: iedereen kan om zich heen veel moois zien en beleven aan wat mensen doen, aan wat ze scheppen en schiepen in de kunsten en ook aan hun liefderijke zorg voor de eigen kring. Dat blijft altijd punt één en het is onvervreemdbaar. Maar beseft u ook dat er nu “nog maar” 1 miljard mensen zijn met dagelijkse honger? Dat er nu meer mensen sterven aan obesitas dan aan de hongerdood? En dat er ook helemaal geen sprake is van enige crisis in tientallen landen? De landen waar elke nieuwe dag gewoon een betere dag IS? De Brics-landen

Kaapstad

voorop, maar ook al bijna 40% van de (48) Afrikaanse landen en ook steeds meer  (vroeger arme) zuid-Aziatische staten. Zij vonden, vaak na veel leed, nu ook de weg die wij eerder gingen. Natuurlijk zitten ze ons nu ook schijnbaar een beetje “in de weg”. Maar dan het is goed om je de eigen (ook de koloniale geschiedenis) even te herinneren; die “andere tijden”.

De wereld wordt dus welvarender en dat is gewoon goed nieuws. Ook al gaat dat gepaard met een herverdeling van de welvaart en met een zekere “verarming van het noorden”. Eigenlijk mag dit niet verbazen en sterker nog: het zou ons moeten verblijden! 

En let wel: we gaan er nog 2 miljard mensen bij krijgen in deze eeuw: dus een toename van bijna 30%. Schrik er maar niet van we verdubbelden ooit eerder ook en de mensheid overleefde dat gewoon. Indien we gewoon doorgaan met wat we steeds deden is er ook eten en drinken genoeg voor die aanstaande 9 miljard. Want de technologie, zeker wat betreft de biotechnologie loopt nog maar op haar eerste paar schoenen zegt men… en de mens is vernuftig en kan heel erg veel!   

Maar,   ook al is de zon een en al verlichting en zou ze zelfs van een verlicht despoot,- die ze al vaak zag  manoeuvreren op dit ondermaanse-,  niet echt schrikken, ze is in deze gewoon wat overvraagd. Want ze is niet goed in zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Dus zouden we nu meer kunnen hebben aan  dat mannetje op de maan. Ook omdat een beetje buitenaardse hulp in complexe tijden ook geen kwaad kan. Het is jammer, dat er geen wezens uit de ruimte in Bucharac  afdaalden op 21 december om die 250 journalisten te kunnen antwoorden op vragen over het bezweren van de morele crisis waarin we ons bevinden.  Dus komt het gewoon allemaal op ons mensen zelf neer om een uitweg te vinden.  Onze geschiedenis is hierbij onze enige bron van wijsheid om oude, pijnlijke fouten nu niet weer te maken.

Maar zon en blauwe luchten zijn altijd goede katalysatoren geweest, dus geniet van de al wat langere dagen en van de winterse zonnestralen. En besef dat de lentezon niet ver meer is.

Dus wens ik u, voor het laatst in 2012, weer veel mooi weertje met zon toe!

  

29 december 2012.

MARSEILLE, CULTURELE HOOFDSTAD VAN EUROPA 2013

“La culture a trouvé sa capitale” ,  heette het nogal ambitieus op spandoeken in Marseille, om iedereen te vertellen dat deze stad samen met Aix en nog zeven omliggende gemeenten in 2013 de Europese Culturele Hoofdstad zal zijn. Dit fenomeen werd in 1985 door de EU ingesteld voor twee Europese steden tegelijk en in 2013 is de tweelingstad Kosice (Tsjechië).

Men verwacht zowat tien miljoen bezoekers en zette daarom de hele stad op zijn kop. De Vieux Port is nog even zwaar in de revisie en in de stad ervaar je wat het is als je het grootste stadsrenovatieproject ooit in Europa uitvoert…  De nieuwbouwprojecten met fraaie architectonische kwaliteit schieten  als paddenstoelen uit de zuidelijke klei. En deze nogal  uitbundige en ook niet goedkope aanpak groeit en bloeit dwars tegen de grote crisis in. Het moet ook een verdere (ook financiële) oppepper worden voor deze stad, die nu al bijna 700.000 cruisegasten per jaar ontvangt.  

Het motto:  “Le partage des midis”, is Marseille waardig.  Dat duidt op de historie van de stad, die altijd al een kruispunt was van volken, culturen, economieën en religies met zijn ligging aan de Mare Nostrum.  Marseille wil nu weer het theater worden van veranderingen die grote invloed uit oefenen op cultuur en intellectuele actie. Een centrum zijn voor uitwisselingen met een groot festijn dat een voorhoede moet zijn van “de kunsten voor iedereen”. Dus met circus, straatkunsten, hedendaagse muziek, digitale kunsten en stadspoëzie. Men wil de ontmoeting van artiesten, kunstenaars  en ondernemingen die in vernieuwing willen investeren. En dus opent het zijn musea, zijn internationale festivals, zijn vele theaters voor toneel en muziek voor de cultuur van de beide oevers van de Middellandse Zee.  

Een ware stortvloed van meer dan 400 schouwspelen, animaties en evenementen zal over de stad komen met ook nog tientallen  tentoonstellingen, concerten en grote feesten.

Het geheel barst los op 12 januari: in Aix met een internationale expositie en een dansje in de luchten van de Patrouille de France en in Marsilia zal er een oorverdovend concert van sirenes, misthoorns, kerkklokken en luid declamerende stadsomroepers te horen en te beleven zijn. Het vervolg op 13 januari is in diverse randgemeenten, met vuurwerk en ook meer dan honderd keer een jacht op een schat.

Daarmee is episode 1 (jan-mei) geopend, die fraai heet: Marseille-Provence accueille le monde. De regio presenteert zich in zijn grote diversiteit van activiteiten aan de wereld: er is zelfs een grote randonnée langs 39 gemeenten voorzien!    

Episode 2 : À ciel ouvert (juni-aug) bestaat uit een keur van muziekfestivals, expositie en filmvoorstellingen in de open lucht van Marseille tot Aix en tot in Arles.

De slot-episode 3 (sept-dec.) heet: Marseille-Provence aux milles visages. Een zeer bonte episode, van digitale landschappen tot keuken en koken, van ontmoetingen met grootheden als Le Corbusier en Averroës tot schouwspelen over het thema man-vrouw  en  van literaire festivals tot het )zien) schrijven van een roman-feuilleton.

Het hele jaar door zijn er ook,-los van de episode-gebonden events-, nog dozijnen van activiteiten in diverse steden zoals collectief een groot foto-album maken van de Midi (iedereen mag meedoen), het Atelier du Large  (een keur van creatieve activiteiten voor en door iedereen in de grote havenhal J1 (Bassin Joliette) en de creatieve uitingen in en van een 15-tal quartiers van Marseille.

Waar in Marseille?

De activiteiten vinden plaats in tientallen bestaande theaters, musea en ander gebouwen in en rond Marseille. Maar er zijn ook een paar nieuwe gebouwen, met een verrassend fraaie en gedurfde architectuur en ligging, die voor MP2013 worden geopend. Ik noem U hier de locatie J4, het MUCEM (Musée des Civilisations Mediterranniennes) en het CEREM  (Centre Régional de la Méditerranée)   die beide omspoeld worden door de zeeën die de buren zijn van de oude Grand Major (onze Neo-byzantijnse Kathedraal) en het (quasi-)nieuwe Musée de la Provence. En loop zeker ook de nieuw geopende Digue du Large op, die ver in de zee steekt, om het fraaie geheel van gebouwen vanuit zee te bekijken!

 Ook niet te versmaden is het FRAC (Fonds Régional d’Art Contemporaine Paca) dat ligt tussen de dozijnen nieuwe kantoor- en woongebouwen van de Joliette, midden in het nieuwe indrukwekkende centrum van Marseille.      

Vergeet ook niet het “Atelier du Large”,  de grote havenhal (J1) aan het bassin de la Joliette (bij de Kathedraal) en de nieuwe La Tour-Panorama de la Friche,  met zijn fraaie view, die bijna klaar is. En die staat in het grote culturele mediacentrum La Friche in de wijk Belle de Mai, dat ook al het bezoeken waard is.

Organisatie en nadere informaties.

In La Maison Diamantée  (naast La Mairie, Vieux Port) is de centrale organisatie en de coördinatie van MP2013 gehuisvest. Meer dan 60 organisaties nemen deel of werken mee aan dit grote festijn.

U begrijpt dat een opsomming hier onmogelijk is. Zie dus de dikke programmagids (73 pagina’s) en kijk op de website www.mp2013.fr/ En u vindt alle details.

Epiloog.

