DIE DUURZAME ENERGIE IS WEL KNAP DUUR!

-We doen van alles met olie en gas!

Om elke verwarring te voorkomen, moet u zich realiseren dat olie en gas nodig zijn om energie te produceren, maar óók om, in de industrie te gebruiken als grondstof om er allerlei fraaie andere stoffen uit te maken als plastics etc. .En ook smeerolie en andere chemische producten. Kortom, er is ook een hele chemische industrie op onze wereld die ook olie en gas als grondstof nodig heeft.

Hierna gaat het enkel over energieproductie voor ”de mensen” en dat is leeuwenaandeel in het  olie en gas verbruik in onze wereld. Natuurlijk moet je die fabrieken  zelf voorzien van energie: warmte voor hun personeel maar ook voor de productieprocessen; denk ook aan de  elektriciteit voor de vele apparaten en installaties in een fabriek.

Daar gaan we het hier dus niet over hebben: we beperken ons  tot de energie voor de mensen in hun “huizen en gebouwen” en ook voor hun transport.

-Zonder energie ging het natuurlijk nog nooit!

Mensen wilden het altijd al graag wat warm hebben en ook 's nachts wat licht hebben en ze zochten dus om zich heen om daar wat voor te vinden. In de zon zitten of de “voorkant” van je hut of hol op het zuiden leggen was een gewoon slimmigheidje wat extra comfort opleverde en onder een afdakje zitten tegen regen en wind was ook snel gevonden. Een dierenvel was ook prima om onder te slapen of om aan te trekken.

Maar al gauw werd het een houtvuurtje toen men wist hoe vuur te maken en soms vond je ook wat “zwarte steen”, die je kon aansteken en die dan lang warm gloeide, dat waren dus de kolen of de turf. Die aan het oppervlak gevonden werden en later ook dieper in de grond. Een vuurtje gaf ook wat licht dus dat was in het donker ook prima. En zo zal iemand ook hebben gevonden dat je andere dingen in brand kon steken en zo een lichtje kon maken. Dat ging later verder met dat olielampje, nadat men plantaardige of dierlijke olie had ontdekt en de lont. En zo kwam men ook bij de kaars. Essentieel was, dat je alle “grondstoffen” op de woonplek of dicht er bij vond. Hout moest ook worden verkregen door bomen te kappen en het kaphout dan te vervoeren. Vervoeren kostte ook energie van de mens of een dier, en dat verkreeg je uit eten en drinken. En om te koken had je ook al energie nodig. De energievoorziening voor warmte en licht werd praktisch altijd ter plekke gevonden vroeger…

Let wel: de mens overleefde honderdduizenden jaren met een uiterst primitieve energievoorziening. Wat er nú van is gekomen is, -een veel behaaglijker en luxer leven dus-, vraagt ook veel meer energie dan in vroegere tijden. Mínder is dus niet meteen een doodvonnis en we zijn natuurlijk ook flink aan het potverteren gegaan. Omdat er voor eeuwig genoeg leek te zijn! Die zon en die wind zagen we lang echt niet vooral als energieproducenten!

-Op vandaag is “energie” hét hot item geworden.

Energie ter plekke vinden, dat is nu opnieuw het geval, nu er al een elektrische windmolen kan worden gekocht voor

minder dan 1000 euro waarmee je elektriciteit kunt maken of een zonnepaneel dat zonlicht direct in stroom omzet. Als ik even wat “kleine techniek” dier er bij hoort, vergeet dan kun je aan de draadjes van dat molentje of die zonnecel direct een lampje voor licht hangen en een gloeidraadje als verwarming.

Dus is er zon of wind, dan kun je warmte en licht maken; maar is er een dag niks, dan moet je hopen dat wat je gisteren opwekte aan stroom ergens werd opgeslagen en die dag kon verbruiken. De batterij of accu is nodig,  om de

nacht en de windstilte te overbruggen.

Transport is niet nodig voor deze energie opwekking, enkel wat draadjes om het in huis op de goeie plek te krijgen. Zo kun je ter plekke zelf en zonder verdere afhankelijkheid, verwarmen en verlichten als de natuur meewerkt en de techniek het niet laat afweten. Natuurlijk is het op vandaag ook mogelijk een leiding vol water (o.i.d.) diep in de grond te leggen (50 à 100 meters en zo dat water wat met een pompje circuleert, wat te verwarmen met aardwarmte. Maar als je niet op een vulkaan woont is dat water nauwelijks warm en dus moet je dan lang pompen en een warmtewisselaar hebben, plus een verwarmingsapparaat om echt warm water en warmte te maken. En je moet ook stroom hebben om te pompen en om die warmtepomp te laten lopen… Die kan natuurlijk uit zon en wind worden verkregen. In Japan en op IJsland en elders zijn natuurlijke heetwaterbronnen, de geisers, en dan is het allemaal wat eenvoudiger al moet je ook leidingen aanleggen….

Dit is het verhaal van de “selfsupporting situatie”, die samen met heel goede isolatie het mensen mogelijk maakt zelf in alles te voorzien. Al is er natuurlijk ook technische hulp nodig voor onderhoud en reparatie van de installaties… Want niets blijft zo maar, eeuwig doorlopen..

Natuurlijk kunnen we hier naar terug waar het de huisenergie betreft, ook voor al die apparaten van nu (PC mobieltje etc.) én ook voor uw elektrische auto, scooter of fiets. Die kunt u ook opladen via zon en wind. Dit is nu al hier en daar te vinden… en dan is er dus geen zorg over grondstoffen, transport en distributie via ingenieuze distributienetten. Tenzij iemand besluit om de buren ook stroom te geven. Dan moeten er lange draden worden getrokken naar hun toe en dan ontstaat er een “energiecentrale en een distributeur” in den dop.

Dit is dus nogal wat anders dan al die fossiele energieproductie van nu. Om te verwarmen moet je op zijn minst gas via een pijpenstelsel aanvoeren of de stookolie via een tankauto (in je olietank) thuis krijgen voor je voor even “quasi”-onafhankelijk bent. Ook hier heb je weer geschikte verwarmings-/verlichtingsapparatuur nodig die ook, jawel, meestal ook stroom nodig heeft!  Dat zou opnieuw die zon of die wind je kunnen geven, maar meestal halen we dat ook uit een centraal elektriciteitsnet.   

-Die enorme keten van de huidige energieproductie

Nu zijn er grote bedrijven nodig die opwekken en distribueren aan verbruikers. Die dus de energie naar uw

plek transporteren. Via pijpen of draden of met een tankauto. Uiteraard zou u  ook een opgeladen batterij kunnen bestellen voor uw huiselektriciteit als de vorige leeg is. Dan heeft u die draden niet nodig maar is er wel transport vereist. Renault dat nu doen bij sommige van hun E-auto’s: u wisselt in minuten de autobatterij , net alsof u tankt, en u rijdt verder. Maar U betaalt dan natuurlijk huur voor die batterij.

Die grote bedrijven krijgen hun gas, olie of uranium vaak van zeer ver weg. Van andere grote  bedrijven (raffinaderijen, gasfabrieken, kerncentrales), die zijn gespecialiseerd in het maken van kant en klare brandstof. Om de  stroomturbines of (gas)pompen te laten draaien van onze energieleveranciers. En daar vóór zat ergens, vaak nogal ver

weg in olie/gaslanden etc. , de winning van die ruwe olie, dat aardgas of schaliegas of dat uranium.

Kortom, er is een enorme complexe keten nodig van winning, bewerking en transport om de “brandstof” in uw huis te kunnen krijgen. En dan zijn er plotseling ook vele mensen, organisaties, politici en andere landen betrokken bij uw energievoorziening.

Die distributeurs zorgen er ook voor dat u altijd voldoende energie krijgt; behalve bij overmacht. Dus als er bij uw leverancier iets essentieels stuk ging (door panne, een storm of overstroming), of er een oorlog uitbrak, of er ruzie ontstond tussen landen over energielevering… Of als er een zo hoge verbruikspiek optrad, dat het systeem het (even) niet meer aan kon…  Dan spreken we van “black-outs”.

Dit  geheel is behoorlijk complex en kwetsbaar maar ook meestal goed en precies beheerd en gecontroleerd. En er wordt ook voor gezorgd dat er tijdig capaciteiten worden aangepast aan de vraag van morgen… Daarover hoeft u zich dus niet druk te maken: u betaalt en u krijgt wat nodig is.

Natuurlijk is er ook nogal wat energie nodig om de brandstof te winnen, te transporteren en te transformeren. Maakt u alles zelf thuis, met zon en wind etc. , dan zijn er heel wat minder apparaten nodig. Enkel dat zonnepaneel,  en die windmolen en hun begeleidende apparatuur en eventueel ook die batterij.. En als de olie en het gas opraken heeft u nog die wind en zon… die er hoogstens enkele dagen of uren niet zijn soms…  Dus wáár u woont is in deze ook best van groot belang!

-Waarom dit lange basis verhaal over energie?

Waarom dit lange basisverhaal? Wel om beter te begrijpen waarin zowel de toekomstige problemen schuilen van de oprakende voorraden als de problemen die ontstaan als de energie-opwekking op vele decentrale plekken gaat

gebeuren. Zie de landen, vooral Duitsland, Denemarken en ook Frankrijk waar je nu particulieren ziet met zonnecellen en/of windmolens die voor zichzelf energie opwekken, maar die ook leveren aan die “grote centrale producenten” tegen een leuke (gesubsidieerde) vergoeding. Deze mix van “centraal en gespreid” blijkt in de praktijk helaas en ook onverwacht, nogal wat narigheid te kunnen veroorzaken!

Maar dit basisinzicht is ook nodig om te ontdekken dat die elektriciteit, de elektrische stroom,  overal een centrale rol speelt. We kennen haar al lang: denk aan de Ampère, Volt, Ruhmkorf, Edison etc.

Het valt namelijk sterk op dat het, -behalve bij huisverwarming-, bijna steeds die elektriciteit is, die uw apparaten voedt. En straks zelfs uw auto ook nog.

Immers uit aardolie, kolen en gas wordt in die  grote centrales eerst hete stoom gemaakt en dan met turbines… die elektrische stroom, voor het distributienet… Idem bij

kerncentrales: die ook hete stoom maken voor turbines die ook weer elektrische stroom produceren. En zelfs de kernfusie, die we mogelijk over 50 jaar krijgen, berust op: veel hitte produceren, stoom maken en dan via een turbine elektrische stroom opwekken.

Stroom kun je namelijk relatief gemakkelijk transporteren via draden en over grote afstanden. Al moet je hem dan wel wat veranderen (hoogspanning/laagspanning) om transportverlies te beperken en natuurlijk vereisen al die (hoog)spanningsmasten ook veel investeringen net als die palen en draden in dorpen en steden. Zie die warwinkels aan draden  in de VS en veel andere landen. In de grond stoppen kan ook, maar is bepaald niet goedkoop als er rotsbodems zijn. Dat is wel safer en ook minder storm- en sneeuwgevoelig… Dus we zijn al meer dan een eeuw al bezig met die elektrische stroom en dat lijkt zo te blijven in de toekomst. Zie het scala aan elektrische huishoudapparaten en ook uw eigen zonnepaneel en windmolentje…

Verwarmen/koelen kost veruit de meeste energie en daarna komt het transporteren met allerlei voertuigen, vliegers, treinen, metro’s, trams en schepen (die op olie of elektrische stroom lopen). Verwarmen kan ook met elektrische stroom (wij doen het hier in Marseille al jaren), soms met heet aardwater (geisers Japan, IJsland) en aardwarmte. Het is

clean en qua apparaten ook nogal eenvoudig. Maar  naar verhouding ook duur zeker als iedereen dat doet is er heel veel meer stroom nodig… Dus is vooralsnog blijft verwarmen met gas, stookolie (of aardwarmte) nodig.. Uiteraard is het isoleren van gebouwen mede daarom uiterst belangrijk, alsmede het ontwerpen van energievriendelijke huizen. Maar ja het ombouwen van alles wat er al staat, dat doe je ook niet even en het is stervensduur. Warm water produceren voor douche, keuken en wasmachine en vaatwasser is naar verhouding ook duur maar dat gaat prima met stroom zoals we weten. Dus dat verwarmen en koelen dat is een dure boel en daar knijpt het dus vooral wat die olie en dat gas betreft! Daarom blijft aardwarmte erg interessant, maar de techniek is complex en duur.

Transporteren:  dat vereist vooral olie en gas.

Maar de elektrische voortstuwing komt er zeker aan en daar zijn dus weer die elektrische stroom en die batterijen. En dus ook weer die zon en die wind… Maar vergist u zich niet: de meeste stroom, dus ook voor transport, wordt (behalve in Frankrijk!) nu nog met olie, gas en steenkool gemaakt. Dus die E-auto is veel schoner wat de uitlaat van de auto betreft, maar wat dacht u van een olie/gas- of kolencentrale? 

-Energie en de geografische spreiding van de bevolking.

Nu woont al bijna 80% van de wereldbevolking in grote steden. Wonen “op een kluitje” is in en dat leidt al snel tot centrale systemen voor energievoorziening. Want zonnepanelen en windmolentjes op elk balkonnetje, dat zie je niet zo maar voor je. Al zou het voorzien in kleine zonne-/windcentrales voor een groep huizen/appartementen best kunnen. Overigens zijn er ook al verticale windmolentjes. Daarbij zijn de wieken eigenlijk om een verticale as “gedraaid”. Wat in minder geluid maar ook in minder rendement resulteert.  

Dus die ” 20% plattelandsbewoners” zijn straks de klos natuurlijk: die zullen steeds vaker op zon, wind en aarde zijn aangewezen. Elk huis apart of een systeem voor een groepje huizen.

Isolatie en warmteterugwinning

Het zou wel eens zo kunnen zijn dat de combinatie van uitstekende isolatietechnieken én ook technieken van “warmteterugwinning” , waardoor energieverbruik wordt geremd, samen met kleine energiecentrales met hoog rendement, dé oplossing gaan worden. Met het ontwerpen van woonunits die minimaal energie nodig hebben voor verwarming/koeling en verlichting (zie nu de led-lampen al) en met kleine individuele of groepscentrales voor opwekking van elektriciteit. Op Malta zie je overal ook in de steden, die

(warm)watervaten op de daken die voor warm water zorgen met hulp van de zon. Met een zonnefornuisje dus een stel spiegels die zonnestraling concentreren op een watervat, kun je best veel warm water maken overdag. En, wie weet, ooit ook nog stoom en stroom? De zoetwatervoorziening via grote ontziltingsinstallaties gebeurt al bij vele grote steden aan het water (zie Algiers, Barcelona etc.). Ook daar is zonne-energie of gas, elektriciteit of olie bij nodig...    

-Morgen kan het dus met veel minder energie?

Zo zou je de behoefte aan fossiele brandstoffen en hun winning en transport sterk kunnen verminderen en dat past gelukkig bij dat opraken op termijn. Dan is ook dat massieve transport van die energie-grondstoffen overbodig. Ook beperkt dat het machtsmisbruik door producerende landen/regio van grondstoffen ten opzichte van consumerende landen/regio. Daar zit nu ook dé (politieke) truc van dat Amerikaanse schaliegas: de VS is in 2020 zelfs

exporteur en importeert nog heel weinig olie en gas… We weten dus dat het best anders kan en ook dat dit zal moeten. Al wordt er toch met steeds meer spanning gewacht op de resultaten van die kernfusietests in Caderache wat rond 2050 bekend zal zijn… Want als die “zonne-imitatie” lukt is het grondstofprobleem opgelost: de twee gassen die er voor nodig zijn heeft elk land in huis en in overvloed. U weet het: en weer die hete stoom en die elektrische stroom!

Vooralsnog  gebeurt er nog van alles rond  milieuvervuiling, klimaatverandering, kernrampen en ook politieke energie ruzies etc.. Overal maar zeker ook in het sterk (olie)afhankelijke westen. We zijn nu nog meer opgejaagd onderweg door die economische crisis. Het eerder relatief rustigere beeld van onze energievoorziening, ging geheel op zijn kop. Zie hierna wat we nu weer  meemaken en hoe de westerse mens nu met zijn energieproblemen omgaat..

-Een snelle en moedige (?) beslissing van Merkel c.s.

We zagen de snelle beslissing van Merkel in op 15 april 2011 na de ramp in maart 2011 in  Fukushima:  ze sloot “per direct” 8 van de 17 Duitse kerncentrales. Na vele betogingen in het land, en ook zonder maar een ander land in de EU te raadplegen..

Tsjernobyl had in de 80-er jaren in Duitsland tot een echt trauma geleid: een hele generatie klom op de groene barricades. Dat bracht Schröder er in 1998 toe om te besluiten , samen met zijn groene coalitiegenoten, de kerncentrales af te bouwen. Die produceerden toen ca. 23% van de benodigde stroom in zijn land; Frankrijk zat (en zit) nu nog op 75%.

Toen trad Merkel aan en… remde het plan van Schröder meteen af. Ze pleitte voor een langer in stand houden van de centrales. Maar na de Japanse klapper maakte ze rechtsomkeert en sloot de 8 oudste kerncentrales meteen. Ze ging over tot het inkopen van Franse kernstroom; ook maakte ze een groot plan om de groene energie te pushen. Begin 2013 kreeg Brandenburg de prijs voor 2012 omdat daar het meeste groene stroom werd geproduceerd: minister Altmaier reikte die trots uit. En hij zei: “De hele wereld kijkt nu naar ons. Gaat het ons, de Duitsers lukken om op duurzame energie te gaan leven? Wij moeten bewijzen als eerste geïndustrialiseerd land dat we deze uitdaging aan kunnen. Onze grootste uitdaging sinds “die Wende”. Duitsland gaf zichzelf 10 jaar om het te halen met zon, wind en biomassa. Verder was het plan om de andere 9 centrales in 2022 af te schakelen (en dus duurzaam op 35% te komen), op weg naar kernenergie “0%” in 2050. Alsdan  moet het dus ook lukken om duurzaam op liefst 80% te krijgen! En zie, het land werd intussen ook al de eerste exporteur van windmolens op de wereld..

Maar de woorden van de minister bleken, in een andere zin, profetische woorden te zijn. Want nu staat Duitsland inderdaad in de etalage: de kranten staan nu vol met kreten als “prijsexplosie” en “verslaafd aan subsidies” en zelfs “chaos op energiegebied”…  Wat is er dan aan de hand met de ambitieuze “Energiewende”?

-Wat is er nou toch in Duitsland gebeurd?

Wel Duitsland produceert zijn stroom nu voor 20% duurzaam, voor 57% via fossiele input en voor 18% via kernenergie (=5% nog anders; o.m. inkoop). Frankrijk doet dat extreem anders: zo’n 16% duurzaam, 9% fossiel en 75% via kernenergie…  Dat zie je dan ook in de CO2-uitstoot: Frankrijk zit op 5,5 ton per inwoner en Duitsland op 9,3..  Natuurlijk is er voor Parijs ook een flink kernafvalprobleem. Als je daar niet te veel om “maart” dan blijkt  echter ook iets heel anders: een megawattuur stroom kost in Frankrijk 145 euro en in Duitsland liefst 280 euro. Dus bijna het dubbele en dan zit Duitsland nog maar op 20% duurzaam..

Dus er worden nu diverse ontdekkingen gedaan in dit giga-projekt! Zo’n 40% van alle duurzame productie-units zijn nu in particuliere handen. Zoals dat ook enigszins met schaliegasproductie in de VS is… In Duitsland zijn dat veelal de kleine luiden met zonnepanelen op hun dak tot aan de grote particuliere windmolenparken met een dozijn aandeelhouders of zo. De aandeelhouders/eigenaren daarvan hopen hun investeringen al in 1 jaar terug te verdienen want er wordt fors gesubsidieerd en dat is voor 15 jaar gegarandeerd.... Ook zijn er de scholen, ziekenhuizen etc. met hun vele panelen op de daken.

Er zijn nu al meer dan 1 miljoen zonnepanelen sinds einde 2011 in Duitsland. En dat lijkt toch maar even een daverend succes!

Dat is zeker waar, maar het blijkt ook een enorm verschil te

ontstaan  met de oude situatie, toen er enkele grote stroomproducenten de markt invulden. Toen wisten die zeer precies op welk uur hoeveel stroom nodig was in elk seizoen en ze konden feilloos op- en afschakelen.

Maar nu zijn er veel experts die bang worden voor black-outs in Duitsland en ook in Polen (een afnemer). Want de duurzame opzet blijkt niet zo geschikt te zijn voor piekproducties…  De beheersing van het geheel is veel linker geworden mede door gebrek aan inzicht en ontbreken van centrale coördinatie en sturing. Het geheel is nu onduidelijk en ongrijpbaar geworden… In het Duitse noorden staan vele windturbines (op land en zee) in een gebied met weinig afnemers. Als het echt hard waait is de zaak daar snel verzadigd en moet je molens afschakelen. En als het dan weer weinig waait, lukt het niet om de piek in de zuidelijke regio’s op te vangen, waar de bevolkings- en industriedichtheid nogal hoog zijn. En daar moeten dan weer gas- en kolencentrales bijspringen… met veel CO2-uitstoot!

Om “het totaal landelijk” te balanceren moeten er dus ook duizenden kilometers hoogspanningsleidingen bij komen. Van die “elektrische autoroutes”,  die nu al 10 tot 30 miljard gaan kosten. Nog erger is de het enorme tijdsverlies om die masten te bouwen, want al de protesten moeten, (via taaie democratische procedures), worden afgehandeld. Dat kost, gezien het totale ombouwplan, veel te veel tijd.

Toch gaat het grootste gedeelte van de Duitse industrie nog volop vóór die Energiewende! Zoals de baas van Siemens, de grote steun van Merkel. Siemens deed 33 miljard omzet mede door zijn handel in windturbines, die met 10% stijgt.  Ook voor hoogspanningsleidingen is het bedrijf zeer gevraagd.

Maar in de zonne-energiesector werd het echt foute boel: de een na de andere fabrikant gaat failliet zie recent Q-cells, de marktleider in Duitsland. Dat gebeurt wereldwijd en ook in Frankrijk en Nederland. De panelen vielen 50% in prijs in twee jaar, vooral door de concurrentie uit China (men spreekt van “dumping”). Maar het grootste probleem is in Duitsland eigenlijk de financiering=subsidiëring in deze niks-meer-zonnige sector!

Duitsland heeft met Denemarken (ook daar staan veel windturbines) al de hoogste elektriciteitsprijs van Europa. De Duitse consument betaalt al 13% van zijn factuur voor de duurzame stroom financiering. Want ter stimulering bood de regering via een wet de mensen, die in zonne- en windenergie stapten, een garantie van 15 jaar op een hoge prijs van geleverde stroom. Dat verschil moeten de enkel particuliere stroomverbruikers betalen: de industrie is er van vrijgesteld… Want die moet in export concurreren met dat goedkope buitenland dat kolen en olie stookt.

Nu hebben ruim 82.000 Duitse consumenten daar in kranten tegen geprotesteerd: ze eisen een eerlijke kostenverdeling. Ze lieten een prent afdrukken waarop veel mensen met roeispanen een boot voort roeien, terwijl op de achtergrond een stel fabrieken veel vuile rook de lucht in jagen. Zelfs de bondspresident Gauck kwam er op om te zeggen: “We moeten niet over-subsidiëren, we zijn hier niet in een centrale plan-economie”… Intussen wordt over bijstellen van de wet nagedacht en worden bezuinigingsmaatregelen gepropageerd. “Poets uw tanden met koud water” heet het en “Zet uw PC uit als u een videospelletje op uw TV speelt”. Merkel verzuchtte al: “Elektriciteit moet in dit land geen luxeproduct worden”.

De hele kwestie wordt nu ook een verkiezingsitem voor september a.s. Dus gaat er een prijsverlaging plaatsvinden voor die stroom… maar wie gaat dat daarna dan betalen?

-De Arabische XXL zonne-energiecentrale.

De Verenigde Arabische Emiraten zien het heel anders. Daar werd recent Shams 1 (Zon 1) in werking gesteld. Een zonneveld van 285 voetbalvelden oppervlak dat 100 Mwatt produceert en dat duizenden huishoudens van stroom

voorziet. Dat ook nog eens 175.000 ton CO2 uitspaart. De onderneming Masdar is Arabisch, Frans (Total) en ook Spaans (Abengoa Solar) en de sultan die het bedrijf leidt is er zeer trots op. Want hij wil in de Arabische wereld marktleider blijven  en Abou Dhabi wil in 2020 al 25% van zijn energie met zon produceren. Natuurlijk zitten er de laatste hoogrenderende zonnecellen in van Sunpower uit Californië, dat een onderdeel is van Masdar. Deze investering, terwijl het daar bijna ontploft van het gas… Zonne-energie gefinancierd door gas- en olieverkoop dus..

En na dit nieuws volgde dat er ook een zonneboerderij in aanbouw is in Californië  van 700 megawatt en natuurlijk is die ook van het Arabisch-Californische Sunpower aldaar…

-Is groene energie niet iets moois voor Zuid-Europa?

Iedere econoom weet dat die zuidelijke landen in crisis zich niet echt kunnen redden zonder herindustrialisatie! Dat geldt zelfs voor Italië, waar de industriële capaciteit ook terugviel op 90% (1996=100%). Frankrijk zit op bijna 110%  en Duitsland op 140%… De dienstensector is 80% van de totale capaciteit, maar export bestaat voor 80% uit industriële producten. Het grote  begrotingstekort, zeker in het zuiden van Europa, is een gevolg van de enorme deïndustrialisatie en dus moet er snel opnieuw worden geïnvesteerd in het industriële apparaat. Door te innoveren én de salariskosten te beperken. Duitsland is hier hét voorbeeld, en het heeft ook nu nog het grote pluspunt van een positieve groei. Maar helaas, in het zuiden is het nu deflatie geblazen; dus nu daar industrie optuigen is zeer moeilijk. Want de tijd van de “positieve bezuinigingen” die Duitsland veel eerder al benutte, is voorbij.

Dus moet die herindustrialisatie in het zuiden door de EU worden gefinancierd door de Europese Investeringsbank. Als dat niet snel gebeurt, zal de kloof noord-zuid in Europa nog sneller toenemen en dan is het risico van een breuk in de EU bepaald niet denkbeeldig. Deze zienswijze is gemeengoed geworden onder de meeste economen, maar Brussel spreekt er maar weinig over…

Nou is er in het zuiden best ook veel zon en dat is geen nieuws over onze vakantielanden. Daarom is het toch merkwaardig dat zowel het zonne-energieprojekt in de Sahara (Duitse idee en investeerders), net als die ook genoemde energieprojecten in Griekenland, Spanje en Portugal, nu niet meer vaak worden genoemd. Natuurlijk is er dat stroomtransportprobleem, maar dat is technisch oplosbaar. En nu ook Frankrijk terug wil naar 50% stroom uit kernenergie (programma Hollande), zou aansluiting van die zonnecentrales op het grote Europese net (via Frankrijk en Italië) best kunnen. En mogelijk zelfs goed van pas komen.

Zonne-energie produceren schept niet enorm veel banen, dat is waar. Maar het zou de zuidelijke landen ook minder afhankelijk maken van fossiele energie (olie en gas). En dus ook hun te dure import kunnen verkleinen en hun export kunnen vergroten. De verdiensten met die export, zouden dan weer kapitaal kunnen scheppen voor andere industrieën, én, waarom niet , ook in het produceren van apparaten voor de zonne-energiesector. Het produceren van zoet/drinkwater via ontzilting van zeewater is zeker ook

denkbaar. Zoet water kan ook verkocht worden: Spanje heeft niet genoeg, en voor agrarische activiteiten is water ook onontbeerlijk. Agrarische (voedsel)productie is ook geen slecht idee bij een stijgende wereldbevolking en een toenemende vraag naar agrarische producten. Daarbij komt dat de Zuid-Europese landen eeuwenlang een affiniteit hebben met agrarische activiteiten. Denk aan de olijfolie, de wijn en de kaas.. En ze liggen ook nog heel dicht bij het enorm snel groeiende Afrika en Midden-Oosten!

Maar voor dit soort van breed aangepakte Europese projecten is het nu, gek genoeg, geen echt goede tijd. De onzekerheid rond de EU en de euro zijn te groot en de Cyprus-klapper deed daar bepaald ook geen goed aan.

Het aan elkaar koppelen van problemen en oplossingen in het Europese verband wil gewoon niet lukken. De energie daarvoor ontbreekt in een EU in grote crisis, met zijn EU-landen elk met grote problemen. Plus de groeiende wrijvingen over hoe de crisis moet worden opgelost. Waarbij de herrie in de Europese motor Berlijn-Parijs en een zwakke Brusselse top al helemaal elke moed smoort. Dus ging die Angela Merkel gewoon alleen op pad naast haar nucleaire buurland en loopt nu voorop in race naar duurzame energievoorziening. Terwijl Frankrijk nog veel investeert in zijn EPR-projecten, waarmee het niet geweldig vlot gaat. Zuid-Korea, de VS en Japan en nu ook China zijn de grote leveranciers aan het worden van kerncentrales in Azië en het MO… De Europese energie-industrie ziet er uit als een wat wanhopig en niet-gecoördineerd slagveld. Echt een jammerlijk aanblik.

Het laatste nieuws gaat over de hoopvolle verwachtingen over schaliegas dat er voor meer dan 40 jaar aan verbruik in de Spaanse bodem zou zitten! Een derde van de franse reserves… Tja, het winnen van schaliegas is ook niet niks en brengt milieuproblemen, maar je kunt het lekker op je eentje doen zonder dat gedoe met Brussel c.s. . En laat nu ook Brussel ook serieus wakker zijn geworden over al dat Europese schaliegas…..!

-De VS en haar schaliegas/-olie race.

Het goedkope schaliegas/-olie in de VS maakt de kolen daar nu onverkoopbaar want daar nu te duur! Dus wordt deze enorme voorraad aan zwart goud, nu voor lage prijzen wereldwijd ter export aangeboden. Ook in landen met duurzame energie…. want die energie is veel duurder dan die kolen. Nederland bouwde recent ook nog twee van die kolenunits en ook Duitsland moet nu kolencentrales gaan bouwen. De VS plant zelfs al export van goedkoop schaliegas vanaf ca. 2020 en ziet dan ook af van gasimport. Wereldwijd heeft schaliegas de prijs van het andere gas doen dalen: Algerije dat veel vloeibaar gas verkocht en ook anderen zien hun business nu lijden. De grote kostbare gas-pipelines, Northstream en Southstream, die zijn gebouwd om Europa van gas te voorzien, zijn nauwelijks in bedrijf. Europa, vooral Duitsland en Frankrijk zijn grote

klanten (Fr. Voor 40% van zijn gas!) van “duur” Russisch gas. De druk om nu toch iets te gaan doen met dat schaliegas groeit maar dat loopt stuk op die Groenen in de coalities in die landen: Frankrijk heeft enorm veel schaliegas…

Want er is die vrees voor milieuschade door die fracturatie, die de VS gewoon toepast en voor lief neemt… Deze fracturatievrees bij het schaliegas is vergelijkbaar met de angst voor radioactief afval bij de kerncentrales. Beide remmen deze energiesoorten op basis van negatieve milieueffecten en rampenrisico’s, sterk af.  

China, dat alles wil, sloot een samenwerkingsdeal in Angola af voor 2 miljard: gas winnen dat  vloeibaar met tankers naar China gaat. Rusland bouwde  mee aan Northstream en de EU aan South-stream, de pipelines voor gas uit Azerbeidzjan etc..  Algerije lijdt onder een afzwakkende gasprijs door het schaliegas dat nu meer en meer wordt geëxploiteerd.

Die energiemarkt blijft dus fors in beweging en men beleeft daar continu verrassingen. Toch moeten, -ook al wordt het later na die vondsten-, toch ooit weg van het fossiele. En wat te denken  van de kernenergie? Er staan meer dan 400 centrales nu op de wereld, en er komen er nog 400 of zo bij; die zijn in aanbouw of gepland.  

-We gaan toch allemaal elektrisch rijden?

De e-auto’s, hybride en full-electric, komen er echt aan. Nog

bescheiden, maar grote autobazen rekenen toch op 10 à 15% aan e-auto’s in 2020. Daar komen nog e-motoren/scooters en e-fietsen bij… Wat samen een aardige tik geven zal aan het elektriciteitsverbruik. En aan de vermindering van de milieuvervuiling……. Of is dat niet zo? Immers die batterijen opladen moet met stroom en die komt uit centrales die.. óf “schone” kerncentrales zijn, óf zonneboerderijen, óf (en dat zijn nog veruit de meeste) die vuile olie/gas- en kolencentrales..

-De energiediscussie wordt dus ook een felle ratrace?

U begrijpt dat die energiediscussie nog niet is afgelopen, nee, ze lijkt nu pas echt te gaan beginnen. Het is eigenlijk een wereldwijde discussie dus maar het forum daarvoor is er niet echt. G20 of de VN? Het ziet er naar uit dat ze er ook niet komt en dat de energiediscussie eigenlijk een economische ratrace gaat worden… Immers het is ook een essentieel onderdeel in de onderlinge concurrentie en is een enorm stuk van de totale wereldhandel. Toch zie je nu elk land zijn eigen onafhankelijke energiespelletje trachten te spelen: niet overleggen maar snel vooraan lopen dus! Niet die arme laatste willen zijn. Want zonder betaalbare en safe energievoorziening ook geen adequate en concurrerende industrie en mooie export! Europa is een waar zootje aan het worden op energiegebied: men wordt steeds meer elkaars concurrenten in plaats van samen te werken.  

Opnieuw blijkt dat energie, milieu en klimaat sterk blijven samenhangen en dus zal het ook beroerd blijven gaan met die “wereldwijde klimaatdiscussies”.

Terwijl de “schone” kernenergie hier nog groeit en daar angst oproept, we hetzelfde zien met die schaliegaswinning (net als bij het bitumineuze zand van Alberta), die zon- en windenergie nogal duur blijken te zijn (en ook nog de nodige beheers- en transportproblemen oproepen), die kernfusie-energie nog wordt getest en die fossiele brandstoffen langzamer, maar nog steeds zeker, op gaan raken… Want vergeet ook even niet dat er in de komende 80 jaar zo’n 2 miljard collega’s bij gaan komen: +30% dus. Die allemaal ook erg graag willen leven als wij westerlingen leven (of: gisteren leefden?)? Met hun vele elektronische apparaatjes,

hun verwarming en airconditioning, hun fraaie verlichting, hun koelkasten en vriezers, hun E-auto’s, -scooters/motoren/fietsen (of diesel/benzine) en ook met hun zonnepaneeltjes en windmolentjes… Niemand wil achterblijven natuurlijk en als iemand dat snapt zijn dat wel het “oude en het iets minder oude westen”.  

En we zien die ratrace dus overal: schaliegas via fracturatie? Ai, niet echt fraai, maar toch maar snel doen… De VS heeft er té grote voordelen van in economisch en geopolitiek opzicht. Let’s go dus! Andere landen staan ook te trappelen; nu zelfs Duitsland? Zonne-energie is booming maar de

panelenindustrie werd door China vakkundig in de pan gehakt.. waardoor de beloofde westerse werkgelegenheid er (nog) niet kwam. Bij de windturbines scoorde vooral Duitsland de kampioen Maschinenbau..

De vooral westerse milieuactivisten werden steeds meer tot bange remmers van elke verandering en de burgers eisten hun democratische rechten op via ellenlange procedures, daar  waar het ging om kerncentrales, kernafvaltransport, antennes, windmolens en hoogspanningslijnen die de gezondheid of het uitzicht zouden aantasten. Voor 80% van de wereldburgers een soort van vreemde zinloze luxediscussie.

Het verschil tussen  de landen en regio’s wordt economisch kleiner dan ooit en er zijn nu nieuwe economische coalities (en behalve die radicale islam geen ideologische meer) zie de PIGS en de BRICS en steeds meer regionale vrijhandelszones. Als economische verschillen verkleinen dan geldt dat ook voor de militaire verschillen… Zie de grote bloei nu van de wapenindustrie waar het westen nog op plek één staat. Als we tenminste die russen nog westelijk vinden. En wat te denken van die geopolitieke coalities zie Chavez-Amadinedjad-Castro en nog wat Latijnse landen. Zie ook de “Rusland-China-combi” in de Syrische kwestie en (ook even) bij de Libië- en de Mali-kwestie. Ouderwets communistisch gedoe? Nee, eerder gewoon antiwesters, anti-imperialistisch, etc. : dus eigenlijk een geopolitieke belangenclubje dat ook meer macht wil? .    

Energie, zeldzame grondstoffen/metalen en agrarische grond (wereldwijd), water (meer regionaal) maar vooral ook technologische kennis waar wereldwijd om wordt gevochten. Zie die hackers, bedrijfsspionnen en de immigratieplanners (hoogwaardige R&D-ers).

En, oh schande, gewoon steeds vaker ook gewoon mensen om de tanende afstervende bevolkingen aan te vullen! Liefst met hooggediplomeerde jongeren… natuurlijk, maar straks ook met veel zorgpersoneel en eenvoudigere werkers. Of heeft het westen die straks in overvloed door die mislukkende jeugd op de scholen?

Over de schaarste aan genotmiddelen zal ik het maar niet hebben al is de wereldwijde drugshandel in combinatie met terroristen die er in handelen ook een steeds lastiger fenomeen.

Diverse schaarste en alom dus. En daarom ook spanningen, haat en nijd en, als het praten ophoudt, oorlog, drones, hackers, piraterij en banditisme.  

Onze wereld gaat steeds verder in onbalans en wordt dus gevaarlijker. En als antwoord daarop bouwen de EU-landen hun Defensies af en durft Brussel niet eens meer te praten over “een Europese defensie”! Parijs denkt er nu zelfs over de Charles de Gaulle te verpatsen voor euro’s! Terwijl de chinezen er naar zoeken en de VS hun 48 vliegdekschepen vooralsnog koesteren…

It’s a crazy, a mad World.

Maar,

            Een dromer als ik soms ben, vraagt zich af of het denkbaar zou zijn om dat zonlicht dag en nacht bij ons te houden. Want dan zouden die zonnecellen twee keer zoveel elektriciteit maken namelijk 24 op 24 uur. Wat ook veel minder batterijcapaciteit noodzakelijk zou maken.. Maar ja, wat zou onze natuur daarvan vinden? En dan die planten en bomen met hun fotosynthese, die ook qua groei echt in de war zouden komen. Al groeien dan ook onze groenten en fruit twee keer zo snel, toch? Maar ai, dan die arme nachtdieren die ook volledig uit balans zouden raken. En

ook niet te vergeten, die aardtemperatuur die stevig zou oplopen! Nee dat zou echt geen goed plan zijn. Mogelijk dan de aarde maar wat sneller laten draaien volgens een 12/12 systeem voor dag en nacht?  Dat zou ook voordelen opleveren omdat we dan een betere afwisseling van donkere en zonnige perioden zouden hebben en dus ook kleinere batterijencapaciteit nodig zouden hebben… Maar dan wordt onze wereld dolgedraaid, dus dat wordt ook al niks. À propos, die aardopwarming van nu geeft ons energetisch gesproken natuurlijk ook best een voordeeltje!

Zou je dan een enorme spiegel (of een aantal spiegels) in de ruimte kunnen “hangen”  die het zonlicht deels “om de hoek kaatst of kaatsen”?  Dus zonlicht van het verlichte  naar het donkere deel ombuigen?  Dat moet kunnen maar het lijkt best wel duur en er vliegt intussen ook zoveel rommel in die ruimte rond. En dat geeft dus “glasbreuk” bij die spiegels!

Dus, dacht ik toen, kunnen we enkel een (zonne)energietransportsysteem ontwerpen, tussen de  twee aardhelften. Dat dus maximaal 40.000 km lang zou moeten zijn (= de aardomtrek bij de evenaar) of een paar van die minder lange systemen op de keerkringen. En op die transportleiding zet je dan over de hele lengte gewoon grote zonnecellenboerderijen…Dat lijkt niet onmogelijk, want er zijn nu al koppelnetten van honderden kilometers en die zouden we daar dus dan voor kunnen inzetten… Natuurlijk ook na een flinke uitbreiding. Of zou je ooit via optische kabels ooit een voldoende hoeveelheid zonlicht kunnen transporteren van de ene naar de andere kant?

Ach hou op, denkt die zon (en ook U), typisch weer dat fantasierijke ingenieursgerommel! Maar  de zon weet niet van Leonardo da Vinci c.s.  en u wel! En pas op:  het energieprobleem is echt groot genoeg voor grote ideeën! Die

kernfusie in Caderache is ook extreem in zijn concept met die zonnige temperaturen in de reactor!

U begrijpt dan mijn ideeën hier onder ons moeten blijven want mijn pensioenen worden ook wat gesloopt en het is nog maar het begin!

Gelukkig kun je die zeer hete zon niet kapen en zal dus over die zon geen oorlog uitbreken. Dus hoe dan ook met die zon is en blijft er een mooi duurzaam begin mogelijk en die wind is ook prima. Men zei mij ook dat de zonnewinden voor onze energie productie waardeloos zijn…

Maar wie weet brengt al dit geschrijf en gepieker u toch op een nog veel beter idee! Prima maar dat ben ik dankbaar voor een aandeeltje in de winst die dat zou kunnen opleveren.

Dus denk er nog eens over als u, na die eindeloze vorst en sneeuw, de zon ziet verschijnen en dus snel naar buiten gaat. Of kom wat filosoferen aan de Vieux Port waar we dan een pastisje als cerebraal smeermiddel kunnen nuttigen in de hier al overvloedige zon. Dat geeft u ook de kans om van al het fraais wat MP2013 ons nu brengt te genieten, bijvoorbeeld een bezoek aan dat net geopende nieuwe museum dat FRAC heet… Waar nu een expo is te zien van kunst die is geïnspireerd door samenwerking van artiesten en high-tech wetenschappers. Het gebouw alleen al is van binnen en buiten uw bezoek echt waard!

Dus kom gauw en ik wens u tot dan ook thuis veel lekkere zon toe.

en de Paashaas!

30 maart 2013

HET FRAC WERD ONS GETOOND

Dit museum moest, zei de architect, “een open plek worden naar de veranderende wereld gekeerd, waar  ook kunst en technologische ontwikkeling interactie tonen”. En dat is de hem, denk ik, op verrassende wijze gelukt.

FRAC betekent Fonds Regional d’Art Contemporain (Regionale Stichting voor Hedendaagse Kunst )en dat is een landelijke museumorganisatie die er ook al was in Marseille. Maar die was wat weggestopt in een paar zaaltjes in de oude wijk, Le Panier. Eindelijk ging nu het hagelnieuwe FRAC open, voor een eerste publieke bezichtiging, op 22 maart j.l. .

Het zeer “lumineuse”  gebouw is een creatie van de Japanse architect Kengo Kuma, die ooit in Marseille studeerde en die ook een bewonderaar is van Le Corbusier. Hij  betreurt het zeer dat men nog niet al zijn 1500 “pixels” van glas, die op al de gevels van het gebouw zitten (ook zelfs vóór de ramen!), kreeg toegeleverd. Want de leverancier er van ging failliet.. En zo’n “pixel” van 63 bij 126 cm elk, van gerecycled glas met een motiefje erin, kan niet iedereen zomaar maken vóór de regeling van het faillissement… . Mede daardoor ging het

gebouw niet open bij de start van het culturele jaar begin januari, maar dus pas einde maart. Crisis en cultuur zijn zelden goede vrienden. Het fraaie gebouw aan de Boulevard de Dunkerque, kostte 21 miljoen (waarvan 2 miljoen voor de grond!) en dat werd gelapt door de Region (65%) en de staat (35%). Het  is 5700 m2 groot en dat oppervlak is over 6 etages verdeeld. Met 4 expositiezalen, een documentatiecentrum, een opname- en projectiezaal, twee woonstudio's, een restaurant en een prachtig buitenterras met een fenomenale view op het nieuwe centrum van Marseille! De eigen collectie beslaat ca 920 moderne werken waarvan de meeste zijn opgeslagen in Vitrolles (bij Marseille) in een onderaards gebouw van 1000m2. Het nieuwe gebouw is voornamelijk van beton, verzinkt staal en glas en er is veel licht en lucht in de hoge ruimten. De achterzijde met terras en tuin grenst direct aan hoge appartementengebouwen, waardoor de bewoners (de buren dus) direct in het museum en de tuin +terras kunnen kijken. En, de bezoekers, een

volks schouwspel op zijn Marseillaans krijgen te zien: kleurig en rommelig volgestapelde balkons, drogende was en kleine balkontuintjes over zo’n 9 woonetages. De aanwonenden hoeven geen ticket te kopen ze kijken vanuit hun woonkamers zomaar in het museum…

De architect kwam als student 50 jaar geleden in Marseille en hij werd gegrepen door het licht hier. Zo komt het dat de hele gevel van het FRAC vol zit met die glazen plaatjes die de zon deels weerkaatsen en een beetje doorlaten. Hij herinnert ons aan de Japanse schermen van rijstpapier in de huizen in zijn land waardoor er ook fraaie lichteffecten worden geschapen en inderdaad is er die relatie zichtbaar en ook bedoeld.

Het gebouw kent communicerende ruimten waarin je ook alle gebouwtechniek kunt zien. Vanaf het fraaie rood gemeubileerde terras kun je rustig uitkijken over de tramlijn, de vele fraai gekleurde nieuwe gebouwen van het nieuwe centrum maar ook op de oude gerestaureerde docks. Voor twintig miljoen kreeg de stad nu zijn tweede contemporaine museum waar men tot het laatste moment nog werkte aan het opstellen van de kunstwerken. De foto’s tonen u shots van gebouw en omgeving en ook enkele van de zeer moderne werken waaraan ook best iets te lachen viel! 

De openingsexpositie heette: “De fabriek van het mogelijke 

en is dus ook futuristisch van inslag. Een samenwerking tussen het halve dozijn technische instituten in de omgeving voor moderne technologie met een groep kunstenaars, bracht de link aan tussen de technologie én kunst van morgen! Als ingenieur treft mij deze idee natuurlijk zeer en ik genoot best van wat er getoond werd. Zeer te prijzen is ook dat men “futuristische kunstenaars” van de vorige eeuw en uit diverse landen, en zelfs expo’s uit die tijd, terughaalde en ook hun waanzin van toen in mooie creaties laat zien. Met name die over de ruimtevaart tonen hoe dicht kunstenaars bij de toekomst  kunnen komen, lang voor iets gebeurt. En toen al onze werkelijkheid van nu raakten. Marseille heeft eindelijk dus ook een echt museum voor contemporaine kunst en het FRAC en, en ook ín, zijn omgeving, de Joliette, zijn een bezoek meer dan

waard. De metro is op maar 100 meter en de tram stopt voor de deur: dus u kunt zeer gemakkelijk aanreizen, hoe u ook maar naar Marseille bent gekomen. Ons FRAC is een echte opsteker en een waar symbool van de stadsvernieuwing hier. De bezoeker ziet en voelt ook de omgeving die ook nadrukkelijk zichtbaar is. Die van het oude Marseille en die van het nieuwe centrum. Het FRAC ligt er midden tussen en laat alle door ramen en pixels alles goed zien. Zeker vanaf het geniale terras+tuin op de begane grond en het hoge terras met zijn rode meubels dat is als een “huiskamer” van de Joliette.

L’EXCEPTION FRANÇAISE

LA CHANSONNIÈRE CARLA BRUNI-SARKOZY

Ze werd moeder van een dochter van Sarkozy . Intussen is

ze ook weer muzikaal actief, na haar film van Woody Allen. Ze weet best dat haar nieuwe album nu lekker loopt omdat iedereen er ook politieke boodschappen in aantrof. Een single in januari jongstleden ging geluidloos voorbij; omdat er niks politieks in zat… en in maart weer een tweede ook al. Maar nu zong ze over een pinguïn en daar ziet men, vreemd genoeg (?), Hollande in.

Waar ze in haar album over haar eega spreekt klinkt het:  “warm en zacht als een brioche”. En in het nummer “Mon Raymon” (Mon Ray Mon) lijkt ze het ook over Nicolas te

hebben als ze zingt: “Mijn Raymond kan alles goed… Wat ook die anderen mogen zeggen, hij is gewoon dynamiet” . Aan het einde van de clip lacht ze met haar eigen lofzang over deze Raymon…

Afwachten, hoe het echt gaat lopen maar nu de pers de boodschap vond zal dat best lukken. Een troost voor Sarko die nu in staat van beschuldiging werd gesteld in de affaire Bettencourt en die nu alle denkbare juridische geweld zal laten aanrukken tegen de onderzoekrechter die Gentil heet. De kranten staan er bol van en de politieke soep gaat weer over koken. Want nu Hollande naar 30% zakte en meer dan 50% best Sarko terug zou willen is er een vlotte kans dat de beschuldigde meer profijt krijgt van deze kwestie dan de zittende president. Al 62% ziet namelijk in deze kwestie geen enkele belemmering voor een politieke verdere carrière van “Sarko”….   

DE LAATSTE HOOFDDOEKREL

De Raad voor cassatie gaf haar gelijk, die kleuterleidster die

om haar hoofddoek werd ontslagen. Dat gelijk geven in 2^e instantie lijkt echter in strijd met de Grondwet artikel 1 waar staat :  “la republique est laïque et indivisible”. Want ook op een privé-crèche ben je op publiek terrein en is dus uiting van je geloof verboden, vinden velen. Na 5 jaar procederen werden eerdere afwijzingen nu dus ongegrond verklaard. Ondanks het feit dat in het reglement van de crèche werd gesproken over “filosofische, politieke en religieuze neutraliteit” . Een schok ging dus door het land waar

scheiding van Kerk en Staat echt heilig is. Helaas voor velen, de rechter zei: “die crèche is privé en het reglement is religieus discriminerend”. Overal werd er nu dus aan de alarmbel getrokken maar niet bij de ouders van sommige kids: die wilden graag dat hun kind werd gewekt voor gebed en ook niet mee hoefde naar het zwemmen…  Over deze kwestie gaan we nog veel meer horen, dat is zeker! Marianne slijpt weer de messen…

DE TABOES EN HET DIEPSTE VAN ONZE GEDACHTEN..

-Netjes blijven is jongleren in een jungle vol verleidingen

Een volwassen mens wordt geacht zich beheerst te gedragen en liefst 24/24; dus de klok rond. Ook al doen anderen van alles om je op te winden en vergeten zij dat hun lontje weer eens te kort is;  je zult eerst moeten weten en begrijpen, vóór je concludeert en reageert..

Dingen die je flink ergeren komen tot je in direct contact met de medemensen of via de media en voor je manier van reageren maakt dat veel verschil. Op een gewone dag op vandaag, kan er heel wat opwinding worden opgelopen. Hoeveel en welk soort hangt natuurlijk sterk af van waar je naar kijkt of luistert en van wat je leest. Daarom begin ik al met nooit reclame te kijken: dat acht ik zonde van mijn tijd al kan die reclame best ook creatief zijn. Maar de kans daarop is nogal klein, weet ik van vroeger…

Waar ik over nadacht  is die bliksemsnel opkomende impuls om te reageren; nog voordat je even de zaak echt overzag. Dat opkomende onderbuikpulsje, dat een lawine aan onvoldragen reacties oproepen kan en dat niet is gefilterd of gepolijst voordat het de wereld in vloog… Want soms wil je best effe snel je hart luchten en de medemens(en) fris van de lever laten horen wat je van hun optreden (of niks doen..) vindt. Zoals je kunt reageren bij een potje tennis, badminton of voetbal, even vlotjes responderen op een streek van de opponent: pats, boem dus.  

Gelukkig lukt het je meestal om tot tien te tellen en vervolgens redelijk wijs te reageren. Maar als je dan wat later je eerste impuls tot reageren nog eens “evalueert”, kun je wel eens flink schrikken van wat je impulsief wilde gaan doen.. Daarom lees ik ook mijn blogs en andere teksten vaak nog eens, weken na hun publicatie. En dat is leerzaam.

Gelukkig zijn de reacties die binnenkomen zelden boos van soort. Op de enkele opzeggingen, -die ook vaak zonder verklaring worden gedaan-, vragen we altijd beleefd om een nadere toelichting. Die meestal komt en kan best leerzaam is. Natuurlijk wordt daarna de toezending altijd gestopt. Wie wil er nou bij de stalkers behoren?

-Dat schokkende kijkje in je binnenste

In je binnenste daar woont je echte “zelf” en verbergt zich je ongepolijste ik. De mens die je leerde te verbergen, zowel wat zijn (te) goede reacties betreft als die nogal stoute of heel verkeerde. Want we leerden van klein af aan om ons wat anders te tonen dan we “deep under” echt zijn. Dat heeft ook alles te maken met onze “overlevingsdrift”. Die intuïtief “defensief” of ontwijkend maar soms ook “offensief” kan doen reageren.

Dit lijkt de aloude mechaniek dat “het dier, dat mens werd”, nodig had toen hij nog “in de jungle die de natuur is”, rondwaarde. Die vele van ons overigens geheel zijn “vergeten”, als je af en toe ziet hoe ze omgaan met “dieren in hun natuurlijke nood en lijden”.

Zoals met die aangespoelde bultrug op die zandbank in Nederland… Nogal wat mensen vonden dat die biologen het hartstikke fout deden. Ze waren zeer boos dat het dier lag te sterven in alle eenzaamheid… En er werd zelfs ergens op een avond een stille tocht gehouden voor dat lijdende dier… Toen een bioloog koeltjes zei “dat het kadaver een buitenkansje was voor de dieren rond dat sterfbed” werd die beticht van grote ongevoeligheid en wreedheid. Zijn reactie was rationeel en gebaseerd op kennis van de werkelijkheid in de natuur. Die van de protesterende, toonde weer eens hoe ver mensen los zijn geraakt van de gewone werkelijkheid waarin ze leven.. De lieve dame van de zeehondencrèche in Pieterburen, -die beter zou moeten weten-, liep zelfs voorop in de protesten tegen die “wrede biologen”.

Ach zo’n mededogen is op zich best ook aandoenlijk en “menselijk”, maar toch niet erg evenwichtig en ook bepaald niet gestoeld op enig inzicht in die natuur. Als u in een bos of op het strand rondloopt trapt u honderden kleine beestjes “ongemerkt” dood. En om u heen eten duizenden schepseltjes elkaar voortdurend op: dat is de beruchte voedselketen. Het eten op uw tafel is ook geproduceerd via het om zeep helpen van vele schepselen, waarvan u vaak slechts de naam van één van de slachtoffers kent!   

-De totaal vervreemde mens

De huidige mens is het product van een lange periode van evolutie, waarin hij zich op knappe wijze aanpaste aan “de gewijzigde omgeving”. Noodzakelijk om te overleven, dat weten we nu veel beter. Enkel de sterkste overleeft en kan zich dus verder voortplanten; dat is nodig voor “het behoud van de soort”. Zo is onze natuur, waar wij een (nogal machtig) deeltje van zijn, best weloverwogen opgebouwd. Of je daar nou wel of niet een opperwezen bij ziet; het is gewoon de feitelijkheid waarin we al miljoenen jaren leven. En als er wel een God aan te pas kwam, dan weet u via de wetten van de natuur, ook best veel over “diens principes en ideeën”. Veel mensen dachten daar nog nooit zo over na!

De mens leeft nu voor bijna 80% in stedelijke omgeving; een wereldwijd sterke tendens. In de stad is alles wat de “moderne mens” nodig heeft en wat hij nu zoekt…. Dat moeten we wel aannemen als wij en onze soortgenoten daar “en masse” voor blijken te kiezen.. (?).

Nou weten we van onze kleinkinderen, -die veelal niet echt “in de natuur” opgroeiden-, dat ze nogal wat zaken niet meer weten, die wij nog (net) wel in onze jeugd om ons heen zagen. Zoals het slachten van een kippetje of het huisvarken bij de buren. Of de kat die niet van Sheba leefde, maar die muisjes en vogeltjes oppeuzelde. En ook van die vos die soms de kippenren plunderde.. Nee, Pietje, de melk komt niet uit de fabriek en die gehaktballetjes komen van een rund of varken.. Dat is voor sommige kids te verre wijsheid… De supermarkt is “hun natuur” , ze denken dat de huidige mens daar uit eet…  Van die voedselketen der dieren en planten zie je daar niets meer. Geen spoortje is nog te zien van die beestjes “die met genoegen aan elkaar knabbelen..”. Dat “natuur de natuur gewoon opeet”, is als fenomeen nog iets van op TV en “van vroeger”. Zelfs onze stadskatten in Marseille kijken met verdwaasde blijk naar de vette stadsduiven en een voorbij rennende stadsrat.. Deze huisdieren herkennen die stadsbeesten, - hun vroegere aartsvijanden-,  nog nauwelijks als natuurlijke voedsel!

We zijn onze basis en alles wat daarbij hoort, dus behoorlijk kwijt geraakt. Maar pas op: “au moment donné”, is die diepe “natuurlijke drift of reactie” er plotseling weer in volle breedte. Zie in de media die afgrijselijke afslachtingen tijdens de huidige burgeroorlogen en soms zelfs ook door de wettige politiemacht. Zoals recent weer eens in Zuid-Afrika en bij die groepsverkrachting in India.

En wat dacht u, als blanke westerse mens, toen die duizenden van Sebrenica (en wat langer geleden die miljoenen van Auswitz etc.) werden afgeslacht? Juist, dat wrede in de mens, heeft echt geen kleur.. Dat zijn wij dus allemaal en de omstandigheden bepalen of u en ik, alleen of “en bande” zoiets opnieuw zullen doen.

-Doen zoals Guido Wijers, Theo Maassen of Joep van ’t Hek

De conferenciers, de “stand-up comedians” en (soms) ook bloggers zijn de nieuwe bevoorrechte. Zij laten hun diepste oprispingen vrijelijk opkomen en bevrijden zichzelf, terwijl wij stevig moeten slikken, onder het lachen... Zij zeggen hardop en onverbloemd wat vele toehoorders stil al jaren denken en ook best eens van de daken zouden willen schreeuwen!

Doen die conferenciers oprecht mee aan iets wat heet “taboes opruimen of bespreekbaar maken”? Of is het vooral commercieel gepushte vuilspuiterij om de “kijkcijfers wat op te krikken’? Sommigen denken dat een maatschappelijk nut wordt gediend om het onzegbare gewoon eens hardop uit te schreeuwen in een zaal vol met honderden mensen. Is dat vooral een beetje “stiekem genieten van nette burgers” of het “zoeken naar de nieuwe grenslijnen” van de sociale controle? Hoe dan ook: deze amusementsvorm is nu duidelijk weer ín!

Is dat ook omdat we intussen, -mede door het veelvuldig meebeleven van wreedheden en grof geweld dat tegenwoordig het nieuws is- , zo verward of gefrustreerd zijn geraakt, dat we het zelf wel eens zouden willen uitschreeuwen? Of zelfs zouden willen meedoen, uit een soort van “represaillegevoel”? Moet je dit dus zien als “een soort psychiatrische healing”?

Wie “het maatschappelijk rioolgevoel” echt wil beleven moet op Internet een kijkje nemen. Een journalistiek familielid, die ooit kritisch in een krant schreef over de Palestijnse kwestie, werd door anonieme belagers zo zwaar en smerig op de korrel genomen, dat hij zijn geschrijf daarover maar stopte… En híj was echt wat gewend!

Als u wil voelen wat “ressentiment” echt is en wil zien wat het kan veroorzaken, dan denk even terug aan de Noord-Ierse moordpartijen; maar zie ook de “Belgische kwestie” (waar gelukkig nog geen bloed bij vloeit). Zie ook die blinde haat tegen het westen bij die volledige “unchainde”, radicale djihadi’s! En als je die wrede pedofilie in de Roomse Kerk nu ziet te voorschijn komen, dan beleven vele toch ook “de schok van hun leven”? Geestelijke “herders”, die vanuit puur machtsmisbruik, weerloze mensjes vreselijke dingen aandeden. Terwijl hun “superieuren” dat ook nog decennia dekten! Deze affaire zal nog lang de grondvesten van onze beschaving doen trillen. De aftredende paus is er ook een symptoom van, vrees ik.

Ik had die schok eerder, toen ik uitgebreid die vreselijke inquisitie van zo’n 700 jaar geleden, ging begrijpen. Die plaatsvond in diezelfde kerk, maar toen tegen “ketters”; die gewone gelovigen waren, die zich (toen ook al) verzetten tegen de schokkende ontsporingen van “de clerus in hun christelijke kerk”!  Waaruit ook volgt, dat net zoals huidskleur of cultuur, ook religie ons mensen niet tegenhoudt, in hun diepe schadelijke driften.

Hoe wij naakte apen “deep under”,  werkelijk zijn, en waartoe wij echt in staat zijn, is dagelijks te beleven. Op TV bij nieuws en documentaires over gewelddadige conflicten op de wereld en ook in de huidige “geopolitieke diplomatie”. De vernislaag die “beschaving heet” blijkt weer eens zeer dunnetjes te zijn. Wat zich dan toont is de ware mens zonder zijn remmen en zijn aangeleerde zoetgevooisdheid…

De evolutie deed bij ons, ongetwijfeld betere mogelijkheden en mechanismen ontstaan, om de te scherpe ‘overlevingsdrift” te beheersen en te temmen. Maar vergist u zich niet: als de omstandigheden ernaar zijn, kan “die dierlijke kern in elke mens”, in no time de overhand krijgen. Daarom zijn ook politie, geheime diensten en legers nuttig gebleven, en helaas echt niet “uit de tijd”.. Die video over dat plat slaan van die ene man in Eindhoeven door zes anderen of die kloppartijen tussen hooligans zijn onweerlegbare bewijzen van het nut van ordebewaarders.

-De “underdogs en zondebokken” zijn ook weer helemaal ín!

Opgekropte angsten en onzekerheidsgevoelens, -die het interne reservoir met agressie, woede en zelfs haat tot aan de rand vulden-, die herkent nu iedereen weer. Bijna leek dat iets voor “onbeschaafde en slecht opgevoede mensen”. Echter: dat wordt meestal veroorzaakt door armoede, onderdrukking en slechte behandeling. En ook “door te weinig training in het hanteren van “frustraties”, in een gebrekkige opvoeding. De “fatsoenlozen” zijn dus niet zelden gewoon de “kanslozen”. Maar zie nu de (her?)ontdekking van dat wereldbrede beeld,van die duizenden graaiende en mededogenloze toppers, in alle sectoren en in alle culturen. Dat doet je pas echt schrikken en je zelfs totaal desoriënteren.    

Mensen hebben allemaal behoefte aan goedfunctionerende bliksemafleiders. Sporten en seks doen vaak wonderen en ook sommige muziek en lectuur (en ook wat bloggen!), kan ons wel kalmeren. Maar het meest effectieve lijkt voor de meeste mensen, die aloude zondebok, en dat  hoofd van jut!

Immers, in die drang om de frustratie en het ressentiment snel af te bouwen, wordt de weg van het analyseren en doorgronden van de oorzaken, steeds minder vaak gevolgd. Zeker als ook, diep van binnen, het onprettige gevoel heerst, dat we er zelf ook bepaald niet “vrij zijn van die zonden”.

Dan is voor de handige populist, de volksmenner het uur der glorie aangebroken. Hij/zij vond een eenvoudig antwoord, dat “meteen” is te snappen. Én dat ook kansen inhoudt om wraak te nemen en om pijn te doen. Aan medemensen bij voorkeur, want dat past zo bij elke (dier)soort… ook al is die best wat geëvolueerd.. Het moet wel niet té gevaarlijk worden voor de geweldpleger, de wraaklustige zelf. Zo valt de keuze al gauw op “de minderheidsgroep”: het clubje mensen in de samenleving, dat zich wat anders opstelt, toont of gedraagt.

Dat ook “wat afstand van ons lijkt te willen houden” en waarvan we ook niet zo goed weten waaróm ze dat doen. Die vreemdelingen dus, die vroeger in Latijnse landen, “barbaren” heetten. De Maghreb heette langer geleden bij de kolonialen dan ook La Barbarie; zie oude kaarten. Vaak waren dat “immigranten” ,zoals de joden en de zigeuners, en later zelfs iedereen met een ander kleur vel. Maar ook, uit de eigen kringen, de “ongelovigen of andersdenkenden ” (in religie, politiek etc.) en zeker ook de seksueel afwijkende.

Want in hún afwijkingen, zat de oorzaak van het ons overkomen onheil verborgen natuurlijk! Zij waren de heksen en de tovenaars die het onheil over ons brachten en dat met opzet! Lees Mein Kampf en Multatuli en u begrijpt het helemaal. Vernam u ook de zorgen over een sterk antisemitisme bij de jeugd van Arnhem. Of all places! Jongeren  van Turkse en Nederlandse afkomst zouden daarmee bezig zijn en de ongerustheid komt uit internationale joodse organisaties… Die hebben daar echt verstand van en ze bestuderen deze tendenties ook wereldwijd.

Na het vaststellen van “die mislukte integraties in het westen”, waar we net mee hebben afgerekend, éven voor de crisis ons een écht probleem gaf, waren we al snel bij hoofddoekjes, burka’s, djlelleba’s, fout eten en ruiken etc. aangekomen. En “deep down under” dachten we: “als we die afwijkingen of afwijkende hebben “bijgetrimd”, dan zullen onze problemen snel zijn verdwenen”!  Een klassieke, maar ook zeer menselijke vergissing.

-Onze rust en vrede werden vaker met geweld hersteld

Vroeger (en nu nóg!) waren heersers met interne problemen er altijd ook al als de kippen bij om de oorlog uit te roepen tegen die vermaledijde buren die ons wilden aanvallen of vernietigen…

We koelden onze woede en frustraties in veel bloed en tranen, kuurden ons uit met moorden, verkrachten en verwonden en stalen als de raven. Én we voelden ons weer een stuk beter!

Gelukkig deden we het soms ook wat subtieler en lieten het blijven bij het wegsturen van de vreemdelingen, het opsluiten van de afwijkende of het bekeren (dopen) van de foute gelovigen. Het kwaad was “ausradiert” en we konden weer geruster slapen. Beter gezegd: we voelden ons niet meer bedreigd en waren weer zeker verder te kunnen overleven… op onze manier en in onze vertrouwde wereld.

Veel later moesten we vaak onze foute aanpak toch erkennen. Zo zien we nu nog landen hun excuses aanbieden voor eerdere onderdrukkingen. Of zie de landen waar vredescommissies opereren die de gruwelen van een burgeroorlog moeten doen vergeten om  het “opnieuw vreedzaam samenleven” mogelijk te maken. De geschiedenisboeken staan er vol van maar zouden veel boller kunnen staan als we álle fouten in dit vlak zonder remmingen zouden erkennen! Veel rust nog in de kluizen van ons geweten.

-De zoektocht naar de populisten en de anti’s

Wij (het westen en vergelijkbare) hebben een beter opgeleide bevolking dan ooit tevoren en onze welvaart deed ook het nodige aan de “verheffing (emancipatie is beter?) van het lagere volk”. Die “kringen” werden dus ook zelfverzekerden, luisterden niet meer gewoon naar de pastoor en de dokter, en wilden ook wel wat met die politiek en die politici. Dus zagen we partijen komen, die “de echte vox populi” gingen vertegenwoordigen. Het boerenverstand, das Gesunde Volksempfinden, dus. Maar vaak ook de anti-elitairen, het anti-establishment en de anti-politici… We zagen Wilders in Nederland (na Boer Koekoek en Janmaat c.s., zijn voorgangers van lang geleden), Le Pen in Frankrijk is er ook al even (naast nu ook Melenchon en ene Poujade ooit). En niet te vergeten een zekere Berlusconi, de grote, schatrijke clown en mediatycoon in Italië. PVV-achtige partijen zijn er al in vele landen in Denemarken, Duitsland en zeker ook in Oost-Europa. Ook de Tea-party in de VS met iemand als Palin, past in deze groep.  Al lijken sommigen wat meer op de vertrouwde extreem-rechtsen of linksen van vroeger: de oude Le Pen, Melenchon, Besancenot in Frankrijk; Rode Brigades en RAF in Italië en Duitsland. En nu ook Gouden Dageraad  in Griekenland en Jobbik etc. in Hongarije...

Nu ook de sociale crisis loskwam is het pas echt goed begonnen: zie Grillo in Italië, na Chavez (+) in Venezuela, en ja, ook Poetin in Moskou. Ook die snelle opkomst van Marine Le Pen nu in Frankrijk moet genoemd worden. Waarom ook niet Vlaanderen met zijn Flip en co, en in zekere zin zelfs ene Krol en Nagel met hun 50+ in Nederland.

Nu de oude politiek niet meer in staat blijkt deze zeer aparte crisis op te lossen, keren de ongeruste burgers hun in grote getale de rug toe. Om te gaan luisteren naar hen die het wél weten en die daarvoor eenvoudige, goed te snappen recepten debiteren.  

Een totale versplintering in de politiek is het gevolg; overal stevenen we af op een verdubbeling van het aantal politieke partijen en een wegsmelten van de oude politieke giganten en elites. Hun boodschappen en hun aanpak en taal zijn obsolete geworden. Het vertrouwen in de politiek is miniem en men loopt met gemak weg naar degene met de leukere oplossingen. Partijtrouw, wat is dat?  

-Hoe moet dat nu verder met ons?

Eigenlijk is onze wereld in een kleine tien jaren, weer heel drastisch veranderd. Verdwenen is die rustige mooie wereld. Die werd verruild voor die chaotische bange boel van nu. Tja, mensen zijn nou eenmaal onrembare veranderaars: in change zijn ze ware natuurtalenten!

Lezers die mijn schrijfsels al jaren kennen (zie de site en maandblad Le Provençal) konden jaren  geleden de rubriek: “Wie is het nou allemaal schuld?” lezen. Waarin ik toen ook “onderzocht” wat er om ons heen gebeurde en waaraan dat zou kunnen liggen. Het was veel te vroeg en ik kreeg nogal eens te horen dat ik “een pessimist” was. En dan overtuig je dus niemand en is de lol van dat geschrijf er ook snel van af... Maar natuurlijk bleef ik wel kijken, lezen en zoeken: om me heen en natuurlijk ook “bij mezelf”.

Bij het wijzen op onze complexe menselijke psyche begeef ik me op het gladde terrein van ene Freud en zijn kornuiten. Die ook al flink ongelijk kregen: vroeger en ook recent. De neurowetenschappers vallen met hun nieuwe apparaten van de ene verbazing in de andere. Want “meten is (beter) weten..” en Freud c.s. hadden weinig scantuig. 

Dus merk ik eenvoudig op dat we werden weer eens het slachtoffer werden van zucht naar geld en macht. Immers, geld geeft macht en macht geeft geld… En beide verschaffen de mens zekerheid, veiligheid en beperken zijn risico’s. Ze zijn bij uitstek geschikt voor “het op prettige wijze overleven”. Dat laatste is een diep instinct, een soort van oeroude reflex, die nooit wijkt. Je kunt zeggen dat “overleven” een compilatie is van diverse behoeften uit die beroemde piramide van Maslov (veiligheid, voeding, beschutting etc.).

Ik laat de dus die “allerdiepste mechanismen van moeder- en vaderband verder voor wat ze zijn en beperk me tot het in beeld krijgen van “onze (re)acties in de huidige wereld”. “Reacties die ons leven en zelfs de toekomst van onze economieën bepalen; we zien het dagelijks. Denk ook aan eerdere grote veranderingen; revoluties en depressies en hun mechanismen.

Ik bekijk het maar “filosofisch” en laat die psych-theorieën voor wat ze zijn. Al is iemand als Spinoza, die nu weer populair is (en die zelf een nogal leerrijk leven leidde waar het persoonlijke narigheid en menselijk gedrag betreft), iemand die mij op vele punten aanspreekt.

Ik gedraag me dus eigenlijk ook een beetje als een populist, als ik schrijf over het menselijke gedrag. Zoals de meeste columnisten, bloggers, twitteraars en veel Facebook (etc.) goeroes ook doen.

Ik denk dat, onze zucht naar geld en macht ons bracht tot veel hoogmoed, blinde euforie en denken dat alles kon en er geen grenzen meer bestonden. Terwijl het eigenlijk gevaarlijk dan ooit tevoren was geworden! Want onze schulden waren torenhoog en de stroppenpotjes waren leeg. En de “internationale financiële markten” waren intussen echt machtiger geworden dan landen… Toen het even fout ging met die “subprimes” bleek hoe fragiel alles was geworden: die ongrijpbare, geldgraaiende speculanten bleken plotseling onze bazen te zijn! Zij dicteerden ons hun niks democratische harde wetten. Westerse landen en volken leefde veel te lang boven hun stand, waardoor “méér groei” moest veranderen in “minder schulden”. Dat alles ook nog midden in die grote “welvaarts herverdeling”, die intussen flink op toeren was gekomen door de opkomende landen.

Eigenlijk was een “breed gedragen beweging”: want wij allen, individuen en groepen, raakten in de ban van “meer en meer geld en pret”. Het bleek zeer besmettelijk te zijn en we bleken collectief te  veranderden van mentaliteit.

Zo drukte de schuldenlast ons in een zware bezuinigingsoperatie en gingen de recessies en depressies aan het rollen. Pay-time was aan gebroken.    

Het bleek dat er vele risico’s en de bedreigingen bestonden. Die schulden beschermden echt niet en bleken zeer bedreigend. Een het leven bleekplotseling weer vol risico’s, onzekerheden en angsten te zijn. Overleven was niet meer vanzelfsprekend, onze kwetsbaarheid bleek hoog te zijn. Dat was de schok, die een miljard mensen, die het prima leek te gaan, wreed wakker schudde. Die rijke landen van weleer tellen nu al miljoenen werkelozen en armen en hele groepen jonge mensen zonder enige toekomst.

Het overleven bleek weer een dagelijkse zorg te zijn geworden. 

Regeringen, bestuurders en politici bleken hier geen recept voor te hebben en de versplintering en de instabiliteit sloegen volop toe. De snel opgekomen populisten werden van lastige plaaggeesten tot bestuurlijk struikelblokken. Maar helaas zij wisten het ook zelden beter..

Jeugdigen kunnen niet aan hun leven beginnen en ouderen zien hun “goede oude dag” vervliegen. Generaties die elkaar moeten helpen overleven staan meer en meer tegenover elkaar. Een soort gevecht om te overleven speelt zich nu zowel af tussen en binnen landen als  ook tussen en binnen belangengroepen binnen landen.

Wie had dat gedacht: de zekerheid en de euforie van gisteren bleken op een collectieve hoogmoed te zijn gebouwd, op drijfzand. De opkomende landen en hun volken zien nu de machtigen van gisteren creperen in hun schulden. Zij die ontwikkelingshulp gaven moeten er nu bij de klanten van gisteren, nu zelf om vragen… Het naakte overleven is weer terug…

We moeten nu weer gewoon voor onze welvaart vechten, werken, concurreren etc.  Want er zijn veel anderen die ons leventje van vroeger ook graag willen. En zij hebben maar weinig medelijden met ons… Ach, we weten wel waarom eigenlijk.

Maar om in onze hoog-technologische wereld te vechten moet je energie, dynamiek en creativiteit hebben: en dat zit vooral bij de jeugd. Die we erg weinig hebben in verhouding tot onze grote groepen ouderen. Dat die er zijn, is geen wonder: we zorgden voor prima medici, goed eten en hygiëne en leefden, goed verzorgd, dus steeds langer. Dat is hartstikke duur merken we nu en we vinden ook onvoldoende jongeren  die goed zijn opgeleid in de takken van sport die nu de welvaart moeten brengen.

Japan loopt al echt vast en Duitsland redt zich nu nog uit de brand met 200.000 ingenieurs uit de failliete Zuid-Europese boedel. Berlijn moest toegeven dat zijn stimuleringsbeleid om meer kids te produceren, faliekant is mislukt.

Een hele generatie met weinig kinderen, die zo goed bezig was met te overleven, vergat zijn nakomelingen.. Dé ultieme garantie om echt te kúnnen overleven… Een fundamentele stommiteit of weer die zorgeloze hoogmoed?

-Weet je de fout dan weet je ook de oplossing!

Zijn we dus verloren en verdoemd en op weg naar het einde van onze tijden? Nee natuurlijk niet. Want wij weten als de beste hoe je welvaart en overleven organiseren moet!

Dus we moeten gewoon op herhalingsoefening!

Dát herkennen en (vooral ook) érkennen, is de eerste stap waar we nu dus nogal onwennig mee bezig zijn. Dus: eerst allemaal flink wat stappen terug en weg met die schuldenberg… (Dat deed ene Schröder al in 2003 in Duitsland!). We moeten weer de baas in de huishouding worden en niet die speculerende “bankdirecteuren”.

Dus opa en oma moeten weer door de familie c.s. liefst thuis worden verzorgd… Ze kunnen ook  de kleinkids wel wat bezig houden… (en opvoeden zoals vroeger..). Dat oude model moet uit de kast kennelijk. Want die zorgkosten MOETEN omlaag: + 5% gaat echt niet meer!

Ook moet er nieuw bloed in onze economische leger komen: goed opgeleide jongeren dus, die willen werken en die ook kinderen willen opvoeden. Die dus anders willen leven dan wij deden, anderhalve generatie lang.

Die maak je niet even dus moeten we immigranten halen en weet u waar die zijn? Wel daarvoor moeten we zuidelijk kijken. Naar Z-Europa op de korte termijn en naar Afrika en het MO op wat langere termijn. Zie de VS die zijn er uitstekend in!

Ik hoor uw protesten, want dit lijkt krankzinnig! We zouden toch…? Ja, ja, dat herinneren we ons allemaal! Toen we nog naïef achter wat populisten aanrenden. Als dat in de komende decennia zou lukken dan kunnen we echt weer aansluiten.

Nee, terugkomen op de oude plek dat lukt niet, het wordt meer vechten voor het behoud van een heel ander nivo van (laten we zeggen) zo’n 35 jaar terug? Niks slecht overigens!

U acht dit niet mogelijk? Dán wordt het pas echt moeilijk, ja zelfs onmogelijk. Zeker als ook nog die EU op de tocht staat. Die natúurlijk ook heel anders moet. Maar waarbij ik vrees dat het splitsen onvermijdelijk is. Denk dus aan een mini-EU zonder één muntzone voor het geheel. Maar wel aan  enkele vrij handelende kleine muntzonés…

Er mag niet te veel tijd verloren gaan… Overleven eist nu snel aanpassen, vlotte besluitvorming en zo: een soort van crisisaanpak dus maar dan heel anders. Maar dan is er daar die democratie, die een groot goed is, ongetwijfeld. Maar die zich ook moet aanpassen in deze ruige gevaarlijke tijden. Wat ook gebeurt nu en zie dan die uitersten!

Zie Italië, dat ondanks 20 jaar aan ervaring rustig 55% van de stemmen (opkomst was liefst 75%!) verzamelt op een tweetal “komische gedrochten van partijen”. Én zie Duitsland en nu ook Nederland daar tegenover.

Die nieuwe, jongere, Nederlandse regering manoeuvreert eigenlijk nogal verbazingwekkend! Soepel en optimistisch gaan ze er tegen aan in een totaal versplinterd politiek veld… Dat echter, in meerderheid, ook écht lijkt te snappen dat het 5 voor 12 is en snel anders moet! Of denkt u dat ik me vergis? Gloort er niet ook iets nieuws en hoopvols in de huidige vaderlandse politiek?

Wel. Ik wil het dus graag geloven, dat begrijpt u. Ik reken natuurlijk op de nodige wijsheid in deze in mijn lezersveld. Waarbij ik ook graag aanneem dat de ouderen niet immobiel blijven en vooral willen wenen over hun verloren paradijs”!

Immers het kan alleen verder lukken als die wakkere jeugd die nu opkomt in de politiek de welvarende zondaren van de vorige generatie aan haar hun zijde vindt.

Ik besluit dus in een hoopvolle blijheid. Want ik behoor tot de generatie die nog net kan navoelen wat een bloedige oorlog en een massamoord echt betekent. Dat zat een beetje in mijn moedermelk, weet u. Ik ben van half 1942…  Dus moet er snel een partij komen die je de PSH (Partij van Spijt en Hoop) zou moeten noemen. Maar beter is de PSH die heet de Partij van Solidariteit en Heropstanding. Ik stuur u mijn foldertjes later toe en reken op U!

               

Maar,

           De zon moest vernemen dat wij een van haar oudsten uit de heelal-familie ontdekten: de ster HD 140283 is 190 miljoen lichtjaren van ons weg en minstens 14,5 miljard jaar oud. Zegt astronoom Howard Bond uit Pennsylvania die veel door de Hubble-telescoop kijkt. Plus of min 0,8 miljard voegde hij er aan toe! Daardoor weten we nu dat het universum zeker 13,8 miljard jaren oud is. Waar maken de mensen zich toch druk over? We zijn een stipje op de levenslat van de “natuur”!

En zelfs in Italië schijnt onze zon, ook in Castel Gondolfo waar Benedictus (paus-af nu en pelgrim geworden) niet meer bidt voor een opvolger. Wel voor die twee gevaarlijke clowns in dit verassende land, die een fors aandeel en (samen) één meerderheid van de zetels van de  parlementen veroverden? De boze geest, die de crisis en het extreme populisme daar opriepen  waart nu rond in heel Europa. Ook zelfs al in de coulissen van Brussel zegt men..

Monti, de grote weldoener van zijn vaderland, die nog maar 10% achter zich kreeg, gaat nu ook maar uitrusten in een zonnige zijvleugel van het pauselijke chateau, in afwachting van volgende verkiezingen in spaghetti-country…

Het alarmbericht dat er in 2068 (+55 vanaf nú), weer een flinke meteoriet op de aarde afraast hoeft notre soleil ook niet te deren. Want de  kans is 2 op één miljoen is dat deze ons zal gaan raken. In elk geval is de medische vooruitgang niet voldoende om voor mij het meemaken van dat event te regelen. Après nous le deluge dus toch?

Nee, natuurlijk niet, tegen die tijd weet men hoe je met een gericht schot met een raket van China natuurlijk, de baan van deze rotsblok zal wijzigen. En Peking weet alles van de deugden van de zon en zal zich wachten om het stuk steen op haar te doen ploffen.

De lente doet zich voelen zeker in de Vieux Port en ook op de beide navettes. Die brengen ons in ijltempo naar de stranden van de Pointe Rouge in het zuiden en L’Estaque aan de Côte Bleu in het noorden. En “voor nop” want het zit in ons jaarabonnement!

Dus de zon gaat ons nu op alle door haar beschenen plekken van de zonaanbidders van Marseille aantreffen… 

Ga dus gauw ook wat filosoferen in de zon want de gebeurtenissen van nu vereisen veel filosofische defensiemechanismen. Omdat in het zonnige zuiden van de EU nu een vitale grens lijkt te zijn bereikt. De populisten uit het zonnige zuiden en het noordelijke crisismanagement, komen nu in een ferme confrontatie terecht. Die niet meer met euro-stabilsatietrucs en fondsen valt te kalmeren… We zijn in de opmaat van een andere acte in het europese drama aangekomen. En daarom wordt die zon met al het goede wat ze ons brengt, nog veel belangrijker.

Zo filosofeerde ik een beetje, beschenen door de Marseillaanse winterzon, zittend aan de espresso in het OM-café, vanwaar ik in de horizontale spiegel op acht poten van duizend vierkante meters, de wereld echt op de kop kan zien staan. Beter gezegd kan zien hangen…

Deze bescherming tegen teveel goeds van onze zon trakteert allen die er onder schuilen op een zeer merkwaardig schouwspel. Met veel actuele symboliek. De architect is de engelse Lord Foster die nooit kon vermoeden dat hij op het juiste ogenblik zou zorgen voor een fraai Tijl Uilenspiegel-effect!

De culturele hoofdstad van Europa laat u op bijzondere wijze nu ook in dé spiegel kijken waarin de hele wereld op de kop hangt….

Ik wens u weer veel mooi weertje, de nodige zon en veel optimisme toe. Dus óp naar een zonnig Marseille in feeststemming onder zijn nu al beroemde Ombrière… die de wereld toont hoe hij nu echt is.  

23 maart  2013