Totaal aantal pageviews

woensdag 30 juli 2014

BEZOEK AAN HET NOUVEAU MARSEILLE.




NIEUW STADCENTRUM IN WORDING


BIJ DAGLICHT , IN DE BLINKENDE ZON

Marseille ondergaat sinds meer dan een decennium, een ware metamorfose. Na een lange periode van droef verval door de ondergang van zijn havenbusiness. Nu zijn we aangekomen in Fase II van wat hier het “Project Euroméditerrannée” heet: het grootste stadsvernieuwingsproject "ever",  in Europa…


Boulevard du Littoral, Docks+Tour CAMA-CMG noordzijde
De Villa Mediterrannée + Theo








Het Mucem en een expo (et les filles)


Shopping mall: Les Terrasses du Port, grand luxe




Waterkant Terrasses du Port+ Tour CMA-CMG










Het “nieuw Marseille” herrees –en terecht-, op de beton-achtige resten van zijn vroegere havengebied bij de Joliette…. Waarvan  nu de elementen daarom nog J1,  J4 etc. heten.  Een nieuw stadscentrum in wording, mede om de bijna 1,5 miljoen cruisepassagiers te plezieren met zijn 900 shops en restaurants.

Toen ook nog de kans kwam om Culturele Hoofdstad van Europa 2013 te worden, werden twéé giga-vernieuwings slagen gecombineerd. Daarom staan nu aan de zuid-zijde van de splinternieuwe Boulevard du Littoral het adembenemend fraaie (Staats-)museum dat MUCEM (Musée des Civilisations Europe et Mediterranée), naast de somptueuse supermoderne Villa Méditerranée.. (ook museum en ontmoetingsplek). Beide bezetten ze het voormalige J4 en laten nog een groot plein over… Aan de overkant ligt het museum Regard de Provence met zijn privé-collectie over Marseille en zijn historie: in schilderijen en plastieken. Het Mucem trok in  goed één jaar bijna 2 miljoen bezoekers!

Concert plein air (cultureel jaar 2013) op J4



Cult. jaar 2013 vóór het vuurwerk




Vuurwerk in de Vieux Port



Vuurwerk boven Fort Nicolas VP



Grote trap bij Kathedraal en Voûtes
Cruise havens gezien vanaf Terrasses d. Port















Museum Regard de Provence is het vroegere sanitaire gebouw waar alle immigranten werden “gecontroleerd en gecleand” : de verplichte doorgangspoort van een derde van de bevolking van de stad.  Dat hier aankwam uit de Magrheb, het eerdere koloniale deel van La France.

De Boulevard du Littoral wordt noordelijk afgesloten met de (eerste) blauwige hoge toren van de tweede grootste reder ter wereld: die CMA-CMG heet. Ernaast zijn de havens voor de ferry-diensten op Corsica, Sardinië, Algerije en Tunesië… en is er nog de kleinere containerhaven voor de stadsbehoeften.

Universit. Management School


Terrasses du Port, promenade










Tussen deze excentrieke bouwsels aan noord- en zuidzijde staan nog de fraai gerestaureerde oude docks, naar de idee van de Londense Docks. Waar tegenover begin 2014 het gloednieuwe giga-shoppingcenter Les Terrasses du Port werd geopend: wat een groot succes werd.  Onderweg passeert u nog de fraaie Place de la Joliette met zijn nieuwe hotels en kantoorgebouwen en het splinternieuwe museum voor moderne kunst “ FRAC” geheten. Achter dit alles een zee van nieuwe appartementengebouwen en ook in aanbouw zijn er nu nog twee hoge torens voor hoog luxe wonen en nog kantoren.

Saint Laurent 11e eeuw vanuit Mucem
Net geopend werden ook nog de gerestaureerde Voûtes du Major, nieuw winkelcentrum en uitgaanscentrum ónder de esplanade van de oude kathedraal Le Grand Major…  Van de  Hausmann-gebouwen aan de boulevard, worden nu nog de gevels gecleand en bijgewerkt. Het nieuwe “centrum van Marseille” is nu bijna echt gereed...      



Zicht over het dak van het Mucem richt. Noord
Mucem + Kathedraal vanaf overzijde VP-ingang










Daktuin Mucem

Mucem vanaf de busboot























LA BELLE ET LA MAGIQUE : UNE NUIT D'ÉTÉ

De ontdekking van het nieuwe centrum “by night” is sinds enkele maanden echt mogelijk. Dat kan zeer aangenaam worden gecombineerd met een concertavond in het fraai gerestaureerde Fort Saint Jean, onderdeel van het MUCEM. Op zijn Place des Armes onder de sterrenhemel, met zicht op de Mare Nostrum, de diverse oude en nieuwe gebouwen, de overkant die L’Estaque heet, en waar dan ook nog de laatste avondferry naar Algerije langs glijdt, is het fraai vertoeven.

Le Major Kathedraal by night
Museum Regard de Provence en Voutes Grand Major




Met in uw oren, -bijvoorbeeld-, de mediterrane klanken van de groep Kirika uit Thessalonica of een andere groep uit een ander gebied om de grote plas. Die ooit de moeder der beschavingen, de Mare Nostrum (=onze zee), was. En waarvan sommigen beweren dat ze dat weer kan worden… Als de mensen er omheen weer eens zijn uitgevochten.

Coucher du soleil vanaf Fort St. Jean

Ferry Algerije passeert Fort St. Jean

Fort St. Jean: Place des Armes






Concert Kirika  uit Tessalonica


L'Escalier Grand Major le soir






La grande lune (juli 2014)
Saint Victor le soir (vanaf 500 n. Chr.) 