Wie dit niet eens zelf gaat proeven mist de charme en de verrassing van een grote internationale culturele happening van wereldniveau, overgoten met een jeugdig en soms ook experimenteel sausje. Het zal af en toe ook flink smaken “naar morgen”. En wie is daar niet nieuwsgierig naar? Natuurlijk meldde ik me ook als vrijwilliger; men vraagt namelijk: Alle hens op het MP2013-dek!

  

Leon Speetjens, Marseille

ALLEDAAGS UIT MARSEILLE EN DE MIDI

MARSEILLE KRUIPT UIT HET BOUW- EN RESTAURATIESTOF

De opening van “Culturele Hoofdstad van Europa” is op 12 januari 2013 en ik zal, als vrijwilliger, de eer ondergaan een dag eerder te gast te zijn in het gloednieuwe paviljoen M dat in 1,5 maand als uit het niets verrees tot echte verbijstering van half Marseille… Niemand kon het geloven maar het kwam er en ook op tijd.. En het is ook nog een waar staaltje van vindingrijke architectuur: een van (verborgen) staal, hout en glas opgetrokken gebouw boven op een bestaand gebouw (!) en pal onder een dozijn grote oude platanen die nu kaal er bij staan… Let wel het gebouwtje is zo’n 80 meter lang en ruim 15 meter breed… Het is HET ontvangst- en info-centrum voor iedereen: bezoeker, vrijwilliger of meewerkende artiest. Wij vinden het hier nu een der 12 steedse wereldwonderen..

Ik rij ook bijna dagelijks, - nu al ruim twee jaar-, over de enorme Boulevard du Littoral in aanbouw die loopt van de “nieuwe museumkluit” (bij het fort Saint Jean en de zee) tot aan de hoge toren van de reder CMA-CAMG en die de as vormt van het moderne tweede centrum van Marseille.

Ik verzeker u dat ik zelden zo’n project heb gezien: het heet dan ook het grootste stedelijke renovatieproject ooit in Europa en kostte in zijn totaliteit de kolossale som van 7 miljard… Wat meer is dan voor La Defense in Parijs werd gespendeerd. En het werd echt een plaatje met zijn schitterende musea in fraaie architectuur: Marseille heeft nu ook het EERSTE staats (rijks)museum van Frankrijk naast Parijs… en dat heet het MUCEM. Het richt zich op de beschavingen rond de Mare Nostrum, waar het dan ook aan ligt. Ja, het wordt zelfs door het water omspoeld!

Het andere adembenemende project is de totale verbouwing van de Vieux Port tot wat nu “het grootste stadsplein van Europa” wordt genoemd (het havenwater wel meegerekend natuurlijk!). De laatste weken zag ik langs de boulevard en in de haven een onwerkelijk schouwspel van tientallen kranen, shovels, vrachtauto’s, walsen en honderden “bouwvakkers”. Die allemaal moesten opleveren en dus dag en vaak ook 's nachts werkten als bezetenen, terwijl het verkeer op provisorische banen er ook nog doorheen raasde! Ik ken uit eigen ervaring grote complexe projecten maar dan op informaticagebied in een industrieel concern van bijna 10.000 werknemers en neem dus diep mijn petje af voor degenen die deze ogenschijnlijke complete chaos tot een einde brachten zonder dat er moord en doodslag aan te pas kwam. Over nerveuze opwinding en mediterrane irritaties heb ik het natuurlijk niet: dat is de energie van deze giga-machine van stadsrenovatie.

U merkt het: ik ben onder de indruk en ook wat “trots”. Op deze stad en zijn bewoners die weer eens uit het bouwstof verrijst in een tijd van inkrimpen, afbouw en werkeloosheid… Marseille was de laatste jaren de anti-crisis in persoon en ik zal dat straks erg gaan missen als alles klaar is. Maar we krijgen er een zeer fraai stadsdeel voor terug waar ik gaarne zal fietsen over de Boulevard du Littoral langs de zee en fraaie gebouwen die lang beroemd zullen blijven. Kom maar zelf kijken in 2013 en lees ook het bij de blog gevoegde programma van MP2013, zoals het komende jaar hier kort en krachtig heet. Tot ziens in Marseille dus!.   

