Met
geloofszaken is het goed zeer duidelijk te zijn: ik heb niets tegen het geloof
van de medemensen en respecteer hun overtuigingen zonder ze te delen. Zolang
die overtuiging geen geweld inhoudt natuurlijk. Deze blog gaat niet zozeer over
het katholieke geloof maar vooral over de kerk als instituut en organisatie.
calculerende jezuïet die een zeer precies plan volgt. En die
.jpg)
daarbij veel
oog heeft voor zijn imago. In een wereld die smacht naar echt leiderschap is
dit een hoopvol voorbeeld of… komt er enkel meer “opium voor het volk”?
Franciscus gaat terug naar de
“core business”
Wat
moet een nieuwe leider van een bedrijf in chaos doen? Wel hij moet opnieuw
aangeven wát de “core business” is. Hij moet alle frutsels en frivole randjes
elimineren en demonstreren waar het in de kern om gaat. En dus begon hij met
eenvoudig te gaan wonen buiten de officiële vertrekken wat hem ook bevrijdde
van die akelige oude machtige mannen die naar macht zoeken… En die ook
Benedictus
verlamden. Franciscus propageert het “gewone leven”, wil lijken op de gewone
mens en vraagt aandacht voor de mens in nood. Dát is zegt hij de core-business:
het helpen van de mens in nood, het hervinden van de charitas. Want zeggen de
echte gelovigen: in de armen herkennen we
Jezus Christus. Dus dat zit best diep. Hij komt uit Z-Amerika waar de kloof
rijk en arm (nog steeds) enorm is en heeft dus een authentieke motivatie op het
punt van eenvoud en armoede.. Hij deed nooit mee met de “marxistisch denkende
jezuïetentak” in Z-Amerika van enkele decennia geleden. Franciscus is iemand
met grote bezwaren tegen het globaliserende marktdenken. Dat maakt in zijn
optiek, mensen tot “standaardconsumenten” en vernietigt hun cultuur, identiteit
én ook hun religiositeit. U voelt het spanningsveld tussen de gelovige wereldkerk
en die seculiere globalisatie! Hij zal gaan vechten tegen het nieuwe
commerciële totalitarisme dat ons meer en meer maakt tot “Untermenschen”, de
slaven van een blinde consumptie dus. Met illegalen als de nieuwe slaven en de goedkope
prostituee’s, met organenhandel, met abortus als massa-ingreep en commerciële
euthanasie.. Dit is voor hem de echte
crisis. Met deze man en zijn visie zijn we nog niet klaar! Want hij koos ook
voor het zelf geven van het goede voorbeeld en ontleent daaraan zijn ware
autoriteit.
De clerus en de pauswatchers zijn
verrukt
Na
Ratzinger is er ook in deze kringen blij optimisme eindelijk doet iemand iets
aan deze nare afgang vol schandalen. Op franse en nederlandse tv hoor en zie je
fraaie en hoopvolle analyses van de experts en de kerkfunctionarissen: hun
“organisatie” gaat herrijzen, eindelijk. De oude fouten worden echter ook nog
op een rijtje gezet en dan heeft men het vooral over de houding mbt het
aidsprobleem en de werkwijze van de Kerk (als permanent observer) in de VN.
Onmiskenbaar kostte de aids-opstelling van het Vaticaan in Afrika vele het
leven en de samenwerking van Rome met de fundamentalisten (zoals Iran!) op
family planning gebied in de VN is een ander naar punt. Hier verwacht men van Franciscus
koerscorrecties, maar wel voorzichtige. Ook zijn eerdere goede relaties met radicale
regiems in Z-Amerika (Correa van Ecuador, Maduro van Venezuela) zullen gaan
doorklinken, dat wordt dus even wennen.
Men
is dus positief gestemd en spreekt van een revolutionaire paus, maar ook slaat
de twijfel toe. Want echte, radicale en fundamentele positie veranderingen mbt
positie van vrouwen en homo’s en voorbehoedmiddelen mag je eigenlijk niet
verwachten. Dat zou de vele conservatieven in de RK Kerk te veel schofferen.
Franciscus is de paus van de hoop ook voor de experts maar je hoort de twijfel
al doorklinken. Waarschijnlijk blijft het bij de (niet-onbelangrijke)
koersverlegging naar “de armen in de wereld” en zou het voor de rest kunnen
gaan lijken op Obama’s way.. Wat dan de progressieve in de kerk zeer zal gaan
spijten. Zo gaat dat met een wereldkerk met een behoudende traditie..
Franciscus bouwt het langzaam
op..