 Een gigantisch en ook gedurfd vernieuwingsproces is bijna voltooid. Het geeft deze stad een ferme duw naar een verjonging en vernieuwing, die nu levend moet worden.  De oudste (en tweede grootste) stad van La France begint zijn zoveelste revival van zijn levensloop van nu al 2600 jaren. Van oude industriestad en koloniale havenstad naar stad van toerisme en cultuur..... Mogelijk de grootste gedaanteverandering ooit van deze vieille Dame Mediterrane, die we zagen veranderen in vijf jaren.
Dus kom kijken met TGV of vliegtuig. Wandel via de Canebière naar de Vieux Port loop via de Quai du Port in 15 minuten naar het zuidpunt van de nieuwe Boulevard du Littoral. Proef vanaf daar de cultuur van de drie musea"; "het oude vertegenwoordigd door de Grand Major met zijn Voûtes en de Docks, passeer de inschepingshallen als J1 en ga winkelen in "het nieuwe" in Les Terrasses du Port. Neem daar op de esplanade uw dejeuner met zicht op de cruise- en ferryhavens. En voltooi uw tocht langs het theatergebouw Le Silo om te eindigen bij de fraaie blauwe Tour CMA-CMG met zijn ruim 100 meter hoogte.  Kijk daar even naar rechts waar een half dozijn bouwkranen de laatste pogingen doen om een complete woon- en werkstad te voltooien. 
Deze tocht geeft ook u dat gevoel van "wederopstanding en die nieuwe hoop" dwars tegen een crisis in...
Heeft u nog wat tijd over? Bezoek dan het prachtig vernieuwde Musée de l'Histoire de Marseille, het (na 200 jaar) prachtig gerestaureerde Palais Longchamp met zijn twee musea (Beaux Arts en Histoire Naturelle), de Opera (stijl Art Nouveau), Palais du Pharo (ook fraai vernieuwd) én  het park (+botanische tuin) en Chateau Borély (Museum faïences en mode).
Vergeet ook niet de busboten te nemen vanuit de Vieux Port. Naar L'Estaque (noord) en Pointe Rouge (stranden zuid). Het zeezicht op de stad is een overtuigende afsluiting van uw bezoek. U zult zeker terug komen, want er is nog veel meer..
En niet alles is af:  deze stad blijft doorbouwen met zijn groeiende bevolking.



26 juli 2014




 

dinsdag 15 juli 2014

OVER VLAGGEN, KATHEDRALEN EN MISTRAL


Als je beroepsmatig gewend raakte aan steeds goed waarnemen en veel nadenken over “het waarom van de dingen”, dan kan dat een lichte beroepsdeformatie achter laten. Tot zelfs 20 jaar na je eerste pensioendag. Zeker als, wát je opvalt je zeker beroepshalve intrigeert en als het ook niet licht te verklaren is. Zo komt het zelfs zo ver dat je erover gaat schrijven (terwijl het me nu niets opbrengt…) en dat ik best wil weten het in elkaar steekt…. Én zelfs hoe je het zou kunnen veranderen. Dat zou ons ook plezieren!

Onze buurt, Centrum, Gare St. Charles
Lees over een echt “non-probleem” van een gepensioneerde “Nederland-se Marseillaan in wording”.. Die geplaagd wordt door gedoe met de franse vlag, die in dit geval vooral als wapperende windvaan dienst doet..    




Marseillaanse vlaggen

Marseille is een echte windstad. Hier waait het altijd, de wind is hier grillig en verandert vaak van richting. Net als de stemming in onze conseil municipal. Als je hier naar buiten wil is het zeer verstandig tevoren even naar de wind te kijken, dat helpt prima om het juiste tenue te kiezen. Die zon is er bijna altijd (2800 uur zon per jaar!), maar de wind bepaalt sterk wat hier ook heet “de gevoelstemperatuur”.
 
Trap + Vlag St. Charles
Onze SNCF-buren
Dus kijken we in de morgen even, vanaf onze 7e etage, naar de franse vlag die op de spits van de bijna twee eeuwen oude stationshal van het Gare Saint Charles wappert. En dat, in combinatie met een blik op de elektronische buitentemperatuurmeter, is beter dan welke meteo dan ook kan zijn..

Zo werd een vroege blik op deze SNCF-vlag een vast moment van het ochtendritueel.. Geheel geïnformeerd over “buiten” kun je daarna, -goed meteo-technisch voorgelicht-, gerust aan de ochtendkoffie. Zo kregen wij hier vanaf dag 1 iets met die zo hoog wapperende  SNCF-vlag…
 
Gesloopte voorganger Le Trianum
Le Brilhas Mormoiron
 
 
 
 
 
 
 
 
Tijdens ons verblijf op Le Brilhas à la campagne aan de voet van de Mont Ventoux wrochtte ik zelfs een echte windhaan uit stukken metaal… Die volgens pluimvee-experts meer had van een wat dikke plofkip… Maar onze haan op mast wees ons trouw en feilloos aan hoe het zat met de luchtige bewegingen. U ziet zonder windwijzer was ons leven nooit compleet.
 
De pastoor van de kathedraal Le Grand Major, -die zowat even oud is als die SNCF-hal-, heeft ook iets met vlaggen. Er hangen er ruim een dozijn aan het plafond van deze neo-Byzantijnse kathedraal. Natuurlijk kerkelijke vlaggen: van de paus en de (aarts)bisschop en het Vaticaan, maar ook vlaggen van het land, de Provence en andere zuidelijke regio. En natuurlijk die van Marseille en zelfs die van Europa ontbreekt hier niet!

Grand Major + Fort St. Jean
 
Wat weer eens bewijst, dat de kerkmannen hier iets positiefs met Europa hebben. Dat geeft een goed gevoel, als je een Europese immigrant en Marseillaanse resident bent. Zeker nu Europa zulke zware stormen moet trotseren.

Euro-topia...
Door ons vlaggen-gedoe met die andere vlag, gingen we ook nadenken over die Europese vlag in die kathedraal. Want waarom is die Europese vlag zo zuid-frans blauw van kleur en heeft ze die twaalf witte sterren in een gesloten cirkel? Want zoveel goed weer is er in Europa nou ook weer niet! En die keuze van witte sterren voor de landen? Is dat gewoon gejat van de “Stars and the Stripes”?  Het ligt niet voor de hand dus doken we er eens dieper in. En jawel, onze idee over die vlag bleek dus helemaal niet te kloppen!

 


De geboorte van de Europese vlag

 
EU-vaderen

Toen Europa einde 50-er jaren een vlag zocht vroeg Robert Schumann, zeer katholiek “Europa-oprichter”,-ook een beetje  ten einde raad-, aan een bevriend kunstenaar, of hij een idee had voor de vlag van het Verenigd Europa. Deze schilder uit het mooie oude Cotignac hier in de Var, bezocht vaak de oude polychrome, houten Maria, die in de dorpskerk staat. Hij liet er namelijk ook gaarne zijn Wees-Gegroetjes achter…. En deze fraaie Maria droeg een lichtblauwe mantel met 12 witte sterren er op. Ongetwijfeld de kleur van de hemel (waarin zij ooit werd opgenomen!) en die 12 sterren moeten wel de 12 apostolische vrienden van haar zoon voorstellen.. En zo kwam de kunstzinnige vriend met deze vlag op de proppen… Niet zeer creatief, maar meer directief en op symboliek gericht.. 
 
Maria Cotignac
Cotignac
Schumann vond het meteen een groots idee. En kreeg ook zijn mede-oprichters, -ook mannen van katholieke kom-af-, meteen mee. Zo ging die Maria-mantel deel uit maken van de Europese symboliek.
 
Wie kent deze vlag intussen niet; hij wappert duizenden keren in heel Europa en hangt dus ook vredig stilletjes aan het plafond van de Marseillaanse Kathedraal. Symbolisch best sterk, omdat deze kerk aan de Mare Nostrum, -als je zuidelijk kijkt-, op de grens ligt van christelijke Europa tegenover de islamlanden van de Magrheb… Zoals ook Malta een vooruitgeschoven christelijk bastion bleef, of eigenlijk werd, door de toen oprukkende Arabische moslims..
 
de 12 apostelen van de EU
de 51 van de VS
Dat alles zal Wilders niet geweten hebben, toen hij recent in Brussel de Nederlandse witte ster uit die cirkel knipte… Wat weet zo iemand nou echt van Europa? Geen snars toch? Hij ziet in zijn fanatieke afkeer van de EU enkel: bijdragen, subsidies en die vele ambtenaren… Terwijl er daar minder zijn dan op de Mairie van Parijs, echt waar!

Meer vlaggen dan sympathisanten




Het woeste leven van de stationsvlaggen van Saint Charles

De mistral is op dat stationsdak nogal stevig: deze wind waait ook niet zozeer maar rukt eigenlijk meer. Dat is zijn bekendste eigenschap. Zoals u mogelijk weet, blaast hij bij ons meer dan honderd dagen per jaar boven de 40km/uur. En zijn er hier ook regelmatig hard blazende zuiden- en ook oostenwinden. De westkant is gelukkig wat kalmer..

Dus moet zo’n vlag van prima materiaal zijn gemaakt en ook aan een stevige lijn zijn bevestigd. Want hij moet soms ook halfstok..  

fris en nieuw!
 En met die robuustheid is het nou echt niks goed. Want wij overdrijven echt net als we u zeggen dat de gemiddelde levensduur van de vlag op deze plek… rond de 4/5 weken ligt! Met uitschieters naar beneden van zelfs enkele dagen…

Dus zeer frequent zien wij die trotse tricolore in een zeer beroerde staat. Nogal eens gescheurd en ook hevig wapperend aan een punt… Tot ze op een ochtend verdwenen is: weggewaaid naar zuidelijkere streken richting grote blauwe plas… 
 
na een weekje 50 km mistral
na 120 km mistral...
Natuurlijk valt dat de verantwoordelijke SNCF-er niet meteen op, zoals wij. Immers die heeft wel wat anders te doen dab vlagje kijken.. Men heeft toch al zo’n ernstig personeelstekort in dit oude en spannende bedrijf. Dus duurt het altijd dagen, -en eerder meerdere weken-,  voor die vlaggenist in de gaten heeft dat er op het dak geen vlag meer staat.. Waarschijnlijk duurt het vervangen dan zo lang omdat die vlaggenvoorraad weer op nul zit. En bestellen en leveren duurt ook even. En waarschijnlijk heeft onze vlaggenman ook veel lust om op het dak te kruipen, zeker als de mistral daar over heen fluit… We zagen eens een meeting op bij die vlag op het bordes: zo’n half dozijn SNCF-ers bespraken daar de vlagproblematiek. Na ruim een uur zakten we weer af… Maar hun discussie leverde niets merkbaars op: de vlag die daarna kwam hield het weer zeer kort vol.
 
Zo mag ik het zien!

U begrijpt dat dit een ware verstoring werd van ons ingeslepen ochtendritueel. Enkel wij weten natuurlijk alles over dit pikante aspect van de SNCF. Anderen vallen vooral vertraagde TER’s op..

Voorheen konden we ook vlaggen zien op de bouwkranen, die er hier jarenlang in getale stonden. In het kader van die gigantische stadsvernieuwing in deze stad. Die zijn nu  verdwenen en daarom stoort ons die ultra-korte levensduur van de SNCF-driekleur dus echt.

Wij zitten met een probleem: SNCF doet ons nu vlaggelijk tekort, en eigenlijk ook zijn imago. Want een gezond bedrijft vlagt met fierheid en frisheid, toch?

 

Zo kweek je dus klokkenluiders!

Wij zijn dus SNCF-klanten die een pikant geheim van SNCF-Saint Charles kennen… Pal naast ons is er een groot stafkantoor van SNCF. Dit gebouw heet, -echt waar-, Le Mistral!  Mogelijk zitten daarin ook SNCF-ers die bezuinigingen moeten bedenken. Want dat past in deze tijden van toenemend verlies voor dit bedrijf en bij het verkleinen van hun gigantische schuld van 30 miljard…
 
Leon Gozlan
Tja, nou ga je als “buitenstaander (?)” niet zomaar even Le Mistral binnen om daar iemand van dit geheime disfunctioneren deelgenoot te maken. En we maakten ook al enkele flinke betogingen mee, op het trottoir beneden voor de ingang. Boze SNCF-ers stonden daar vaker met pamfletten beladen te schreeuwen. En zelfs ooit met zo’n twee dozijn te lunchen met muziek en wijn, zomaar op die stoep… Wat best wat suggereert over de interne verhoudingen. Dus dat alles doet ons aarzelen bij het ondernemen van aktie...
 
Een anonieme brief met een vlaggenverhaal plus zo’n 10 foto’s van creperende franse vlaggen in hun brievenbus droppen, is ook niet zo fraai en zeker niet moedig. Dus zoeken wij een nette, discrete en wat elegante manier. Opdat deze mast in de toekomst een betere vlag krijgt aangebonden.
Ik moet misschien bij mijn halve naamgenoot Leon Gozlan, de auteur waarnaar onze straat is vernoemd, eens mijn licht opsteken...

Mogelijk weet u wat? Alle nette suggesties zijn welkom, behalve die van “weg met die vlag die dient toch nergens voor” en ook niet die van “wat doet er in Frankrijk nou één vlag minder toe”.. Graag dus iets origineler. Waardoor wij in de toekomst over een stevige mooie franse tricolore kunnen beschikken. Die trots wapperend ons ochtend-meteo compleet maakt!

Wij danken u voor de moeite en beloven u een fraaie ingelijste foto van deze zo belangrijke SNCF-triclore!

Iets voor de SNCF?
Pas als men hier goed in is geslaagd durven we SNCF voor te stellen, wat verder te gaan.  Zoals het toevoegen van de Europese vlag. Omdat in dit giga-station jaarlijks honderdduizend of zo EU-inwoners passeren… Maar misschien is het beter om eerst de vlag van Marseille en de Provence toe te voegen? Dan straalt een eventuele mislukking niet meteen zo ver uit…. Of dit alles een haalbare trek is in het kader van het verminderen van het budget is ook de vraag. Want voor je het weet gaat men ook nog een “Departement Drapeaux” oprichten…
 

 19 juli 2014

 
 

 

 
 
 
 
 
 


 

maandag 14 juli 2014

HET ZIJN RARE, VLUCHTIGE TIJDEN…


Alles lijkt voort te razen en de levensduur van bijna alles lijkt steeds korter te worden. Maar niet van de oudjes in het westen! Zelfs bij het taalgebruik van journalisten is het hommeles: zie de reportages rond de schuldenop- en –afbouw, nu ook bij de energie-voorziening en zelfs in de technologie.  Alles lijkt nu tegelijk op hol te zijn geslagen.

Karel de Grote: change..
 Maar “change-agents”, -dat zijn mensen die zich professioneel met “veranderen” bezig houden van organisaties en individuen-, kunnen u toch wat gerust stellen! Ze zeggen ons: “Voor het allemaal weer rustiger en overzichtelijker kan worden, moet eerst de (huidige) fase van “move” (= zoeken naar een nieuwe wereld), die volgt op fase één “de unfreeze” (= de “afbraak van de oude wereld), helemaal doorlopen zijn. En we zitten nu pas middenin deze “move”…. Daardoor is het zo’n chaotische boel.

unfreeze...
Helaas dus: de  ” freeze” (= stabilisatie, nieuwe orde etc.), kan pas daarna beginnen. Elke fundamentele verandering loopt langs deze drie fasen. Zonder sloop/afbraak en “zoeken en worstelen om te vinden”, gaat het nooit redelijk stabiel verder. Pas ná nog meer verkennen, studeren, ruziën en vechten, -en zeker ook forceren en experimenteren-, kunnen er weer rustiger dagen komen..… De krachtmetingen, de diplomatieke kunsten en de propaganda-oorlogen zijn dé werktuigen van de “move”… So let’s be patient. 

Freeze, de weg terug


De explosieve schuldenlast: wie gaat dat betalen?

U wist het al lang: die wereld-schuldenlast moest wel uit de hand lopen. Na jaren van feesten en op de pof leven,  de subprime-crises, de relanceringsprogramma’s van overheden, reddingsplannen van banken, aanstormende deflatie en die massa-ww. Zie het totaalcijfer van de Wereldbetalingsbank: die schuldenlast ging half 2013 over de 100.000 miljard dollar, via 40.000 in 2000 en 70.000 in 2007…  Ze steeg in 6 jaar dus met 80%. Helaas ging het wereld-BBP ook niet heel lekker: het zit nu op 75.000 miljard dollar. Dus het gat neigt al naar bijna 120% van onze totale wereld-jaarproduktie! Dit zijn de schulden van staten en ondernemingen, maar nog zonder die van de gezinnen. Die 40.000 miljard moeten daar nog bijgeteld worden dus. 
Dat is een duur grapje!
Enkele voorbeelden: 2007 tot 2013: Ierland ziet zijn schuld omhoog vliegen van 25% naar… 122% (!), Spanje deed dat van 36 naar 94%, de VS van 64 naar 104% en Frankrijk van 64 naar 94%. Een snel sommetje leert dat dit neerkomt op 6000 dollar per bewoner en er komt per seconde 300.000 dollar wereldwijd bij. Kijk om er wat gevoel bij te krijgen op  www.economist.com/content/global_debt_clock en voel hoe snel dat aantikt...

Die “schuldencrisis” is dus helemaal niet achter ons. Nee, die komt nog! Ook in de landen waar de groei terug kwam en ook de privé-schulden daalden. Want de staatsschuld racet nog steeds verder: UK naar 112%, Japan zelfs naar 235%...  Enkel Duitsland bouwt die nu af; de anderen verminderen slechts de tóename ervan! Ook Nederland.. Stelt u zich dus voor wat er gebeurt als de rente gaat stijgen! Dat zou in de VS +2% staatsschuld worden vergeleken met die van voor de crisis, +2,2% voor het UK en  +2,3% voor Japan. De privéschulden zouden ook nog wegspringen met +2,5% in de EU, +4 in de VS en +6 in het UK! En dat zou dus weer een forse terugval betekenen.

de labiele opstapeling
Die schuld lijkt wel een soort drugsverslaving. Hoe moet je dat genezen? Zachtjes is nu te langzaam geworden en te snel zou de patiënt killen. Al in 1998 schreef een financiële journalist: “ De wereldeconomie berust op gigantische schuldenpyramides,  die op elkaar steunen in een fragiel evenwicht. Zoiets was er nooit eerder, genezen is moeilijker dan ooit en het betekent een grote voortdurende instabiliteit. Een ware bedreiging voor de wereld…”. Hij werd toen een “onheilsprofeet genoemd”. En een profeet wordt nooit in eigen land geloofd, dat weten we intussen wel. Dus het veranderingsproces hier is: fors snijden in de uitgaven, dus in “de mooie dingen voor de mensen”. En moeilijker dan dat bestaat bijna niet, enkel dood en oorlog zijn nog gemener. Want we moeten: uitgaven stoppen én geld overhouden om af te lossen! Elke huisvrouw weet wat dat betekent, toch?


De chaotische energievoorziening

Het milieu schoot zeer weinig op met de deflatie sinds 2008. Pas nu horen we “solidariteitsgefluister” in de VS en bij andere grote. De emissie van CO2 ging sinds 1990 met liefst 46% omhoog dus zouden we 1 tot 4 graadjes meer temperatuur kunnen krijgen en 40 à 60 cm stijging in het niveau van de oceanen. De grote steden in China en India worden al onbewoonbaar en de natuurrampen door de klimaatverandering zijn er nu legio.

de beste CO-2 bestrijding!
De VS: de schaliekampioen
De VS stortte zich snel en totaal in de schalie-energie en werden daarin nr.1 op de wereld. Daarom deden die revoluties in de Arabische wereld en die Krim-inlijving ook niet veel op de energiemarkten. Maar dat gedoe rond de Oekraïne is wel essentieel voor de energie-voorziening in Europa. Wij hangen voor 30% af van de gasexport uit Rusland die voor 50% via Oekraïne verloopt. Duitsland hangt er van af voor zo’n 25%. De VS investeren nu nog meer in het schaliewezen, het duurzame en in intelligente e-systemen.
De opkomende landen zetten bijna alles op kernenergie: liefst 78 centrales zijn in aanbouw. China met 28 stuks, 10 in Rusland, 6 in India en 5 in Z-Korea: zij zijn de grootste. Japan overweegt zeer serieus om een deel van de 48 stilgelegde reactoren te herstarten. Terwijl radio-actief water dagelijks in zee vloeit in Fukushima..

De Duitse energiemanoeuvres
zonne-energie en masse
Duitsland past zijn doel: uit de kernenergie in 2022 ook aan. Maar mikt op 80% duurzaam in 2050 wat de lieve som kost van 500 à 1000 miljard euro’s. En kent nu die hoge emissie van de kolencentrales. Dus moeten de EU en anderen hun energietransitie opnieuw overdenken. Frankrijk wil eerst minder energie consumeren, de fabrieken daalden al in energieverbruik met 18% sinds 2005! Maar de kosten schoten omhoog met 23% ook omdat de des-industrialisatie toenam met hogere ww en het inzakken van de export. Zo’n 10% hogere electriciteitsprijs deed de export allen al met 2% dalen.


Wind de wispelturige bron
De beschikbaarheid van de kerncentrales is veel te laag met 78%; het onderhoud loopt slecht. Het sluiten van de kerncentrale Fessenheim zal de industrie in de Elzas ruineren: die is daar voor 85% van afhankelijk! Sluiten kost de staat ook nog 1 miljard schadevergoeding aan EDF en er komen 2200 arbeidsplaatsen op de tocht. Wil Parijs het doel van “23% duurzaam in 2020” halen dan moet er vlot 40 miljard op tafel… Intussen is de zonnecellen-productie totaal weggevaagd en terug naar kolen is ook niks populair. Óf is het in de hoofden nu al weer anders? De duitse burgers worden boos over de kosten van de “energierevolutie” daar.  De overheid brengt de subsidies op duurzame energieproductie al flink terug en de prijs voor electriciteit daar steeg ferm. Het gaat hier om liefst 24 miljard! Frankrijk zit vast met zijn ecotax-invoering  na die hevige protesten in het land.

De kolen rukken weer op!
De kop van een artikel in The Economist van april 2014 luidde: “Coal, the fuel of the future, unfortunately”!.. BP rekende uit dat de kolenreserve nu goed is voor 109 jaar huidig verbruik. En die is meestal in stabiele regio te vinden en bij betrouwbare leveranciers. Andere energie zit vol met conflicten tussen landen en kartels en industriemachten proberen prijzen te drukken. Nu zijn kolen ook de beste kans voor arme landen om rijker te worden. Net als in de eerste industriële revolutie het geval was..  Maar kolen dat is: dirty business: bij de winning, het transport, de opslag en de verbranding. Link voor mensen ook vaak. Het doet ook de CO2-hoeveelheid enorm toenemen: oceanen worden zurig en gebouwen en longen worden aangetast. En kolen veroorzaken rond centrales méér radio-aktieve straling dan…kern-centrales. Niet doen dus, dat kolen stoken?

Hoezo? Kolen zijn super-goedkoop!
Ai, want te weinig groei kost politici de kop en armoede doet ook mensen sterven. De VS weten dat ze in 2040 (!) nog voor 22% electriciteit uit kolen zullen maken; het is nu.. 26%. Rijkere landen zoeken iets anders dan kolen maar arme als Afrika en India hebben daar het geld niet voor. Kolen kosten voor Duitsland maar 50% van de prijs van het gas. Dat kan zelfs dit groene land dus niet bekeren tot duurzaam. Daar is bruinkool nu goed voor 162 miljard kilowatt-uur! Japan is zoekende en kijkt naar kernenergie en kolen.. Kolenboeren vrezen dat hun winst weglopen zal door overheidsstraf op kolen wat in Australië al gebeurde. Enkele willen al “even stoppen” wat met kolen best kan.

De hoop is nu gevestigd op technologie, met name op schone verbranding van kolen. Kolen vergruizen, gas er uit halen of CO2 afvangen en verwerken. Dat gaat natuurlijk ook geld kosten of subsidies. In Mississippi staat al zo’n high-tech plant. Maar de investering is daar 6800 dollar per kilowatt en een gascentrale doet het voor 1000 dollar per kilowatt. Dus voorlopig blijven kolen gewoon smerig..

Het Europese continent hangt energetisch sterk op aan Rusland… Dus moeten de zaken opnieuw op een rij worden gezet. Energie voor alle en zeker voor de ondernemingen, veilige energievoorziening en niet teveel CO2. Dat vereist: langere gebruiksduur van kerncentrales (tot 60 jaar), meer duurzame energie, intenser concurreren (meer hydro-energie), meer onderzoek naar energie-opslag in batterijen. Ook meer schalie-energie, intelligente produktie, distributie/verbruik en dus toch “die grote europese energiemarkt”. Men kan echt niet overgaan op rationering of nog meer prijsverhoging! Zelfs de soevereiniteit van de EU en de landen hangen hier uiteindelijk van af.. De Oekraïne crisis is op volle toeren en leert de EU nu hoe link dat Russische gas eigenlijk is. En dat het verwaarlozen van de relatie met de bezitter van de enige grote europese gasvoorraad wel heel stom was!


De vluchtigheid in de media

Ook de journalisten lijken op hol te zijn geslagen, dat kun je zien als je meerdere kranten parallel leest. In september vorig jaar las ik: De overwinning van het duitse model! In januari stond er: Duitsland blijft achter”; want de groeicijfers vielen wat tegen…  Tegelijk: “ Amerika is terug!” wat werd voorafgegaan door : “Het einde van een superpower”.  Over Japan idem: “Het japanse wonder” was er al weer nadat er een pietsie groei kwam.

Internet ruimt lekker op
Ook die kreten zijn opvallend: “De vier draken” (vier Z-Aziatische landen), de BRICS (de opkomende landen) en daarnaast de “PIGS” (de vier z-europese afzakkers). Een recente is: “The fragile five”, een uitvinding van Morgan Stanley… over vijf landen die een van hun analisten niet meer zo bevielen…

Over Frankrijk was ook van alles te vinden:  “German like” (nadat Hollande zich bekende tot het duitse socialisme) en The Economist maakte het ook bont met “De baguettebom” toen ze Frankrijk tot hét gevaar voor de EU bombardeerden.

De economische journalistiek lijkt steeds meer op “de financiële markten” en de beurzen. Alles gaat daar ook volgens de aanwezige beurzen en die trimestercadans van cijfers. Alles draait nu op vluchtige programma’s … Etiketteringen met ultra-korte levensduur; dat is een kenmerk van onze dagen.

Natuurlijk is de openheid van de wereld, de onderlinge intensievere verbondenheid en ook de snelle en continue toegang tot de reeksen van gebeurtenissen, een objectieve verklaring van die vluchtigheid… Er is gewoon veel meer wat beweegt en dus minder tijd “per case”!
En afluisteren werd in persland net zo gewoon als bij NSA en de nationale veiligheidsdiensten. De hoeder van waarden en ook onze privacy brak alle regels en het was niet een klein roddelkrantje, maar Murdoch himself!

papier wordt ongeduldig
Natuurlijk is het vooral het geluk van de speculanten die nou net gokken op dat vluchtige, op dat geslinger. En die met genoegen zien dat sommige futiliteiten weer worden opgeblazen. Zij verdienen hun geld aan die grote onrust, de ratrace, en de korte levensduur van waarheden. Reuring-winsten dus…  Ook enkele bestsellerschrijvers vinden hierin hun geluk en ook dat handjevol grote banken: Goldman Sachs, Morgan Stanley en Citigroup. Zij vinden steeds nieuwe producten uit die bij de trends passen.

Maar ook de journalisten zelf zijn “to blame” en lijden flink onder de (commerciële) druk van het supersnelle Internet. Ook die politici die moeten reageren op al die opiniepeilingen/sonderingen jagen de boel mee op…

De vraag is wie hiermee nou is geholpen. Wij alle of eigenlijk niemand meer? Onze gedachten zijn ook al even vluchtig als markten en beurzen. Is dat gewoon lastig omdat de evolutie van de mens onze tempoklok en –gevoel nog niet heeft getuned op de verandering der tijden? Is het gewoon zo dat wij te lang een ander tempo beleefden en nu dus zelf wat obsolete werden?  Of is gewoon iedereen gek geworden behalve u en ik?


En onderschat ook de bloggers niet!

Ook de miljoenen bloggers surfen op wat er gebeurt, om hen heen of in hun hoofd. En in de beleving der dingen. Hij ontkomt er niet aan om ook het voorpaginanieuws mee te nemen in zijn geschrijf. Tenzij hij vooral wordt gelezen door hen die even uit de sneltrein willen stappen of die zoeken naar meer diepere analyse die gedachten opleveren die beklijven.

wapen van boeven en staten
Quick and dirty?
Ware trends schetsen, dingen verduidelijken en in de puntenwolken van dagelijkse gebeurtenissen een patroon kunnen ontwaren. Naarmate dat beter lukt, wordt duidelijker wat belangrijk is en wat een tot de “volatieltjes“  behoort. Een soort zeefje in het waarnemingsfilter dat zich steeds beter afstelt. Zo kan de blogger degene zijn die vooral dát beschrijft wat op het filter achterbleef.
 
het vrije woord?


De visie van Sam Pitroda

De opinies over innovatie zijn divers en dat is te snappen. Maar innovatie tegenhouden, dat zal niet lukken. Dus moeten we er mee leven én er richting aan geven. Zegt ene Sam Pitroda, adviseur van Rajiv Ghandi en nu ook van Premier Singh van India. Hij is als uitvinder en ondernemer groot geworden in de VS. Hij begint sterk als hij zegt dat: de invloed van het Internet sterker is dan, die van WO II”! Als je kijkt naar de impact van de verandering. Dat is een interessante benadering, omdat hij hier doelt op de “omvang van de destructie en de er op volgende reconstructie”!
 
Sam de ziener
Het Internet is “dwingend en niet te stoppen”. Het gaat hier niet om echt nieuwe grote uitvindingen, maar om de vraag “hoe we al dat nieuwe dat er eerder kwam in gaan inzetten”. In onderwijs, gezondheidszorg en bestuur.

De armoede in de wereld heeft als hoofdoorzaak: “te weinig “toegang tot informatie”. Innovatie op dit gebied is dus dé manier om de wereld opnieuw vorm te geven! Hij wijst op de jeugd, die op veel plekken al totaal anders opgroeit. En die 115 jaar gaat worden. Daarin zit een enorme veranderingsdynamiek en -power.

Hij zegt ook: in plaats van die banken te redden hadden we ze moeten laten ondergaan. Want: “fysiek geld heeft ook zijn tijd gehad”. Het zit straks allemaal in uw mobieltje.

Diploma’s om een baan te krijgen? Ook dat werkt niet meer. Niemand leerde namelijk aan de mensen hoe jezelf je eigen “werk” moet scheppen. En daarom is er ook die massa-werkeloosheid.

Gaat de technologie nu “de mens vervangen”? Zie wat ze ons al bracht: langer leven, betere communicatie en transport, etc. Toch worden deze verbeteringen lang niet altijd positief en bewust beleefd. Immers er blijven nog steeds armoede, honger en terrorisme. Dat heeft alles van doen met onze educatie. We moeten anders leren: “vooral om aan onszelf te werken”. Daarin zit volgens hem de crux.
 
Het begint met “de dingen anders te leren zien”. We hebben geen behoefte meer aan grote bankgebouwen; maar wel aan meer vertrouwen in de banken. We hebben geen behoefte aan meer schoolgebouwen, maar aan goede mentoren die ons begeleiden. En om beter te worden heb ik ook niet meer altijd een dokter nodig, maar vaker een adviserend iemand… De mens moet de eigen greep op het eigen leven vergroten.

De technologie kwam vooral uit de VS en nu is die overal te zien. Het Amerikaanse systeem van superkorte levensduur lijkt echter niet meer houdbaar. Dat kon nog voor 300 miljoen mensen, maar niet meer voor 8 miljard. En, de beste mensen werken nu om de problemen op te lossen van de rijken, en dus niet voor de armen. Bangalore in India is het “back-office” van de VS , maar waarom is India niet het back-office van Bangalore?

Die run op de grote steden is ook belachelijk: internet maakt het nou net mogelijk meer te décentraliseren. Wij denken te sterk in het Amerikaanse model; we moeten ons werk dichtbij onze woonplek scheppen en niet verder weg werken. Zo moeten we op meer terreinen gaan denken.

Hij werkt met anderen aan een ander levensmodel: wat hij “Ghandisch” noemt. Gefundeerd op: eenvoud, toegankelijkheid, bevrediging, vertrouwen en geweldloosheid. Dat heeft voor hem niets van doen met kapitalisme of socialisme. Die doen er niet meer toe. We moeten leren leven met meer schaarste en meer ongelijkheid. Laten we ons dus focusseren op een vruchtbare innovatie! Zoals die VS-arts doet, die nu hartoperaties aanbiedt in de Caraibic voor 6000 dollar. In plaats van in de VS voor 75.000.

In India stopte een locaal smidje een lek in de radiator van zijn auto… met wat curcuma. Hij heeft geleerd om zichzelf te helpen. Ook het bestuur moet decentraler; de mensen moeten meer macht krijgen over hun eigen leven.

Creatief zijn is vooreerst: zichzelf goed kennen, weten wat je kunt en vertrouwen hebben in wat je zelf kunt. Dat vereist ook dat je kunt samenwerken met zeer verschillende anderen. Vaak is dus het omgekeerde nodig van wat we eerst dachten en deden…

Wel, niet alles is meteen even duidelijk wat Sam zegt. Maar veel ervan geeft best te denken en is zeker ook uitdagend. 


De visie van een franse sociologe

Deze waarschuwt in haar boek voor een mogelijke “ultra-democratie”, die enkel berust op “de bevestiging van rechten van het individu”. Het individu komt dan in de plaats van de burger, zegt ze. En ze noemt het gevaar van “de corruptie van de regiems”, zoals Montesqieu het noemde. Daarover schreef ze dus het boek: “De democratische geest van de wetten”.

Ze is een optimist die problemen signaleert en oplossingen suggereert en die in alle opzichten positief blijft. Ze wijst er op dat grote veranderingen, die verder reiken dan het dagelijkse, steeds vaker nauwelijks gedragen worden door een goed doordachte bijdrage aan het “algemene belang”. In onze beschaving van het “onmiddelijke en individuele”  ontbreekt steeds vaker een minimum aan “gemeenschappelijke belang”. Ze signaleert ook “de verleiding van het onbegrensde”, dus het schijnbaar ontbreken van grenzen door het zien van de geweldige vooruitgang in wetenschap op vandaag. Vooral in de medische wetenschap, net als in het financiële kapitalisme. Nu is “de gemeenschap van de burgers” de bron van alle legitimiteit geworden: er bestaat niets anders meer. Best mooi en rationeel ook, maar er moet toch meer zijn dan enkel “het individuele welzijn”?

big society?
Wetten etc. stellen grenzen aan de democratische praktijk en daartegen komt steeds meer weerstand. Elk wil zijn eigen schepper zijn en nergens door geëngageerd worden. Dus regels en wetten worden minder geaccepteerd en “het individu doet wat het wil”. Niks geen “sociale contract” en dergelijke. Ook bij hen die de regels moeten afdwingen gebeurt dat, en zo worden ook de instituties meer bekritiseerd. De “vanzelfsprekende autoriteit” verdwijnt alles moet worden verdedigd en mag worden betwijfeld. De wereld van enkel horizontale relaties kwam; die van de verticale verzwakte. Zo komen we terecht in de “ultra-democratie”: een radicale versie van het democratische systeem. Leeftijd, ervaring, autoriteit en competentie bestaan daarin nauwelijks meer.

Instituties organiseren de politieke vrijheid en waarden en democratisch handelen moeten worden aangeleerd. Die zijn echt “niet natuurlijk of ingeboren”. Het ontzag voor de elites verzwakt ook snel. We kijken zeer kritisch naar onze leiders, zijn veeleisend en zo ze niet bevallen verkiezen we ze meteen niet meer. Maar als we enkel gaan geloven dat “onze idee” meer waarde heeft dan die van experts wordt het toch wel zeer lastig. Want dan zijn opinies meer waard dan “kennis van zaken”.

zijn diploma's nog een garantie?
Het onderdrukken van alle verschil is ook contrair aan de tolerantie. Zo komen we snel aan bij de “onverschilligheid”. Muziek van Bach is niet beter dan afrikaanse muziek, maar je moet wel de verschillen in cultuur zien en zo dus de waarde van beide erkennen.
Het Belgische probleem (Walen contra Vlamingen) kun je, volgens een Amerikaanse geleerde, simpel oplossen als je elke waal met een vlaming doet huwen. Men mengt niet, men neemt enkel trekjes over van de andere cultuur. Gelijkheid prediken betekent niet het onderscheid, de verschillen, ontkennen. Elk verschillend mens moet zijn plek kunnen vinden. De media zijn in een democratie zeer belangrijk en zeker nu ook het internet. Maar dat nu miljoenen één journalist gaan lezen, wil het nog niet zeggen dat hij “dus gelijk heeft”! De lievelingen van de media zijn niet gewoon ook “de meest nuttige personen” voor/in een gemeenschap!

De democratie is iets wat leeft en wat zich ontwikkelt. En ze berust op een nogal fragiel evenwicht. In de 20e eeuw zagen hoe snel dat kan instorten. Het is er niet “zomaar” en moet worden “geleerd”. En steeds opnieuw moeten waarden worden ontwikkeld. De drang naar vrijheid is natuurlijk en bij elk mens aanwezig: zie de revoluties. Het weer opnieuw zoeken naar stabiliteit na een revolutie, is altijd kritisch. Zie nu in de Maghreb.

Instituties zijn nodig om de democratie duurzaamheid te geven en haar te laten voortduren. Daarom moet er voor hen een minimum aan respect zijn en ook respect voor “elites”. Anders overleeft de democratie niet.  Aldus Dominique Schnapper (in een interview in L’Express).    


Op naar nieuwe maatschappij modellen

ghandi werkt..
Nieuwdenken is in: ook bij (bezuinigende en vernieuwende) politici. In Nederland spreekt men nu over “de participatie-maatschappij”. Vooral in het kader van de grote “zorg-reorganisatie”. We kennen ook al “het duitse model” (zie Schröder en Peter Hartz) en ook Cameron kwam al met zijn “britse experiment”. Na Thatcher en Blair kwam hij met de “Big Society”. Na drie jaar werd er nu door onderzoekers daar een eerste balans opgemaakt.

Camerons bezuinigingen
De idee was om “de relatie Staat (= overheid) en de burgermaatschappij” drastisch aan te passen. Hij nam afstand van de extreme Thatcher-filosofie (die enkel nog individuen zag). Hij wil de Staat weer ten dienste stellen van de maatschappij maar daarbij sterk steunen op burgers, verenigingen en ook op “the charity”. Dus moeten ook de overheidsdiensten en de “verzorgingsstaat” sterk veranderen.
Deze nieuwe balans levert nu een succes op bij de z.g. “free schools”. Scholen van en door ouders met eigen programma’s en met overheidsubsidies. Nieuwe pedagogische aanpakken bleken zeer succesvol, enkel bij de religieuze scholen lukte het nog niet. Een tweede idee, dat van “de broederlijke business” (=social impact bonds), waarbij de financiële sector sociale actie financiert en een bonus krijgt als de gestelde sociale doelen worden bereikt,  werkte soms prima! Zoals bij de gevangenis van Petersborough. Daar bleek de recidive door projecten met ex-gevangenen, met 12% te kunnen verminderen. Terwijl die in het land die met 14% steeg in dezelfde periode van 2010 tot nu!
Zelf doen is up!
Cameron moest door de crisis helaas wat gas terugnemen. En de bezuinigingen stelden zijn project ook wat in twijfel in de publieke opinie. Toch lukte wel een andere ambtelijke aanpak bij de overstromingen, waarbij burgers sterker werden betrokken en ingezet. Die bleek zeer goed te werken. Helaas, de noodzaak om de EU om geld te vragen was daarbij geen opsteker.
Toch is in Engeland het principe overeind gebleven: “dat je bij veranderingen van de verzorgingsstaat primair de verantwoordelijkheid van de burgers moet aanspreken” .
Een franse journaliste zei, dat Big Society als model voor Frankrijk niet minder of meer is dan het “Schröder-model”. Elke natie moet zijn eigen model uitvinden in relatie tot zijn geschiedenis. Men kan ervan leren dat “politieke en collectieve  innovatie hand in hand moeten gaan” . Als we het sociale model echt willen redden. En dat is ook het beste middel tegen het zo foute populisme. 
new easy life?
Er blijkt ook een beweging te zijn die heet: “Bleu, Blanc, Zèbre”. Die zich richt op “alle fransen die een andere werkelijkheid” wensen. Zij spreken ook over de Big Society van Cameron als een model voor Frankrijk. Maar betwijfelen of de franse politiek daar nu rijp voor is… In Nederland is men langs een zelfde lijn bezig en er is steeds meer debat over. Dus: de overheid én de mensen zijn weer zoekend, en ook weer samen. En dat geeft hoop.



Terugkijken naar “die natuurramp die mens heet”

Zaaien en oogsten en big spending?
Wat ook helpt is “terugkijken naar de mensen vóór ons”. Die zich immers ook afvroegen “waar dat andere allemaal goed voor was en waar het nu weer heenging”. Zij ondergingen óók een hoger tempo dan hun was “aangeleerd”.
Nu ontbreekt de baby?
En werden meestal toch ouder en ook gezonder. Omdat die snellere, complexere wereld ook veel goeds meebracht, waardoor ze langer en prettiger konden blijven leven. Maar daardoor moesten ze ook nog méér tempostijging moesten meemaken, omdat ze aanzienlijk langer bleven leven.  Dus zou je kunnen zeggen dat we allemaal slachtoffer zijn van die toegenomen levensverwachting!
Casino-ongelukje!
Tja, en als ik dan lees dat de kleinkinderen die nu worden geboren de 110 jaar met gemak gaan halen, besef ik beter dat in het menselijke leven “niets normaler is dan vluchtigheid”.
De geschiedenis herhaalt zich “ vooral in deze zin”! Én wij  hebben nu ook die mooie kans om “herhaling na herhaling mee te maken”.
Dat went natuurlijk, -zei ook al ene Darwin en co-, dus dat is en blijft onze grote troost. Immers, alles komt ooit weer “goed”. Nadat het eerst weer eens “fout” ging. Wat ik nu een  intrigerende definitie van het leven vind, van “een intelligent geworden element van de machtige natuur”. In deze zin kun je de mens dus betitelen als “een intelligent soort van natuurramp”!  


Wars of tomorrow? 




Maar,

pas nu weten we echt wat de zon in juli 2012 op aarde had kunnen aanrichten toen een giga-magnetisch veld rakelings de aardbol “voorbij” schoot. Nasa, de chinezen en ESA weten nu pas wat ons had kunnen overkomen: de zon had zich dan als een giga-hacker kunnen gaan gedragen en alles wat electronica was kunnen vernietigen: veel data en ook (het functioneren van) de wereldwijde ICT-infrastructuur! Stelt u zich dat voor: een schade van duizenden miljarden euro’s, die pas na 4 tot 10 jaar (!) zou kunnen zijn hersteld.
als de zon uitschiet..
Deze ramp trof ons bijna omdat de zon toen twee grote zonnestormen tegelijk kende die de power hadden van een miljard H-bommen…  Deze magnetische tsunami schoot in onze richting met 2000 km per seconde maar ging ons net voorbij…  We waren met z’n allen net negen dagen eerder van die plek vertrokken, Gode zij dank. Anders waren internet, GPS en alle andere wereldnetwerken, als die van banken, bedrijven en landen en militairen,  weggevaagd. Geen Facebook meer, geen twitter etc., dus dat zou zeker hebben geleid tot psychodrama’s van grote allure bij de wereldbevolking… De data-verslaafden zonder drugs, stel het u even voor…

Het toont weer eens dat een echte natuurramp, die onze hele beschaving zwaar zou raken,  echt nog bestaat. Daar helpt geen G20 of G8 (pardon G7) tegen… De wereld even terug naar Fred Flintstone tijdperk, zonder mondialisering en zonder oorlog en electronisch geweld. Te vredig eigenlijk voor een wereld vol met mensen….


Mogelijk was er iets bij om te overdenken op uw favoriete zonnige plekje.

We wensen u weer veel zon en warmte toe, waar u ook woont of kampeert!


sweep the clouds and get that energy
 19 juli 2014