HET KOOR SAINT VICTOIRE IN DE TRÈS SAINT ROSAIRE

Het koor heette dus Choeur Saint Victoire en de dominicanenkerk heet Très Saint Rosaire, en het gebeurde aan de Boulevard Edmond Rostand midden in het Quartier des Antiquaires in Marseille. Op deze zondagmiddag met een fluitende mistral luisterden we 1,5 uur naar dit koor en naar solisten op piano, viool en dwarsfluit… Alles gedragen door de hemelse akoestiek van deze fraaie, zeer hoge kerk van de beruchte witte paters. Ze predikten vroeger donderend en dreigend met de hel, tijdens de vastenprediking in de donkere kerken van het zuidelijke roomse Rijk van Limburg, in mijn jeugd..  Maar gelukkig is er vandaag niemand die op de kansel gaat en luisteren we naar Mendelsohn, Bach, Bachofen, Mozart, Bizet, Verdi, Glück, en Charles en Edgar die u hier niet verwachtte! Een offer aan de jeugdleden van het koor van een 40-tal zangers in Kerstuitrusting. Het is net voor de Kerst dus zijn er hier overal in de vele kerken van de stad kerstuitvoeringen van vaak verrassend hoge kwaliteit en met een niks populistisch repertoire.

De kerk is ¾ vol; de mistral heeft velen achter de kachel gedwongen…We maakten eerst een lange wandeling langs de brocanteurs op straat en hun elitaire collega’s de antiquairs, die ook hun winkels openden. Dit is nog echte brocante zoals het hoort: van kitscherig tot gewoon erg fraai en alles met wat krasjes en deuken. En met de gepeperde commentaren van de verkopers als u wat vrijpostig commentaar levert op prijs of collectie… Een van mijn favoriete sporten. Dus het plebs in de kou op straat en de high-brow in hun fraaie blinkende winkels à l’abri. De klassenmaatschappij van de oude spullen die als het er echt op aan komt elkaar zeer waardeert. Want de een is de outlet van de ander óf nog vaker, de leverancier! 

Mijn handen jeuken als ik de spullen zie; ik ben er gewoon gek op, maar… Ik verkocht een hele grote collectie omdat ik mijn executeur testamentair niet met veel werk wilde opzadelen en dus moet ik nu gewoon zeer gedisciplineerd kijken en niet kopen. Ik moet echt worstelen met een 200 jaar oud boekje in mijn hand met alle kaarten van de werelddelen en uiteraard Frankrijk… Waar je nog op ziet dat Canada toen Nouveau Bretagne heette.. en nog meer historische feitjes met diepe achtergronden. Later zien we wel een half dozijn globes in en op  vele standaarden bij een winkel met “exotica”… Er staan ook een 50-tal opgezette dieren, er hangen wel 50 miniatuurvliegtuigen en boten; op schaal gemaakt volgens echte exemplaren van de laatste eeuwen. De sfeer is betoverend omdat het een grote ontdekkingsreis is door de tijd…

U begrijpt het: dit is mijn favoriet amusement op de donkere dagen voor Kerstmis. De combinatie van mooi, verrassend en verrukkend…

Voor de kerk komen we een ware Kerstman tegen op hoge leeftijd; met een mandje vol chocolaatjes en met een onmiskenbare pastislucht, die hij met je deelt tijdens de conversatie.  Zijn pretje is met aanvallige dames op de foto te gaan “in close position”. Die pret wordt hem graag gegund en zo kiek ik mijn kerstkaart voor 2013: mijn eega met de Marseillaanse Kerstman. Devoot en stout, zoals het ook hoort; want de kerstman is een echte heiden, een ongelovige! En dat is dus ook Kerstmis.

LÉON IS DE BROER VAN PÉRE NOËL?

Tja, dat is zo voor de Avignonnais, al is hij daar met zijn épouse Zoëlle maar enkele dagen in december. Hij deelt dan ook cadeaus  uit, leest verhalen voor en trakteert op warme chocolademelk. Ik las dit in een Franse krant en ga het uitzoeken. Maar ik moet vrezen dat het een ordinaire commerciële grap is… U hoort hier nog meer van!

DE STRIJD OM DE PORTE D’AIX

De Porte d’Aix ligt aan de noordelijke ingang van Marseille waar de A7 ook binnenkomt en is vanouds een centrum van illegale vluchtelingen die hier wat proberen te verdienen. Met hun handeltje in van alles en nog wat: voedingsapparaten voor telefoons, schoenen, wat aardewerk etc. maar zeker ook de illegale sigaretten. In de Rue du Bon Pasteur waar dozijnen winkels zijn van Arabische eigenaren, staan voor hun deuren ook vaak verkopers zonder vergunningen die fruit en groente aanbieden en wat textiel… De armste der armen trachten hier wat euro’s te pakken met hun handeltje… En soms loopt dat uit de hand als een wat agressievere en ondernemende groep zich ontplooit. Zoals in 2011 toen ze,- echt waar-, gewoon bezit namen van de exploitatie van een hele parkeergarage! De exploitant werd bedreigd en verdween en de stoute boys inden 5 euro van elke automobilist die er in wilde… Een laag tariefje en de handel liep goed. Tot ene Sarkozy in Parijs dit hoorde en hij ontplofte! Binnen enkele dagen werden de boosdoeners gearresteerd, de garage weer terug gegeven aan de rechtmatige eigenaar en werden alle clandestiene handelaren verjaagd. En de CRS bleef permanent daar aanwezig maandenlang… Tot Hollande de verkiezingen won… Waar deze mensen het van weten vraag je je af, maar na enige tijd herbegon de straathandel weer opnieuw… Maar nog niet het kapen van het parkeergarage beheer overigens. Dus staan nu de straten weer vol met die handelaren. Tot men hier aan het nieuwe park gaat beginnen dat met hekken wordt omgeven en 's avonds afgesloten zal zijn. Dan moeten ze dus wel weg…. Of zal het zo al zijn bij de start van Culturele Hoofdstad van Europa in januari? We weten het niet en ook de wethouder voor de gemeentepolitie kon een journalist niet veel wijzer maken. Want ze wachtte op de politie uitbreiding zei ze, begin 2013…

Dit is een typisch voorbeeld van de bestuurlijke cultuur van Marseille: men raakt verdwaald en aarzelt steeds tussen tolerantie voor de straatarmen en een nette aanpak van de openbare orde. Erg menselijk maar het leidt wel eens tot extremiteiten en misdadigheid die zoals altijd door enkele wordt bedreven… Dus het is weer een kwestie van tijd voor de straten opnieuw worden schoongeveegd.

OOGGETUIGEVERSLAG VAN DE LAATSTE LOODJES

Op 28 december fietste Leon met zijn piepkleine videocameraatje naar de bouwplaatsen aan de Boulevard du Littoral en bij Le Vieux Port en filmde voor u wat daar allemaal aan prachtigs is tot stand gebracht.

De laatste LP van 2012, voor u

Klik hieronder

op

 Le Provençal

en vanwege de Kerst kunt u
Les Cloches Du Hameau
beluisteren.

HOE STAAT HET MET ONZE EUROPESE ZAKEN?

Ze werden het niet meteen eens over de begroting 2014-2020 maar dat doet geen mens meer schrikken; ze zijn het zelden enthousiast en samen ergens over eens die EU-opperhoofden. Dus van Rompuy suste na het nachtelijk echec weer de pers zoals altijd… En de wereld draaide weer gewoon door.. Maar is het wel allemaal zo onschuldig en rustig als het lijkt ? Zijn het weer gewoon die “kleine relletjes en dat flauwe gekibbel” of ontwikkelt er zich op de achtergrond stilletjes een toekomstige lijn met grote gevolgen? Wat ik recent over de EU las en hoorde was aanleiding om nog alles eens op een rijtje te zetten wat je aan grote veranderingslijnen lijnen kunt zien… Vooral in de houdingen en achterliggende gevoelens bij de diverse landen…

En dat leverde het volgende op…

-Waarheen lijkt de EU zich in stilte te bewegen…   

Europa, die schone gedachte die na een vreselijke wereldoorlog in Europa begon, is meer een last dan een lust. Het is een van de doorlopende crises die ons blijven plagen..  Toch viel een aantal toeschouwers op dat Cameron het spel nu wel erg hard speelde. Omdat hij ook bij herhaling echt agressief optreedt richting Parijs komen er steeds serieuzere vragen op over wat die Engelsen nou eigenlijk willen met hun EU-lidmaatschap. Want de indruk ontstaat dat we eerder een UK-exit dan een Grexit zouden kunnen gaan krijgen. Is het weer gewoon die Engelse bluf gebaseerd op die groeiende afkeer over de EU, vooral binnen de Tories?  Waar vele aandringen op een referendum over de vraag of men de EU niet moet gaan verlaten..  Helaas: de polls laten daarvoor nu in dat land een duidelijke meerderheid zien. Daarom maakt Cameron ook zoveel herrie.

De lijst van herriepunten is lang en blijft aangroeien: de weigering mee te helpen aan de euro-redding, het willen behouden van de grote vrijheid van de banken in de City en de herhaalde aanval op de Brusselse ambtenaren en hun privileges. Hij riep laatst zeer boos dat er zelfs 250 ambtenaren van de EU zijn die méér verdienen dan hij! Wat hem betreft moet er meteen een verlaging van 10% van alle salarissen in Brussel komen…

Nu morrelt Cameron c.s. ook aan een fundamenteel aspect van de EU; het ondersteunen van achtergebleven regio’s om ze bij te trekken en zo de economische gezondheid van de EU te versterken. Londen wil haar voordelen van een lidmaatschap graag bewaren maar daar liever niet voor lappen. Ze dreigt met “opt-out” maar weet ook dat 50% van zijn export naar de EU gaat.

-Old Tony Blair is mordicus tegen…

Tony Blair die graag de stoel van van Rompuy zou hebben gehad, vecht openlijk tegen dit optreden van Cameron. En hamert er op dat de EU de basis is voor vrede in Europa waar het eeuwen lang bij herhaling bonje gaf tussen de landen. Hij spreekt daarbij duidelijk ook namens het overgrote deel van het Britse zakenleven! Het gaat dus echt om twee botsende visies: Cameron wil enkel een Europa dat een “gewone vrijhandelszone is” en daarom moeten van hem alle huidige belemmeringen weg en moet er zeker geen machtig Brussel komen met een groeiend budget! Blair zei laatst dat zijn grote nachtmerrie was een “ja” op de twee referendums waarover men in het UK nu spreekt: een vertrek uit de EU en een vertrek van Schotland uit het UK-verband… Dan, zei hij, overleeft enkel de City en sterft het UK… Hij ziet het allemaal al een afglijden van zijn land en de Engelse natie..

-Is Cameron de voorbode?

Spreekt Cameron enkel arrogant uit wat anderen ook denken? Hij vindt een gewillig oor bij Zweden, Denemarken, Finland en ook Nederland. Maar nu ook, -en dat was nogal een verrassing-, bij Duitsland! Wat heel zwaar aankwam bij Hollande, die maar steeds eenzamer steun loopt te zoeken voor zijn “Europese groeipact”. Hem liet Merkel met haar steun voor enkele punten van Cameron nu echt helemaal in de kou staan.

Voor het eerst zagen we “de clan van noordelijke landen” samen optreden en daar zat ook Londen nu bij! Delors is nog de enige die roept: De EU-landen moeten nu ferm bezuinigen en  de Unie moet zorgen voor de economische herlancering…

We zien opnieuw die scherpe breuklijn in de EU die het noorden scheidt van het zuiden, waarbij Frankrijk als zuidelijk wordt gezien. Wat Hollande met zijn recente nogal “aparte” positionering ook steeds vaker lijkt te versterken …

Zo zien sommigen, die serieus rekenen met een Duitsland dat liever (ooit) uit de EU stapt, dan mee te gaan in een amalgaam van armoede, nu de contouren van de NOORD EUROPESE  UNIE (NEU) verschijnen. Want dat Duitsland ooit alleen als dé “spelbreker” durft op te treden lijkt onmogelijk, gezien de enorme politieke schuld die het dan op zich zou laden. Daar heeft het dan ook slechte herinneringen aan… Maar als het een groep van noordelijke landen ziet aftekenen die het over een andere unie eens kunnen worden, ligt de zaak uiteraard anders. En iedereen weet intussen dat het “timide Duitsland met zijn grote schuldgevoel”, niet meer bestaat. Het zal hard vechten om het behoud van zijn met hard werken bevochten welvaart!

-Lees, wat de Engelse filosoof Gray over de EU  zei..

Het behoud van de euro is vooralsnog voor elkaar maar ten koste van een gammele economie en massa-werkeloosheid. Het begint er op te lijken dat de EU niet zozeer een garantie is tegen oorlog in Europa maar eerder een oorzaak van onvrede. We zien op teveel plaatsen “toxi-politics”. In Hongarije, Griekenland  toont zich ultra-rechts heel duidelijk en in andere landen wordt het snel wakker. De trend is duidelijk, de timing nog niet, maar over maximaal 10 jaar en mogelijk al eerder zal de EU en dus de euro imploderen. Want de Europese landen zijn té verschillend en de EU lijkt in niets op de VS. En voegt hij er aan toe: ik geloof helemaal niet in vooruitgang maar eer in cyclische ontwikkelingen. Hij voorziet wat in de dertiger jaren gebeurde toen ook na de globalisering het protectionisme volgde. 

