Ik herinner me een zinnetje uit
een vroegere Nederlandse rock-song dat luidde: “Allemaal beestjes om me heen”.
Het ging over een hallucinerende drugsgebruiker die door vele akelige beestjes
werd belaagd. Nee, we zijn nog niet aan de drugs maar als ik nu om me heen kijk
naar de media en naar mijn (com)-patriotten luister, dan is het woord
“beestenbende” niet meer overdreven. Ook al dragen de meeste beesten hier nu een
net wit overhemd… Dus tijd voor een beestachtige verkenning. En zoals u mocht
verwachten trakteren we u op een ongekende verzameling Marseillaanse beesten.
Zowel loslopende als reeds gekooide…en in alle kleuren en maten…
Een
chimpansee is een meester in de imitatie van wat hij mensen zag doen. Ook lachen
we hartelijk als Van Duyn (de komiek) beesten als mensen laat “praten”. Beesten
als mensen zien doen, is kennelijk zeer komisch voor ons. We zijn ook vertederd
als we zien hoe een vogel- of een kattenmoeder voor haar eieren of haar jongen
zorgt. We noemen dat dan “hun instinct”, het zit er gewoon ingebakken denken
we. En , “mooi toch dat zo’n beest zo zorgzaam kan zijn”! Net een mens, denken
we dan stilletjes (en vanuit de hoogte) en ook wat verwonderd.
Er
zijn nogal wat mensen die liever met beesten te maken hebben, omdat “de mensen”
hen te zwaar teleurstelden. Zelfs zo erg dat hij/zij liever met de hond of de
kat samen leeft en praat. Want die zijn veel trouwer en eerlijker dan die
tweebenige, horen we dan zeggen.
Deze
voorbeelden illustreren dat “het beest” voor de mens een soort van referentie
is, maar dan in dubbele zin. Soms vinden we de mens, vergeleken bij het beest,
veel slimmer
en beschaafder: wij zijn dan dus “de betere”. Op een ander moment
is het andersom, het beest wordt als de betere compagnon neergezet. Hoe dan ook
huisdieren en mensen liggen in de natuur dus redelijk dicht bij elkaar
kennelijk; de apen voorop.
Ter
illustratie, twee vormen van “beestachtigheid”. Een antieke: “een
(burger)-oorlog” en een “modernere” fiscale fraude, de belastingontduiking,
belastingparadijzen en de ongebreidelde verrijking.
-De
“beesten” in Syrië
In
Syrië zien we weer eens hoe mensen door verschil in overtuiging of geloof erg
ver gaan om een conflict te winnen
en “de ander” dus mores te leren. Alle
remmen gingen daar los en het werd een “echte” burgeroorlog, die als altijd, de
meest wrede oorlogen worden. Martelen, koudbloedig vermoorden en zelfs gezonde
ledematen amputeren; alles is geoorloofd. Een ware escalatie van beestachtigheid
barstte los en weer blijkt die ontembare spiraal van wreedheid aanwezig. Want
alle remmechanismen zijn daar stuk: er is geen overheid meer die beschermt en alle
rechten zijn ook diep begraven. De oorlogsvoerende in Syrië zijn tot beesten
geworden die zeggen “een hoge zaak” te dienen, die hun zou toestaan om elk
middel te gebruiken. Het is een echte, losgeslagen beestenbende geworden daar
in Syrië. Het beest in de mens brak los; zie dat dierlijke gedrag. Wij, de
(nog) “beschaafde toeschouwers” zijn weer “verbijsterd en geschokt” en kijken
beschaamd en met wroeging toe. Machteloos… ontmoedigd, bang voor nog érgere
dingen. We kijken namelijk naar onze éigen soort en dus in een “donkere
spiegel”. Én we weten dat het ook diep in de meeste van ons huist..
Ja,
we geloven graag aan “het goede in de mens” en zo moet het ook. Maar de
omstandigheden kunnen zeer ook snel het “slechte, het beestachtige” in ons
mensen, mobiliseren. De mens . Helaas, wordt dan dát wat de omstandigheden “in
hem oproepen”. Elk onderscheid met een dier, zelfs met een roofdier, verdwijnt
dan vaak al snel..
-De
beestenbende in de EU: Luxemburg, Oostenrijk, Cyprus, Malta en Letland…
In
de fiscale paradijzen, (om te beginnen die in de EU !), zien we ook een demonstratie van een soort van
“beestachtigheid”. Namelijk het zich onttrekken aan de democratisch gevormde
wetgeving op fiscaal gebied en “niet-gedeclareerd = zwart geld” wegkruien met
hulp van louche bankdirecteuren naar “veiliger oorden”. Waar het fiscaal
ongerept welig tieren kan. En dat terwijl de staat in moeilijkheden, die geld
mist, dat nu gaat “ophalen” bij veel armen en een paar nette rijken. Vooral dus
bij de “armsten”, de uitkeringstrekkers en kleine gepensioneerden (want die
zijn er in massa’s en zo til je veel qua omvang binnen).
Je
hoeft waarlijk geen marxist of zo te zijn om deze manier van doen te
bestempelen als maatschappelijk “beestachtig gedrag”; asociaal op z’n zachtst
gezegd… Uiterst bedenkelijk is (te)
netjes gezegd. Het is een vorm van misbruik van positie van “structureel
stelen”, het ontwrichten
van de fiscaliteit en het ondergraven van de moraal.