Die
wereldjeugd dagen kwamen als geroepen en ook nog in
Brazilië! Hij greep gretig
zijn kans en begon zijn vernieuwde boodschap uit te dragen naar de jeugd: de toekomst
van elk land en ook elk geloof. Ook in een land waar de evangelische
concurrentie begon aan het knabbelen aan het
40% marktdeel dat zich namelijk in Z-Amerika bevindt. En het werd een
fenomenaal succes terwijl de paus breeduit toonde over hoeveel energie hij
beschikte… Een geschenk aan een kerk die het laatstelijk moest doen met zieke
en zwakke en vermoeide leiders. De volgende jeugddagen zijn in Polen, kondigde
hij aan. De aanval op de Europese katholieke basis wordt gestart in het nogal
katholieke Polen; op de grens van Oost- en West-Europa ook…. Hij wil om te
beginnen behouden wat er is… en dat consolideren. Strategisch niks verkeerd!
In het vliegtuig terug naar Rome
kwam het zwaardere geschut in stelling..
In
het vliegtuig boven het water ging Franciscus stevig in discussie met de
meegenomen pers: en die hing nu aan zijn
lippen! Hij schoot twee raketjes af:
een over de homo’s en een over “de vrouw in de kerk”… Hij liet al heel duidelijk weten dat het oeroude
gezin ook voor hIn em de hoeksteen is van een goede samenleving en maakte ook
korte metten met abortusspeculaties…
Na
de forse protesten tegen het homohuwelijk nota bene in het land dat wel “de
dochter van de Kerk” wordt genoemd (=Frankrijk) wilde hij de homo’s weer de
deur naar de Kerk van Rome wijzen… Hij zei: “Wie ben ik dat ik u, homosexuele
mens, zou kunnen veroordelen?”
En
zei: “We moeten eens goed gaan nadenken over de plek van de vrouw in onze
kerk”. Boodschappen van herbezinning en ontscherping maar zeker ook van hoop…
Hoop voor het meer progressieve volkje in de Kerk dus. Want in die scheidslijn
behoudend/progressief daar zit zijn
volgende speerpunt in een tijd waarin de conservatieve krachten weer winnen..
Hij heeft iedereen nodig: progressief en conservatief. De diplomaat manoeuvreert
en zet omzichtig een lijntje uit..
Contouren van de strategie van
Franciscus
Er
worden langzaam contouren zichtbaar in het nieuwe “Rome”. Accent op “buiten, op het gelovige volk”, vernieuwing van de
kernboodschap en afstand nemen van de pimpelende hofhouding met zijn intriges…
Die hoge prelaten kunnen het schudden: zie zijn nieuwe benoemingsbeleid! Veel
pensioenen er bij en ook nieuw bloed in de top..
Consolidatie van de
“marktaandelen” voor het
verder afbrokkelt en de wind uit de zeilen nemen voor de (evangelische)
concurrentie in Latijns Amerika en ook Afrika.. Nog geen moves te zien richting
islam… De jeugd aanspreken, die enthousiaste en
energieke gelovigen, ook nog wat naïef, dat geeft in een klap een beter
plaatje. Van de gelovigen én de nieuwe paus. Twee vliegen in een klap dus. Ook
het accent op de helpende kerk, die zich op armen richt een deel van zijn
“marktstrategie”.
In
oneerbiedige termen gezegd nu ook wat “produktvernieuwing,
-innovatie” : hij begint bij alles wat te maken heeft met “de afwijkende
gelovige = de homo’s” en de
verwaarloosde gelovige die “vrouw” heet… En dat zijn de moeders van de nieuwe
katholieken, de jeugd die hem nu ontdekte… U ziet met mij “wat schetslijnen van
het gezin als hoeksteen” opdagen…. Er
komt ongetwijfeld nog meer over de grote ethische kwesties in de
biotechnologie.. En we moeten vrezen dat hier “onze onaantastbare schepper” zal
worden beschermd tegen dreigende concurrentie… Slechte tijden in aantocht voor
de (katholieken) in de wetenschap?
Maar
men zegt dat hij niet blind voor het getal aan gelovigen zal gaan: een
minderheidskerk is geen ramp en een sterke positie en grote hegemonie brengt
eerder nadelen dan voordeel.
Versterking van de
anti-moderniteit, het conservatisme?
Ik
vroeg me af hoe een lijstje eruit zou zien van alle “nieuwlichterij” die Kerk ooit
verbood in al die eeuwen met de straffen die er op stonden en ook de
gestraften… En met het nut van die vindingen voor de mensheid, soms veel later.
Natuurlijk moet je alles plaatsen in zijn tijd, maar nu, in die groeiende
stroom van vindingen en nieuwe inzichten, geldt dat toch sterker dan ooit
tevoren? Mijn lijstje zou ons stevig schokken, denk ik. En Franciscus zou mij
als jezuiet dan een lijstje laten zien van vindingen die de Kerk niet verbood
(of
niet kon verbieden) en die de mensen veel schade berokkenden; zo ken ik de
jezuïeten.
Er
valt dus te “vrezen” (voor de progressieven in de Kerk) dat er eerder een
restauratie aankomt dan een echte vernieuwing, en dat er ook flink gecleand
gaat worden en opgeruimd. En dat ook nietsontziend! Dus terug naar de oude,
behoudende Kerk, waar in elk geval geen stoute priesters, en machtsgeile
kardinalen en ook geen foute Vaticaanse bankiers meer te vinden zijn.
En
Franciscus zal in elk geval de kerk schoonvegen zonder enige genade voor de
foute clerus.
Maar
de utra’s zijn niet zijn volgelingen: vooral in Italië, in de VS en in Mexico
zijn er anti-franciscus-geluiden hoorbaar. Italiaanse sites en bloggers spreken
over: de foute pastorale van Lampedusa, de episcopale samba van Rio en de
schandelijke weigering van pauselijke ornamenten… Een groep ultra’s in de VS spreekt gewoon van
“ontheiliging van het pausschap”! En het zeer rechtse Mexicaanse “Legioen van
Christus” is ook fel tegen; zij worden nu van pedofiele fouten beschuldigd
overigens.. Dit bewijst dat Franciscus indruk maakt en dat de oeroude
conservatieve krachten hem in de gaten houden. Reuring in kerkenland dus..
Kun/mag je “iets heel anders”
verwachten van een wereldkerk van 2 millennia?
Het
is een feit: met een behoudende koers en af en toe een flinke opschudder kun je
heel oud worden. Na het schisma orthodoxen-Roomsen 1000 jaar geleden (wat nooit
meer goed kwam), na de Kruistochten van de 12e eeuw tegen de
oprukkende islam, na de Inquisitie tegen katharen (en late
r tegen camisards en vaudois), na Luther en Calvijn (de twee aanklagers en opruimers) die ook slaagden en het christendom ten derde male splitsten (Edict van Nantes in Frankrijk) , gaat Rome nu door de volgende crisis en daarbij geleid door een Argentijnse jezuïet! Deze crisis lijkt veel op die van de Kerk in de tijd van de katharen en de Kruistochten: interne verloedering, feestvieren en wegdwalen van de echte boodschap.
De RK kerk in haar 3e
millenium.
Zo
begint de RK Kerk haar 3e millennium, in een wereld die geopolitiek
en economisch kantelt. Met een islam, -de tweede op de markt der
monotheïstische religies-, in grote verwarring. De stromingen bevechten elkaar daar
en samen bevecht men ons. Dus het “christelijke (of beter: het goddeloze) westen”.
Wat overigens echt niet klopt voor de uiterst gelovige VS (voor 99% gelovend in
een God)! Ook met een in bevolking snel krimpend en snel verouderend Europa…En met
een demografisch exploderend Afrika en Midden-Oosten.. (waar de Kerk van Rome
niet bijster sterk staat).
Ziehier
een lijstje van RK Kerk en de “concurrenten”.
1.RK
Kerk met 1,4 miljard gelovigen (60% in latijnse landen) met als
“oprichter”: JC
Met
de orthodoxen erbij en ook de div. christelijke kerken (Z-O-Europa, N-Europa,
de VS, Afrika..). Kom je op iets van 2 miljard gebaseerd op de Bijbel?
2.De
islam met 1,2 miljard ontstond in Saoudi-Arabië in de 8e eeuw ná JC.
via Mohammed
3.Het
Hindoeisme met 1 miljard, sterk verbreid in de wereld: oudste zeker al 3000
jaar v. JC.
4.Het
Boeddisme ca 500 miljoen: meer een filosofie dan een geloof(?) is uit de 5e
eeuw v. JC
5.Het
Confusianisme met iets van enkele honderden miljoenen uit de 6e eeuw
n. JC
6.Het
Shintoïsme (voortgek. in Japan uit 4) met 100 miljoen uit 5e eeuw na
JC
7.Het
judaïsme met een enkele tientallen miljoenen gelovigen oud als het Oude
Testament…
8.Het
Taoïsme (China) van Lao-Tseu met 9 miljoen volgelingen uit de 6e
eeuw na JC.
Het
elkaar bevechten gebeurt nu veelal tussen islam en “andersdenkende”
landgenoten. Veelal zijn dat christelijke (kopten, evangelische,.. katholieke/orthodoxe)
in N-Afrika, MO, Z-Azië en O-Europa. Maar we zien het nu zelfs ook tussen
boeddhisten en moslims (Birma m.n.) en tussen hindoes en islam (India). Het
gaat meestal vooral om cultureel/etnische wrijvingen en minder om echt
religieuze aspecten. De religie is de vlag of (mede) de scheidslijn..
De
christenen worden dus vooral vervolgd in
Afrika en Azië: daar waar de zwaartepunten demografisch en economisch nu
ook heen trekken. Ook lijkt het erop dat de innovatie in de wereld steeds
sterker uit deze gebieden zal komen en dat men ook hier gemakkelijk de
christelijke ethische/morele grenzen passeren zal. Confucius is ook niet zwaar
moraliserend, heet het.
Het
lijkt er nu ook een beetje op dat de Sint Pieter wat verkeerd ligt op de kaarten, als je kijkt waar zich het ware
katholieke volk bevindt… Ooit was Avignon enkele eeuwen
de zetel, maar dat zou
nu niet veel voordeel brengen. Maar Rome ligt best wel dichtbij “de
groeigebieden”! En zou de spreektaal in Rome ook niet wat meer naar het spaans gaan
neigen? Welke etnische kleuren krijgt die RK Kerk in de toekomst?
Er
lijkt geen enkele reden om te verwachten dat de RK Kerk een echt progressieve
koers zal nemen en zijn remmende wijze van optreden tegen fundamentele
vernieuwingen zal veranderen. Zo gezien blijft de RK Kerk gewoon de “oude
vertrouwde Kerk” met geografisch onveranderde zwaartepunten: Latijns Amerika en
Zuid-Europa.. Met de orthodoxen en de bevriende christenen vlakbij:
Oost-Europa, Noord-Amerika en Noord-Europa dus.. Daarbij moet worden opgemerkt
dat orthodoxen en niet-katholieke christenen al erg lang leven in
“niet-centraal gestuurde” kerkgemeenschap en een smalle en geheel anders
gepositioneerde “clerus”. Fusie
bewegingen liggen niet voor de hand al zal Franciscus zich wel moeten bezinnen
op meer “strategisch samenwerken” in een krimpend christenland. Al was het maar
enkel tegenover de gevaarlijk verwarde islam waarvan de aanhang snel groeit… Franciscus
riep ook al op tot overleg tussen Rome en de islam, die nu bovenaan staat bij
de christenvervolgingen.
Toch laat Franciscus ons iets
belangrijks zien!
Wat
is er in het algemeen te leren van Franciscus en zijn manoeuvres op het gebied
van “leiden en voorgaan”? Minstens dat een sterke man/vrouw in een grote crisis
wordt omarmd als een verademing en een brenger van nieuwe hoop.
Franciscus
heeft geen gekozen parlement van diverse pluimage dat wetgever is en HEM naar
huis kan sturen. Dat betekent dat de invloed van nieuwlichters nog kleiner is
dan in een parlementaire democratie. Zolang dat blijft is de paus echt de baas
en wat hem en zijn paladijnen niet zint wordt niet “goed gekeurd”. Zo gezien is
de RK Kerk een nog grotere remmer dan een parlementaire democratie. Het
behoudend zijn is ingebouwd want het is een deel van haar overlevingsstrategie.
Kun
je bij het bekijken van Franciscus andere
imposante religieuse leiders vinden? Nee, want de RK Kerk is uniek qua
kerkelijke organisatie met zijn hiërarchie en sterke centrale instituties.
Zoiets zie je enkel ook bij de sjiëten m.n. in Iran. Een zeer opvallend punt
van verschil wat overigens grote schisma’s vaak ook niet kon voorkomen! De RK
Kerk is elke paar eeuwen wel in een flinke afsplitsing verzeild geraakt..
Dan
maar een kijkje bij de politieke leiders
in de wereld.
Hij
lijkt wat op Obama bij zijn aantreden, na de zo “foute” Bush… Dat blijkt nu,
helaas, ver over te zijn, Obama is controversiëler dan ooit en blijft “typisch
amerikaans pragmatisch” in zijn wereldbeeld en strategie. Blik dus nu op het
oosten. Dat is een eerste waarschuwing voor overschatting van de figuur
Franciscus dus..
Is
Merkel als vergelijking te benutten? De kanselier die razend populair blijft in
een land met veel problemen en die ook in Europa een sterk spel speelt en de
toon zet. Ze staat nu vlak voor haar mogelijk derde termijn? Zij nam het door
Schröder de visionair getrimde Duitsland over en koerste verrassend sterk in
een grote europese chaos. Ze is ook christen en vaart een politiek een
middenkoers, maar beschermt haar volk (vooral economisch) als een kloek doet
met haar kuikens. Zijn er nu ook andere vergelijkingen denkbaar? Berlusconi was
(en is!) een geliefde leider bij een meerderheid van de Italianen, tot groot
afgrijzen van vele buren. Na de succesvolle Lula kwam Dilma Rousef al weer
stevig in last. Met armoede, voetbal en ook pausbezoek. Poetin is een sterke
krachtpatser, maar niemand ziet hen als een leider van wereldnivo: zie het spel
van Moskou in Syrië! Overigens speelt Assad zijn overlevingsspel best ook stevig.
Als we kijken in de supranationale wereld vallen ook Bang Ki-Moon van de VN,
Lagarde van het IMF en Lamy van de WTO ook niet echt op met hun
“leidersprofielen”.
Nee,
helaas, de Ghandi’s, de Churchill’s en de Mandela’s zijn (bijna) uitgestorven.
Dus
Franciscus prijkt als leider vooralsnog op eenzame hoogte en zeker als een ware
eenling in de religieuze wereld. Dus zijn vele ogen ook op hem gericht en kan
hij ook best garen spinnen in zijn aparte positie.
Zo
gezien is hij mogelijk toch iemand die vele tot denken kan aanzetten over de
kwalen van onze chaotische, gewelddadige en weinig “geestelijk verheven”
wereld.
Dus:
Franciscus lijkt toch een charismatische, energieke leider te zijn die een
meerderheid enthousiasmeert. Hij kiest, handelt en overtuigt steeds meer
katholieken. En, zoals dat hoort, ergert hij de ultra’s in de Kerk van Rome…
Deze Franciscus verdient dus zeker een kans en kon wel eens nogal lang “een mooie
witte raaf” blijven!
Vandaar
dus: Franciscus for president…
Maar,
de grote schrijver Gustave Flaubert
hield van zon en dus ook van Marseille. Daarom schreef hij het volgende, dat ik
liever onvertaald laat. Wie geen Frans leest “has to Google for a
translation”…. Alors, voila Gustave:
Marseille, le soleil et le grand air entrent librement dans
ses longues rues; on y sent je sais pas quoi d’oriental, on marche à l’aise, on
respire content, la peau se dilate et hume le soleil comme un grand bain de
lumière.
Uit
deze woorden knalt ook weer die zon, die hier de baas der dingen is, zeker nu!
Helaas,
de zon van Marseille e.o. wreed opgeschrikt door een forse botsing: de
wrakstukken van een Sovjetraket uit 1985 knalden tegen een satelliet uit
Equador die door de chinezen in orbit was gebracht. Deze satelliet deed TV en
wel directe uitzendingen en nu zit men daar zonder… De vervanger moet nu ook
omhoog worden geschoten en daarvoor bleek het aanbod van de russen het meest
lucratief te zijn. Het heeft immers geen zin om te mokken: wie nú moet betalen
neemt nu de beste prijs. De zon vindt het eigenlijk maar allemaal niks dat
gedoe in haar eigen buurt ,maar ze weet dat ze de mens ook niet kan tegenhouden
in zijn driften..
Opvele
plekken zit de zon nu ook af en toe achter dikke onweerswolken. Frankrijk heeft
in één voorjaar alle tekorten in zijn grondwaterstand ingelopen.. Die
klimaatverandering (?) heeft dus zo ook zijn kleine voordelen! Maar die
hagelstenen als tennisballen zo groot mogen wel achterwege blijven… Troost: in
2006 was het nog 50% érger zegt de Franse meteo…
Wie
weet: à bientôt dus en lekker in de zon van Marseille? Waar steeds meer bezoekers zich komen
vergapen aan het wonder van het Mucem, incl. zijn Fort St.Jean en de Villa M.
en de nieuwe Vieux Port. Zowel aan de architectuur, dus zeker ook de buitenkant
maar ook aan de aparte expo’s binnen. Wilt u de huidige forse wrijvingen in het
MO en tussen westen en islam beter begrijpen, wilt u meer weten van die massale
migraties nu en vroeger, dan kan Marseille u daarbij helpen. Zeker ook als het
Musée de l’histoire de Marseille, dat totaal gerenoveerd werd tot en met zijn
bijzondere collecties binnen… open gaat half september…
Dus
tot ook U hierheen komt wensen we u weer veel zonnestralen toe!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten