Na een reeks “longreads” zocht ik
naar een onderwerp dat je
in wat minder A4-tjes kunt neerzetten. En kwam op “het
enigma van het leven”. Vraag het aan een arts of een pastoor, ze weten snelle antwoorden
als het gaat over “het leven”. Al zijn die zelden gelijk. Zie bijvoorbeeld de abortusdiscussie,
waar het gaat over de vraag op welk moment er sprake is van “echt leven”. Een viertal,
de wetenschappers van deze tijd, een astrofysicus, een filosoof, een biochemicus
en een
moleculair-bioloog brachten heel wat anders ter tafel over deze hamvraag.
Zij repten met geen woord over al die “eerbiedige ethiek” van vroeger. Daarvoor in de plaats schetsten zij iets dat doet
denken aan mystiek soort mooi, maar ook wat beklemmend sprookje…
Creationisten onder u, moeten dit
maar niet lezen; zij zullen erdoor worden geschokt. En agnosten zoals ik, kunnen
nu ook heel wat moeite krijgen als het gaat over “een opperwezen, iets boven
ons”. Verder lezen houdt dus mogelijk wat risico’s in….
-LUCA, de “Last Universal Common
Ancester” en “de Afrikaanse Eva”.
We
laten eerst een microbioloog aan het woord; die werkt op een instituut voor
genetica en microbiologie in Parijs.
Je
kunt het ook vergelijken met “de Afrikaanse Eva”. Als je van alle nu levende
vrouwen de stamboom afloopt, -van dochter naar moeder en naar grootmoeder, etc.-
, kom je uit bij die ene Afrikaanse vrouw, die men onder wetenschappers “de Afrikaanse Eva” noemt. Want wij komen in elk geval uit Oost-Afrika. Maar deze
Eva leefde natuurlijk daar niet alleen in haar dorp, maar met vele andere
vrouwen. Immers er waren vele andere dorpen op aarde en ook andere Homo Sapiens,
toen op onze planeet.
Zo
is het ook dus met Luca, die dus niet de eerste cel was, maar er ook samen was
met vele andere cellen, die ook van diverse soort waren. Die afstammelingen van Luca hebben dus, -op
positieve manier (neutraal dus) óf via competitie óf via toeval-, alle
afstammelingen van die ándere cellen die naast Luca bestonden, geëlimineerd!
Net zoals van de vrouwen rond de Afrikaanse Eva, nu ook geen afstammelingen
meer te vinden zijn….
Niemand
weet nu nog wat Luca voor “speciaals” had om te kunnen worden “geselecteerd” om
te overleven… En natuurlijk kan dat gewoon
het “natuurlijke toeval” zijn geweest. Microbiologen denken dat Luca er kwam,
zo’n 3,2 à 3,3 miljard jaren geleden…
Enkele
gedachten hierbij …
Een
nogal onthullend verhaal over hoe “de evolutie” omgaat met alles op aarde en dat
al miljarden jaren. En wij zijn dus
de “gelukkigen” die deze “slijtage- óf
aanpassingsslag” overleefden… Wij zijn allen voortgekomen uit die
“gemeenschappelijke voorouder”, via (groot)moeder, over- grootmoeder, enz. . Immers, elk mens
werd door een moeder gebaard.. Oneindig vele op ons gelijkende, moesten in die
lange evolutieperiode afhaken: hun lijn stierf dus uit.. Het is een soort raar
“uitverkiezingsgevoel” dat je overkomt, als je leert dat het “onze” Afrikaanse Eva was die het sterke geslacht
voortbracht, wat wij nog steeds zijn. Wat verschafte ons die eer?
Wel
het “natuurlijke toeval” óf onze agressie, óf onze eerzuchtige
overlevingsdrift? De natuur is keihard; ze moet zorgen voor eigen voortbestaan
en dus alle zwakte elimineren. Dat is ook de oerdrift in de natuur van de mens,
die door zijn cultuur wat in bedwang wordt gehouden. Maar dat niet altijd...
De
evolutie, de overlevingsdrift dus als dé grote “regisseur” van het dode en het
levende?
-Wat betekent nu eigenlijk
“levend zijn”?
Een
vraag voor een wetenschapsfilosoof; deze keer een van de Universiteit van
Quebec.