Want zij die klagen over “zwartwerkers”, dus mensen met (ww)-uitkeringen die
“bijklussen” moeten niet zelf tonnen stiekem weg kruien en geen cent belasting
erover betalen. Want meestal is daar ook geen BTW over betaald! Ook een vorm
van “beestachtigheid”, al lijken het “nette en beschaafde mensen” die dat doen.
Het is gewoon een vorm van dik wangedrag, maatschappelijke diefstal en een
uiterst negatief voorbeeld van misdadig gedrag. De oorlog daartegen is nu
aangebonden in de EU, men was wat slapjes begonnen en drukte niet echt door,
maar na Griekenland en Cyprus verandert dat eindelijk. De EU-landen willen nu
geen failliete banken, -die met zwart geld enorme risico’s namen en hoge
rendementen uitkeerden aan de zwartjassen-, gaan redden als ze failliet gaan.
In Cyprus moesten de grote inleggers boven de 100.000 tot wel 60% “meebetalen
aan de redding van het land”; gerechtigheid vóór hun laatste oordeel.
Nu
zijn Zwitserland, Malta, Luxemburg en Oostenrijk aan de beurt binnen de EU en
Letland schijnt ook niet echt lekker te zitten.
-De ongelofelijke capriolen van
de “financieel” avonturende mens.
We
kennen alle het begrip “Homo Economicus”, wat uitdrukken wil dat de mens veelal
een rationeel handelend mens zou zijn. De hele economische theorie is daar op
gebaseerd. Maar dat betekent ook dat de mens, als niets aan straf of moraal hem
tegenhoudt, vaak op grenzeloze wijze, ook zijn eigen (financiële) voordeel
zoekt en “neemt”.
Ziehier
wat stof om het actueel, te illustreren. En er is op vandaag zat van te vinden!
In de VS bestaat de zakenbank
Goldman Sachs, waar met supersnelle
computers geld wordt verhandeld in een soort intelligent casino met
supercroupiers. Die “met geld nog
meer geld maken” en die er ook niet voor
terugschrikken om “beleggingsprodukten” te bedenken, “titrisatie” noemden men
dat, die een mix waren van diverse beleggingscomponentjes elk met hun
specifieke risico en rendement… Mathematici konden een klant dus uitleggen dat
je een “beleggingspakket kocht met
weinig risico en een hoog rendement”… Maar, bleek later, ook mét ook een paar “foutjes”.
Want er zaten ook hypotheekdelen in van Amerikaanse bodem die van “te arme”
amerikanen waren. De agencies, S&P en consorte, zagen er geen enkel
probleem in: alles AAA! Maar toen daar de OG-zeepbel klapte, bleken die leningen
geen pest meer waard te zijn. Helaas: de hele bankwereld (en ook overheden en
bedrijven) hadden die pakketjes op hun balansen staan, want daar werd stevig in
gehandeld. En vele kwamen, -en komen nu nog-, zwaar in de problemen vooral daardoor.
Zij moeten dan met staatsgeld worden “gered”, dat veelal van de “arme”
belastingbetaler is. Anders is die ook zijn spaargeld kwijt.
Omdat
de wereld tegenwoordig wat geld betreft compleet open ligt, -het geld suist
electronisch dag en nacht over onze aardbol-, is iedereen met iedereen
verknoopt. En ook een “rot product” is in no time verspreid en dus snel overal
te vinden. Men steekt elkaar gewoon aan als bij een echte pandemie. Maar nu dus
door het “graaivirus”.
De
top van Goldman Sachs zegt (nu nóg) en bij herhaling: “We are doing God’s work”. Want in hun “geloof” is: rijkdom vergaren en vergroten) conform de
wetten van “hun” God. Een werkelijk ongekend cynisme, grenzend aan “gewetenloosheid”,
zeggen sommigen…
Nu
nog schamen zich de wat “nettere” bankbobo’s (dus de naïeven!), dat ze zich zo
gemakkelijk lieten oplichten door dit soort banken. Maar anderen deden er
(willens en wetens!) keihard hun voordeel mee! Stom of gewoon ook misdadig? U
mag het zeggen en u weet ook dat Goldman Sachs c.s. weer prima draaien, hun
hulpleningen aflosten en gewoon nog sneller rijker worden tot op vandaag… Er
veranderde dus helemaal niets maar enkele banken waren plat en andere wat
voorzichtiger. En het blijft wat het was: pure speculatie, nauwelijks enige
bijdrage aan de economie of aan werkgelegenheid of de ontwikkeling of productie
van “maatschappelijke nuttige producten of diensten”.
Het
is de ware speculatie en intelligent roulettegedoe… De investeerder is een
shopper geworden die enkel een investering zoekt om deze snel voor winst weer
te verplaatsen…
Een Griekse vriend in Marseille, verdedigde het gedrag van
zijn landgenoten, van vóór de
crisis. In zijn vaderland betaalde de “middenklasse en daarboven” eigenlijk
nauwelijks tot geen belastingen aan hun overheid. Artsen, advocaten,
middenstanders en zakenlieden leefden heerlijk “belastingvrij”, en potten hun
spaargeld op: in Cyprus of Malta. Deze ,zeer ontwikkelde, vriend trachtte zijn
toehoorders in een discussie er van te overtuigen, dat “je dit de grieken niet
echt kwalijk kon nemen”. Want dat ontduiken hadden ze aangeleerd en wel als
“patriottisch gedrag”! Tijdens de wrede turkse (ottomaanse!) bezetting lang
geleden… Dat was zelfs na hun autonomie (al meer dan een eeuw geleden, niet
veranderd. Macht der gewoonte..…!
Iedereen
lachte een beetje, maar voelde vooral verbijstering! Want men wist dat het
alles te maken had met het ontbreken van “een sterke fiscale arm” en een
serieuze overheid. Eigenlijk deed die overheid zelf ook mee. Deze “algemene
gewoonte” paste erg goed bij de “vrijgevigheid” van de Brusselse
subsidie-bobo’s. Griekenland deed jarenlang, -terwijl ook Brussel dat best zag-,
aan ongeremd potverteren. De rest weten we nu; de onderste laag van het volk
betaalt de zeer zure rekening; en dat gaat heel lang duren. Terwijl de sociale
onrust tot explosief niveau toeneemt bij de 27% werkelozen c.s. .
Op Cyprus liet men de russen hun zwarte geld stallen bij de Laïka bank. Die dat weer
vooral investeerde in Rusland en zijn klanten hoge rendementen betaalde. Men
nam zeer hoge risico’s en dus stortte de bank in, toen de crisis toesloeg. De
buffers waren niet meer dan kleine watjes en het gat van 17 miljard bij de banken
en de cypriotische staat moest snel worden gestopt. Om failliet van de banken én
de
overheid te voorkomen. Want de schulden van de banken overtroffen bij verre
het Bruto Binnenlandse Produkt van dit kabouterlandje. En Rusland miste het
broodnodige (belasting)geld om zijn armen te helpen, het land te verbeteren en
haar economie te ontwikkelen…. Men bood en biedt dus onderdak aan mensen die de
wet ontduiken.
Alle
blikken richten zich weer op Brussel c.s., de lotgenoten van de eurozone, die
eerder al vijf anderen landen moesten redden… Maar de Troïka (zeer toepasselijke
naam nu!) had er schoon genoeg van: ze stelden keihard voor dat hun hulp moest
samengaan met “gedwongen hulp” van de zwarte rijkere spaarders van Laïka. Er
werd tot 60% van hun tegoed boven 100.000 euro gevorderd. Dat kilde de Laïka bank
en de tegoeden werden overgeheveld: een deel naar de Cyprus Bank en nog wat “rommel” aan een nieuwe
“badbank”… Dijsselbloem, van de Eurogroep, verklaarde dat dit ook de
toekomstige lijn zou zijn: “bij vergelijkbare gevallen”. Hij oogstte er veel
storm mee, maar … even later bleken alle EU-landen dat beleid toch te delen.
Eindelijk
werden er nu hardere, betere en rechtvaardige regels afgesproken… De financiële
penoze schrok natuurlijk erg, maar ook andere, eerlijkere beleggers werden
ongerust. Dat noem je laterale schade… Maar die was echt niet langer te
vermijden. Er werd een knap duidelijk signaal afgegeven, bravo dus,
Dijsselbloem c.s. . Hij verschafte politici eindelijk ook wat andersoortige
argumenten bij het weer uitleggen van de volgende bezuiniging.
Maatschappelijk
nut werd ingeruild voor snel geld en het nastreven van mateloze persoonlijke rijkdom. Thatcher werd
het symbool van afbraak voor de een en van grote vrijheid voor de ander; zij
spleet de natie scherp in tweeën en liet een diep verdeeld land achter dat nu echt
in grote
problemen verkeert.
In Frankrijk beweerde het
journalistencollectief Mediapart,
dat de PS-minister van Begroting en fraudebestrijding, zelf een niet-gedeclareerde bankrekening had
in Genève. Deze ontkende zeer verontwaardigd (en bij herhaling) en diende zelfs
een aanklacht wegens smaad in! De regering vroeg om info in Zwitserland en
onderzocht verder… Kort daarna bekende Cahuzac 600.000 euro te hebben “teruggestort”
op zijn franse rekening in Parijs en betuigde eenieder zijn “grote spijt”… Hij nam
zijn congé als minister onder enorm geraas in de franse politieke kringen en
onder de bevolking. De top-fraudebestrijder bleek zelf een ordinaire fraudeur!
Ongelofelijk en onvergefelijk vond iedereen van hoog tot laag.. De regering
kreeg zo de volgende enorme optater.
De
paniek sloeg ook breed toe: want Cahuzac zag, in zijn kwaliteit als topfraudejager-,
natuurlijk ook nogal veel gevoelige dossiers met akelige info over landgenoten.
En dus ook van andere politici… Deze ex-schoonheidschirurg, medische adviseur
van de farmaceutische industrie en ook van eerdere franse ministers (!) van
Santé, bleek op zeer naïeve en onvoldoende wijze te zijn “uitgecheckt” bij zijn
ministers-kandidatuur. De geruchten stroom kwam op volle toeren en er bleek nog
van alles: de rekening was even tevoren naar Hongkong overgeheveld. En was
opgetuigd met hulp van een bekende advocaat (een vriend van Marie Le Pen!).
Ook
zou Cahuzac zou van zijn hoge verdienste
nog ergens 15 miljoen hebben verstopt… Zelfs Jean-Marie Le Pen van het FN bleek
ook iets in Zwitserland te hebben, maar dat was een lening, zo lichtte hij toe.
Het
franse volk, zeker het linkse deel, was
perplex en zeer gekwetst. Het laatste stukje geloof in politici en overheid
smolt weg… De regering Hollande, die onder meer verklaarde “Niet van de rijken te houden”, die daarom ook een 75% tax voor
superinkomens instelde (die mislukte) en die ook voor de middeninkomens forse
extra-belastingen invoerde, gebeurde nu dit ongelofelijke incident!
Woede
en diepe teleurstelling kwamen breed op en Hollande moest zeer vergaande
maatregelen aankondigen: “Tegen de
fraudeurs, de belastingparadijzen (!) en de “meehelpende” franse banken”.
Ook kondigde hij aan dat elke gekozene zijn “patrimoine” (bezit) moest opgeven
bij aantreden en aftreden”. Om te beginnen binnen één week dus door al zijn
ministers! De franse banken moesten ook alle filialen, ook in het buitenland,
opgeven… Ook zou nu zelfs worden gekeken
naar “onverenigbaarheid van de
bestuurlijke functie en het beroep/de activiteit van de betrokkene…” Een
soort van blinde wanhoopsdaad, want aan zijn overhaaste voorstellen, kleven
nogal wat bezwaren en gevaren. Of dit een meerderheid in het parlement bevalt
en of dit dus echt haalbaar is: blijft een grote vraag. De regering reageerde,
ferm aangeslagen, in een soort van paniek,
wat ook al heel ernstig is.
De
franse ministers publiceerden dus “hun patrimoine” via een naarstig geopende
website. Ten behoeve van de operatie “kabinet witwassen”. De bedoeling was dat
iedereen de ministers, door hen te vragen hun bezit, nú én aan het einde van
hun mandaat, zou kunnen controleren. Dus zou kunnen zien of ze zich intussen als minister “verrijkt” hadden…
Helaas,
het werd om te beginnen natuurlijk een soort van breed “voyeurisme van alle
boze en teleurstelde fransen”. Die nu zagen dat acht van de 37 ministers
“miljonair” waren. De topper was Fabius van Buiza: hij is 6 miljoen rijk door
erven uit zijn rijke familie. Maar de premier zat ook op 1,6 miljoen, ministers
kwamen op ruim 2 miljoen en zelfs 3,4 en één op 5 miljoen. Maar ook vaker slechts
enkele tonnen. Op zich dus niks mis mee, maar als de president zelf pas
nog zei: “Ik hou niet van de rijken”, dan wringt er toch iets. Want diezelfde
ministers moeten nu de diverse uitkeringen gaan verminderen…
Deze
cijfers worden dus, in de huidige context en malaise, tot een belangrijke
component in het borrelende maatschappelijke kruitvat. Iedereen met wat
“menselijk inzicht” begrijpt dat het zeer lastig is om aan 9 miljoen armen (die
leven van minder dan 950 euro per maand in Frankrijk!), uit te leggen dat de
minister die “even” hun subsidie sloopt, zélf voor 6000 maanden
(armen-leeftocht) aan bezit heeft. Naast een salaris van ruim 10.000 euro per
maand plus nog vele “voordeeltjes”! Want eten doet hij/zij meestal op staatskosten,
reizen ook en de koffie, een glaasje, een sigaartje, de krant en de telefoon
zijn echt niet voor “eigen rekening”! Dus dat salaris wordt grotendeels
“gespaard”…
Stop,
dit is wel genoeg. U mag het zelf aanvullen met de capriolen van de Russische
corrupte politieke top en zakenwereld, de grenzeloze corruptie in Colombia en
Venezuela, de rovende ex-dictatoren als Mubarak, Ben Ali en Kadaffi. En ook met
de corrupte verrijkingen in China en ook India. De mensheid is bijna overal op
de aardbol stevig in de fout gegaan. U mag er ook nog de sportcorruptie, die
van de farmaceuten in Frankrijk en elders, die in de voedselproduktie, in de
bouw, in de roomse Kerk etc., nog aan toe voegen. Vingerwijzen hoeft ook niet
te veel. Immers: “Wie geheel zonder zonde
is werpe de eerste steen”…
-Dus: de omstandigheden maken de
mens?
“Kleren maken de man”, is het gezegde. Het uiterlijk bepaalt,
om te beginnen, hoe
we iemand inschatten. Maar als je stelselmatig haat kweekt en vervolgens alle
“remmen lost”, dan leer je het beest in de mens snel kennen. Dan wordt de
“geboden vrijheid” samen met “de aangekweekte afkeer van iets of iemand”, tot
een ware uitnodiging voor onbegrensde bandeloosheid.
“Geld en macht corrumperen?”, dat zeiden vóór ons vele wijze mannen: Mitterand was er
zelfs bekend om. Dus zonder voldoende
“checks and balances” blijft de zaak niet in het gareel lopen?
“Erst dass Fressen und dann die
Moral” zei Bertold Brecht,
en wilde zo aangeven dat je van mensen pas “moraal” en moreel verantwoord handelen mag verwachten
als ze minstens te eten hebben. Een keulse bisschop verdedigde openlijk
diefstal van kolen, direct na het einde van WOII. Hij vond dat arme hongerige
mensen toen,- in het plat gegooide Duitsland-, best wat kolen voor hun
kacheltje uit treinen mochten jatten. Om het tenminste een beetje warm te
hebben..
“Je moet de kat niet op het spek
binden” is ook een volkse
wijsheid. Dus: geef de mens niet te veel de kans om de zaak te belazeren. We
kennen ook: “Wie een vinger geeft raakt
zijn hand kwijt”, “Al te goed is
buurman’s gek”, “Vragen om belazerd
te worden”, “Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht” en ook “hoe rijker hoe gieriger”. En: “Wat niet weet wat niet deert” en “Tel je vingers na, als je hem een hand hebt
gegeven”. Of, nog eentje uit mijn eigen omgeving: “ “Geld smaakt altijd naar meer. Het eerste miljoen was even lastig,
maar het tweede en volgende, dat ging bijna vanzelf”.
Er
valt niet te ontkomen aan de conclusie dat de mens zelden “vanzelf” in het
goede spoor blijft en dat hij/zij zwak wordt als belemmeringen/grenzen,
toezicht etc. ontbreken. Én ook ,dat je in
slapte een soort van “collectief gevoel kan laten ontstaan, dat suggereert: “Neem het niet te nauw, doe mee, anders ben jij die idioot,
straks”…
-Grenzen en handhaving zijn dus onontbeerlijk?
Sociale controle is essentieel, in elke beschaafde gemeenschap. En iedereen hoort ook zelf mee
te helpen om de regels te doen respecteren. De zorgzame en betrokken burger is
zeer nodig. Of je daarbij zo ver moet gaan dat de overheid “aangeven beloond”,
wat landen soms doen, is een andere vraag. Maar het zou niemand mogen verbazen
als vele die regel nú graag zouden zien!
Geloof/religies waren/zijn bindende
elementen én houden ook mensen
tegen, die verkeerd willen doen. Immers: “God
ziet u overal” en “Wie niet netjes leeft
en conform bijbel, koran en catechismus, wacht na zijn dood de duivelse hel”.
Het geloof droeg (en draagt nog) niet weinig bij aan het in toom houden van de
zwakke mens. De lessen in moreel
gedrag naast de waarschuwingen voor de
goddelijke straf, waren sterke “regulatoren” voor het menselijke gedrag. Dat
maakte ook die pedofilie etc. door priesters zo uiterst ernstig!
En
natuurlijk zijn er dan ook nog “de
politieke ideologieën” de niet-religieuze overtuigingen die lessen bevatten
over hoe de mens zich ten opzichte van zijn medemensen zou moeten gedragen. De diverse
“–ismen” zijn er en waren er volop..
Natuurlijk,
de staat en zijn organen die zorgt op de eerste plaats voor wetten en regels,
recht en rechtspraak, en ook vervolging en straf als iemand uitglijdt. Ze stelde
steeds meer mensen aan om “ons” ook te controleren. In het verkeer, in ons
dagelijks gedrag ook in onze houding ten opzichte van de “medemens”. Want
iedereen wil ook veilig leven, beschermd worden tegen geweld, niet bestolen en
bedrogen worden en zijn recht kunnen krijgen. We vonden de democratie uit om er
ook voor te zorgen dat een “verstandige” meerderheid in goed overleg met
minderheden tot regels komt en die daarna netjes doet handhaven…. Bandeloze
dictaturen, daar hadden we de buik van vol. Bandieten, schurken en bedriegers
daar moest tegen worden opgetreden.
Het
probleem was en bleef wel, dat elk land in bepaalde mate zijn “eigen” moraal en
regels had, voortkomend uit zijn historie en cultuur. Maar daarom begonnen we ook
al “internationaal recht” te maken en we richten we de VN etc. op om te
overleggen en afspraken te maken. Landen sloten ook onderling verdragen af:
Nederland heeft met 90 landen een belastingverdrag bijvoorbeeld. Het
Frans-nederlandse is mij zeer bekend, en bezorgt me wel eens hoofdpijn..
In
een totaal “open, grenzeloze, neo-liberale wereld, waar ook “niemand meer de
algemene “baas” is, lopen de zaken steeds verder uit de hand. Er ontbreekt dan iets,
het evenwicht is weg. Ook al hadden we dan ook nog die bergen aan wapens overal
liggen ook om elkaar in toom te houden en af te schrikken. En om er op te slaan
als een land of een groep te stevig uit de rij danste.
De
mens schiep in zijn wereld dus een enorme hoeveelheid “mechanismen” om zichzelf
en de anderen te “reguleren”. Het geheel daarvan is uiterst complex geworden,
wordt door veel “nieuwe landen” niet ge- of er-kend en schiet nu steeds vaker
tekort. De wereld ontgroeide zijn balansmechanismen: wat er is blijkt zeer verouderd
te zijn.
-Blijven zoeken naar een nieuwe balans
tussen “vrijheid” en “regulering” of….
Het
blijkt steeds opnieuw zeer lastig te zijn de juiste, -en bij de tijd passende-,
balans te vinden tussen “vrijheid, het
vrije spel der krachten” en “het kiezen
van begrenzingen/beperkingen”. Want “creativiteit, vernieuwing en drang
naar verandering” remmen is fnuikend voor de ontwikkeling van mensen en hun
leefwereld. Want wat we ook van de huidige moeilijke wereld mogen denken: de
enorme kwaliteit van ons leven is ongekend en een indrukwekkende prestatie. De
levensverwachting en –kwaliteit zijn enorm verbeterd in de geschiedenis. Het
huidige tempo van de innovatie is door de enorme toename van het aantal mensen
op de wereld in R&D en “ontwikkeling” ook nooit eerder vertoont. Zie wat er
gebeurt rond de vele nieuwe materialen, de electronica en zijn toepassingen in
communicatie, ontspanning en wetenschap (medische-, neurowetenschappen). Ook in
onze kennis van de natuur en voedselproduktie gaat de ontwikkeling snel. De westerse
mens wint elk jaar gemiddeld 3 maanden aan
levensverwachting: dus in 4 jaar winnen we één jaar extra… Ook is de
armoede in de wereld (in totaal gezien) steeds verder geweken en vele zijn
ervan overtuigd dat we de 2 miljard mensen die er deze eeuw bij komen, echt
eten en een goed leven kunnen geven. Dus die vergroting van de vrijheid was
niet in alle opzichten verkeerd!
Jazeker:
er blijven enorme problemen op te lossen
met name op energie- en milieugebied en, vooral, op het gebied van “het als mensen
verstandig samenleven” en het “ scheppen en bevorderen van goede onderlinge
verhoudingen”. Er gaapt kennelijk een gat in onze ontwikkeling waar het gaat om
“goed en rechtvaardig samen te leven”.
Waar
we wetenschappen als sociologie, psychologie, culturele antropologie, economie
en filosofie en ook de politicologie (ja zelfs de theologie?) voor hebben
“uitgevonden”… Wat hebben zij ons nog te zeggen op de dag van vandaag? Ze
lijken stil te zijn gevallen, compleet overruled te zijn. Investeerden we
mogelijk niet genoeg in het zoeken naar hoe wij mensen in die snel veranderende
wereld vreedzaam en veilig kunnen “samen leven”? En dachten we ook nauwelijks na
over het ontwikkelen van morele maatstaven, te respecteren waarden en normen en
jazeker “passende” ideologiën?
Of
moet je zeggen dat we nou eigenlijk net “een nieuwe ideologie”, die van het
neoliberalisme, “uit probeerden”? En nu dus
ontdekken, dat die zijn grenzen nu ook echt heeft bereikt? En dat we dus (weer)
iets ánders moeten bedenken en moeten “ómkeren” op de huidige weg?
En
zie nu: we gaan nu massaal op de “reparatietour”: de EU pakt nu frontaal de
fiscale paradijzen in eigen kring aan en in de G20 staat het ook op de agenda. In
Duitsland ontstond er zelfs een soort van wedstrijd over die “gehate
paradijzen” tussen Merkel (CDU) en Steinbrück (SP)! Ook Hollande en Merkel zijn
het nu gelukkig eens over dit punt! De EU timmert ook versneld aan een
bankenunie en meer toezicht etc.
Wereldwijd
ontstaat er meer en meer afkeer van het gegraai, de corruptie en van die
gewetenloze financiële markten met
hun golden goeroe’s… Want het loopt echt vast,
denken vele. Waarbij je maar hoopt dat je het niet zelf “te eng westers” ziet…
NB1:
Een duitse overheid kocht weer zo’n Zwitserse CD met daarop de namen van duizenden
fiscale stoute duitsers: kostten 4 miljoen> Maar men zal er ca 500 miljoen
van die zwitserse miljoenen mee af kunnen romen… Ook Luxemburg belooft nu “transacties automatisch te gaan melden”
en Oostenrijk wordt nu door veel landen zwaar voor het blok gezet… Er is
kennelijk een grens bereikt in de EU. Obama
wil ook zijn “rijkenbelasting” die Bush afschafte doordrukken want hij stond al
een termijn vrij machteloos tegenover die machtige geldwereld in de VS..
NB2:
De president van de FC Bayern meldde zich ook al “vrijwillig” met een dikke
bankrekening in Zwitserland. Zijn naam stond dus op die aangekochte CD? Er
worden nog meer “boetedoeners verwacht.. Merkel zit er zelf zeker niet bij,
maar kan nog wel een dozijn keren haar grote droefheid betuigen. Met deze “hoge
zondaren” die een voorbeeld zouden moeten zijn…
Zijn
die acties als van Wikileaks en andere hackende wereldwijd opererende clubs
niet duidelijke tekenen van de wensen tot grote veranderingen? Nieuwe, nogal
schokkende soorten “journalisme” eigenlijk, die helpen duistere zaken aan de kaak te
stellen? Want zelfs een Obama kon Guantanamo, (waar nu 40 gevangenen in
hongerstaking zijn), niet dicht krijgen. En schiet hij nu ook niet met drones,
en wekelijks, mensen dood zonder rechterlijk ingrijpen? Hoe lang duurt het nog
dat die rijke lobbies worden aangepakt die de politiek belagen?
-Het móet dus snel anders en
wel…. : ZO!
Dat
“beestachtige gedoe” moeten we dus echt gaan stoppen, dat is zeker en “punt één”
om de sociale vrede te bewaren. Vele landen gaan, waar mogelijk hand in hand,
nu fiscale paradijzen aanpakken, belastingen op financiële transacties heffen,
en verscherpt toezien op kapitaalverkeer en banken. Ook nodig om de leeg
gezogen staatskassen weer te vullen en hun landen voor afglijden te behoeden!
We
zijn dus,weer eens, op het punt aangekomen dat we ons moeten afvragen wat “de
zin van ons wereldwijd samen-leven nou eigenlijk is”? We herontdekken, dat we
het ons zonder “een passende zingeving”,
niet meer lukt om
alles wat we kunnen bedenken en kunnen maken, goed in te
zetten en er een “juiste waarde en een goede
richting” te geven.
Dus
kort gezegd: we zoeken weer eens naar ons “stuur”, dat we zijn kwijt geraakt. Ook
lijkt het nu zover te zijn gekomen, dat we (en voor het eerst allen samen?!),
ook naar “een gezamenlijk stuur” móeten
gaan zoeken!
Zoiets
als “de universele nieuwe” rechten”
van alle mensen van nu en morgen. Die “oude rechten”, moeten nu in de revisie of
gewoon opnieuw op hun waarde worden herbevestigd?
Zijn
ze nog steeds “universeel en tijdloos” geldig, maar moeten we weer leren dat ze
nu echt voor álle mensen gelden? Moeten wij westerlingen, -die “ze” uitvonden”-,
nu echt accepteren dat ze voor iédereen moeten gelden? Gaat daar eigenlijk niet
dé grote strijd over? Over het “echt herverdelen” dus van alle goeds en dus ook
over het breed, humaan en genereus tóepassen van die “universele rechten”?
We
moeten dus toch weer zoeken naar zo’n nieuw en béter “-isme”, dat we kunnen
toevoegen aan de oude rij: kapitalisme, communisme, socialisme, liberalisme…?
Waarbij
ik dan maar denk aan “humanisme”. Wat
“onze Erasmus uit Rotterdam, ooit breed onder de aandacht bracht. En dat we nu
zouden moeten “omformuleren naar een soort “echt
universeel humanisme”: dus “geschikt voor het hele universum”. Dus waarom noemen
we het dan niet maar gewoon “het universalisme”?
Is
dit een “flauw woordenspelletje” of
nou net toch de kern? Want is het
eigenlijk niet waar, dat een groepje redelijk ontwikkelde mensen,- laten we
zeggen twee van elk continent-, binnen één week of drie in staat zijn om op
bevredigende wijze dat “universalisme” breed acceptabel op te schrijven?
Is
Anonymus c.s. niet een eerste
voorbeeld van zo’n groep, een eerste poging daartoe? Die vriendelijk ogende
mensen met die witte maskers, die ons internationaal samengesteld op “fouten in
de huidige wereld” wijzen en die deze willen wegpoetsen en willen werken aan
iets nieuws, beters?
Zit
hier niet toch een nieuw begin? Iets wat tot “een mondiale olievlek” kan
uitgroeien met behulp van onze schitterende uitvinding, die “het World Wide
Web” heet? Als er nu weer “een soort van
Jezus Christus zou opstaan” met ook een nieuwe idee voor ons mensen, dan
zou hij met dat Internet toch zo een meerderheid op de wereld kunnen bereiken?
Al heeft zijn idee ons niet kunnen behoeden tegen fors uitglijden?
De
neiging is sterk om het zo maar te betitelen. Want we zijn vooral cynisch
geworden en erg teleurgesteld in “des
mensen onderlinge samenspraak en -werking”.
Maar
wát is dan het alternatief, als dit ondenkbaar en onhaalbaar zou zijn? Kunt u
zich echt voorstellen dat we nú zouden terugkeren naar een kleine, gesloten
wereld, van 230 ommuurde landjes? Een verzamelingen van “kleine China-tjes met elk zo’n chinese muur er om heen”?
Ik
denk dat dit laatste niet meer kan: het lijkt me ondenkbaar. Dus hoe dan ook,
moeten we toch “samen
iets wereldwijds werkbaars” bedenken. Via een Gxx, een “Interworld” met een
“Internet” of nog iets anders? Weet ik veel!
Dus
dan toch maar op naar dat “nieuwe universalisme”,
terwijl de meeste van onze leiders nog even doorgaan met het bedenken van die vele
maatregelen om het krakende wereldgebouw te behoeden voor een instorting… Wat ze
moeten dat natuurlijk ook gewoon , intussen,
blijven doen natuurlijk. Maar tegelijk moeten er ook fundamenten voor
een nieuw wereldbouwsel worden bedacht..
Dus,
we moeten op naar het “universalisme” en
“yes we can”!
Ik
ben bij deze dus al begonnen en nu vraag ik elk van u om gewoon aan te sluiten.
OK? Gaan we dat doen?
Ik
reken op u want ik kan ook niets anders verzinnen. En met dat “bestialisme van vandaag” moet het nu echt
gauw zijn afgelopen! Basta!
NB: de beestjes op de foto’s staan
allemaal in Marseille. Ze reizen door de stad en rusten uit in ons “Central
Park” waar vroeger een echte Zoo was. Het is een MP2013 project voor de
kinderen dat op z’n marseillaans “Funny Zoo” heet.
Maar,
de zon heeft nauwelijks weet van dit
soort van problemen: want elders in de rest van het heelal is men vrij netjes
en solidair. Al zijn er nu toch ook enkele verontrustende ontdekkingen.
Want
het universum schijnt zeer snel, en zelfs steeds sneller, groter te worden. En
wordt dus ook “leger”, dus steeds dunner bevolkt! Onze satelliet Planck leerde
dat opnieuw, en nu via een Australische professor. Hij bevestigt bevindingen
van andere ,sinds 1997, dat er een grote “anti-zwaartekracht” heerst. Die arme
Einstein liet een hypothese van dit type, helaas, al in 1916 vallen: want dit leek
zelfs hem te gek. Waaruit blijkt dat zelfs een Einstein zich kon vergissen..
Het gaat dus ook de WW betekenen voor universumonderzoekers, omdat een
uitbreidend heelal ook betekent dat ons “de beelden” van ver weg niet meer
kunnen bereiken en we dus steeds minder gaan zien om “te onderzoeken”… Het gaat
nog wel enkele miljarden jaren duren, maar het verontrust hen nu al.
Gelukkig
geldt het niet voor onze galaxie, want op de Melkweg is de zwaartekracht
sterker dan de zwarte energie. “Wij”, dus onze ruimtelijke buurt, blijft dus
lekker bij elkaar. En Andromedea en andere galaxieën komen zelfs dichterbij en
met hen zullen we samen een supergalaxie gaan vormen. Ook zal er, gelukkig,
daarbij geen zware botsing optreden. Stel het u voor: dozijnen miljarden aan
sterren dicht in onze buurt komen er nog bíj! We zouden, zegt men, zoveel extra
licht krijgen dat we s’nachts de krant buiten kunnen lezen!
Dus
de zon en wij blijven nog heel lang verbonden en krijgen zelfs nog veel meer
buren! En tegen de tijd dat het zonlicht gaat verflauwen, zal er ongetwijfeld
een nieuwe zon kunnen opvolgen. Wie dan leeft, die dan schijnt en zorgt…
Marseille
baadt weer in het zonlicht, doet ons zomerse temperaturen voelen en het
culturele jaar is nu echt losgebarsten. Bijna alle nieuwe gebouwen zijn open,
de zeer oude gevonden resten van houten schepen van ca 2500 jaar geleden, zijn
geconserveerd en pas geleden met een giga-kraan voor het in restauratie zijnde
Historisch Museum van Marseille neergezet. En nu worden ze daar uit die
giga-kratten gepakt om ze ons te laten zien. Dat belooft weer een feestelijke
dag te worden!
De
nieuwe busboten varen, overvol, af en aan van de Vieux Port naar en van Pointe
Rouge in het zuiden en de L’Estaque in het noorden, aan de Côte Bleu. We waaien
dan ook regelmatig heerlijk uit en zien onze stad ook vanuit de Mare Nostrum,
wat haar nog mooier maakt. Dus zorgt dat u er op tijd bij bent om het culturele
feest mee te maken. Wij hebben dagelijks het “probleem” dat er uit veel moet
worden gekozen en ook dat er te weinig tijd is… Een echt luxe-probleem dus.
Dus opnieuw, -waar U ook nu bent-, of waar u
ook heen vertrekt, laat u door mooi weertje vergezellen. Komt u ook europees
zuidelijk, dan moet u hier een stop maken en u voegen bij de miljoenen die dat
jaarlijks doen. Marseille rekent ook op u; 2013 moet een succes worden.
We
hopen u te zien, in de zon van de Vieux Port en ook, uit te zien puffen, in de
spiegelende schaduw van de nieuwe Ombrière, die 1000 m2 groot is en die vele
duizenden wat schaduw gaat geven, elke dag opnieuw.
Blijf maar aan de “Sunny side” en ook optimistisch.
En verbeter uw leven een beetje. Zeker als ook u teveel was betrokken geraakt
bij de dolle mallemolen van die speculatie en dat graaien. Haal uw geld terug
uit dat “schijnparadijs” en investeer het in de heropbouw van een beter Europa.
Filosofeer, discussieer en denk na over hoe
Europa verder moet gaan en geniet mee van de herleving van de wezenlijke
discussies, die er gelukkig ook weer zijn. Dat geeft de garantie dat we weer
zullen herrijzen: de mens geeft namelijk toch nooit op.
Dus we kunnen weer rustig wat bijbruinen, terwijl
het zoeken naar nieuwe wegen voort gaat. En zorgen om de zon maken, dat is nog
lang niet nodig.
Weer veel mooi weertje toegewenst!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten