ÉÉN DIKKE OORLOG, EN DE EU IS GERED!

Moet je uit de aanpak van Cyprus nu hoop putten en het in de rij zetten van andere dramatische nood-reddingen van de euro of Eurozone óf is het eerder een teken een stuiptrekking van een stervend geheel? Eigenlijk is dit nu de grootste zorg die ons buiten de private sfeer zou moeten bezig houden. Want wij weten best nog van die vele uiterst bloedige Duits-Franse oorlogen en van dat heilige voornemen na WOII: Dit nooit wéér!

-Waarom begonnen we ooit met die europese samenwerking?

Na die vreselijke WOII die volgde op die ook moorddadige WOI, die de opvolger was van die in 1870 tussen Duitsland en Frankrijk leek het iedereen wel genoeg geweest: “ Dat dus nooit meer”! Vooral ook daarom kwam er die EGKS,

(Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) en werd ook de Benelux (België, Nederland, Luxemburg) opgericht, een soort van verstandige “pre-Europese buurtvereniging” van drie kleintjes die samenwerking zochten. Ze bestaat nog tot op vandaag. Velen in Europa ontdekten toen, en met grote opluchting, dat samenwerken nog kon en geloofde dat daardoor ook bloedige conflicten konden worden voorkomen.

Toen kwam de EU.

Zo kwamen we later ook tot de oprichting van de EU met zijn nu al 27 landen en die werd in Maastricht bij de introductie van de euro ook nog verrijkt met een eurozone die nu al 17

landen telt. Er was veel euforie want het ging ons zeer goed en de bomen schoten richting hemel!

En zie nu waar, de laatste decennia en een flinke financiële crisis vanuit de VS gestart, ons nu heeft gebracht..

Vlaanderen en Wallonië pruimen elkaar nauwelijks nog. De Vlamingen die het nu het beste gaat willen het nu noodlijdende Wallonië, -dat zijn hele staalindustrie verloor, maar dat vroeger de topper was in België-, niet meer langer op de been houden. De flamands werken aan grotere autonomie en de meest radicale Vlamingen, willen zich best afscheiden. En ze noemen dat de taalstrijd!

De liefde Nederland-België was/is ook niks groot: dat zagen we in het elkaar negeren en in die ruzie over die polder die wel of niet vol water moest. Een ruzie tussen vervreemdende buren die bepaald ook geen voorbeeld is van Europese samenwerking! Weg dus ook maar met die Benelux!

Geloof het of niet, er gaan nu ook stemmen opgaan in Nederland om die “overbodige” Benelux  maar op te heffen! Timmermans schrok er van en wilde er niet aan; en hij heeft gelijk. Dit is nú het echt foute signaal naar Brussel en de EU, waar wordt gevochten om het voortbestaan van enige samenwerking op Europees niveau. Een nog fouter voorbeeld van pervers navelstaren, blinde Nederlandse

arrogantie en blind autisme kon Den Haag niet verzinnen! Het laat het heikneuterige Nederland zien dat in zijn schulpje maar door bezuinigt om te overleven en geen meter meer over de grenzen denkt. Is dat wat Nederland nog in zich heeft aan “Europees denken”? Dat is echt niet te hopen!

-Wat te doen in deze tijd van dreigende “exits”!

De Griekse en de Cypriotische crises deden ons, voor het eerst, serieus  aan “exits” nadenken. De geest van de “weg terug” naar een afbraak van de Eurozone of zelfs de EU was uit de fles…

Spanje, Portugal en Ierland lieten zien wat “er bij blijven” vereiste en zo iets afgrijselijks had niemand ooit voor mogelijk gehouden. En toen ook nog duidelijk werd dat “de weg terug” voor die landen een hele lange bleek te zijn en ook zonder echte garanties, werd het gedoe over “exits” en “Neuro en Zeuro splitsing” steeds luider hoorbaar.

Cyprus is een keerpunt.

Maar de Cypriotische klapper deed het nadenken over “waarom Europa” en “welk Europa”  eindelijk echt ontbranden en op de enige goede manier. Nu zonder euforie, in zeer zwaar stormweer  en terwijl de EU duidelijk maakte, dat ze ook niet meer kon blijven toveren. En ook dat de rijken (dat is nu > 100.000 euro) bij banktroebelen zouden moeten meelappen. Immers het was hún bankkeuze en dus ook hún risico! Dit geluid hoor je nu overal in alle hoofdsteden van de EU al en de ouwe sok komt dus ook

weer in. Beter nog: het fiscale paradijs wordt nóg aantrekkelijker al is daar géén garantie. Maar ook nauwelijks een fiscus… De paradijzen verplaatsen zich dus meer en meer naar verre, warme streken. Sinds zeer recent is de jacht op de EU-paradijzen echt los gegaan: de Luxo’s beloofden al “automatische meldingen” en Oostenrijk sputtert nog net wat tegen maar lijkt ook verloren.. Duitsland kocht voor 3 miljoen een CD met namen van frauderende Duitsers in Zwitserland en gaat nu bij hen 500 miljoen ophalen.. Het tij is kerende in vele paradijzen!

De zo bewonderde EU verbleekte.  

Die in de hele wereld, zo bewonderde Europese samenwerking, bleek uiterst labiel en fragiel en zeer zwak in zijn fundamenten. Het Europese gebouw bleek financieel-economisch gezien te staan op noodfundamenten waarvan we in Maastricht hadden gedacht: die fiksen we wel even ná de euro-invoering! En zie daarna Spanje dat zwart zag van de bouwkranen, Ierland met zijn hoogste salarissen van de EU en een zelfs omhoog schietend Portugal! We voelden ons even geweldig, we zagen het dus goed, dachten we en het leek allemaal te gaan lukken!

Het echt grote potverteren begon, en we noemden het investeren… En dat beetje staatsschuld, dat deed ons nooit eerder wat en daarom werd het weer zwaar onderschat.  Want schuld gaat pas echt knijpen bij slecht weer en dat bleek dan ook meteen toen het tij keerde. De schuldencrisis werd een feit en de sociale crisis is al volop voelbaar.

Werkelozen te over, een gedesillusioneerde jeugd op de Europese straten, de snel verarmende gepensioneerden en na vele jaren miljoenen van echt arme mensen met minder dan 1000 euro per maand om van te leven. Zeker ook in het “sterke” Duitsland en nu ook snel toenemend in Frankrijk; de zuiderlingen gingen ons allen al langer vóór.

De EU en de lidstaten souperen bijna al hun energie om de winkel overeind te houden en om de Europese club te redden met de ene noodmaatregel en nipte redding na de andere. De Eurogroep werd een echte EHBO-commissie met haar tas vol levensreddende medicijnen. Europa lijkt nu al enigszins kunstmatig in leven te worden gehouden; ze ademt  nog dank zij de reddende machines van de eurotechnocraten. Europa geeft de wereld, maar ook de eigen Europeanen,  een aanblik van een zwaar zieke met de dood in de ogen.  

-Die schokkende media-koppen van vandaag.

De mens vergeet snel: zowel het slechte als het goede. Want vandáág is de maat der dingen. En zie, in krantenkoppen, wat de media ons nu voorschotelen. Een goede greep; merci T.!:

“Het akkoord over Cyprus bewijst het succes EU”----“Europa steeds Duitser, Frankrijk is nergens”---- “Zoek het in lokalisme”…. Harde analyses, nieuwe hoop en oplossingen gemixt.

Het beeld verandert sterk en snel: plotseling wordt er, zonder veel taboes, weer scherp geanalyseerd, energiek gedebatteerd en gezocht naar andere benaderingen!

Eigenlijk; een verademing, na al die flauwte en dat lakse zelf-vergenoegen. Terwijl we de EU-tower overeind trachten te houden en hem zelfs nog wat hoger opbouwen, te midden van steeds paniekerige EHBO-akties, breekt er nu een stevige test van de fundamenten los. De oude worden al snel te zwak bevonden en er wordt nu eindelijk nagedacht over drastische vervanging of versterking ervan.

De politieke visie-discussie is terug.

De politieke discussie is dus eindelijk terug. Midden in de bouw+reddingswerkzaamheden beginnen vele zich af te vragen of het niet te erg fout liep en hoe het heel anders zou kunnen.

Er komen er steeds meer die hierin de eerste hoopvolle tekenen ontwaren. Aanleiding voor enige vreugde en een uitnodiging om mee te doen aan het debat… Al moet dat nu  in de akelige wetenschap dat er voor morgen weinig meer vaststaat. Enkel nog dat het, hoe dan ook, heel anders zal MOETEN. Nu komen we dus aan bij het trauma van “het grote ongeduld” dat een “movefase” kenmerkt, als er sprake is van echt diépgaande veranderingen.

Het bezuinigen blijkt intussen ook niet hét enige middel te zijn om ons te redden, er moet ook op andere manieren groei worden gevonden en op de korte termijn. Dat “economisch onderontwikkelde zuiden” is met wat “solidariteit en trucjes” ook nauwelijks echt redden en zeker niet snel. Het komt er nu echt op aan: gaan we al strompelend opnieuw de discussie, maar vooral omdat we Europa hoe dan ook móeten redden? Koste het wat het kost? Of moeten we eerst een eind terug, ook zaken durven afblazen en dan langs een andere weg weer opnieuw proberen?

Meer dan ooit zijn hierbij ook die twee grote motoren nodig: dus ook verstandige bestuurders in Berlijn en in Parijs… Immers zij moeten minstens méé doen, al moeten mogelijk de anderen de kat de bel aan binden. Met gerichte opzet of gewoon per ongeluk. Zie de Cameron’s, Wildersen, Grillo’s, de Winter’s, de Dijsselbloem’s en enkele hooggeleerden, artiesten, journalisten en jonge politici uit de verder liggende linies? Een handicap lijkt nu dat Merkel vlak vóór haar verkiezingen staat. En dat Hollande, door grote problemen in zijn politiek, zijn aanhang en zijn regering, uiterst verzwakt is. De affaire Cahuzac, de frauderende minister en top-fraudebestrijder, deed in Parijs heel veel pijn. Óf is dit alles nou net een pluspunt? Dat zullen we nog dit jaar gaan zien.

  

-Is “Cyprus” ook een teken van de ommekeer?

  Cyprus het lontje.

Een Leidse hooggeleerde Europees Recht, ziet Cyprus als: “Weer een demonstratie van inzet in de strijd, die een grote zaak waardig is”. En schrijft verder: “Kijk eens wat een politiek dier dit Europa toch blijkt te zijn als het echt op de proef wordt gesteld”. En houdt ons voor: “Er is een krachtmeting aan de gang, een slag om Europa”…. Maar ook: “De situatie is nog hachelijk, maar er is opnieuw een slag gewonnen en de kans is vergroot dat de euro er over tien jaar nog is”.

Hij lijkt in zijn betoog “tien jaar” in te bouwen om meer zekerheid te kunnen hebben. En schetst at the end: “Een Europa dat dan geen federale heilsstaat is, geen ‘totaal Europa’ geen andere droom- of schrikbeeld. Maar een aanvaardbaar politiek stelsel, waarin de lidstaten nog steeds domineren en tegelijk goed zijn ingepakt”. Hij gelooft kennelijk dat er een soort ‘gouden formule’ zal worden gevonden, die ook hij nu ook niet kent. Maar die er wel zal komen, omdat de Europeanen uiteindelijk een hechter Europa niet zullen laten varen?

Ook gelooft hij echt in een al lang bestaand, breed “Europees gevoel”, deep down under. Een soort van dierbare oude familieband, die ons zal stimuleren om ‘bij elkaar te blijven’. Een mooie gedachte, of is het gewoon een “waar idee’? Is die ‘kennelijk band’ dan die lange en beproefde keten van waarden en ideeën die ons Europeanen toch blijft binden en die ons zal bewaren voor uiteen vallen? Doelt hij ook, zonder het expliciet te zeggen op een: “Bijeen willen blijven vanwege grote dreigende gevaren, ín en vanuit de omgeving van Europa”? Is het dus toch enkel een “defensieve gedachte” en niet de idee dat Europa ook iets voor de wereld kan en zal moeten betekenen?

Deze Professor Eijsbouts is vooral positief, is hoopvol en dat is best te prijzen. Maar hij is tegelijk intuïtief en wat mysterieus en niks expliciet over “het wát en het wáarom”. Doet hij dat met opzet om zijn mooie peptalk niet te bederven? Een soort van “positief populisme” dat hij zet tegenover dat té technocratische van de zeer complexe reddingsoperaties? Zijn betoog is mooi en verleidend, maar laat tegelijk wel veel onduidelijk; ook over zijn motieven.

Een betoog dus, dat in de aanpak van de kwestie Cyprus een succes aanwijst. Maar dat veel grote negatieve gevaren, vooral van sociale aard en van schipbreuken in democratie niet aanroert. En dat schreef dus een Europees jurist? Ook hij lijkt die blinde vlek van de “technocraat” te hebben. Al zei hij ook wat over “grote mentaliteitsverschillen” tussen noord- en Zuid-Europa!

  Het (anti)-Duitse Europa.

Heel anders is de toon van een column in de The Financial Times: “ Europa is steeds Duitser, Frankrijk is nergens”. De herkomst doet wel oppassen voor nog wat “France bashing”. Want  dat in deze kringen bepaald niet ongewoon.

Die Juncker (oud-voorzitter van de Eurogroep) zei bij de “affaire Dijsselbloem” ,dat er echt weer oorlog kan komen in Europa dus dat die echt niet ondenkbaar was. Wie toen lachte zou even moeten denken aan die in het vroegere Joegoslavië waar Amerikanen, Fransen en Duitsers bommen gooiden op Belgrado. In Kosovo en Bosnië en omgeving is het nu nóg echt niet afgekoeld! Daar waakt de VN nog steeds..

Gideon Rachman van The Times wijst er op dat Merkel in Cyprus ook al als een “moffin” werd neergezet en Schäubele zelfs als “een fascist”: weer zo’n golf van anti-germanisme.  Hij heeft het over de “historische paradox”: immers Europa wilde nou net meer vereniging om nog een oorlog te voorkomen. Er moest dus:  “een Europees Duitsland komen en zeker geen Duits Europa”. Ook al namen de ECB en het IMF het voortouw in de Cypriotische kwestie Duitsland bleef de machtige partij op de achtergrond én met het chequeboekje! Maar kan Duitsland nog wel anders? Als het tij niet keert moet het openlijk weigeren nog hogere rekeningen te betalen. En uiteindelijk dus…, uit de euro stappen? (de laatste zes woorden zijn echt van uw blogger!). Is het ook niet zo dat “die anderen”(Frankrijk en de zuidelijken) eigenlijk niks aan alternatief of antwoord hebben op deze crisis? Ook dat een krachtige stem uit Parijs, die er vroeger altijd was, nu compleet ontbreekt? Sarkozy koos uiteindelijk openlijk voor Merkel’s lijn, maar nu is alles uit Parijs wel erg wazig geworden. En de relatie Hollande-Merkel is uiterst zwak en zeker ijskoud.

Gaat dit dus leiden tot “Duits-gekleurde” europese structuren of bindt Duitsland snel in, als het beter gaat? En laat het dan zijn feitelijke leiding van nu vallen?

Hoe dan ook is deze grote onbalans best gevaarlijk voor het voortbestaan van de EU en de euro. Regelmatige lezers kennen mijn opvatting dat het zo ver kan/zal komen dat niet ánderen maar Duitsland (en dan mogelijk met “een paar noordelijken”), zelf uit de euro stapt (maar wel nog in de EU blijven zal?).  Hoe dan ook kan het, zoals het nu verloopt, niet lang verder gaan: een ware clash over die Duitse dominantie is dan onvermijdelijk. En daarom denken sommigen dat Duitsland die ooit zal ontwijken, áls dit -op dat moment- nog echt zou kunnen!

  Adieu Nederland.

In “Nederland als vervlogen droom”en in “Wat is een natie” kunt u lezen over hoe we na die roerige Middeleeuwen kwamen aan al die huidige naties. Die ontstonden bijna altijd door overerving en/of door oorlog en echt zelden door “natuurlijke grenzen” of “bloed-verwantschappen”! Toeval en machtsverhoudingen lagen er dus vooral aan ten grondslag.

Dus zegt de auteur Renan in zijn boek: “De natie is het product van “gedeelde geschiedenis”. Naties zijn dus vooral bundelingen van “lotgenoten”. Een natie is er: “zolang er de wil bestaat om het leven samen voort te zetten”. Dat is nog eens wat anders dan dat bij elkaar geschraapte nationalisme. Zelfs een van Mierlo lachte ooit met het noemen van “emotionele binding” als belangrijke factor. Hij krijgt echter,  nu we die echt niet zo rustige woordenoorlog zien en horen in diverse landen, ongelijk. Hoor de nu “de een over de ander”: olijfolielanden, Club Med-landen, Duitse fascisten, moffen etc. … En zie nu ook België: Wallonië en Vlaanderen. Is dat niet een heel echte illustratie is van wat Renan betoogde, AL in 1877 en in Leiden?

Auteur Kleinpaste (in het boek over Nederland) noemt het feit dat veel meer mensen hun vrijheid verkregen door toegang tot rechten, meer inspraak in de politiek, en meer toegang tot onderwijs dat de natiestaat ons bracht. Vele, vroegere verschoppelingen, kregen zo een warm huis. Maar, beweert hij, “dat is nu nauwelijks nog van betekenis omdat we rijker werden, geëmancipeerder, slimmer en door en door individualistisch”. We hebben elkaar veel minder nodig dan vroeger.

Dus de natiestaat deed alles al voor ons en nu blijft er niet heel veel over… En wat er rest aan wetgeving kan dan blijven bij de EU.

Dus de natiestaat is “op”, heeft zichzelf overleefd en stierf af door zijn succes. Ondanks Oranje, Hazes, Fortuyn, etc. en natuurlijk ook dat voetballen tegen Duitsland!

We zoeken dus nu naar “een andere veilige cocon” met ons internet, de EU en… zie maar:  de verzorgingsstaat is al vergaand afgedaald tot op het niveau van de stad! Wij willen nu leven in netwerken en buurtverenigingen en “Den Haag en Koning Willem” dat is voorbij of enkel folklore.

Hij zegt: “de nationale feestdag vieren we de dag nadat we onze belastingaangifte insturen.” (Waarheen dan, dacht ik toen even?).

Tja, er zit veel interessants in deze visies, maar alles is ook niet zomaar te beamen. Want wie beschermt ons dan tegen rauwe bankiers en die eurocraten? Is dat dan toch maar weer iets van een mini-natiestaat met zijn toppers in Den Haag. Is er dan geen “landelijke” afstemming tussen locale kernen nodig? Over Infrastructuur, Onderwijs, Milieu, voedselproductie en ook “het buitengebied”? Of doet dat Brussel of een soort van kleine “Nederlandgroep” waarin de toppers van de nieuwe autonome centra zitting nemen? Defensie is natuurlijk ook een Europese aangelegenheid in deze visie.

En dan is er natuurlijk ook nog die staatsschuld... Wel die wordt pro rata van de aantallen inwoners van de grote kernen omgeslagen en afbetaald… etc. De gedachte van de vroegere Hanze-steden, Genua, Venetië en nu Hongkong, zien we hier dus terug. By the way: als je nu rondkijkt in oostelijk Zuid-Limburg, zie je hoe triest en tragisch een buitengebied zonder dynamiek, welvaart en jeugd er op den duur uit gaat zien…

Maar we zijn dus echt weer opnieuw op zoek naar andere te delen ervaringen:  dat is de goede boodschap. Maar het  is wel op lange termijn en niet morgenvroeg.

Ook is er echter nog die rotcrisis, die ook nog lang gaat duren. Die brengt in hoog tempo veel verarming en versobering, dat weten we nu wel. En de veiligheid wordt er, zowel dichtbij als verder weg, ook niet echt groter. Of is dat nou net wat we sneller kunnen keren door de “Stadstaten-idee”? En dus toch geen rem op die ontwikkeling? Maar deze kritiek is uiteraard “gezeur” in de ogen van de echte zieners met ware verbeelding!

-De recente dynamiek in de kaart van Europa en (andere) modellen.

Hoe dan ook: er lijkt niemand meer “gewoon” te geloven in dat Europa wat we , ná de euro, wel even zouden fiksen. Wij waren dat bewonderenswaardige oude werelddeel, dat zichzelf en zonder oorlogsgeweld van een Napoleon of Hitler, zou verenigen tot de “Verenigde Staten van Europa”. Niet zoals uiteen gevallen USSR van Stalin, van na WOII. Daarbij werden Oost-Duitsland en de “Wiedervereinigung” een zeer spectaculaire demonstratie van deze communistische mislukking. 

     

Wij hoger ontwikkelde en verwende mensen willen nu opnieuw wat anders: een nieuwe cocon,  waarin het goed leven is, met onze “eigen lokale cultuur en waarden”… Het lijkt een paradox: de super-individualisten, (ja de hedonisten), willen het weer “knus en gezellig” hebben. Overzichtelijk, met het bestuur dichtbij en verder weg van dat “verre andere” en “die zo andere mensen”. Is dat wat men nu lokalisme noemt? Het tegenovergestelde van “globalisme” en  wereldburger zijn…? 

 

Weer iets heel anders dan wat u ook aantrof in de vorige blog. U las toen wat een wijze franse filosoof, Paul Thibaud geheten, over de huidige Europese worsteling zei:

“Het project Europa is eigenlijk een non-project. Immers men vraagt voortdurend:  “Wélk Europa wilt U?”, terwijl de massa nog wacht op de vraag: “Wat verwácht u van Europa?” Men blijft maar bezig met de mechanismen en niet met de inhoud. En men zou moeten nadenken over het project en niet enkel over de processen…  Zonder een ware evaluatie van Europa, zonder taboes en door elk parlement afzonderlijk,  (waarbij duidelijk moet zijn dat genomen besluiten ook omkeerbaar zijn!), komt men niet echt verder. Dat nú nastreven is eigenlijk dé democratische plicht van elke politicus…”

En  :

“De Europeanen hebben helemaal geen afkeer van elkaar en tonen belangstelling voor elkaars culturen. Europa is dan ook niet echt iets geopolitieks, maar op de eerste plaats een diepgaande verandering in de vróegere onderlinge verhoudingen. Europa is zelfs geen “soft-power”, maar eigenlijk meer “un-power”. Je kunt nu eenmaal geen echte macht opbouwen door het samenvoegen van “wat verlangens naar onmacht”.

Immers, direct na WOII voelde men in Europa die verzadiging rond het eerdere patriottisme en men wilde vooral “sociale en economische wensen gaan vervullen”. Er werd echt niet gepoogd om tot een nieuw pólitiek Europa te komen, door vereniging of door vervanging van de naties. En omdat zowel niet het een en ook niet het ander na werd gestreefd, ontstond er dat “huidige, wazige amalgaam van gemeenschappen’.

(Zij die de verkeerd gerichte woede, -wat het populisme in de grond ook is-, veroordelen, zijn wél blij met die algemene en diepe depolitisering. Die probeert de staat tot de dienaar van elk afzonderlijk individu te maken, in plaats van het principe van maatschappelijke verantwoordelijkheid en dienstbaarheid te bevorderen.”).

Zijn analyse is onverbloemd en onthullend tegelijk: ze toont ook hoe zeer we in Europa zijn verdwaald. Ze lijkt op die van Renan, hier boven, waar gaat over “de vervanging van de oude naties en het afscheid nemen van dat foute patriottisme”. En over:  “dat vervullen van sociale en economische wensen”. Maar hij benadrukt vooral dat we het éérst moeten hebben over de fundamentele kant van Europa en wat ons bindt en moet blijven binden.

Het lijkt het omgekeerde van dat lokalisme. Óf moeten we “beide tegelíjk zien”, voor ons totale toekomstbeeld? Dus én (een ander?) Europa én ook die “stadssteden” (dat lokale)?  

Dus een  federatie van landen “à la VS”?

Immers daar voegde men, enkele eeuwen geleden, enkele zeer jonge landen samen na een oorlog en door een crisis. Hier was in extremis sprake van “recente, common history”! Dus van  “natuurlijke naties” in de betekenis van Renan: namelijk met gemeenschappelijke ervaringen. Immers, die nieuwe amerikanen waren bovenal: “teleurgestelde Europeanen”, die elders opnieuw wilden beginnen in grotere (religieuze of economische) vrijheid. (En over die arme indianen dacht en denkt niemand na).

   

Dus een soort “Europa à la VS”, waarin we de oude landsgrenzen “vergeten” en waarin we supergrote steden met hun buitengebied (denk aan het westen van Nederland, Beieren, Groot-Berlijn, Groot-Hamburg, Groot-Parijs, Groot-Marseille en Groot-Lyon. Groot-Brussel en Groot-Antwerpen, Groot-Milaan en Groot-Rome, etc….) als de  kernen/bouwstenen zien en niet meer de naties van nu.

Let wel:  de trek naar de grote stad leverde overal ter wereld al het beeld op, dat ca 75% in grote stedelijke agglomeraties woont! Dat neemt ook steeds verder toe. Veel giga-steden evenaren steeds vaker het inwoneraantal van heel Nederland; zie Mexico-city bijvoorbeeld of Calcutta of Wuhan, Los Angeles. En zie China in 2020 met zijn meer dan tweehonderd (!) steden die elk tientallen miljoenen groot zijn.

Eigenlijk zijn nu Luxemburg, de Baltische landen, Slovenië, Kroatië, Cyprus, Tsjechië al veel kleiner dan veel van die gigasteden. Het uiteen vallen van Joegoslavië (dat Tito tijdelijk samenhield) en ook Tsjecho-Slowakije dat werd opgesplitst, zijn goede voorbeelden van “kunstmatige landen” die weer terugvielen naar de posities van vóór hun geforceerde constructie. Vergeet ook niet de huidige autonomiestrijd in Cataloníë, Schotland, Vlaanderen, Baskenland e.d. en ook de sterke tegenstellingen in Italië (noord versus zuid), die je overigens elders in de EU ook ziet.

Is dat ongeveer de richting die we gaan (of móeten gaan) om onze bestuurlijke en maatschappelijke structuur aan te passen aan de behoeften van de “nieuwe mens”?

-Heeft de EU dus nu een flinke shocktherapie nodig?

Zal dat vanzelf gaan óf moeten “we” een flinke koude douche hebben, een ferme optater of een grote schrik om eerst echt wakker te worden. Om de bereidheid op te brengen om goed na te denken, naar elkaar te luisteren en compromissen te accepteren? Is dat wat ons nu zou kunnen helpen? Aan welke shocks kun je dan denken?

-Zie die grote fraude-affaire in Frankrijk waar men zich nu in een klap bewust wordt van omvang en de taaiheid van dat (fiscale) en morele uitglijden, in de regering en de politiek en eigenlijk overal in de hele maatschappij? De regering in Parijs trilt echt op haar grondvesten. Een ommekeer doet zich hier echt voelen..

Sarcofaag Tsjernobyl

-Is er ook een flinke “Europese klapper” denkbaar? Een atoomramp à la Fukushima? Een sociale implosie van Italië samen met een sociale explosie op diverse plekken?  Iets dergelijks in Portugal of Spanje? Iets zeer ernstigs wat in de hele EU-familie als een dreun gevoeld zou worden?

-Moet het een grote natuurramp zijn: een aardbeving, meteorieten-inslag of een gemeen virus met snelle, gruwelijke effecten. Zoals heel vroeger bij die pest met 50% doden in een paar weken? Zie nu weer dat taaie kippenvirus in China.

-Kun je denken aan “another 9/11”, ergens in Europa of de VS? Een grote terroristische klapper zonder een Bin Laden? Boston was erg maar een maat te klein..

-Kan het een “bijna-oorlog” zijn, door een Israëlische aanval op nucleaire installaties in Iran? Of een echte stommiteit:  een niet-gewilde atoomexplosie in Noord-Korea door die stuntboy Kim?

-Of is de implosie van het Assadregiem direct gevolgd door het totaal ontvlammen van Syrië. Waardoor de saoudi’s (en de salafisten die zij steunen) tegenover de Qatarianen c.s. (die de moslimbroeders helpen) in  een zware onderlinge strijd/ruzies verzeilen?  En waarna zich  vervolgens die andere zeer diepe tegenstelling in de islam, “soennieten versus sjiieten”, ontlaadt  met ook Iran in een van de stellingen? Moet dus het hele MO ontploffen en daarmee onze dagelijkse energievoorziening met afgrijselijke directe gevolgen voor ons doen en laten, voor we weer “wijzer” kunnen worden?

Immers in dit soort situaties is vaak pas écht leiderschap mogelijk, dat anders geen schijn van kans krijgt. Want mensen moeten ook leiding wíllen hebben.

Kortom, blijft het praten en manoeuvreren of stunten in de EU en elders, en op diplomatieke manieren met hier en daar een drone en een bom, en  de zaak nét niet laten ontploffen? Of wordt het iets “financieel-economisch van grote allure à la subprimes/titrisaties”, waarbij je ook kunt denken aan valutaherrie of een uit de hand gelopen cyberactie door “overheids-hacking”? (Zie nu die bijna wekelijkse “cyberaanvallen” op het internet). Of slaat in Europa, over grote breedte, gewoon de vlam in die zwaar borrelende sociale pan? 

 

Keuze zat, denk je na deze shortlist. En veel “andere vondsten” zijn ook niet even snel tot “onzin of onmogelijk” te verklaren. Je realiseert je ook dat de VS, onze grote ordebewaarder en gendarme, nu ook tussen diverse vuren zit. Nu het “de facto” de macht moet delen met een powerfull China en zeer gehaat is in veel moslimlanden en ook in BRICS-landen?

Door deze lijst besef je ook dat het nú al een soort van wonder is, dat we niet nu al veel ergere dingen beleven! Anderzijds besef je ook hoe lang het al zo ging zónder een totale ontbranding! Het kan je dus ook wat “gerust stellen”… Én, het is ook niet voor het éérst zo in de wereld historie.

-Epiloog

Moet er dus eerst iets vreselijks gebeuren, voor Europa weer

samen keuzes wil/kan maken voor haar toekomst? Is er dus een “gewelddadige katalysator” nodig?  Zoals die aanval van Hitler op Polen in 1939 of die moord op een koning in Sarajewo in 1914?

Of moeten we gewoon nog langer doorsukkelen modderen op vele fronten en blijven balanceren op vele randjes? Of moet je laconiek constateren dat het eigenlijk altijd zo is en was en nu enkel bij ons even het gevoel opkomt dat er een apotheose aan komt?

We weten het gewoon niet natuurlijk en de meeste van de vele leiders zullen, in het licht van wat ze aan gevolgen kennen, ook wel voorzichtig zijn. Maar omdat er niemand het geheel “orkestreert” (?) bestaat  er ook nu een stevig risico van “uit de hand lopen”.

Maar ook steeds vaker wijzen mensen op tekenen van ontwaken, op het hardop zeggen van dingen die eerst niet mochten worden benoemd, op het verschijnen van zeer scherpe analyses en op het publiceren van nieuwe lucide ideeën. En de “betere discussie” lijkt ook terug te komen.

Positieve tekenen dus, van een mensheid die weer breder begint te beseffen dat het ook anders kan! Er is dus ook in toenemende mate, sprake van góed nieuws.

Dus moet je eigenlijk maar niet hopen op een echte klapper of op een, waarbij geen bloed wordt vergoten en we wel hevig geschokt worden, maar met de schrik vrij komen. Gezien waar we nu al dagelijks aan gewend blijken te zijn (zie Syrië waarvoor de recente actie weinig opbracht in Nederland!), moet het dus toch ook redelijk zwaar kaliber worden voor het wat helpen kan…

Of zullen straks onze kleinkinderen zeggen:

“Wat was het in de tijd van onze grootouders toch een enorme zooi op de wereld. Het is een waar wonder dat het toen niet allemaal totaal is ontploft en er is gelukkig geen WO III van gekomen”!

Zij wonen dan in hun, in die andere Europese Unie, die na even rechtsomkeert te hebben gemaakt, weer opbouwde. Waarin het lukte de sociale vrede, en ook die tussen “oud en jong” te bewaren, waar nu ook veel jonge buitenlanders meewerken om de zaak draaiende te houden. En jongeren weer werk vinden en weer best twee kinderen willen hebben en zelfs af en toe  drie.

Binnenkort wordt er ook weer de nieuwe euro ingevoerd, ook in de zuidelijke Europese landen. Ook die vonden met veel hulp van de noordelijken en ná hun exits uit de eerdere eurozone weer de weg naar omhoog.

Er wordt ook weer af en toe naar de EU geluisterd in de

WORLD COUNCIL die in de plaats kwam van de VN en waarin de EU ook haar zetel heeft net als Centraal-Oost Europa. En naast de die van de VS, de twee van Azië, Afrika en Latijns Amerika en die van Oceanië. In totaal zijn het er dus tien geworden. En men kiest daar een Worldpresident uit hun midden voor 3 jaar. De Veiligheidsraad is nu vervangen door een Worldgroup van vier zetels, die de dagelijkse gang van zaken doet, de Worldcouncil adviseert en waarin ook de chief van de World Military Group zit. De leden van de World Council zorgen voor de militairen en hun materieel. Er is ook een snel Interventieleger dat haar hoofdkwartier heeft in Oceanië. Enzovoort…..

Besef ook een ding: mensen kunnen niet zónder een droom, een perspectief! Die moet er dus weer komen, ook al is er nu weer een vervlogen. Mensen kunnen niet goed leven in een cynische, uitzichtloze wereld. Want die maken ze ooit kapot en hakken dan alles in mootjes… We weten het en zijn dus gewaarschuwd!

Vindt u dit echte onzin, dan is u dat meteen vergeven. Maar dat moet u ook blijven hopen op een ándere oplossing, die wij ook graag zouden vernemen. Want als wat hierboven staat  of iets dergelijks “echt niet kan”, dan zullen we, in het beste van de gevallen, gewoon verder moeten doorploeteren en doorklungelen. Op de manier die wij intussen best goed kennen. Maar waarin de meeste van ons toch redelijk konden leven… Persoonlijk geluk hangt, als de wereld niet extreem wordt, gelukkig maar voor een beperkt deel af van het ongeluk in de wereld. 

En dat is nu nog zo in “het westen”; maar het risico op iets anders wordt snel groter. 

Maar,

          De zon weet dat alles ook ze zag miljoenen generaties vechten om een betere wereld voor hun geluk en zag het ook honderdduizenden keren mislukken. En ons ook weer opstaan en het weer proberen…

Ze heeft ook vaak gelukkiger tijden met één grote klap zien eindigen. Die zij soms zag aankomen en ook soms niet. Zoals met die meteoriet die op onze aarde knalde.

Ze zag toen de aarde hevig schudden en gaan branden, na die inslag van die zware meteoriet, zo’n 66 miljoen jaren geleden.  Alles wat boven de grond stond en leefde werd toen vernietigd tot en met de dinosaurussen toe. Dat kwam omdat er bij de inslag veel stof ontstond dat opsteeg en dat zo een forse opwarming van de aarde veroorzaakte. Tot het stof weer neer daalde.

De hitte veroorzaakte een enorme brand en alles ging er aan. Die grote klapper was qua energiehoeveelheid te vergelijken met de impact van zo’n 80 A-bommen per km2, van het type Hiroshima. De mensen overleefden het maar net… vele stierven en moesten opnieuw beginnen op een verschroeide aarde. En zie ons weer op vandaag.

Ik bezocht, via een stiekem achterdeurtje, het bijna te openen Hotel Dieu in Marseille tussen de Panier en de Vieux Port. Daar verbleven vanaf de 7^e eeuw vele voorgangers: eerst pelgrims en andere reizigers en later waren het vooral inwoners van de stad in opkomst. Oudere, zieke, hulpbehoevende en stervende. Ze werden uit solidariteit door hun medemensen geholpen. Zonder een ziektekostenverzekering. Sommigen konden zo toch hun , toen nog veel kortere leven, wat rekken. Tot de pest ze, de laatste keer in 1721 toch wegvaagde. De helft van de stad stierf in enkele maanden omdat een greedy handelaar zijn stoffen uit een boot uit Turkije wist te krijgen die nog in quarantaine buiten voor anker lag. De ratten aan boord van deze boot werden Marseille fataal want niemand wist toen dat de besmetting vooral van deze dieren kwam.

De zon zag de lijken meters hoog en zak ook de vele brandstapels roken waarop alle besmette bezittingen van de doden werden verbrand. De stad verloor, in één klap, zo’n 50.000 inwoners…

Hotel Dieu is nu een ***** sterren plek met (straks) een

Michelin-sterren restaurant en waar de “presidentssuite 3000 euro per nacht kost. Een “gewone kamer” doet 300 maar dan heeft u er wel alles bij! Veel meer dan de mensen van net vóór de revolutie; zwembad, hammam, work-out, 3 restaurants, twee grote terrassen en uiteraard tuinen binnen en buiten. De Marseillanen en hun verzorgers van een eeuw geleden zouden zich in hun graf keren als ze het zouden vernemen. Gewoon andere tijden… maar zelfs nu is Hotel Dieu een plek “for the happy few”.

Prik een vorkje in de brasserie en kijk naar de niet-bling-bling maar wel fraaie en originele decoratie. Zij die boos worden dat het interieur van zo’n oud eerbaar gebouw geheel aan onze tijd werd aangepast moeten even weten dat het gebouw tientallen jaren leeg stond en dat het in de loop der eeuwen zeer vaak werd verbouwd en ook wat “verbouwd” maar dan niet echt gepland en in woelige tijden..

Kom dus naar hier en neem uw pastis op het grote hogere terras van waar u een zeer fraaie view heeft op diverse wijken van de stad, te beginnen met de Vieux Port natuurlijk.

Filosoferen over goede en slechte tijden is hier echt gemakkelijk want het gebouw droeg haar littekens van alle tijden en rampen. Maar begin vast thuis met uw eerste zonnebad om hier niet meteen te verbranden.

Dus weer, -waar U ook bent-,: veel mooi weertje toegewenst  en natuurlijk veel optimisme. Wees gerust en geduldig want: “Alles sal reg kom”

  

20 april 2013