Er
zijn nog al wat definities van: “het leven en levend zijn”. Maar daaruit blijkt
dat de grens tussen “levende en dode (inerte) materie” helemaal niet zo
eenvoudig is te trekken. Want tússen iets wat je intuïtief als “zonder leven”
beschouwd,-bijvoorbeeld “water” en wat je,ook intuïtief, zou kunnen kwalificeren
als “duidelijk levend”, -zoals een bacterie of gist-, ligt in de natuur een
hele wereld van “meer of minder levende zaken”. Zoals virussen, viroiden,
virophagen, plasmiden en prions, etc. .
We
kunnen ons dus voorstellen dat vele van deze “min of
meer levende entiteiten”
elkaar zijn “opgevolgd” op de nog primitieve aarde, zo’n 3,8 miljard jaren
geleden. En dat er zo ook een progressieve evolutie ontstond van “het dode, het
inerte” naar “het levende, het leven”. Dus lijkt het niet zo “handig” om uit te
gaan van een zeer strikte scheiding van “het levende en het dode, inerte”…
 |
| Maassteen delving |
Enkele
gedachten hierbij..
Tja, wat is bij dit alles dan “de
eerbied voor het leven”; als “levend” zo breed kan worden opgevat? Wat betekent
deze kennis voor het “menselijk ingrijpen in het levende?” De mens gaat nu een steeds
directere rol spelen met zijn kennis en kunde. Om het leven “te kunnen maken,
te kunnen verlengen en mogelijk zelfs eeuwig te gaan doen voortduren”. De mens
dus, (ook) als bestuurder van de evolutie?
Of moet je, omdat dit nogal verontrust,
enkel constateren dat de mens “een partner wordt bij de evolutie”. En dat de
natuur zijn gang zal blijven gaan naast
de mens?
In elk geval kan de mens ook vergaand
en, -mogelijk straks ook voor 100%-, ook
degene zijn die de natuur vernietigd? Zoals ook die ramp, -waarschijnlijk door
een meteorieten inslag-, ooit die grote dierlijke aardbewoners wegvaagde.
-Bestaat er buitenaards leven?
Een
astrochemicus van een instituut voor Astrofysica weet daar meer van.
De
scheikunde van “het levende” is gebaseerd op de
organische scheikunde en de
aanwezigheid van vloeibaar water. Samen met atomen in het universum kon zo een
galactische organische chemie ontstaan. De chemische basiselementen van het DNA
zijn er volop in de galaxie en ze zijn ook het meest geschikt om moleculen te vormen.
Die kunnen in het buitenaardse enkel met elkaar reageren en daar zo moleculaire
ketens vormen.
Sinds
het ontstaan van de aarde is de evolutie progressief verlopen, maar ook met ingrijpende
onderbrekingen. Denk aan het uitsterven
van oude diersoorten. Dat geldt ook voor de vooruitgang in de recente
wetenschap en in de technologie; alles gezien op de schaal van de leeftijd van
de aarde.
Dus
kun je ook afvragen: áls er zo enorm
veel planeten ontstonden in de 3 à 4 miljard vóór ons en als je nu uitgaat van
de hypothese dat het leven zich aan het begin relatief eenvoudig kon
ontwikkelen, waar zijn dan die samenlevingen (die nu ook technisch zeer
geavanceerd zouden kunnen zijn), en die er mogelijk al voor 3 miljard jaar
waren, nú dan gebleven?
Want
in theorie volgen ook zij de lijnen van de technologische evolutie, dus als ze
zijn ontstaan, dan moeten we iets van hun bestaan mérken! En dan moet je nu ook
mogen zeggen: We zien geen buitenaardse wezens, omdat ze er gewoon niet zijn….
Enkele
gedachten hierbij…
Dus buitenaards leven is wel degelijk
mogelijk en dat rechtvaardigt ook het zoeken van de mens in de ruimte. Want wat
op de aarde kon/kan is zeer waarschijnlijk ook elders in dat immense heelal
mogelijk. Intrigerend. Als we “ze” niet “ontdekken” betekent het óf dat onze waarnemingen (of ons
“bereik”) nog onvolwassen of onvoldoende zijn óf dat ze zijn uitgestorven of zijn
uitgeroeid óf dat ze er gewoon nóg niet zijn… Maar ook dat wij hun elders
zouden kunnen helpen met hun ontstaan? Wij dus als evolutionaire kolonisten?
-Hoe is het leven op aarde
gekomen?
Een
hamvraag voor een expert in biologie en biochemie van
de Universiteit
Pierre-en-Marie –Curie in Parijs.
De
bronnen achter het ontstaan van de
organische moleculen zijn geen geheim meer. Iedereen is er nu van overtuigd dat
de fysische en chemische condities verenigd aanwezig waren om aminozuren, stikstofverbindingen
en suikers, -ook in grote hoeveelheden-, te kunnen doen ontstaan. Ook weten we
dat dezélfde fysische en chemische condities nu bestaan (óf ooit bestonden) op ándere
astronomische objecten…
Het
enigma is nog hóe de twééde etappe heeft kunnen verlopen. Dus hoe de transitie
van de pre-biologische wereld naar een eenvoudige biologische wereld tot stand kon
komen. Dat kunnen we ontdekken door het huidige leven te observeren en zo de
oude draden te vinden, die ons verbinden met het vroegere leven.
De
eerste rode draad bestaat uit de elementaire bouwstenen van de levende materie,
die aminozuren, stikstofverbindingen en de suikers. Maar hoe speelden zij hun
rol in die biologische, darwinistische evolutie? Waarin ze zich diversifieerden,
zich onderling verbonden en ze zo samen ook die biologische functies konden
ontwikkelen, als de duplicatie en de katalyse?
De
tweede rode draad wordt gevormd door de minerale substanties. We weten dat 52%
van de cellulaire proteïnen nodig zijn om actie te kunnen ontplooien en zich te
kunnen verbinden met mineralen als koper, kobalt, zink, ijzer, zwavel,
magnesium en mangaan…. Dus moeten we naspeuren hoe die combinatie van mineralen
en organische moleculen is verlopen in de genealogie en in de tijd. Tot we
aankomen bij de bron van de katalyse, die een van de essentiële biologische
functies is.
Enkele
gedachten hierbij…
De mens weet dus bijna, hoe het proces
verliep dat tot leven heeft geleid. Van het ingrijpen van een “hoger wezen” of
zoiets als “een supermens, is (nog?) niets gebleken. Tenzij je “de natuur” zelf
aanziet als die schepper. Dat is een heel ander Godsidee, dat ook iemand als
Spinoza aanhing. De wetenschap zegt ook dat we het geheim “binnenkort” geheel
zullen begrijpen, door systematisch het huidige levende te blijven onderzoeken.
Ooit zullen we dan ook zelf leven kunnen maken: de mens dus als zijn eigen
schepper!
Wat blijft er dan over van onze religies
en hun goden? Bedenk hierbij dat zo’n 90% (!) van de mensheid gelooft in het
bestaan van “iets hógers, boven ons”! Die
profeten en hun ideeën kunnen natuurlijk blijven, maar mogelijk niet hun
“goddelijke inspiratie”. In de Koran komt overigens Jezus ook voor: als een
belangrijk profeet. Maar daar natuurlijk niet als de zoon van Allah.
-Een epiloog vol vragen…
 |
| uw blogger over 30 jaar? |
Het
voorgaande en nog veel meer dat ons dagelijks, en steeds vaker ook, ter ore
komt, levert vele vragen op. Positieve en negatieve, want “verandering” bergt
beide emoties in zich.. Is verandering ook
vooruitgang? Of soms ook achteruitgang en mogelijk zelfs “ondergang”? Eigenlijk
moet de mens, hét topprodukt van de evolutie, daar niet zo mee zitten. Want
dankzij die verandering ís hij er. En ook in staat om “lang en gelukkig te leven”. Er blijven natuurlijk vele
vragen open; ziehier een paar, die bij
uw blogger opkwamen..
-Was “de natuur” altijd al een
“zelfontwikkelend en lerend systeem”?
