Koffiedik kijken is een oude sport waar vele hun heil in zochten al lang voor het Orakel
van Delphi en de Afrikaanse maraboet. Elke nacht kunnen vele slapeloze Nederlanders schakelen op RTL tussen seks en waarzeggerij: beide verkopen nog steeds prima. Horoscopen blijven als onkruid doorgroeien en Nostradamus wordt ook nog steeds bestudeerd en geëerd. Zijn huis in Salon de Provence niet ver van hier, is een soort heilige plek voor sommige. Wie herinnert zich ook niet die vele theorieën over “conjunctuurgolven”? Die wijsheid leek de 90-er jaren niet meer te werken en die werd toen snel doodgezwegen? Niet bestand tegen de mondialisering?
Maar
zie nu. We lijken te zijn aangekomen in een andere tijd waarin de voorspelling
van de een even tevoren al schijnt te
zijn “uitgevonden” door een ander, enkele duizenden kilometers verder weg. De
vondsten, met de high-tech sciences van nu, komen over ons als een soort van
motregen en ze jagen elkaar op. Technische grenzen vervagen steeds sneller;
alles lijkt nu te kunnen en onder ons bereik te zijn gekomen.
Maar
tegelijk is het voorspellen van het menselijke gedrag, wat de essentie is van
een human science als de economie, moeilijker geworden dan ooit. Deze “sociale
wetenschap”, die van de mensen en hun manier van denken en hun gewoonten, lijkt
taaier te zijn geworden dan ooit. En het duisterste over morgen botst ook
dagelijks met het meest optimistische van gisteren.
Hét
kenmerk van een tijdperk met grote veranderingen, waarin steeds meer profeten
over morgen vertellen. Terwijl anderen helemaal niet meer lijken te weten wat wij op vandaag in meerderheid
denken… Maar gelukkig hebben we nog “The World Economic Forum” van Davos!
De
profeten van Davos
Davos 2007, enkele maanden vóór de
grote klapper. Daar hoorden we geen woord over de erna uitbarstende
subprime-crisis en de ineenstorting van de markten. De verzamelde World-bobo’s waren liever niet
zelf bij dit wereldonheil betrokken. Laat staan dat ze het zouden gaan
aankondigen!
Maar sinds 1971 is Davos er jaarlijks
geweest: met zijn vele honderden politici, ondernemersbazen, financiers,
economen en sterren (als Bono, Sharon Stone, Angela Jolie en Richard Gere). Ze
kwamen recent opnieuw samen daar, om zich weer over “des werelds economie en
welzijn” te buigen. Dit keer zagen 44% van hen “een lichte verbetering” in de komende 12 maanden , wat beter is
dan die 18% van de eerdere sessies.
In 2007 was het dus echt “high up and
halleluja”: 92% zagen het helemaal zitten. Inclusief ene Frenkel, de baas van
de verzekeraar AIG, die toen al bijna failliet bleek te zijn. Hij sprak toen
zelfs over “meer stabiliteit dan ooit
tevoren”!
Een economische adviseur deed toen wat
vreemds. Ook zij toonde zich zeer optimistisch, maar zei verder: “Soms zit het boze beest in het struikgewas
en wordt door ons economen niet gezien!” Ze kreeg enorm gelijk even later,
toen Lehman Brothers geheel onderuit ging.
Het
Basic Paper van Davos
Elk jaar stellen duizenden experts vóór
Davos, een stuk op dat “Global Risks” heet. En wat schreven ze in 2007? Wel:
over dure olie en ook over “een harde landing van de Chinese economie”. Beide
bleken zeer onjuist te zijn gezien. En die OG-zeepbel in de VS werd in dit
paper zelfs niet eens genoemd! Hoe is zoiets nou toch mogelijk?
Bestaat
er een Davos voor “buiten” naast een voor de “incrowd”? Zijn er
eigenlijk “twee Davos-sessies tegelijk”?
Een waar men het achterste van de tong laat zien “onder vertrouwden” en een dat
“enkel aan de buitenwereld wordt getoond “. Aan ons die niet alles mogen weten?
Is er dus sprake van een soort samenzweringen of van manipulatie? Worden we
getild om “eigen bestwil of nog erger”?
Of is de waarheid gewoon, dat niemand,
in de huidige complexe wereld, nog in staat is om ook echte catastrofes te
voorzien? Daarover bestaat al langer die theorie van ene Nassim Nicholas Taleb
die “de theorie van de zwarte
zwaan”
is genoemd. Hij bedoelde daarmee een evenement, met een kleine kans van
optreden, dat wel enorme gevolgen kon hebben… Zoals de beurskrach van 1987
(toen ook ik verloor): die had in theorie een piepkleine kans, maar die kwam er
dus wel!
Ene Benoit Mandelbrot, een Franse
geleerde, vond een theorie uit, waarin hij sprak over “de turbulenties van de
zonnevlekken en de
kolkwerking in een grote rivier”. Zijn zeer aparte voorbeelden van
“onvoorspelbare toevallen”. Vlak voor zijn (recente) dood zei hij, dat die
subprime-crisis wél degelijk op zijn “rampenlijstje had gestaan”. Maar dat er
toen toch niemand waarde aan hechtte en hij er dus maar over zweeg….
Die wiskundige modellen van die economen
zijn nogal lineair. Ze trekken vaak “lijnen en trends door”, en gaan natuurlijk
niet uit van plotselinge explosies “uit het niets”. Die samenlopen van events,
met kleine kansen van optreden… Zoals een “rotte” lichtschakelaar in een
appartement, die als vanuit het niets een enorme fik kan veroorzaken.
Wel, dat soort narigheid past
natuurlijk niet bij die champagne, die frisse alpenkaas en die Grisonbiefstuk.
En zeker niet bij de beroemde “koude baden” van Davos!
Toch
is het eigenlijk heel eenvoudig..
Moeten we dus dat voorspellen maar
opgeven? Het maar laten bij het wat doortrekken van trends en elkaar napraten
en zeker niet choqueren. Tenzij voor de pret? Nee, schrijft de Franse econoom
Langlet! We moeten gewoon goed kijken
naar de situatie van de eigen autoproductie
in een land! Want dat is een prima
cijfer met een grote voorspellende waarde voor de toekomst van een land. De
autoproductie in een land brengt namelijk “alle economische essentialia samen”:
de industriële ambities, hoogwaardigheid van technologie en
concurrentievermogen!
Als een land goed gaat, gaat het ook
uitstekend met de eigen autoproductie. En als de eigen autoproductie
achterblijft, zal het daar ook gauw fout gaan lopen. Hij “ontdekte” dat en
schreef er dus over.
En verdulleme: als je nu kijkt naar de
franse eigen autoproductie, die van Duitsland en die van de VS en zeker ook die
van China, dan frappeert deze idee niet weinig! Ook als blijkt dat zelfs het OK
lopende UK nu bijna evenveel auto’s zelf produceert als Frankrijk! Ook al
verkochten de Engelsen bijna al hun oudere eigen merken aan de andere grote
autolanden. Ze werden namelijk zelf topproducenten van Nissan en andere Japanse
autobouwers!
En kijk ook even over de Pyreneeën en
zie ook hoe het beter gaat in Spanje. Waar Renault en PSA ook flink auto’s
gingen produceren! Zie ook de saga van GM in de VS, dat volledig instortte en
bliksemsnel herrees; ook zo’n opmerkelijk voorbeeld.
Dus
het is de auto die het ‘m doet?
Vroeger riepen economen ook dat een
zakkende autoverkoop een slecht voorteken was in een land. Dus dat is niet zo
nieuw. Maar Lenglet wijst op de “eigen” autoproductie als het essentiële, dus
niet de verkoop van auto’s!
Zie alle grotere Europese landen,
behalve Italië en Frankrijk: ze krabbelen weer op nu. Renault gaat het
uitstekend: dank zij zijn producties buiten Frankrijk en zelfs Citroën gaat het
goed met zijn DS-serie in.. China! Er mag dus best ook enige hoop worden
ontleend aan de recente overeenkomsten van Renault en PSA, met de Franse vakbonden.
Die vooral handelden over grotere flexibiliteit in werktijden en lagere
uursalarissen. Als tegenhanger voor een hogere productie en meer
arbeidsplaatsen. En dus over het voorkomen van het sluiten van nog meer
fabrieken; ook die van de toeleveranciers.
Dus zegt Lenglet: misschien is het
herstel voor Frankrijk nu ook in zicht. Want er is een eerste zicht op een
ommekeer voor de …. eigen Franse autoproductie!
Eindelijk
weer wat ouderwetse eenvoud!
U begrijpt het. Want ook U voelt het
nieuwe tij echt niet in uw oude botten. En u ziet de ommekeer ook niet aan de
oude kat die opleeft. Nee, u kunt het enkel zien in nieuwe, mooie zelf
geproduceerde auto’s en aan die schepen vol met ”export-auto’s”, die uit de
eigen havens wegvaren….
Economie blijkt dus toch gewoon
“eenvoudig” te zijn. En die wat rare uitspraak over economen uit de zestiger
jaren, -zie het boekje “Die stomme economen met hun heilige koeien”-, blijkt
dus toch waar te zijn!
We moeten dus de autobazen als Goshn,
Tata en Tavares c.s. gewoon tot nieuwe wereldleiders benoemen en alle crises
zijn “gone forever”!
Maar,
hoe zit het dan met die zegeningen van
die nieuwe rage die Big Data heet? Waarmee je “ons mensen echt zou kunnen
doorgronden”, volgens de Googles en de
Yahoo’s? Waarmee het New York lukte om het straat-misdaadcijfer te halveren? En wat men nu ook in “het uitgaanscentrum van
Eindhoven” tracht na te bootsen? Via vrachten aan camera’s en vele sensoren en
indicatoren die registreren en meten. Die gaan van de “directe bierconsumptie”
tot “de druk op het plaveisel van de
trottoirs” en van “de snelheid van de groepsbewegingen” tot het interpreteren van “de
gelaatsuitdrukkingen”… Dat alles stopt men dan in een gigantisch model vol
algoritmen en… hup, de politie weet wat “de massa gaat doen”! Zo voorkomt men
dan echte foute boel: door preventieve actie gebaseerd op “wetenschappelijke
analyse”. Dat is nog eens heel wat
anders dan “geproduceerde auto’s tellen”, cher monsieur Lenglet! En dit geeft ook echt nieuwe ideeën voor het
volgende “Davos”!
Maar,
onze zon heeft echt niet álles al eerder
gezien! Ondanks haar hoge leeftijd. Al in 1998 had een Amerikaan van Nasa de
“Mars-kolonisatie” op het oog. Toen hij de Mars Society oprichtte, waar vele
experts lid zijn.
Nasa schat de kosten van “een eerste mens op Mars” op ca 200
miljard met een equipe van 7 personen. En de Mars Society voorziet een project
van 100 miljard, voor 4 personen…..
Daarnaast is er het project van “Planète
Mars”, van ene Reidmann uit
Frankrijk, die ook een “haalbaar”
project definieerde. Nasa en Space X
onderschrijven het dan ook.
Daartoe moeten eerst
raketten met elektrische aandrijving komen die door hun lage gewicht de
reistijd kunnen halveren. Een eerste reis v.v. zal dan “maar” 100 miljard gaan
kosten. Dus over 14 jaar uitgesmeerd, maar 7 miljard dollar per jaar. Het moet
dan gaan gebeuren in 4 etappes: Fase I:
de exploratie, duurt 20 jaar en beslaat een dozijn missies van elk 18 maanden.
Kijken op Mars dus en oefenen met heen en weer vliegen. Fase II: Onderzoek
duurt 50 jaar en er worden permanente stations gebouwd voor een autonome
kolonie. Waar water is, zuurstof, brandstof, fruit en groente en ook
bouwmateriaal. Uit de bodem zullen dan
kunstmest en ook allerlei voorwerpen worden gemaakt. Uit het aanwezige zout en
de ertsen. Daarna op naar fase III: de experimentele kolonie die 20 jaar duurt.
Het ontwikkelen van een sociaal en economisch model met zo’n 100 kolonisten. En
het voedsel kweken in kassen waarin robots werken. Met een visboerderij om
extra eiwitten te produceren. En met agrarische activiteiten beginnen, die ook
recycling van afval mogelijk maken. Checks ook, van de psychologische en
fysieke weerstand van de kolonisten. Mogelijk dan ook de eerste geboorten? Tenslotte fase IV: Definitieve bewoning: de
kolonie is dan geheel autonoom. En hoopt ook een echte “eigen atmosfeer te
kunnen scheppen”. En ook rivieren, bossen en adembare lucht. Zoals thuis.. Wat
zou kunnen via synthetische micro-organismen; al neemt dat duizenden jaren.
En waarom dit alles? Om
nieuwe of uitgeputte grondstoffen vinden? Maar ai, het transport is apenduur!
Voor nieuwe ruimte voor de overbevolking op aarde? Ook hier is dat transport
een handicap. En lang onder een koepel leven is ook niks fraai.
Dus is het echte doel
eigenlijk: een duur programma voor Televisie Reality, dat wereldwijd scoort.
Elke avond krijgen we dan dus: Mars Story. Na al die andere als Secret Story
etc. ..
Denk eens wat over die menselijke drift
van het “grenzen verleggen” al zittend in de eerste al wat warmere zonnestralen
nu de meteorologische winter voorbij lijkt te zijn. Steeds blijkt dat mensen
rondsjouwden op zoek naar het onbekend of het betere. Meer levensgeluk aan de
andere kant van de heuvel? Het is ons mensen dus eigen..
Wij wensen weer veel zonnige momenten
toe en wat minder hemelwater en storm.. Wie weet wordt dat nog de beste reden
om naar het heelal te vertrekken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten