BY JOVE, DAT WAS EVEN FLINK SCHRIKKEN!

Nee, ik doel niet op die oorlog in Mali en dat vreselijke gijzelingsdrama in Algerije. Ik werd nog akeliger getroffen, als ik eerlijk ben, door een viertal artikelen die mijn goede vriend T. uit Nederland mij toezond. Hij knipt al jaren uit de betere Nederlandse kranten voor mij en doet dat met zeer vaardige hand en veel inzicht. Zijn selectie gaf mij, -de overtuigde Europeaan met nu veel twijfels-, een echte opdonder. Want het was, “samen opgeteld”,  een degelijke  multidisciplinaire analyse over…. de (on)mogelijkheid van de Europese integratie…en dus over een niet zo fraaie toekomst.

Die vier “boosdoeners” hadden de volgende titels: Een mooie tijd voor populisten (Hofland, journalist), Wij zijn juist wel decennia trots geweest op Nederland (Somers, historicus), Valse illusies van vaderlandsliefde bij herdenking van 1813 ( Lok, historicus) en Europeaan blijft liefst in de Heimat (von der Dunk, cultuurhistoricus). U ziet het: er is geen enkele econoom, bij het is deze keer een potje alfa-kijkers. Dat zei iemand waarmee ik erover discussieerde. Ik merkte op dat de economie ook een sociale wetenschap is.. Omdat die ook vol zit met ideeën en aannames over “gedrag van individuen en groepen”. Hij was daarover enigszins verbaasd!

-Waarom stokt verdere Europese integratie?

En als één ding waar is, dan is het dat de hoofdoorzaak van de huidige problemen in de eurozone, een erg domme “vergissing” is. Een nogal naïeve verwachting dus over het veranderen van mensen en landen. Want wie was er nou zo sukkelig of stom om landen als Griekenland, Portugal en zelfs Spanje in één muntunie te stoppen met Noord-Europa met die enorme verschillen in economische systemen en ook in habitus? Ja, de politici, maar óók veel economen!  En nu roepen ze allemaal: indien er niet snel meer politiek-economische integratie komt, loopt het met die EU faliekant mis. Dagelijks spreekt er al maanden wel iemand over “Grexit” en nu spreekt ene Cameron zelfs over een mogelijke “Brixit”! Ook horen we dagelijks opiniepeilingen die in europese landen worden gehouden over “wel/niet nog geld geven aan de Grieken” en over “wie is er nu voor of tegen de euro”? Last but not least horen we ook nog de populisten die openlijk roepen: “Laten we uit het geldverslindende, bureaucratische Europa stappen!” en “Alleen verder gaan met onze eigen mark, franc (of gulden etc.) is toch veel beter?“ Een groeiende meerderheid heeft dus vooral schrik van die verdere integratie met zijn verlies aan autonomie. We horen al van percentages “tegen” ruim boven de 50% in de polls! Het “Europese volk” lijkt dus echt in meerderheid tégen!    

-Een piepklein feestje bij 50 jaar vriendschap Duitsland-Frankrijk

In 1963 tekenden Adenauer en de Gaulle hun vriendschapsverdrag: ze waren eindelijk geen erfvijanden meer. Op 22 januari ging er een groot gezelschap Fransen op weg naar Berlijn en ging men met ca duizend politici aan het banket. Op 8 juli was Merkel in Reims en verraste Hollande met een echte Franse bise. Gelukkig maakte Hollande nu niet de fout die Ayrault eerder maakte, toen hij de relatie “furchtbar” noemde en “fruchtbar” bedoelde.. Ayrault is leraar Duits van professie moet u weten; het was dus freudiaans.... Dat er bijna niemand mee kon lachen sprak boekdelen. We zagen eerder de lastige verhouding Sarkozy en Merkel (die later verbeterde), de best redelijk functionerende tussen Mitterand en Kohl (denk aan “hun” Verdun), de glaciale tussen Chirac en Schröder, maar ook de hartelijke tussen Schmidt en Giscard.. Het Franse blad Challenges en het Duitse Focus werkten samen bij hun edities over “50 jaar vriendschap”. Over en weer werden er kopstukken geïnterviewd en daaruit is het goed citeren. Modeman Karl Lagerfeld (Duits geboren) zei over La France van nu: ”Hier zijn de lichten (hij doelde uiteraard op de Verlichting) uit”. Martin Schulz, de Duitse president van het Europees parlement zei: “Voor mij is het leukste Franse woord: à table” Hij loste het probleempje elegant op dus. De modeman Lorenz Bäumer van Vuitton zei: “ Duitsland bewonder ik om zijn verbintenis van romantiek en fermheid”. En de Franse industrieel Crouzet (nu bij Mannesmann) zegt: “In Duitsland ben je het met vakbonden meestal snel eens”. De aardige voorzichtigheid die hieruit spreekt, geeft ook al weinig reden voor een positief perspectief…

Onderwijl zorgt de snel toenemende onevenwichtigheid op economisch gebied tussen de big partners in de EU voor steeds meer toeschouwers die zeggen:  “Er bestaat een groot gemis aan loyaliteit  in het Europese spel”. Sommige landen,- Frankrijk voorop-, vinden dat men in Europa teveel neigt naar het Duitse model waarin te weinig solidariteit zit. Andere,-met Duitsland voorop-, vinden dat teveel landen middelmatig bezig blijven en niet echt vechten om snel uit de crisis te geraken. Tot voor kort leken er echter nog geen “spelers” echt van plan de speeltafel om te duwen. Maar nu begint Cameron zich toch wel erg radicaal te gedragen in het Europese huis… Hiermee lijkt nu openlijk de kleur van de tot zover redelijke samenwerking in Europa te zijn veranderd. Er lijkt iets essentieels te zijn geknakt… En het is helaas iets helaas in de (essentiële) Europese duo-aandrijving.

De beschamende “bijdrage” van Berlijn aan de Franse militaire acties in Mali: twee (!) transportvliegtuigen, gaf weer eens de verkoeling aan in die relatie. Het bleek ook uit het ontbreken van vooroverleg vanuit Parijs; men deed  nauwelijks iets daaraan terwijl het ook voor Berlijn een vitaal besluit was.

             

-Maar,  de VS en Duitsland vonden toch hun weg naar een federatie?

Ikzelf en andere voorstanders van een federatief Europa zeggen dat vaak in de discussies: de VS dat zijn ook zo’n 50 staten die een gezamenlijk federatief kader vonden en Duitsland deed dat toch ook met zijn Länder? Dus waarom kan dan ook niet de EU met zijn 27 landen?

Dat je het niet hoort over Afrika met zijn 48 landen en zijn enorme verschillen verbaast niemand. Maar Europa, dat al zo lang beschaafd en wijs is, dat kan toch wel verder integreren? We denken dus dat onze historie ons ver genoeg “bij elkaar bracht” om die stap nu maar te ondernemen. En daar lijkt nu ook een grote vergissing te zitten…

-Ach het  komt gewoon allemaal door die crisis!   

Helaas, dat is kletskoek: de crisis bracht de fouten aan het licht, dat is waar. Maar het was natuurlijk niet de oorzaak! De VS staat toch ook niet op uiteen vallen door diezelfde crisis en Duitsland toch ook niet? En hoort u een grotere groep roepen dat Berlijn moet besluiten om het oosten maar weer af te splitsen? Nee toch; ook al was (en is ) het economische verschil oost-west gigantisch. Nee, die crisis bracht keihard de denkfouten wat vroeger aan het licht. En nu verdere integratie een must is om de crisis in de muntunie te bestrijden, blijkt dat onze “eenheid” nauwelijks bestaat. Niemand voelt die “Europese eenheid”. Erger nog: “Wat is dat eigenlijk hoor je vele zeggen!” Het tegendeel blijkt zelfs: de tegenstelling over het “Franse versus het Duitse model” groeit met de dag! Berlijn geeft nu Parijs ook steeds openlijker de schuld van een verder razende crisis in de EU!

-Waren die “Europa-denkers” vroeger dan zo stom?

Tja, daarover zijn nu diverse geluiden te horen. Natuurlijk wilden we allen toen vooral af van die oorlogstoestanden na die afgrijselijke strijd en die shoa! Helaas zien we nu weer aardig wat oude fricties opkomen… Ook weten we dat WOII er vooral kwam door de crisis van 1929 met zijn gigantische werkeloosheid en armoede. Dus ook door het populisme van Hitler cum suis.. En wat horen we nu dan; lijkt het er niet verdacht veel op?

De bedenkers van Europa zagen ook die economische integratie als een verder liggende  fase en wisten echt wel dat verdere eenwording niet eenvoudig zou gaan en minstens met veel strijd en schokken… En er zijn er zelfs die beweren dat de “makers of Maastricht met hun euro” die muntunie nou net zagen als een “drukmiddel” om (via de economie!) die EU politiek-economisch verder “af te dwingen”. Met de euro dus als drukmiddel… Stom waren ze dus niet vroeger. Maar wel politiek euforisch, zeer naïef en ook een beetje : manipulatief dus. Ai, ai, een link spelletje met de Europese volkeren!

-Na de “theorie”, beleven wij nu “de praktijk”.

En nu zien wij dagelijks wat dat allemaal eigenlijk “in de praktijk” betekent! En dus staat nu de betere en de “onderbuik-pers” vol met analyses van divers soort. Zo is de discussie die in de parlementen maar niet wilde vlotten er toch gekomen: via de “ontevredenheidspartijen” die bestaan op grond van boosheid en boosdoeners. Ooit werden daar minderheidsgroepen als Joden bij “misbruikt” ; nu is het “Brussel” en/of “die verdomde euro”. Al zien we ook al het andere type: “K-marokkanen (omvang 4% in Ned.)”, “dé islam en zijn hoofddoekjesdraagsters” (=6/7% in Ned.), “de roma’s (=0,5% in Ned.), “les arabes (8% in Ned.; in Frankrijk ca 10%)”…

En natuurlijk was er ook die grote discussie over “de mislukte integratie en immigratie”. In Nederland, in Denemarken, in Duitsland en recent ook in Frankrijk…En eigenlijk wel in alle EU-landen.  Daar lag de schuld ook al van onze ellende, heette het! Nu “moet” Berlijn 200.000 immigranten per jaar zoeken om hun tekorten in de industrie en de verzorging op te lossen: er zijn in eigen land geen jongeren en er komt een meerderheid aan ouderen…  Maar dat is de EU en de euro echt niet schuld dacht ik! Een eigen stommiteit dus, al snap ik nog niet dat Brussel er niet iets mee deed. Behalve Frankrijk is dit “Duitse” probleem er overal in de EU! En in Tokio kunnen ze ons er nog veel meer over vertellen!

Nu komen de wijzen van onze dagen, (ook die in de wetenschap), te voorschijn met vele verhalen. Die mij dus nogal deden schrikken. Ik “besefte”, -als met één dreun-, in die vier artikelen van vriend T. “een schokkende onderlinge samenhang”. Het was de flits van herkenning: het kwartje viel..  Het vele en internationale wat ik las en lees werd als het ware in een klap gesaldeerd.  Deze  herkenning “blog” ik bij deze verder, aan u..  

-De wijsheid uit die vier Nederlandse artikelen…

     Er bestaat een (té) grote diversiteit in het oude Europa

“Europa blijft een eigenzinnige verzameling dooreengeklutste volksstammen, waardoor snelle economische convergentie zo goed als onmogelijk is”. Dat schrijft de cultuurhistoricus von der Dunk en hij wijst op een artikel van collega’s die (onder meer) zeiden dat: “De kiezers in de meer welvarende lidstaten zeker in het geval van dalende eigen inkomens een langdurige transferunie in de vorm van massale uitkeringen aan werkelozen in buurlanden niet zullen accepteren”. Die integratie vanuit een centrale aanpak, “even bewerkstelligen”, is een idee dat getuigt van een “amateuristische kijk op de werkelijkheid” of wat aardiger gezegd “van een té rationele en daardoor irreële benadering van technocraten”. En dan komt nog: “Er zit ook een sterk sociaal-cultureel aspect aan, met diepe wortels” . Hij spreekt vervolgens over de verschillen in historie; over religieuze, republikeinse contra monarchale en etnisch-linguïstische verschillen. Ook over fysisch-geografische verschillen; grondstoffen, zeehavens en klimatologische. Bedoelt Wilders dat, -zonder het te beseffen?-, met zijn typering “olijfolielanden”.

Het tweeduizend jaar oude “onverlichte verleden”,  bleef in Europa een zware rol spelen: de nationale tegenstellingen verminderden maar weinig. Dat bevorderde zeker ook niet de “verhuis-bereidheid”. Zelfs niet die onder de “kosmopolitische”, intellectuele elite. Het bleef bij enkele procenten en meestal ging men niet echt veel verder dan een dagje reizen van het “vaderland”. De Europeaan bleef het liefst “in Die Heimat” waar ze zijn moerstaal spraken. Die huifkarreizigers in Amerika kozen anders.. en werden zo vanuit grote verscheidenheid toch één natie. De Duitsers bleven ook voornamelijk ook binnen één taalgebied bij hun  natievorming.  

   In de VS en in Duitsland was het dus toch anders.

De VS met zijn Founding Fathers, konden (ten koste van de arme indianen) een heilstaat stichten na tweeduizend jaar onverlicht en onvrij leven. En de immigranten waren natuurlijk “verhuisbereide, ontevreden geworden pioniers”, waardoor er snel een relatief grote eenheidscultuur ontstond. (Nu moet je nu natuurlijk een New Yorker ook niet naast iemand van het platteland in Utah zetten!). Maar dit is ná de eenheid ontstaan, die er overigens zo snel kwam… omdat er enkele landen daar failliet dreigden te gaan, door de oorlog met de Engelsen. Dat was de vonk die de, al redelijk homogene, VS forceerde!  En de Duitsers hadden cultureel en taalkundig veel overeenkomsten en ook een woelige periode achter zich (in die republiek van Weimar), voordat ze een natie werden. Daarna kregen we Hitler en zijn nazisme en na de ramp van WOII kwam er “die Bundesrepublik”.

   Een beetje Europese culturele diversiteit

De cultuurhistoricus wijst natuurlijk ook op de “Europese oersentimenten” die steeds botsen. “Wij waren hier het eerst dus pas jij je maar aan” en  “ Dit is ook mijn land waarom mag ik nou niet meer openlijk doen, wat vroeger wat “stiekem” moest?”. De zich emanciperende minderheid tegenover de (ooit) dominante meerderheid. Beide sentimenten zijn goed voorstelbaar; maar ze zijn lastig verenigbaar. En als je een Fransman moet uitleggen waarom die Nederlanders , die superliberalen in hun ogen,  wel een oudbakken monarchie willen behouden, lukt je dat echt voor geen meter. Net zoals zij hun stierenvechten en ganzen-vullen niet goed kunnen verdedigen.

En nu zijn we weer steeds meer “Trots op Nederland” toch? Ook al verdween die partij wel.

En het artikel van historicus Lok doet een boekje open over het ontstaan van Les Pays-Bas.      

   Hoe kwamen wij eigenlijk tot die “Pays-Bas” én aan die Oranjes?

Wel dat kwam vooral onder druk van de internationale ontwikkelingen en de mogendheden na de afgang van Napoleon. Let wel: het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was toen een tweetalige staat met zowel Brussel en Den haag als hoofdstad! Want na de Bataafse Republiek (1795-1801) met zijn revolutionaire inslag en navolging werd de stadhoudersperiode afgesloten en ging onze ex-stadhouder (die intussen naar Engeland was vertrokken met een vergoeding in de zak!), met instemming van Napoleon het vorstendommetje Fulda even besturen. Dat ging fout en zo kwam hij in 1813 “bekeerd en berooid” aan op het Scheveningse strand. Hij werd nu onze koning Willem I, nadat de jongere broer van Napoleon (Lodewijk Napoleon)  van 1806-1810 koning van Holland was tijdens  het Napoleontische Keizerrijk. De “oude revolutionairen en verlichten van de Bataafse Republiek” deden hier graag aan mee en wilden later liever niets meer horen over hun moderne escapades.

De revolte van 1930 maakte een einde aan het “amalgaam”  van wat we nu België en Nederland noemen. In onze geschiedenisboeken werd de Napoleontische periode later natuurlijk ook negatief afgeschilderd: Napoleon werd toen de wrede dictator genoemd.

Voorwaar een woeste geschiedenis en als Limburger begreep je altijd al dat wij, met onze eigen taal, er eigenlijk niet écht bij hoorden.. Zoiets als de Walen en Vlamingen nu nog hebben: ze zijn cultureel en etnisch best verschillend..

     Wij waren vroeger hartstikke trots op Nederland!

De hooggeleerde Geert Somsen laat in zijn artikel even zien dat wij wel degelijk een hele reputatie opbouwden waarop we maar wát trots waren! Weet u nog: dat Nederland Gidsland dus, wat ook de Fransen nog steeds in ons zien overigens. Dat toonbeeld van openheid, tolerantie en koploper in liberaal beleid (we kregen een liberaal en gematigd euthanasie- , abortus en gedoogbeleid). We waren zeer internationaal gericht als piepklein landje; overigens net als Zweden, Zwitserland, Noorwegen en ook België..  In onze Grondwet van 1983 staat zelfs: “bevordering van de internationale rechtsorde”. Zeer ongebruikelijk, maar wij hebben ook dat Vredespaleis niet van niks en idem ook niet dat Internationaal Gerechtshof.  Al is de idee van “die marinehavens in ons land als thuisbasis voor een internationale vredesmacht” en het worden van “een algemeen centrum voor bemiddeling tussen staten” al in 1910 geopperd! Ook nog in de zestiger jaren vonden we zo’n nieuwe “Gouden Eeuw”, maar nu niet met dominantie op de wereldzeeën, maar als internationaal bemiddelaar, een belangrijk punt van onze identiteit. Wij moesten daarom ook een toonbeeld worden van “beschaving, eerlijkheid, tolerantie en openheid”. En wij showden toen vooral onze vroegere vrijplaats voor vrijdenkers, vluchtelingen en ook joden. Erasmus en Spinoza werden naar voren geschoven.. Nu lijkt dat wel het tegenovergestelde van het PVV programma!

En zie ons nu: wegkijken, afsluiten en wegsturen. Weg dus onze enthousiast gekozen basis voor onze identiteit, die nu door een grote groep wordt gezien als “linkse hobby's voor linkse grachtengordelbewoners”.

    Onze tijd is dé tijd van het populisme!

Populisme is een “een populaire, oppervlakkige (enigszins) demagogische betoogtrant” zegt ons van Dale. Het is dus geen ideologie maar een politieke techniek die prima past in een samenleving die overweldigd wordt door veel dagelijkse problemen voor iedereen. De periode 1919-1933 was ook zo’n periode met grote onzekerheid, dalende welvaart en sterk stijgende WW en groot verlies van vertrouwen in de politiek. Mogelijk had iemand als Churchill Duitsland toen kunnen redden; maar het werd Hitler. Die baande zich een weg via de verkiezingen en zette een grenzeloos populisme daarbij in. Compleet met boeman en met vele halve waarheden.

Tot nu toe heeft in de EU nog geen echte “anti-systeem-partij” de macht gegrepen terwijl het beeld verre van rooskleurig is nu met een WW van 25% en meer etc.  Maar extreem rechts en – links , en een ferme dosis populisme bijna over het hele politieke spectrum, zijn in veel landen wel weer volop aanwezig. In Griekenland worden nu met regelmaat buitenlanders met knuppels behandeld en is er nu een Pakistani gedood..

   Populisme en de democratie

In de jaren 30 kende Europa 24 democratische regiems in de 20-er jaren , maar tien jaar later waren het er nog maar 11! De studie die dit uitwees concludeerde ook dat het niet de diepte maar vooral de dúúr van de crisis was die dat veroorzaakte. Hitler haalde eerst bij een WW lager dan 3 miljoen enkele % bij de verkiezingen, maar toen het (in 1932) 6 miljoen werd (na 5 harde jaren), haalde hij 37% en kreeg zo zijn toegang tot de macht. Als je leest wat toen de Duitse regering allemaal probeerde en je vergelijkt dat met Zuid-Europa nu, word je best nerveus! De 10 miljard schuld die Hitler erfde waren voor 8 miljard van de VS: dus zijn woede tegen “die joodse bankiers van Wallstreet” was goed te snappen. En zijn eerste grote economische besluit was: we betalen de schuldeisers niet meer…  Dat gaf een enorme schok en Roosevelt noemde de baas van de Duitse centrale bank “een bandiet”. En toen ging het razendsnel erg fout..      

Eigenlijk verloren wij ons houvast al in 1960 toen de Koude Oorlog ophield; de reden van onze westerse grote eensgezindheid was verdwenen. Bush sr riep een soort van nieuwe wereldorde uit maar dat bleek enkel lucht. Het westen ging over tot een gevaarlijk isolationisme wat 200.000 mensen op de Balkan het leven kostte. Maar daar was de nieuwe economie al met eeuwige groei en we leerden nu pas echt wat consumentisme was. Het grote genieten was er: eten, drinken, sport, vakanties, voyeurisme… als het maar amusant en prettig was vonden we het OK.

Maar toen kwam 9/11 en daarna de kredietcrisis en de groei stopte. Het ging bergaf met onze welvaartsstaten en dus ook met ons vertrouwen in de politiek en de overheid..  Het populisme hervond weer zijn vruchtbare bodem en bloeide op.

 -Het westen gaat, steeds sneller, twee verschillende wegen

Zij die de toestanden nu in de VS zien, denken dat die best lijken op de narigheid in Europa. En voor wat de crisisoorzaken betreft, hebben ze gelijk. Maar wie goed naar de ontwikkelingen kijkt in de VS en Europa, ziet steeds grotere verschillen ontstaan… Of komen die er, -zonder gemeenschappelijke vijand-, nu pas echt uit en waren ze er eigenlijk altijd wel. Deep under..

Veel economen van naam (ook de OECD) en veel financiers (ook de agencies!) zien de nabije toekomst van de VS zónnig in! Daarom blijft ook de dollar redelijk overeind. Waarop baseert men deze visie?

Wel, de VS investeert fors in nieuwe technologieën en in hogere opleidingen: twee keer zoveel als in Europa! Dat maakt dat hun productiviteit en hun groei zich gaan herstellen; het is al zichtbaar. Dat is één!

Het uurloon is daar 15% lager als in Europa en het ging tussen 2006 en 2012 terug van 35 naar 20 dollar (all-in). Omdat hun energieprijzen dalen is het maken van een auto hier net zo duur als in China. Dus pakt men hier zijn marktaandeel terug.

Dan is er ook nog het schaliegas en de –olie, die het land vanaf 2017 onafhankelijk maken van de import. Men wordt daarna zelfs exporteur! Het handelstekort zal verdwijnen en de overvloed aan dollars zal omslaan. Dus blijft de dollar dé belangrijkste wisselmunt in de wereld.

Ook de privéschulden zakken al en het OG trekt ook weer aan… De VS gaat zijn economisch leiderschap weer terug pakken: dat is de menig nu bij vele experts. Terwijl Europa ruziënd verder wegglijdt en zijn plek naast deze gigant snel verliest.

Washington zal mede daarom zijn partners vooral bij “nieuwe gelijken” zoeken en zich afkeren van Europa, dat te weinig power zal hebben om echt mee te doen..

Ja, er is nog “the fiscal cliff” en grote ideologische herrie, maar steeds meer Amerikanen gaan het economische reveil zien en voelen. Dus ondanks die giga-overheidsschuld  zien experts een duidelijke way-out. Waarmee weer eens duidelijk wordt dat “morgen” niet door de slechte cijfers van nú wordt bepaald, maar meer door de richting en intensiteit van investeren en hervormen…

Keynes heeft dus toch gewonnen, maar kon dan ook wel rekenen op een energieke en drastische samenleving met voldoende jongeren; en dat mede door een gestage immigratie..

Het oude Europa is mentaal dus niet vergelijkbaar met de jonge, energieke en radicale VS. Het sociale paradijs gaat failliet terwijl zijn oude bondgenoot opkrabbelt, omdat hier het paradijs anders in elkaar steekt.. en eigenlijk altijd al stak! U las het ook: Duitsland repatrieert zijn tonnen  goudvoorraad die deels in Washington en Parijs lag en legt hem, de komende maanden, weer veilig in Berlijn..

  

-De onontkoombare conclusies uit dit alles: om te beginnen voor mij

Ik besef nu nog meer, dat 20 jaar in het buitenland wonen, ook alles te maken heeft met mijn conclusies. Immers, ik voel me nog steeds en voor alles “Europeaan” en zeker ook een kosmopoliet. En heb een broertje dood aan intolerantie en op een botte kijk op “vreemdelingen”. Dat was toch altijd al de voorbode van oorlog.

Hoe anders lijkt alles nu te gaan lopen, ja zelfs al een beetje te zijn gewórden! Nederland dreigt te verworden tot een alleen gelaten kabouternatie, net als de Belgen, Luxemburg en ook de diverse Oost-Europese landen.

Ik kan me niet voorstellen dat veel anderen, in de politieke en in groot-industriële kringen, nu niet ook dit soort gedachten bekruipt. Ze zeggen het nog niet hardop, nee, dat kan nu nog niet. Maar dat er zware en fundamentele keuzes aankomen, weten ze alle ook zeker. En ook dat ze nu erg dichtbij komen! 

Ik besef ten volle dat Nederland (ook) echt zal moeten kiezen. In een toenemend verdeeld, ja chaotisch, Europa. En begrijp ook dat het (zelfs wat instinctief) terug zal vallen op het grote buurland, met zijn vertrouwde calvinistische traditie… Immers we zijn economisch gezien nogal “het doorvoer- en serviceland voor onze grote oosterbuur”. Zie ook die ideeën van Nederland als beheerder van de energie- en transportinfrastructuren voor de noordelijke regio.

Mijn ideetje:  “Nederland, wordt maar gewoon een Bundesland in het Duitse verband”, dat in een blog stond van enkele maanden geleden, lijkt steeds minder vreemd of onwerkelijk. En het lijkt eigenlijk ook maar twee kilometertjes weg van die, al vaker opgekomen, Neurozone-idee.

Immers, heel veel waarmee wij ons ooit echt onderscheidden, -zie hierboven-, lijkt verdronken in de “verweesde samenleving”, zoals Fortuyn het al noemde. We zijn nu ook een snel vergrijzend en ontgroenend clubje geworden. Ook in deze zin passen we dus best bij die oosterburen.

We zouden zo ook het voorbeeld geven aan België: Vlaanderen dus ook een Bundeslandje (en waarom ook niet) Luxemburg? Of de vroegere Benelux als geheel als een Bundesland, dat zou toch ook hierin kunnen passen?

U bent nu ook voldoende geschokt, lijkt me.

Maar waarheen wilt u dan, dat we zouden gaan? Denkt u dat we het alleen kunnen rooien in die grote nieuwe wereld met die vele supermachten? En zonder goede banden met de VS die in elk geval onze democratische geestverwanten zijn? Tegen opkomende dictatoriale machten, zie verre buur Rusland en een belangrijk deel van de Oost-Europese landen? 

Dus toch maar liever in een federatie? In die van de Duitsers  of  in de Neurozone met de noordelijke landen?  Tja, Duitsland is dan wel erg alleen en nogal “groot” in zo’n verband. En overheerst dan natuurlijk. Dus willen we natuurlijk liever een positie zoals nu Beieren heeft in die Bundesrepublik. Is dat niet wat we ongeveer zoeken?

Tja, ik vrees dus dat we die huidige EU zullen moeten vergeten.. En zit hierbij dus, tot mijn schrik, op het spoor van ene Cameron. Wel intensief economisch samenwerken met de wereld, maar niet bij elkaar kruipen met te ongelijke landen. Een federatie met als kern  Duitsland maakt een positieve relatie met de VS, en samen met Engeland, toch ook goed mogelijk?

We moeten, denk ik echt, die democratie zien te behouden en zeker niet ten onder gaan in reactionair populisme. En snel inzien dat tot een groter verband behoren in de nieuwe wereldconstellatie (denk aan de nieuwe VN etc.) een múst is voor een goede toekomst.

Ons voorbeeld zou ook anderen doen volgen. Ik denk aan Denemarken, Oostenrijk en Zwitserland. En mogelijk ook de rest van Scandinavië en de Baltische landen?

U ziet mijn radeloosheid in wat ik hier schrijf. Een “state of mind” die eigenlijk al velen, die goed om zich heen kijken en niet aan hun navel kleven, (meestal in stilte..) ook hebben bereikt. Ik weet zeker dat vele )serieuze” politici ook redelijk wanhopig zijn. Ondanks de recente zeer positieve opleving in de Haagse politiek. Maar daar gaat het om:  “the next four years”. 

En nou gaan we, na de tot een Europese bankenunie te hebben besloten, “gewoon” moedig verder met fiscale/budgettaire integratie? Terwijl de beide motoren Duitsland en Frankrijk het pertinent oneens zijn en Engeland openlijk spreekt over “uit de EU stappen” en Berlijn zijn goud weer “zu Hause” op gaat slaan? Ik kan het me niet meer echt voorstellen.

Zelfs die schok van de vierde oorlog in nog geen twee jaar (!) voor de Fransen nu in Mali en nu die klapper in Algerije, brengt die andere Europese landen nauwelijks van hun stuk. Dit lijkt, al is het zo dicht bij, niet massief genoeg om Europa tot meer verstand te dwingen. Want soms hoor je zeggen dat “iets als een 9/11 of nog erger”, de enige “hoop” is om de koers van het Ms. Europa echt te veranderen… Moeten we daar dus op wachten of op een flinke hoop volksgeweld dat een zeer boze man de kans geeft?

Gaan we nu in Den Haag en elders gewoon en vooral en alleen door met wat soebatten over hier en daar wat afpakken en terug geven?

En blijft ons parlementaire orkest gewoon doorspelen, op het MS De Nederlanden, dat  al wat water begint te maken?

 

Maar,

          de zon snapt niets van mijn SOS-je, vrees ik. Want bij wat zij al vele eeuwen zag, vallen onze huidige zorgen weg in een klein plooitje van de historie.

Eigenlijk moet je constateren: er is nog heel veel, nóg veel ergers, te vinden op de planeet die om haar heen tolt.. Zie nu Syrië, Afghanistan, Pakistan, en Mali en de Sahel.. en Soedan.

Wij, Europa zijn voor haar al lang, die “slechts halve miljard” aan mensen die nog maar zo’n 7% van alle  aardwezens uitmaakt. Over een kleine eeuw, als we met 9 miljard zijn, is het nog geen 5% meer…. Dan zijn we ook die 5% die veel armer, grijzer en dus ook veel rustiger zijn  geworden (?), als waren we gepensioneerde landen. Maar ook een continent, dat de warme zonnestralen nog meer zal waarderen dan tevoren. Voor oudere botten is wat zon echt een zegen en een goed moment van de dag. Alle kleintjes gaan weer echt tellen, dus de zon blijft van eminent belang.

Vraag dat ook maar aan de meer dan 15 miljoen werkelozen in, het ook nogal zonnige, deel van de EU: zij moesten al veel langer als uw blogger klaar komen met veel narigheid. En wat die miljoenen jongere mensen nu moeten denken, is voor zowel de zon als ondergetekende eigenlijk wel duidelijk…

Onze zon zal mogelijk, bij elke zonsopgang, nog wat aandachtiger naar ons kijken. Immers de veranderingen gaan sneller en sneller en verrassingen zijn dan ook zeker ,- soms al na een nachtje afwezigheid-, best mogelijk. Die toenemende druk zoekt een uitweg en die wordt altijd gevonden. Gelukkig weten wij dat de zon ons niet in de steek zal laten; de snelle toename bij de productie van zonne-energie zal haar nog belangrijker gaan maken. Op haar kunnen we blind, dag en nacht, vertrouwen, als we ook manieren vinden om haar energie op te slaan...

Wij mensen zijn van nature taai en weten dat ons geluk “at the end”, vooral dicht bij ons woont. Wat ons altijd al de kracht gaf om opnieuw te gaan werken aan meer geluk voor alle geliefden. Daarom gaat de mensheid, net als die eeuwige zon, ook nooit verloren.      

Hierover ga ik straks nog even doormijmeren op mijn terrasje in de Vieux Port, waar die duizenden krioelende mensen zich blij voelen met die nieuwe ruime wandelruimte, met de splinternieuwe Boulevard du Littoral en zijn uiterst fraaie nieuwe Musea en de andere gebouwen. Over die Boulevard is het fraai wandelen en fietsen, ik ervaar dat dagelijks. U bent in 2013 nog nadrukkelijker uitgenodigd om hier te komen, nu wij overlopen van culturele actie.

Gaarne tonen we u ook de bakermat van de diverse beschavingen in een rondgang om die ook al eeuwige Mare Nostrum. In deze moeilijke tijden werkt Marseille, dat echt bruist, op de mensen als een soort van sanatorium.

Dus waarom stapt u nu niet snel in uw TGV, die u van Brussel in 5,5 uurtjes hier brengt? Laat die sneeuw even en probeer onze zon voor enkele dagen.  Daarna weet u het weer zekerder: die zon wacht ook weer bij thuiskomst. .

Ik wens u, bij alles wat u doet en waar u ook bent of heengaat,  weer veel mooi weertje toe!

26  januari  2013