Na
de grote boem begon het, en hierboven staat in a nutshell, hoe en waardoor. Er
ontstond een wereld vol met dode en levende materie met duizenden niveaus in “de
mate van leven” tot aan de “mate van denken” toe. Het toeval kan dit alles
hebben ontstaan. Dat zelfde toeval dat ook zorgde voor het verdwijnen van
miljarden van “min of meer levende entiteiten”. Met de mens als kampioen, denkt
deze nu trots. Nu is het die zelfde mens, -geëvolueerd in dit wonderbaarlijke
proces-, die de natuur en zichzelf begint te begrijpen. En die dagelijks meer
ontdekt van zijn wortels en zijn “omgeving het universum”. Hij staat nu zelfs op
het punt om zelf “co-evolutionair” te worden. Hij voelt zich de overwinnaar,
het sluitstuk van de evolutie, want “wij” bleken de sterkste te zijn.
Maar
deze mens zal het daarbij niet laten. Hij neemt nu al een actieve rol in de
evolutie van de hele natuur, dus in veel meer dan in zichzelf. Eigenlijk ook
zeer logisch als je goed begrijpt wat de evolutie eigenlijk was en is! Immers,
een evolutie is “per definitie” niet te stoppen, enkel met totale vernietiging…
via een ramp van “buiten”. En zelfs dan krabbelt de natuur veelal weer op. Ook
dat hebben we ontdekt. In die zin bestaat
er dus “per definitie” eeuwig leven in het heelal…
-Is het levende op de aarde ooit “geholpen”
door “buitenaardse”?
Als
buitenaards leven dus best zou kunnen bestaan (of bestond) maar is
“uitgeroeid”, (mogelijk ook door een natuurlijke oorzaak), dan is er in zekere
zin ergens toch een
schepper geweest. En zo ja, dan kunnen wij dus zelf ,
elders in de ruimte, ook “scheppers” worden.
De
ontdekkingen rond de extra-solaire planeten Keppler 62e en Keppler 62f , 1200
lichtjaren ver weg, maken het spannend. Want nu blijkt dat ze met een grote,
diepe oceaan zijn bedekt: met vloeibaar water dus! Ze bevinden zich ook wat al
heet: “De graal van de astrobiologie”; de “bewoonbare zone”. Al ligt het
ontstaan van “leven” daar niet zomaar voor de hand: omdat er ook elektriciteit
en contact met metalen voor nodig zijn.
Dus
gaan vissen op Keppler 62e, dat is nog niet voor morgen, maar toch! Immers,
ook de aarde was ooit een oceaan…
-Is het “voor een gewoon mens” allemaal
nog te snappen?
Omdat
die vraag steeds meer mensen, die als u en ik af en toe aanbotsen tegen die
mysterieuze en uiterst wondere wereld van de wetenschap, bezig houdt, moeten de
“tovenaars” ons meer over hun werk vertellen. Niet om ook ons tot experts te
maken natuurlijk. Want welk specialisme moet je dan kiezen? Zijn we daar wel
alle toe in staat of ambiëren we dat wel?
Maar
als we dagelijks zien hoe “easy” wij mensen omgaan met (onbegrijpelijke
complexe technische) dingen, hoe wij zonder schroom kunnen leven in onze mooie
natuur en haar vele geheimen bij planten, dieren, ook “met ons weer, de meteo” en
inclusief die sterrenhemel en de zon en de maan, dan is er geen reden tot veel ongerustheid
over wat nog komt. Wij kunnen dus complexe dingen best “snappen“, dat wil zeggen accepteren en ze hanteren
zonder hun wezen te doorzien.
Dat
laten we ook “gewoon” maar over aan knappe mede-mensen. Wat ons vroeger zo bang
kon maken als de donder en de bliksem, het noorderlicht of de
zonsverduistering, is nu immers ook verklaard. En we weten, dat die
verklaringen er ook komen voor andere, nog geheimzinnige zaken om ons heen.
Maar toch gelooft 96% van de mensheid in het bestaan van “iets hoogs, boven
ons”. En sommigen betalen zelfs een “verzekeringspremie” daarvoor.
Waarom
geloven we niet dat “de natuur” gewoon dat “hogere ver boven ons” is? Zoals
iemand ook in de reïncarnatie kan geloven.
-Moeten we nou wel of niet bang
worden voor “morgen”?
We
zagen (en zien nog) en bij herhaling religieuze en maatschappelijke/politieke
leiders in kerken en ook bij bijvoorbeeld in “groene partijen”, fel stelling
nemen “tegen die onderzoekende en manipulerende mens”. Die mensen zijn dus echt
bang van wat “andere mensen kunnen en willen doen”. Zo erg dat sommigen zelfs
“terug willen naar de natuur”!
