2013: BESTE WENSEN VOOR ONTSPOORDE MENSEN

“Bezinnen en opnieuw beginnen”, is een oude gedachte in onze beschaving, die past bij een jaarwisseling. En soms blijken oude gewoontes nog waarde te hebben…

       Wat hierna volgt is bedoeld voor “de mensen van goede wille”… Dus bent u echt cynisch geworden of te zeer behept met sarcasme, lees dan iets anders.

-De economie: verleden,heden en toekomst

Citaat: Oorsprong van de crisis van 2008 (ex-CEO Michel David-Weil, Lazard Bank, Parijs)

“De overheden en de banken zijn de schuldigen. De subprime-crisis werd de lont in een mondiaal kruitvat. De VS-overheid wilde ook de armen aan een eigen huis helpen. Maar de stijging van de zeer lage rente veroorzaakte het failliet van honderdduizenden. Tegelijk ontspoorde ook het banksysteem door twee oorzaken. De eerste was het dwaze geloof in de wiskundige wetenschap die met “packaging” (pakketjes zeer diverse beleggingen) een perfecte balans pretendeerde tussen rendement en risico. De tweede reden is, de ontstane opvatting bij vele bankiers dat economische activiteit enkel dient om geld te maken”…

 Twee grafitti op een muur in Marseille:

“Fuck economy” en “Travailler tue”: merkwaardige uitingen van een jeugd, die verward of boos is? In  opmerkelijk Engels en met een  variant op “Fumer tue” (dat op pakjes sigaretten staat in Frankrijk).

 Citaat: Economisch perspectief (OECD,november 2012).

“Na 5 jaren crisis verzwakt de wereldeconomie verder. Het risico van een nieuwe krimp is reëel aanwezig. In de eurozone is de recessie een feit. Al groeit de economie nu weer in de VS, het herstel is veel zwakker dan werd verwacht begin 2012. Ook in de economieën van de opkomende landen is een vertraging merkbaar mede ten gevolge van de recessie die door  Europa waart”.

-De pandemie van het graaivirus

Ziehier mijn schetsje van wat een link virus ons aandeed tijdens het laatste decennium of zo. Onvolledig, maar voldoende confronterend.. En met “we” bedoel ik voornamelijk het noordelijke deel van de globe, het vanouds welvarendere deel dus.

 Na de Amerikaanse subprime-affaire (die met veel belastinggeld internationaal moest worden geblust) en  de giftige koopsompolissen, kregen we ook nog de Libor-rentekwestie. De betrokken giga-banken haasten zich nu om de zaak met de VS snel te “regelen”: gewoon met véél geld dus.  Terwijl er ook nog zware processen lopen van overheden tegen banken in “geldverstop-landen” zoals Zwitserland… Er werden (en worden) regelmatig “geheime tegoeden” gevonden van hoge en lage piefen. Die in hun politieke speeches de banken schurken noemden… De Duitse regering betaalde “klokkenluiders” miljoenen voor geheime bankinfo (die deze banken zelf niet wilden verstrekken..). Diezelfde “marchanderende” banken van gisteren gaan nu, zeer deemoedig, deelnemen in de “bad-banks”, in Spanje en elders. Wees gerust: zij weten best wat ze doen; met dieven vangt men dieven. 

Wist u, dat een “meester-klokkeluider” (de Franse Hervé Falciani van HSBC, Zwitserland), nu in arrest zit in Spanje? Omdat de Zwitserse regering hem beschuldigt van “overtreding van het bankgeheim”?

In de top van ondernemingen in de zorg (en voor andere “goeie dingen voor de mensen” als de sociale woningbouw), bleek men waarlijk ook niks zuunig te zijn geweest met salarisverhogingen en toeslagen. In navolging van die bankbobo-premies en de trader-donaties. De gigantische kartelafspraken tussen de ondernemers die ons elektronica en witgoed verkopen,- liefst zeven grote waaronder Philips, LG en Panasonic-, moeten nu aan Brussel 1,47 miljard lappen als straf! Ook dat is gewoon “geld van ons”.

       Vergeet ook niet die kranten-bobo’s, die zich lieten kopen door politici om het nieuws wat aardiger voor hen te maken. En die stoute Assange met zijn Wikileaks die in een ambassade moest vluchten…voor een overheid. Hij wil in 2013 nog eens een miljoen geheime documenten op het internet dumpen, liet hij daarnet weten: hij stikt er bijna in…

Eerlijke mensen ..... ;-)

     Ik zocht echt lang en grondig, maar vond eigenlijk geen enkele sector waar het er nog overwegend eerlijk aan toe ging! Zelfs onze zielenherders dekten uiterst akelige zedenmisdrijven handig af binnen hun kerken… Dat politici hadden gelogen om een “preventieve” oorlog te rechtvaardigen, terwijl het hun ordinair te doen was om olie, hadden we eindelijk tien jaar geleden ook gesnapt. Wie gelooft er nu nog in het fatsoen van Russische of (de eerdere) Italiaanse regeringen, waar ene marchanderende Poetin en Berlusconi nóg niet weg zijn te branden?
En nu neemt net een Nederlandse staatssecretaris afscheid en sluit voorlopig, bescheiden, de rij van de rommelaars,  met zijn onduidelijk declaratiegedrag, etc..
Het graaivirus is wijd verspreid vooral in het noorden, en een echte remedie er tegen is nog niet gevonden.

-Natuurlijk zijn er ook nog eerlijke lieden..

We zijn natuurlijk niet allemaal schurken geworden en niemand kan objectief de vraag beantwoorden of het “vroeger niet vaker ook zo er aan toe ging”.
      Maar de conclusie lijkt toch onvermijdelijk: de laatste jaren lijkt de eerlijkheid en de “honest business” massaal om zeep geholpen te zijn. En dat werd ook breed “gedekt” en vergoelijkt. Dat “beetje” zwartwerken, bijstand belazeren en BTW-ontduiken verwerd tot fors en bijna openlijk graaien in diverse kassa’s. Waardoor “vadertje Staat” heel veel inkomen miste om alle fraais voor ons te kunnen blijven betalen. De armlastige overheid moest ook daarom meer en meer lenen onder goedkeuring van parlementen van alle politieke kleuren. Terwijl de “verre” belastingparadijzen bezweken onder de “zwart-grijze” cash; waarmee intussen vrolijk werd gespeculeerd… Ook tegen die armlastige regeringen en hun uitgeperste landen! Zelfs onze eigen pensioenfondsen deden mee aan “hedging” en wij vonden die hoge rendementen ook maar wát leuk. Tot ze kapot liepen op niet-voorziene vergrijzing en de crisis en we nu premie-verhogingen moeten betalen en zelfs kortingen opleggen aan de boze gepensioneerden.. Veel eerlijke mensen moeten nu dus boeten voor de fouten die medemensen maakten. Zij hadden teveel vertrouwen en letten niet echt op en dat was hun  fatale foutje.

-Also: ”Wir haben ess doch gewusst”?

We moeten het vrees ik, gewoon bekennen: de mensheid die nog meer vrijheid wilde, de zakenmensen die “zelfregulering” prefereerden boven wettelijke regels, konden niet omgaan met die grotere vrijheid. We bleken alle te zwak te zijn (geworden?) en waanden ons in een “aards graai-paradijs”. En vernielden dus, actief dan wel passief (maar dus wel toekijkend) de laatste rechtvaardigheid in de wereld. Waarin de inkomensverschillen nu lijken te schreeuwen om een nieuwe Marx en Engels… Die er mogelijk ook gaan komen gezien de legers aan armen in het “rijke noorden”. Met zijn ruim 25 miljoen werkelozen in de EU en zijn bijna honderd miljoen armen (arm= minder hebben dan 60% van het minimumloon!). In Duitsland (dé grote exporteur!) zijn er al 20 miljoen (=25%!) burgers arm , in Frankrijk bijna 10 miljoen. In veel landen  zijn er ook  25%-50% (!) van de jongeren al jaren werkeloos.. Of ze werken via uitzendbureaus voor enkele euro’s per uur, zoals ook in Duitsland waar geen minimumloon meer bestaat!  Zie nu ook Griekenland, Spanje, Portugal en Ierland waar salarissen en pensioenen met tientallen procenten werden gekort en duizenden ambtenaren en andere werden ontslagen met minieme WW-uitkeringen. En zie dus nu ook de opkomst van de ultra’s op rechts en op links, die op de simpele teksten van het populisme groeien als kool.

Ook al hebben we het dan niet eerder “gewusst” , nu valt het echt niet meer te ontkennen. We zien we een steeds grimmigere wereld om ons heen met een toenemend aantal sociaal verongelukte mensen.  Een verloren generatie heten ze al weer. Het is dus hoog tijd voor een echte bezinning en een verandering: maar in godsnaam hóe?

-Is de weg naar een andere, betere wereld dan zo moeilijk te vinden? 

Nu het jaar 2012 ten einde loopt, blijkt het dus niks moeilijk om een gedegen onderwerp voor  bezinning te vinden. De ontspoorde moraal en de gierende corruptie strijden om de toppositie op de lijst der “goede voornemens 2013”. En dat vooral in het westen en dus echt niet alleen in Afrika, Brazilië en Rusland!

Wáár we iets aan moeten doen, het vaststellen van onze “goede voornemens” dus, lijkt uiterst eenvoudig  te zijn. Het daar over eens worden in het parlement en de politiek moet dan ook zo langzamerhand een kinderspel genoemd worden... Of is dat toch te simpel gesteld? 

Is het nog steeds niet gemakkelijk om tot: “sociale rechtvaardigheid”, bestrijding van corruptie en het weer prioriteit geven aan solidariteit, over te gaan? Om aan de gang te gaan met een “simpele” morele herbezinning en te komen tot een openlijke afwijzing (en bestraffing) van “a-sociaal gegraai”?

Is er ook nog geen kruid gewassen tegen dat  “ontembare  populisme”? Dat bloeit omdat, “zij”, die niet tot de elite behoren én “zij”, die minder inzicht hebben in onze complexe wereld, het vertrouwen in “elite, politici en bestuurders” compleet hebben verloren? En die daarom in arren moede blijven aanlopen achter hen die goedkope leugentjes niet schuwen. En die zonder veel schaamte ook (niet zo populaire) minderheidsgroepen als “kop van jut” en boosdoeners uitkozen. Immers, wie gelooft nu nog echt dat de verwording van “onze maatschappij” vooral is gekomen door wat “k-Marokkanen die tasjes jatten en hun vrouwen die kopvodden dragen”? Of is het nu nog steeds: “eigen volk eerst” en “grenzen dicht van ons overvolle land”. Dat in het zelfde hoge tempo als Duitsland ontgroent en vergrijst…en krimpt. Zoals al langer gebeurt in het nu echt zieltogende Japan, óns voorland!

-Moet het dus gewoon eerst nog erger worden?

Leert ons de geschiedenis niet, dat het lang kan duren voor het tij echt keert? En ook dat “het keren” nogal eens een zeer gevaarlijke manoeuvre werd? Waarbij vaker “sterke mannen” op het toneel kwamen met “radicale, eenvoudige oplossingen”. Om ons heen zijn geluiden van dit type al regelmatig hoorbaar en we zien ook weer uiterst links en rechts op Europese straten manifesteren.  Moeten we dus gewoon wachten op forsere politieke confrontaties en op de ongezellige strijd over de vraag: “Wie heeft hét eigenlijk gedaan”? Moeten we eerst nog van “de graaidagen naar de bijltjesdagen” gaan? Ik schreef 5 jaren geleden, in vele edities van mijn maandkrantje Le Provençal een rubriek die heette:  “Wie is het nou allemaal schuld…?”. Maar dat riep toen nauwelijks enige instemming op; in tegendeel!

Lech Walesa

Zoekend naar voorbeelden van een “redelijk vreedzame ommekeer”, vond ik Zuid-Afrika met een Mandela en een Declerk, India met zijn Gandhi en Neru, Rusland met zijn Gorbatsjov, Argentinië met zijn Kirchners, Engeland met zijn Thatcher (?), Tsjecho-Slowakije met zijn Havel , Polen met zijn Walesa en Griekenland met zijn Papandreou (!). En ze zijn er ook in de Arabische landen met hun volksrevoluties…

Nelson Mandela 27 dec. 2012!

We weten alle dat het veel gemakkelijker is om de veranderingen op te sommen die gepaard gingen met veel geweld. Denk maar aan de Franse, de Russische (en andere) revoluties en aan “vadertje” Stalin, Hitler, Pol Pot en Mao…. Terwijl Viktor Orban (Hongarije), Assad (Syrië)  en ene Morsi (Egypte) me nu even ongerust maken als eerder een Mubarak (Egypte) en Ben Ali (Tunesië) dat deden.

-Kunnen we nog rekenen op onze democratie? 

Mogelijk is het nieuwe Nederlandse kabinet, in zijn kiem, toch wel een aardig voorbeeld van een eerste begin van “vreedzame” verandering. Al viel het wat negatief op door wat teveel amateurisme en naïviteit en zoeken we nog naar hun “visie”...  

Helaas is het hebben van een democratisch bestel op zich geen garantie voor een heilzame uitweg. Immers, zelfs Hitler, maar ook Berlusconi en Chavez werden alle bij meerderheid verkozen. Daar was een stevige portie populisme natuurlijk niet vreemd aan. Zie nu ook de  PVV, die opnieuw het hoogste scoort in de opiniepeilingen in Nederland, terwijl ze niet echt zichtbaar oplossingen voorstelt.

Dus liever geen “alleen sterke” man of vrouw, maar natuurlijk wel een stevige, rechtvaardige   die het gebutste vertrouwen in de politiek en “de elite” weet te herstellen. Want “vertrouwen” is wat nu het meest ontbreekt, om een echte ommekeer te kunnen bewerkstelligen. 

Er blijft ons dus niet veel meer over dan het politieke spel opnieuw serieus en met verstand te spelen. Dus te erkennen dat het graaien en de heel grote inkomensverschillen echt niet meer kunnen, we meer solidair moeten zijn met de hulpeloze en met “het opzetten van groepen tegen elkaar” snel moeten ophouden. Ik zie daarin Partijen als 50 PLUS, de PVD en de PVV en de huidige SP vooralsnog niet als de meest geschikte steunpunten, tenzij ze weten over te gaan van hun enge belangenbehartiging naar een “algemene”. Dus ons blijft enkel de Koninklijke weg, die lang duurt en die ook taai zal blijken om te gaan.

Indien ons dat niet zou lukken,- nu er zeker nog 5 jaren te gaan zijn voor er echt weer sprake kan zijn van positieve keer in de economie-, dan resten er enkel die bekende motto’s. Als: “Redde zich, wie het kan”; “Elk voor zich en God voor ons allen” en “het recht van de sterkste”. En daar heeft mijn generatie enkel slechte herinneringen aan…

-Realiseert u zich ook het vele positieve om u heen?

Je zou het bijna vergeten: iedereen kan om zich heen veel moois zien en beleven aan wat mensen doen, aan wat ze scheppen en schiepen in de kunsten en ook aan hun liefderijke zorg voor de eigen kring. Dat blijft altijd punt één en het is onvervreemdbaar. Maar beseft u ook dat er nu “nog maar” 1 miljard mensen zijn met dagelijkse honger? Dat er nu meer mensen sterven aan obesitas dan aan de hongerdood? En dat er ook helemaal geen sprake is van enige crisis in tientallen landen? De landen waar elke nieuwe dag gewoon een betere dag IS? De Brics-landen

Kaapstad

voorop, maar ook al bijna 40% van de (48) Afrikaanse landen en ook steeds meer  (vroeger arme) zuid-Aziatische staten. Zij vonden, vaak na veel leed, nu ook de weg die wij eerder gingen. Natuurlijk zitten ze ons nu ook schijnbaar een beetje “in de weg”. Maar dan het is goed om je de eigen (ook de koloniale geschiedenis) even te herinneren; die “andere tijden”.

De wereld wordt dus welvarender en dat is gewoon goed nieuws. Ook al gaat dat gepaard met een herverdeling van de welvaart en met een zekere “verarming van het noorden”. Eigenlijk mag dit niet verbazen en sterker nog: het zou ons moeten verblijden! 

En let wel: we gaan er nog 2 miljard mensen bij krijgen in deze eeuw: dus een toename van bijna 30%. Schrik er maar niet van we verdubbelden ooit eerder ook en de mensheid overleefde dat gewoon. Indien we gewoon doorgaan met wat we steeds deden is er ook eten en drinken genoeg voor die aanstaande 9 miljard. Want de technologie, zeker wat betreft de biotechnologie loopt nog maar op haar eerste paar schoenen zegt men… en de mens is vernuftig en kan heel erg veel!   

Maar,   ook al is de zon een en al verlichting en zou ze zelfs van een verlicht despoot,- die ze al vaak zag  manoeuvreren op dit ondermaanse-,  niet echt schrikken, ze is in deze gewoon wat overvraagd. Want ze is niet goed in zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Dus zouden we nu meer kunnen hebben aan  dat mannetje op de maan. Ook omdat een beetje buitenaardse hulp in complexe tijden ook geen kwaad kan. Het is jammer, dat er geen wezens uit de ruimte in Bucharac  afdaalden op 21 december om die 250 journalisten te kunnen antwoorden op vragen over het bezweren van de morele crisis waarin we ons bevinden.  Dus komt het gewoon allemaal op ons mensen zelf neer om een uitweg te vinden.  Onze geschiedenis is hierbij onze enige bron van wijsheid om oude, pijnlijke fouten nu niet weer te maken.

Maar zon en blauwe luchten zijn altijd goede katalysatoren geweest, dus geniet van de al wat langere dagen en van de winterse zonnestralen. En besef dat de lentezon niet ver meer is.

Dus wens ik u, voor het laatst in 2012, weer veel mooi weertje met zon toe!

  

29 december 2012.