Het verlangen naar een grote nieuwe politieke idee heeft ook geen fundament. Politiek moet ook geen grote ideeën ambiëren; laat dat maar over aan de religies en de kunsten. Daar komen de goede dromen vandaan voor de mensheid.

Zonder er tijdstippen bij te kunnen noemen is, ook wat mij betreft, de trend voor de ontwikkeling gezet wat onze EU betreft. Doodzonde, maar gewoon toch een illusie dus? Enkel een groot internationaal incident zou de trens in de EU nog echt kunnen stoppen..

-Een echt nieuw Grieks drama: Dass haben Wir nicht gewusst…

De crisis snijdt diep in het Griekse land en stort het in een steeds grotere chaos; politiek en economisch gezien. Maar er is ook nog iets heel anders wat ernstig uit de hand loopt: Griekenland is het zuidelijke grensland van de EU en bewaakt dus onze toegangen in het zuiden. En met financiële steun van Brussel. Maar hoe zit het daar nu eigenlijk mee?

-Het humanitaire drama in Griekenland, wat we niet willen zien..

Onze media staan vol met humanitaire drama’s van Syrië, Gaza, RD Kongo, Soedan tot  Birma, maar wie weet er eigenlijk wat zich dagelijks aan schokkende zaken afspeelt in Griekse wateren en op het Griekse land?

Weet u van de favoriete sport in enkele wijken van Athene? Die bestaat uit nachtelijke knuppeljachten op immigranten die het vege lijf proberen te redden? Van Afghanen, afrikanen en nu ook veel Syriërs die geen plek meer vinden in de overvolle opvangkampen en zich dus schuilhouden in diverse stadsghetto’s? Waarbij ze aan huizenmelkers geld moeten betalen voor onderdak in een soort van bouwval zonder enige voorziening? Nadat ze 3000 dollar betaalden aan “passeurs” in Istanbul om via Griekenland naar het beloofde land “Europa” te kunnen komen. Weg uit de Syrische hel, komen ze nu aan in een andere hel. Ze kregen bij aankomst een papier om asiel aan te vragen, maar als dat niet 30 dagen later is behandeld moeten ze Griekenland meteen verlaten. En dat lukt niet. Wat geen wonder is omdat het bureau enkel op zaterdagmorgen open is en er zijn maar 20 dossiers tegelijk in behandeling zijn..  Dus: Kafka in het land van Heracles. Niemand weet hoeveel vluchtelingen er nu zijn, maar experts spreken over “minstens” 500.000! Er komen er dagelijks honderden bij in het stadscentrum van Athene dat gewoon een echt getto is geworden. Geen wonder dat “Gouden Dageraad”, de luidruchtige ultra-rechtse partij, steeds meer aanhang krijgt.

-De minister zegt dat de immigratie met 80% af is genomen.

Aan de Turks-Griekse grens staan nu 1800 politie-agenten waardoor er een afname was van 80% en nu is er ook een actie gestart, Xenios Zeus genaamd, die leidde tot de arrestatie van 3000 illegalen in het centrum van Athene. Verklaringen van een trotse Minister van “Publieke orde en bescherming van de burger”. En de mensen nemen dat nog net voor waar aan.. Maar dat zal niet lang meer duren… Dat zegt de chef van de Hoge Autoriteit voor de Vluchtelingen van de VN die ook weet dat de beloofde 300 extra-ambtenaren voor de asielbehandeling er niet komen vanwege de… bezuinigingen!

-Waar blijven dan al die vluchtelingen?

Wel, met de meeste landen van waaruit mensen hierheen vluchtten bestaat geen enkel verdrag om ze retour te sturen. En als ze al zelf willen laten de turken hun niet meer terug over de grens! En dus eindigen sommigen in vluchtelingenkampen in grote ellende en lukt het anderen naar  een ander land te ontkomen in Europa. Het dicht zetten van de grens met Turkije had enkel als effect dat de “passeurs” andere routes vonden om illegalen binnen te doen reizen..

-De illegalen komen nu binnen via de vele eilanden.

De eilanden dichtbij Turkije zoals Chio en Lesbos zagen in 2012 in enkele maanden 600 vluchtelingen binnen komen en dat waren er eerder enkele tientallen. Ook op Samos zijn alle cellen intussen vol, vooral met Syriërs. Die allen zeggen: onze broeders komen er nu allemaal ook aan, want de opvangcapaciteit voor ons in Jordanië en Libanon is helemaal volgestroomd.

Als het de vluchtelingen niet lukt iets redelijks te vinden óf als ze, zoals steeds vaker gebeurd worden afgeranseld door Gouden Dageraad c.s. , gaan ze via de uitstekend georganiseerde “passeurs” met een vals paspoort van 200 euro’s, naar andere Europese landen via Macedonië. En het lukt Griekenland in het Schengengebied natuurlijk niet om zijn 15.000 km grens met Europa te bewaken… Je stapt ook gewoon in een vliegtuig in Griekenland naar een ander Schengenland. De enkele landen die douanemensen naar griekse vliegvelden stuurden pikten er in no time honderden per week uit.. en die ambtenaren zijn nu weer thuis.

Deze immigratie is dan ook helemaal niet op de eerste plaats een Grieks probleem, maar zeer zeker een Europese kwaal. Maar daarover gaat geen enkele Europese top en geen Europese burger wordt er over bijgepraat door zijn Europarlementariërs of zijn lokale politici.

En straks zeggen we allen natuurlijk: “Wir haben es nicht gewusst…”.  Dat zal uiteraard pas zijn als er doden vallen onder de vluchtelingen in Griekenland en, iets later, ook elders in Europa..

-Hoe gaat dat ooit zonder de EU met deze immigratie?

Als de huidige EU ooit implodeert en de zuidelijke Europese grenzen weer “gewoon” oude landgrenzen zouden zijn, zal het vluchtelingenprobleem waarschijnlijk nog bestaan. Vanwege conflicten en economische zwakte in het MO, de Maghreb en Afrika…  Dus dan moet elk afzonderlijk land, danwel de NEU, tegenhouden  wat er van deze stroom niet door de Zuid-Europese landen zelf worden opgevangen en behandeld. Terwijl er dan ook al een steeds grotere “vluchtelingenstroom” uit die zuidelijke landen zelf naar het noorden wil gaan. Zie nu de gewenste 200.000 ingenieurs uit Z-Europa voor alleen al vergrijzend Duitsland. Dat zou wel eens een erg grote druk kunnen opleveren als de ontgroening en de vergrijzing te weinig lege plekken bieden. Of die NEU, zoals we recent nog in de EU meemaakten, veel immigranten niet wil omdat men ze “niet-integreerbaar” acht… (zie Sarazzin, Wilders, Dewever en Breivik c.s.) moeten we afwachten.                     

En wat dit betekent voor de verarmde Z-Europese landen dat hebben we al eens eerder gezien. Maar toen waren er nog wel die Brusselse kassa’s…

Maar,

          De zon is een onderdeel in het perfect geïntegreerde zonnestelsel waar ook de aarde toe behoort en dat al sinds de big bang. En die zon droomt niet van integratie in een groter geheel maar is perfect tevreden met hoe de zaken nu zijn. Ook weet ze dat alle ruimteonderzoek tot nu toe nooit meer plekken vond dan Mars, om emigranten van de aarde te ontvangen. Het huidige onderzoek naar de exo-planeten op tientallen miljarden lichtjaren weg van ons houdt mogelijk ooit een verrassing in, omdat men daar toch “aardgelijke omstandigheden” ontdekt. Wat ons op gaat zadelen met de idee dat er ook andere “mensen” in het heelal kunnen zijn… Maar vooralsnog op te grote afstanden om ze op te kunnen zoeken… Dat kan de droom van “ruimtelijke emigratie” naar vredige, rijke en mooie andere landen in de ruimte, doen vervliegen. En ons drukken op de werkelijkheid die er is: vluchten kan niet want er bestaat geen andere aarde voor ons aardmensen… Een droom minder dus en alle mensen zullen dan beseffen dat wij het samen moeten blijven vinden op dit ondermaanse, dat er geen “deus ex machina” bestaat. Dus dat we al onze problemen samen op deze aarde zullen moeten oplossen. Alle dus… of het nu energie, voedsel of zuivere lucht betreft.   

Gelukkig zal onze zon, zonder enig ressentiment alle regio’s, waar zo ook bij mogen horen, blijven beschijnen,  zonder enig onderscheid te maken.. Dat is een excellente zekerheid voor allen.

Dus spoedt u in de stralen van de zon, die net in haar winterstand kwam en pik nog wat warmte mee. In het besef dat de zomer al weer nadert.

Dus wensen we u weer veel zonnige momenten toe en fraai weertje!

22 december  2012