Wat
uiterst merkwaardig is omdat die natuur nou net een grote brok “evolutie” was
en nog steeds is. Nog sterker, ze is zelfs “onze schepper”, als je maar darwinistisch
durft te denken!
Hoe
kun je een mens, -zelf het product van de evolutie-, nou stoppen in zijn honger
naar meer en meer begrijpen? Dat is eigenlijk een nogal wereldvreemd idee.
Daarbij
komt ook nog, dat de mensen daarin zeer verschillen: wat men in China
onderzoekt en ook al “doet”, is in sommige westerse landen nog het onderwerp
van grote en trage “ethische commissies”. Spelen die commissies nu voor verlate
“inquisiteurs” of moeten we ze in hun werk stimuleren? Hun invloed op de
“Werdegang” lijkt in elk geval zeer beperkt te zijn.
Natuurlijk
moeten er mensen zijn die na blijven denken over waar we heen gaan of heen
“zouden moeten gaan”. Die worden zelfs door “ons betaald” uit de algemene
middelen.
We
zien en horen en zien hen gelukkig, steeds vaker, ook in de massamedia. “De
wereld leert door”, -een TV-programma in Nederland-, is een intrigerend
voorbeeld van hernieuwde belangstelling voor “de nieuwlichterij”! Philips
bedacht daartoe ooit dat Evoluon in
Eindhoven, dat gebouw dat op
een vliegende schotel lijkt en dat er nog staat…
Het
lijkt een zeer goede zaak dat wij allen, regelmatig en breed, wat horen over de
“evolutie in onze wereld”. Zeker ook omdat het goed beseffen van “hoe snel en
ingrijpend die verandering is”, ook een
pósitief gevoel over “morgen” kan geven.
Want
waarom zou die slimme (mede)mens ook niet morgen onze huidige grote problemen
kunnen oplossen? Zoals bij het Iter project vlakbij in Caderache dat dé
oplossing zou kunnen zijn van ons aller energieprobleem en dat ook nog op
“supergroene wijze”!
-Méér weten is tegenwoordig echt niet
moeilijk.
Wie
alles meer uitgebreid wil lezen, kan op vele plaatsen terecht. Ook het in het
recente boek van boven geciteerde geleerden. Dat heet, in het frans: “De
l’inerte au vivant” (Van het dode naar het levende). Ze laten ons samen een
globaal beeld zien van hoe elk, uit zijn eigen moderne specialiteit, speurt
naar de geheimen van ons ontstaan. Ze brengen ook aan ons over, hoeveel er al bekend is… Maar ook en vooral,
hoe vele vragen dat bekende nu al weer opriep.
Eigenlijk
is dus dé boodschap die ze ons geven: “De hersenen van de mens zijn in staat na
te denken over de materie waaruit deze zelf is opgebouwd…”. De ultieme paradox,
die nog zal zorgen voor vele verrassingen en ook schokkende ontdekkingen.
Morgen
is dus pas net begonnen. En van alles kan ook nog blijken. Ook of er een
schepper was óf nog is… en ook of er nog andere “gelijken” ergens buiten zijn. Omdat
we dat zeker willen weten, gaan wij mensen dus door met zoeken. Met het meest
boeiende dat ze vonden: zichzelf en de
wereld om hen heen. Genoeg stof voor nog een eeuwigheid.
-Het zal nooit meer rustig en
stil worden..
Wij
mensen, zijn een stapeling van op hol geslagen cellen, die niet willen ophouden
met verder te evolueren. Het enige wat je voor morgen kunt uitsluiten is
“stilstand”; wat U er ook van moge denken en hoe het u ook moge bedrukken! De
evolutionaire vooruitgang wordt meer en meer tot een “revolutionaire”.
De
huidige aanblik van de westerse wereld lijkt daar echter niet bij te passen, al
kun je beweren dat die toestand een duidelijk gevolg is van de “evolutie in de
wereld als geheel”. Het is ook goed om te beseffen dat voor veruit het grootste
deel van de wereldbevolking nu óók sprake is van échte vooruitgang! De armoede
verdween de laatste decennia zelfs sneller dan was verwacht!
Dus
wordt de mensheid als je het evenwichtig bekijkt als geheel “gelukkiger” en
moeten wij in het westen gewoon, ons vroegere geluk trachten te hervinden.
Als
je afstand neemt van de zeker ook ferme frictie die wij, de westerlingen, nu (tijdelijk?),
ondervinden, moet de conclusie all-over gezien, een positieve zijn. Dat is de
paradox van de evolutie: want dat hoort bij dat overlevingsgevecht.
De
mensheid lijkt op weg te zijn gegaan naar eeuwig leven. Het paradijs zal er
ooit komen: nog even doordrukken dus! Halleluja! En voor de nabije toekomst
geldt ook: die “do-it-yourself-evolutie” komt er razendsnel aan. Dus: “yo haven’t seen nothing yet”
Maar,
de zon is ook een product van de big-bang en
de evolutie; ze maakte het allemaal ook mee. Al denken wij vaak dat zij niet
verder evolueert, dat is echt niet waar. De zon is een grote verzameling
kernfusies, dat weten we. Een grote gloeiende gasbol, een groot fusieproces,
dat echt ooit gaat eindigen. Over vele tientallen
miljarden gelukkig. Dan hebben wij dus al lang een alternatief gerealiseerd in
de vorm van kernfusiereactoren. Voor onze “ eigen zonne-energie”. En hebben we ook
wel iets gevonden om ”zon-licht” te vervangen, om die processen in de
plantenwereld ook verder te helpen.
Alsdan
bewonen wij natuurlijk ook verre planeten waar we de evoluties een handje
helpen.. Wie weet kunnen we dan ook de zon “klonen” of een zon van elders in de
ruimte “verslepen” hierheen. Na zo’n verhaal als hierboven, moet je gewoon niet
té zuinigjes door fantaseren. Even een flink voorschot nemen in het wetenschappelijk
inzicht. Dus komt zelfs de dag wij de zon moeten “verder helpen”! Wie had dat ooit
gedacht.
Vooralsnog
helpt zij ons nog prima; ze blijft zonder haperen alle goeds geven en ook haar
rol in de evolutie spelen… Die ook niet gering is.
Dat
merkten we ook toen ze in Marseille enkele dagen verstek liet gaan en we zelfs
op urenlange regens werden getrakteerd! Terwijl het programma van MP2013 de
buitenaktiviteiten begon te pushen zoals het straatheater en muziek buiten.
Gelukkig
waren de twee avonden dat de Vieux Port door een paar franse tovenaars “in de
vlammen werd gezet” droog en met weinig wind. We liepen tussen het vuur uit de
grote waxinepotten die in allerlei “installaties hingen”.Zelfs “en masse” over
het water van de ingang van de Vieux Port. Honderdduizenden liepen dus “over
het water…” Wij alle waren verrukt. Wel 400.000 mensen genoten tijdens twee
avonden; en dat ook in vrede en vreugde. Wijzelf liepen er twee avonden tussen
en zagen de betovering. Door het werk van het toverbedrijf Carobosse, maar ook
door het goede humeur van de bezoekers. Marseille genoot van zijn fraaie nieuwe
haven en het aangeboden festijn. De stad in heroprichting kreeg een mooie zet
in vervolg op die eerste bij de opening van MP2013 j.l. januari. Iedereen in
Marseille is dus prettig verrast en de stadsbestuurders gloeien van trots… En terecht.
Dus
kom kijken er is nog veel meer te zien en te beleven. Zoals de net geopende
Villa Mediterrannée die van binnen een echte surprise is. Er zijn nog zo’n 1000
culturele acties te gaan, na de 600 die er al waren… Een waar genot voor twee
gepensioneerde “kunst”-marseillanen als wij. Neem dus uw auto, stap in TGV of
plane, en zorg dat u er tijdig bij bent.
We
hebben hier ook veel zon voor u dus ga naar buiten om uw nog niet gewende huid
op veel meer voor te bereiden. En overdenk, zittend in de warmere zon, dat het
leven verder evolueert en wij mensen nooit eerder zo goed konden zien en
begrijpen hoe dat gaat. Sterker nog dat wij bijna in staat zijn om zelf “co-evolutionairen”
te worden. Als dat geen goed nieuws is!
Dus
op naar buiten en we wensen u weer veel goed weertje toe!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten