Le Provençal Blog: IN MARSEILLE WIL MIJN VROUW DOLGRAAG NAAR HET ZIEKENHUIS!

BIJNA EEN FLORENCE NIGHTINGGALE?

ZIEKENHUIS LA TIMONE

Iedereen het zijne en.. we zijn niet allemaal hetzelfde. Er zijn er toch niet veel die gráág naar een ziekenhuis gaan! Maar laat dat nou net een hobby van mijn ega zijn… Die elke dinsdag , -energiek en vrolijk-, op bezoek gaat in La Timone een van die giga-ziekenhuizen van Marseille.

Niet omdat haar iets mankeert nee, ze doet dat als vrijwilliger van een “association”, die de fraaie naam VMEH draagt wat betekent: Visite des Malades dans les Etablissements Hospitaliers… Daar hoorde u nog niet eerder van, wel, “hun bezigheid” is nu toch al 200 jaren oud in deze regio en elders in La France. Dus het gaat niet over beginners.

Ik vergezel haar meestal en ga dan wat PC-werken in de wachtruimte van het ziekenhuis. Waar ik me zo ook wat meer bewust wordt van wat een mens allemaal kan overkomen. Maar ik kom dus niet veel verder dan de enorme drukte bij de ingangshal, met zijn ontvangstloketten…

Mijn eega doet intussen het echte werk, het begroeten, babbelen, troosten en opbeuren van de medemensen in de lappenmand… Ze vertelt me na afloop op onze metroreis naar huis wie ze nu weer tegenkwam en wat haar conversaties deze keer waren....

Ik dacht na de nodige keren, daarover ga ik eens iets schrijven. Want het is bepaald bepaald niet alledaags en ook nogal verrassend.

AU BOULOT!

Een Nederlandse dame “à l’âge” die in Marseille zomaar aan de babbel gaat in de ziekenhuizen: dat zie je hier echt niet dagelijks. Men is eerder verbaasd en verrast dat iemand die hier woont, maar die ook uit een ander land komt, zich hier in begeeft. Dus zij komt veel verwondering en grote waardering tegen bij haar aparte hobby..

Ziehier dus een verhaaltje over haar hobby. En natuurlijk komt zij bij herhaling zelf aan het woord. Voila onze kleine co-productie… en haar verhaal als “de marseillaanse bijna-Florence Nightinggale”…

ZUSTERHOPITAL NORD

VOORDEUR LA TIMONE

ZUSTERHOPITAL EUROPE

TUINTJE LA TIMONE

ZIEK ZIJN IS OOK... VEEL WACHTEN..

WAAR KOMT DEZE BEZIGHEID VANDAAN?

Wel al in 1933 deed iemand in La France, conform de wet die al bestond van 1901, een “Association” het licht zien, met de naam Oeuvre de la Visite des Malades dans les Hôpitaux.. En dan in Marseille neemt een dame van Secours Catholique het initiatief om in alle (>100 ) departementen van het land zo’n vereniging op te richten.

EMBLEEM VMEH

Deze waren ook “gemengd”: dus zowel mannen als vrouwen mochten lid zijn… En gemengd in religieuze zin is het ook, al speelt dat geen enkele merkbare rol.

In 1950 komt er de club die “Aide Aux Malades” heet, in 1953 komt er dan de eerste Departementale hier die in 1966 tot VMEH wordt omgevormd.. Nu zijn er 83 in Frankrijk met een centrale in Parijs natuurlijk… A-politique en niet-religieus: dat is duidelijk in dit land van de republique en het “laïcisme”…

COLLEGA'S VAN VMEH

U weet het: heel vroeger had elke wat grotere plaats in La France (en elders) wel een of meer Hotel Dieu’s, waar iedereen die geen thuis (meer) had terecht kon voor genezing of om te sterven… In Europa meestal gerund door religieuzen. Maar dat nu (weer) niet in Marseille, waar het Hotel Dieu toen al niet-religieus was!

In het prachtig opgeknapte Hotel Dieu is nu het peperdure Continental 5 ***** gevestigd. Hier kun je enkel ziek worden van de rekening, na een nachtje met alles erop en er aan… Zo gaat dat in de geschiedenis.

Kortom: de fransen waren er vroeg bij, en het past waarlijk ook in de franse solidariteit. Die na de revolutie “la Fraternité” ging heten.

HOTEL DIEU WERD ***** HOTEL CONTINENTAL

In Marseille heeft de club nu ca 150 leden maar er zijn er meerdere… Ook heel gewoon in Frankrijk waar je liefst 8000 leden vinden kunt bij deze VMEH….

WAT DOET “UN BENEVOLE” BIJ DE VMEH IN MARSEILLE ?

Hun folder zegt: “Les visiteurs de Marseille oeuvrent dans les hôpitaux, les maisons de retraite et les centres de rééducation, soit par visites, soit par des actvités diverses”.. Zoals kleding geven, een gouter (dat is het 16.00 uur hapje) brengen, wat tijdschriften of boeken verspreiden en ook kinderpret organiseren.. Maar ook het houden van lotto’s, breien, handenarbeid, zangkoren, dansen, carnavals etc. organiseren. Dat laatste natuurlijk vooral in de bejaarden- en verzorgingstehuizen. Dus er kan hier best een hoop gedaan worden! Mijn ega houdt het bij het “basiswerk”: het bezoeken der zieken in hun ziekenhuisbedden. Zij is dus een van die: “Amies d’un moment qui viennent à la rencontre de celui qui se sent seul. C’est simplement une présence, une écoute, un sourire…”, vertelt de folder..

HET BASISWERK

Maar ook iemand die ontspant, vreugde en een lach brengt en leuke dingen komt doen.. Mijn ega zegt: “Ik wil de mensen, als het maar even kan, heel graag laten lachen…”. Dat is vooral haar invalshoek. Waarbij het feit dat ze, net als ik, dat Frans wel eens wat krom doet te voorschijn komen, een duidelijk voordeel oplevert.

Want lachen (ook met jezelf), en de nederige underdog-ingang, dat werkt meestal zeer ontwapenend.. . Natuurlijk kan dat niet altijd, maar dan is een glimlach toch al wat, voor iemand die net geopereerd is, en die nog wat suffig is en nog niet echt kan converseren….

COLLEGA BENEVOLES

Mieke vertelt verder:

“Iedere dinsdagmiddag, om 14.00 uur is het dus verzamelen geblazen in de hal van ziekenhuis waar de bezoekgroep samen komt. Ik begon in klein ziekenhuis La Conception geheten, met nog overzichtelijke gangen en niet teveel kamers. Daar kon je op een middag wel een hele afdeling bezoeken. Want het doel is vooral mensen te bezoeken, die weinig tot geen bezoek krijgen (vooral oudere mensen zijn dat). En mensen die uit Corsica komen, hun familie kan dan uiteraard niet zomaar mee (te kostbaar). De patiënten uit Corsica komen, als het niet té urgent is met een heel speciaal vliegtuig vol.

MET 2 ECHTE COLLEGA'S

VERPLEEGPOST

Momenteel ben ik in La Timone, een enorm groot ziekenhuis met veel internationaal bekende specialisten. En zoveel kamers per etage dat het onmogelijk is die allemaal in een middag te bezoeken. Dat hoeft ook niet, er zijn ook mensen die genoeg bezoek hebben en die hoeft een vrijwilliger dus niet te gaan vermaken. Je zoekt zelf de mensen uit die eenzaam zijn en waaraan je kunt merken dat ze het op prijs stellen dat je komt”!

DE TRAUMA-HELI

EEN VAN DE INGANGEN

Mieke vervolgt: “Je krijgt als vrijwilliger eerst een “formation” (=training). Die duurt een hele dag en wordt gegeven door een psycholoog. Die uitlegt wat je wel en niet kunt doen en verwachten van de mensen die je gaat bezoeken. We zeggen als we binnenkomen tegen de mensen, dat we een organisatie zijn die “laïque “ is: dus dat we geen enkel geloof uitdragen. Mensen zijn nogal eens bang dat je van een sekte komt en hen wilt “bekeren”. Onder de naam van onze organisatie is dat in het verleden ook gebeurd! Zelfs mensen die onze pasjes stalen (we dragen allemaal een pasje van de organisatie) en die daarna onder de naam van de organisatie mensen probeerden te bekeren tot een of ander geloof! Mochten mensen behoefte hebben aan een geestelijke, dan verwijzen we hen naar de maatschappelijk werkster die hier in elk ziekenhuis ook werken.

ALTIJD WEER DAT GEPSYCHOLOGEER

Een keer per maand hebben we een gespreksgroep. Je kunt dan eventuele problemen die je tegenkomt tijdens bezoeken in het ziekenhuis, bespreken met de groep en met de psychologe! Op één keer na ben ik er nooit geweest. Want dat is niets voor mij, ik ga mensen bezoeken, omdat zij het zwaar hebben. En ik heb geen zin om in zo’n groep mijn verhalen te vertellen. Gelukkig heb ik geen nachtmerries van alles wat ik hoor en zie.

Ik kom iedere week als ik “mijn” mensen bezocht heb vol adrenaline terug, het geeft me energie. En leert me dat er wel ergere zaken op de wereld bestaan dan wat onnozel geklets. Tenminste zo denk ik een beetje over die maandelijkse gespreksgroep! Enfin, misschien is het ook wel typisch Frans, om overal een psycholoog bij te halen?

THE REAL WORKS

Natuurlijk kan zij soms iets heel speciaals doen: want ze spreekt vier talen (+ limburgs!) en kan dus hier verdwaalde buitenlanders best even amuseren in hun moerstaal… Maar, die zijn er niet heel veel, en soms spreken ze enkel arabisch of russisch, Dan blijft het bij wat gebarentaal en zo…

Sommigen hebben best familiebezoek als ze niet van verre komen maar vele komen toch van aardig ver weg. Omdat ze iets moeilijks hebben waar men hier in Marseille wel weg mee weet… Dan is men vaak best eenzaam, omdat de eigen kring ver weg is. Of op een eiland zit als Corsica dat hier niet ver weg ligt..

Omdat je tegenwoordig nogal kort in een ziekenhuis verblijft en het bezoeken een keer per week is, zie je vaak mensen maar één of hoogstens twee keer.. Dat beperkt het drama gelukkig wat voor de meeste patiënten.

Mieke geeft nog wat details: “Vele zijn nogal verbaasd dat “een buitenlandse” zomaar franse zieken bezoekt… Maar dat werkt zeer positief en al bij de start. Verder is “die van mij“ ook niet erg afstandelijk of complex in de omgang, dus kan ze snel met bijna iedereen verder komen.

Wat best ook nodig is. Immers de klassenverschillen zijn , mede door de vele buitenlanders, best wat groter dan “normaal”. Je moet er zelfs tegen kunnen dat er patiënten liggen die ook …gevangen zitten. Dan zit er dus zelfs: een agent voor de deur! Dat gebeurde al vaker en men is ook van alle leeftijden. Zo sprak ik wel eens met een gekleurd jeugdig autodiefje die even uit het gevang kwam omdat ie was… aangeschoten door een ome agent… Maar ook met iemand die bijna levenslang had gekregen en die dus heel graag in het ziekenhuis lag voor een weekje”!

En ze vertelt verder::

“Ik ben de (enige!) buitenlander die bij de organisatie in Marseille werkt en liep in het begin een aantal weken mee met een franse vrijwilliger. Om te kijken hoe e.e.a. werkt. Daarna werd ik “losgelaten” om het zelf te gaan doen. Dat was in het begin wel even akelig, vond ik. Want mijn frans is niet heel goed en mensen horen ook meteen mijn buitenlands accent. Dat laatste werkt overigens in mijn (en hun?) voordeel want mensen vinden het best interessant om eens met een buitenlander te praten. Ik vertel altijd hoe heerlijk ik het vind om in Marseille te wonen (als de mensen zelf uit Marseille komen vooral). En dat geeft al meteen een opening voor een gesprek, want dat vinden nogal wat mensen nogal uitzonderlijk. Een buitenlander die in Marseille komt wonen? Marseille heeft toch een slechte naam? Nou ik vertel dan wat er allemaal mooi is in Marseille en dat helpt enorm!

HET BEGINT MET WACHTEN....

Nogal wat mensen zijn eenzaam en het is eenvoudig om aardig te zijn, mensen te laten vertellen wat ze kwijt willen en als ze niet goed weten wat ze moeten vertellen kun je altijd beginnen met vragen stellen over het geboorteland. Want er liggen vrij veel mensen die oorspronkelijk niet uit Frankrijk komen: zoals Marokkanen, Algerijnen, Comoren etc.. Die vaak bijna hun leven lang in Marseille wonen. Hierin zit altijd een ingang om een gesprek te beginnen en ze horen meteen dat ik ook maar een immigrant ben. En dat schept toch een band op de een of andere manier. Tegenover mij hoeft niemand zich “groot” te houden, ik ben geen fransman, dus ik weet toch van “niks”, want zo voelt dat vaak. Er zijn hier maar weinig mensen die engels of duits spreken. Ik werd wel al 2 keer aan een bed geroepen omdat men dacht dat ik ook russisch sprak: maar helaas, dat spreek ik niet, dus dat werd dan maar gebarentaal..

PROBEER HET MAAR EENS..

PRATEN MET DE HANDJES

Zodoende is een gesprek al gauw begonnen en voor je het weet is een kwartier om. Je kunt bij iemand blijven zo lang je zelf wil, er zijn geen vaste tijden, maar ik probeer meestal niet langer dan en kwartier te blijven per persoon, mensen zijn tenslotte ziek en zijn vaak net geopereerd. Dus ze moeten ook veel rusten.

Zoals overal heb je ook hier mensen in “alle soorten en maten”. Dus ik maak iedere week wel iets mee waarvan ik denk: “Dat zoiets bestáát!”. Dan raak je verzeild in een wereld die je nooit hebt gekend..

AMUSEER DE ZIEKEN!

DE HELPERS IN DE NODEN

Een voordeel van dit vrijwilligerswerk boven professioneel verpleegwerk vind ik is, dat ik er alleen maar ben om het de ander een beetje naar de zin te maken. Ik hoef niemand te wassen, akelige medische handelingen te verrichten of te bekvechten om iets te krijgen. Nee, ik hoef alleen maar te zorgen dat als ik de ziekenhuiskamer verlaat en er iemand achterblijft die een tijdje eventjes aan iets anders heeft gedacht dan aan zijn/haar ziekte. Het echte werk zoals de verpleegsters die daar werken doen en de artsen (ik neem mijn petje af voor hen) hoef ik gelukkig niet te doen! Ooit heb ik de telefoonkabel van een meisje uit Parijs aan haar kunnen opsturen. Ze belde me toen ze thuis kwam en ik kon die kabel in het ziekenhuis nog vinden.. Dat kan er ook bij horen dus”!

EEN KLEINE GREEP UIT DE VELE BEZOEKJES

In het algemeen krijg je een of meer “vaste” afdelingen toegewezen. Men vraagt je of je daar wil “werken”. Natuurlijk willen sommige mensen soms liever niet naar de afd. Oncologie. Maar mij maakt dat niet uit: ik heb “mijn” 2 etages nu sinds een paar maanden (neurologie en oncologie). Omdat er echter ook veel onderzoek wordt gedaan liggen er nogal wat mensen die soms maar 3 of 4 dagen daar zijn. Dus niet alle mensen die daar liggen hebben evenveel aandacht nodig, en dat ontdek je snel.

DE AFDELING OPZOEKEN..

Soms kun je niet echt met een patiënt praten, omdat hij/zij b.v. dement is. Dat is altijd echt heel triest; om de angst van die mensen te zien en het niet begrijpen van zaken. Zoals recent een mevrouw, die behoorlijk dement was, maar die ook geopereerd was. Dus ze mocht niet uit bed… Zij vertelt je dan enkele keren dat ze al 3 dagen geen arts, verpleegkundige en sowieso niemand heeft gezien. Ook geen eten en geen drinken heeft gehad etc. en vraagt “of ik haar maar even naar huis wil brengen”. Dat beloof ik dan maar en blijf nog een minuut of 10 bij zo’n mevrouw zitten met steeds hetzelfde antwoord en dan ga ik maar. Want hier helpt helaas niet veel meer...

DAAR GAAT ER EEN...

Om u een nog beter idee te geven, neemt ik U even mee naar een aantal ontmoetingen, dat geeft het duidelijkst en snelst een completer beeld.

1.Een mevrouw met kanker van rond de 55 jaar is eigenlijk uitbehandeld; maar er is nergens plek voor haar om te gaan sterven. Er bestaan ook in Frankrijk z.g. sterfhuizen om heen te gaan als je alleen bent en niemand hebt waar je heen kunt, om rustig te gaan sterven.

DE KINDERAFDELING

Tja, en wat moet je dan daar op bezoek doen? Ik vraag haar of ik iets kan doen.. En ja, haar jasje uittrekken want ze heeft het warm, en dat 3 minuten later weer aantrekken want ze heeft het koud… Het raam open doen en dan weer dicht, een boekje gaan zoeken in de bibliotheek, verder wat laten vertellen over wat ze maar wil… En wat vertellen over “Holland” : dat vinden bijna alle mensen leuk! Mooi land met alleen maar bloemen en heel veel hash en vrijheid! Jazeker hoor!

Als die mevrouw er de volgende week nog is, bezoek ik haar als eerste. Ik heb een lijstje met mensen waarvan ik weet dat ze langer dan een week blijven en die worden dus iedere keer bezocht. De meeste mensen zijn tegenwoordig binnen een week weer uit het ziekenhuis dus die zie je maar een keer.

HET INFO-BORD

2.Op de etage liggen wel 80 patiënten, kamers met meestal 2 personen en enkele kamers voor 1 persoon. Ik zag voor een van die kamers twee politieagenten zitten en de deur van de ziekenkamer stond half open. Dus ik dacht natuurlijk meteen daar ligt een of andere crimineel die niet mag ontsnappen. Of die om welke reden dan ook (bescherming tegen bendeleden?) moet worden bewaakt. Ik maakte een grapje tegen de agenten en zeg: “Heren ik kom even deze patiënt bezoeken”! Die agenten schrikken zich lam en zeggen: , “Nee madame daar mag U niet naar binnen”. Ik zeg: “Effe lachen heren, ik doe dat niet echt hoor”! Och, die mannen zitten daar ook maar de hele dag voor zo’n deur. Dus we hebben nog een gezellig praatje gehouden en daarna ben ik mijn “gewone mensen” weer gaan opzoeken!

OP DE AFDELING...

3.Weer een andere keer heb ik 1,5 uur bij een ex-topcrimineel gezeten. Die was net 4 maanden vrij na 17 jaar te hebben “gezeten” en uiteraard was dat niet voor zweetvoeten. Wat een interessant leven, maar ook hoe triest en eenzaam. Maar wat hebben we ook gelachen samen! Ik heb hem twee keer bezocht en hij komt nog een keer terug voor een operatie. Dan zie ik hem wel weer denk ik! Een spannend boek was er niets bij, en och, gewoon zonder enig vooroordeel een gesprek beginnen en echt luisteren, daar draait het allemaal om. Het is eigenlijk niets meer en niets minder!

STOUTE PATIENT..

DIE ZIJN ER OOK

4.Kort geleden heb ik via een soort gebarentaal met een man uit Albanië “gepraat”. Hij liet me zijn operatiewond zien inclusief stoma, ik moest wel even slikken alhoewel. Maar ik heb intussen al zoveel gezien, mensen hebben er op de een of andere manier schijnbaar behoefte aan om hun wonden, luiers, net gerepareerde heupen en enkels etc. met pinnen erin te laten zien. De eerste keer viel ik bijna flauw van schrik maar inmiddels ben ik eraan gewend en kijk rustig mee naar al dat gedoe!

DOZIJNEN SPECIALISMEN

Enzovoort: de afwisseling is nogal groot. Want iedereen kan ziek worden en in een ziekenhuis belanden.

VERBETER DE WERELD: BEGIN OM JE HEEN

Nabeschouwend zegt Mieke:

“In ieder geval doe ik naast me amuseren tijdens mijn (al bijna 20 jaar durend) pensioen ook nog iets, wat niet alleen mijzelf maar ook andere mensen een goed gevoel geeft. Want wie wil er nu niet nog een beetje nuttig zijn? Ik wel dus!

En wie weet als ik zelf in het ziekenhuis verzeild raak op een dag. Dan weet ik er ook al een beetje de weg. Dan zie ik zo af en toe ook weer mijn collega -”benevoles”, die nu mij komen opzoeken, wat me best eens leuk lijkt..”.

ZO ERG IS HET NIET HOOR!

Als wij terugkeren van de wekelijkse middag “ziekenhuis”, is mijn ega best toe aan een kopje koffie en wat rusten… Want het vreet meer energie dan een bezoekje aan het theekransje…

We deden wel vaker wat “helpwerk” op diverse plekken waar we woonden. In Nijmegen hielpen we kids waarvan de ouders tijdelijk waren “uitgevallen”. We waren ook lang de officiële pleegouders van een drugsverslaafd meisje: ze bleef enkele jaren bij ons tot ze “clean verder kon”. Ook waren we veel jaren contactgezin van tehuiskids. Zo kwamen we ook aan een aantal extra-kids en kleinkids..

Een mensenleven is vol verrassingen en toeval en dat zelfs in Marseille. En nog steeds ook als je er woont als “retraité”!