DE AS BERLIJN-PARIJS EN WELK SOORT FEDERATIE VOOR DE EU?

Europa, de EU en de euro dat is eigenlijk, economisch-technisch gezien,  vooral de as Berlijn-Parijs. (Politiek gezien ligt het heel wat genuanceerder en zelfs nogal controversieel, helaas). Dat had Sarkozy ten einde toch nog begrepen en dat is ook wat Merkel intussen, mede dank zij die Sarkozy, echt goed ging zien: enkel méér Europa kon het geheel nog redden. Dus riep zij om méér greep vanuit de EU, van Brussel dus, op de schuldensanering van de landen in de EU en ging, als compromis, ook mee met dat groeiplan van de Fransen en de Zuid-Europeanen….

Want zij was net hard aangelopen (net als wij dus) tegen een nieuwe president in Parijs, met een regering die (nog?) heel anders dacht… Die wilde groeistimulering en daarbij ook de Franse grandeur overeind houden. Dus niks méér Europa maar met oude medicijnen, voornamelijk de geldpomp, Europa redden.

Maar toen de nieuwe ploeg de erfenis goed had bekeken, ontstond er echte paniek… Al was er op de 14 juli viering daarvan nog niets te zien. Het Franse leger vertoonde alles was er nog was en de president deed alle ceremoniën keurig na. Én toonde enkel “optimisme” in het traditionele interview direct na de plechtigheden; eigenlijk meer een soort van “rammelend optimisme”. De journalisten die interviewden zaten met zichtbare verbazing te luisteren naar de antwoorden van de president die in grote haast nog meer geld zocht in de belastingsfeer en nog steeds niet wilde (of kón) bezuinigen,  dus de uitgavenkraan nog niet wilde dicht draaien… Iets dat Merkel nog als de enige oplossing zag en met haar vele “rechtse” journalisten, economen en experts.

De EU stond nogal naakt in de kijker voor wat ze van Europa hadden gemaakt, ná het Europa van de ZES bij het verdrag van Rome… De Grieken, waarvan men het gedoe al lang kende, mochten er toch bij in 1981 en Spanje en Portugal ook, in 1986… En toen kwam er in 1999 de euro en de eurozone: een nieuwe valutazone was geboren die in de wereld veel indruk maakte. Een ware concurrent voor de dollar was geboren… Nogal wat landen zagen ook Europa nu als “stevige tweede” naast de VS. Tot na die steekvlam uit Wallstreet die de grote crisis, die iedereen raakte, aanzette en die de ware situatie in het “oude Europa” onthulde. Een grote chaos van onbalans in de diverse deel-economieën met één munt, die echter nauwelijks enige politieke en economisch sturing had… Dus viel Europa ook in de handen van de rondvliegende kapitalen van de speculatieve investeerders… En we zagen hoe zwaar in de schulden zittende EU-landen de speelbal werden van geldschieters… Die door de achterdeur eigenlijk ook de financieel-economische politiek afdwongen met het rentewapen in de hand en met de ratingbureaus als hun marktmeesters.

Eigenlijk bleek dat veel Europese landen al tientallen jaren fors boven hun stand leefden in een roes van (blind en arrogant) optimisme: morgen zou het nóg beter gaan, immers? En niets bleek minder waar: de recessie sloeg vol toe en er bleek geen enkele buffer meer te bestaan en alle reddingsvlotten waren zwak of lek.. Het sociale paradijs dat Europa leek te zijn bleek gegrondvest op geleend geld… Het kon niet zonder geldschieters verder draaien voor het fors zou zijn bijgesnoeid. Dat hadden de Duitsers onder die (rode) Schröder al in 2003 gesnapt en die zetten er het mes toen al nietsontziend in… Berlijn maakte zich fors op voor de nieuwe economische slag die er snel aankwam én dat lukte hun wonderwel. Een tweede Wirtschaftwunder bleek te zijn geboren en Duitsland werd de rijke Europese exporteur die overigens ook bijna 20 miljoen echt arme inwoners telde, die allen aan den lijve HartzIV hadden meegemaakt… Hun sociale paradijs werd fors bijgesnoeid en de industrie draaide dus goedkoop en vol concurrentievermogen. En de handelsbalans glom van het goud… De enige, best ernstige. pijn was die ellendige vergrijzing… het ontbreken van jeugd om die industriële machine te blijven bemannen dus.

In de VS was Obama ook aan het sleutelen aan het sociale aspect van het uiterst liberale federatieve Amerikaanse model: Obamacare was zijn sociale werkstuk. Waarover concurrent Hillary Clinton was gestruikeld. Deze federatie draaide zich heel voorzichtig, maar onder luid gekrijs van de orthodoxe republikeinen en de Tea-party, wat meer naar de sociale kant… Werd wat meer “Europees” van kleur dus. Het spleet echter die Amerikaanse samenleving tot op het bot… en de Hoge Raad kwam er zelfs aan te pas. Obama won nipt met die Hoge Raad, net op het moment dat de verkiezingsrace begon in de VS. Het fundamentele verschil tussen Europa en de Amerikaanse federatie werd weer eens keihard duidelijk: het zit fundamenteel dat sociale, in die verzorgende staat dus…

Net nú worstelde Europa met de acute vraag: naar welke soort van federatie moeten wij toe groeien? Duitsland was al op een liberalere koers, met minder staatsinvloed, maar de Fransen zaten nog volop in hun sociale verzorgingsstaat en daar lukte nauwelijks één enkele hervorming. Sarkozy weerde zich jaren waardig maar liep ook op tegen het diep gewortelde idee van de “heilbrengende onveranderbare staat”. Die zijn goede werken echter op de pof deed en dat al 30 jaar!

Zo kwam de EU terecht in zeer zwaar weer: schulden opruimen en terugsnoeien van uitgaven, groei hervinden, maar waarmee en hoe én méér Europa, méér Brussel dus. Terwijl de populisten in de landen het omgekeerde predikten…  En ook de Fransen aarzelden zeer om hun power te laten trimmen ten faveure van Brusselse politici.

Intussen bereiden de financiële wereld en ook veel regeringen zich voor op de crash van de euro; op een forse financiële aardbeving dus. Lehmann Brothers is daarbij hét voorbeeld van pas 4 jaar geleden voor die vele al ingestelde crash teams Die er ook zijn bij de grote investeerders de hedge funds en bedrijven met namen als Fidelety-investments, Pacific-investments, State Street en Vanguard Group. Hun motto is: “Ook al gebeurt het mogelijk niet, wij bereiden ons wel voor op het ergste. Want te laat reageren is dodelijk, we moeten dan heel snel kunnen zijn”. Zelfs de Wereldbank bereidt zich al voor op wat iemand daar “de economische Apocalyps” noemt en die men daar verwacht einde 2012 of 2013. Maar, men acht ook een kalmering mogelijk… Men ziet de lont liggen in “die gammele 30% van de EU-zone” en dat zijn Italië en Spanje samen… Hun recessieprognose voor de eurozone is dan ook niet best: 4% in 2012 en 8,5% in 2013… Aldus: Jim Yong Kim de kersverse president van de Wereldbank…

In Le Point schreef Bavarez de betrouwbare Franse econoom: ” We staan vlak voor de noodlanding”. Want hij vreest dat het opzetten van die banken- en budgettaire unie veel te lang gaat duren en weet dat groeipact van 120 miljard  “maar”  1% is van het BNP van de hele eurozone. En hij spreekt weer eens van: “Trop peu et trop tard” (te weinig en te laat). De 700 miljard aan fondsen, waarvan al 300 miljard is gereserveerd voor Ierland, Portugal en Spanje, zijn in zijn ogen ook veel te beperkt. En Griekenland zal in zijn optiek ook echt niet herrijzen… Helaas voorziet hij ook een trager tempo van de tandem Parijs-Berlijn op die federalistische koers die is ingezet. Monti  ziet hij vooral als degene met het zuidelijke initiatief in handen nam (en heeft) en hij spreekt over “een steeds sterker geïsoleerd Frankrijk”. Daar zal ook de ruimte snel wegsmelten voor nóg meer snelle belastingverhogingen: fors bezuinigen op de uitgaven is dus dichtbij, en echt onvermijdelijk. Dat enorme handelstekort van nu al 70 miljard (verschil met Duitsland met zijn plus van 150 miljard is dus 220 miljard!) zal ook nog verder oplopen; het toont de ernst van de situatie keihard aan… helaas.

Het verstoppertje spelen van Parijs, achter Italië en Spanje, is nu voorbij en het verschil met Duitsland wordt snel nog pregnanter zichtbaar. Frankrijk is dus nu aan de beurt om stevig in de kijker te komen te staan..

De moraal van het verhaal?

Wel: Bezint eer ge begint…., Hoogmoed komt voor de val en … Wie hoog vliegt kan diep vallen…

Óf toch Brave New World en “Europa groeit enkel onder mega-druk en met groeistuipen?”         

Hoe dan ook: we naderen onvermijdelijk een ontknoping. Of zou een ernstig geopolitiek incident een trendbreuk veroorzaken? Kandidaten zijn: Iran-Israël en Syrië-Libanon… Óf een supergril van moeder aarde?   

  

Maar…

ooit zal ook de zon opgaan boven een echte federatieve EU. Ooit zal die gloeiende gasbol zien dat Frankrijk, Duitsland, Nederland etc. slechts nog enkel ‘historische naties zijn”. En dat er in het EU-parlement directe vertegenwoordigers te vinden zijn van Baden-Würtemberg, Rijnland-Westfalen, etc (de “Länder” dus), van de Paca, de Languedoc en Bretagne, etc. (de franse regio’s) en van Andalusië, Catalonië, etc. (de Spaanse regio's), enzovoort, enzovoort.  En dat daar ook parlementariërs van Wallonië en de Lage Landen, van Holland en van Friesland dan het woord voeren. Zal dan Aix-la-Chapelle de (symbolische) hoofdstad zijn van de federatie (uit respect voor Karel de Grote) en is Brussel dan nog het EU-regeringscentrum? Gaat ze dan ook zien, dat “wij= de Verenigde Staten van Europa” een mondiale pool zijn geworden van ruim 500 miljoen inwoners, waarin ook Rusland en Turkije huizen en die dank zij de vele immigranten haar demografische crisis overwon? Een pool, die haar zegje overal over doet in een nieuwe multipolaire wereld, waarin Groot-China (incl. Taiwan), The Asian Conglomerate, De United States of Northern America,  De United States of Latin America, Great-India en The United States of the Pacific hoofdrollen spelen. In wat dan mogelijk “the World Governing Council” heet?....

U denkt nu wis en zeker: die blogger heeft nu echt een zonnesteek opgelopen…

Maar als zó denken nu niet meer kan, wat deden dan die Europa-oprichters indertijd? Die Paul Henri Spaak (belg), De Gasperi (Italiaan), Schumann (Fransman) en ook die Adenauer en de Gaulle? Die samen ter communie gingen (!) in de kathedraal van Reims in 1962 (want ze waren alle katholiek!). En let wel: dat is nu maar exact 50 jaar geleden… (en ik ben al 70!).

En als u bedenkt, dat nu Europa (weer!) in een van zijn grootste crises ooit verkeert, zult u snappen dat die zon zich daarover helemaal niks verbaast. Wij moeten er natuurlijk wel even aan wennen, maar het is eigenlijk gewoon wat nu ene van Rompuy van de EU in zijn masterplan voor deze EU NÚ opschrijft! En wat Merkel nu eigenlijk ook hardop roept… En wat de PVV en de SP, het Front National en andere zeer verafschuwen. Maar wat de VS en China en andere G20 leden weer echt vurig hopen. Omdat het essentieel is om niet echt in een wereldbrede recessie weg te zakken… Die nu het IMF c.s. al in flink naar beneden bijgestelde groeicijfertjes lijkt aan te kondigen.

Nee mensen, die zon heeft alles al eerder gezien en zo’n gedurfde visie, daar schrikt zij echt niet van.

We moeten langzamerhand beseffen, dat indien er niet snel iets op gang komt van “deze maat en deze allure” dan zijn we straks niet meer in staat om die grote, open dynamische wereld, geglobaliseerd gemondialiseerd (en weet ik wat niet nog meer), in vrede en welvaart te bewonen. Zie nu bijvoorbeeld het droeve cabaret in de Veiligheidsraad, waar een “locale halve dictator uit (Oost)-Europa” de Syrische moordpartij niet wil helpen stoppen?  Willen we dát dan?

Dus, -en ik zeg het voor het eerst ánders -: er is nu wél iets nieuws onder de zon! Wij legden de wereld helemaal open, we schiepen de communicatietechnologie (Internet etc.) voor zo’n wereld zonder grenzen, we fabriceerden het transportsysteem daarvoor (A380, de Dreamliner en giga-containerschepen) en moeten nou die vermolmde VN ook eindelijk een forse opknapbeurt geven om eindelijk “aan de maat” te komen van de huidige wereld.

Eigenlijk is dus, wat er zich nu binnen de EU met dikke groeistuipen toont, een verkleinde uitgave van wat we meemaken op wereldschaal met de instituties als de VN, G20 etc. . Het is dus eigenlijk ook geen “european disease” maar een wereldwijde besmetting…

Als u dat ook een beetje zo ziet, dan zult u het met me eens zijn dat die zon niet echt hoeft te schrikken van wat ze bij ons nu weer aanschouwt… En daarom draait zij gewoon elk etmaal haar rondjes (ai, dit is echt verouderd!) en verwarmt ze de hele aardse natuur zonder enig dralen. Omdat zij weet dat wij altijd een hoop moeite hebben met het oplossen van de grote, door onszelf gefabriceerde problemen… Maar ook, dat we daar altijd opnieuw weer uitkwamen. Zij noemt het dus gewoon: groeistuipen. En daar weet deze dame die een bijproduct is van de Big Bang, alles van…

Wel, nu is het hoog tijd voor een portie zonnestralen op uw al wat aangebakken huid. Doe er nu wel 50% crème op, anders zit u straks bij de dermatoloog die uw behang moet weg-laseren.   

Dus ik wens u wederom veel zon die door de wolken heen weet te komen en die u helpt bij het kosmische afstand nemen van het gewoel op de aardkloot. Denk er over en geniet van het goede van nu…

  28 juli 2012.

ALLEDAAGS UIT MARSEILLE EN DE MIDI

WEETJES

MARSEILLE WERD FILE-KAMPIOEN

TOM-TOM stelde het vast  na Warschau is Marseille de ergste file-stad van Europa. De tijd voor een traject is in de regel 41% langer door stilstand etc. hier, en in de spits is dat zelfs 80% langer. Niet zó verrassend omdat Marseille nu een echte bouwput is vanwege 2013… Dan is het Cultuur hoofdstad van Europa zoals u wel weet. Dus het grootste stedelijke reconstructieproject van Europa; dat vindt u nu hier in Marseille… Overal kom je het tegen in de stad. Ook wordt het parkeergedrag aangepakt ter verbetering van het imago… Met video-installaties worden nu automatisch parkeerbonnen voor dubbel parkeren etc. gemaakt, die ook vaak de oorzaak van opstoppingen zijn. Tja, en daarmee weet u ook dat er hier wel eens wat luchtvervuiling is… De troost is natuurlijk: het is (grotendeels) tijdelijk.

HET BAC LEKTE WEER EENS!

Het BAC is het examen voor het Bachelaureaat (generaal eindexamen) dat elk jaar in juni plaats heeft en elk jaar is er weer melding van fraude gevallen. Dit jaar zat er ook “une fuite” (een lek) in het geheel . Vóór het examen plaats vond stond er al op het internet dat de Algerijnse oorlog hét onderwerp zou zijn van het examen aardrijkskunde-geschiedenis… Dus iemand die de examen opgaven had ingezien (of die gesprekken daarover had afgeluisterd bij de examenmakers (of die een PC kraakte…) wordt nu door de politie gezocht. Bij de bron of ergens in de complexe logistiek van de miljoenen papieren… die moeten worden getransporteerd.  In Parijs startte een justitieel onderzoek naar deze aardrijkskundefraude en in Marseille moesten 34 leerlingen hun filo (het vak filosofie) ook overdoen nadat de examenopgaven waren gejat daar… Een docent werd er gewoon op straat van beroofd!  Het is een trieste traditie en elk jaar zijn er enkele incidenten. Of in de papier- logistiek of ook via het internet, dus in het digitale circuit… Spieken is een eeuwenoude kwaal die nu zijn moderne vormgeving toont… De resultaten waren Frankrijk breed nu een pietsie beter dan het vorige jaar melde het ministerie: echt of resultaat van gespiek? We zullen het nooit echt weten…

VAKANTIE IN MARSEILLE

In deze stad, gaat bij het begin der schoolvakanties, bijna alles op “halve pit”. Ik merkte het hardhandig omdat op een boze ochtend mijn drie krantjes: Direct Marseille, 20 Minutes en Metro, die altijd trouw op me wachten vóór het appartementengebouw er niet waren…. Was er iemand ziek geworden of was er weer ergens een mega-file? Nee, zij een passerende dame die ik het vroeg: “Les vacances ont commencés”, monsieur… Stom van mij toch? Ik wist dat er vanaf nu minstens twee vitesses terug geschakeld zou worden… En jawel mijn Franse tijdschriften kwamen (per post) meteen ook een dag later in de bus: vakantie bij La Poste. Als je Hallo Mairie (=centrale infopunt gemeentehuis) belde voor een klacht of vraag kreeg ik te horen dat “alle lijnen bezet waren”… De culturele activiteiten draaien op een laag pitje ook omdat de stad nu heet wordt en de restaurants zijn deels ook op “Congés annuelles” . Marseille is voor de helft vertrokken naar de bergen,naar andere stranden of het verre “étranger”. En dus moeten de achterblijvers het maar een beetje uitzoeken tot de “rentrée” er aankomt. Dan wordt de grote machine met veel gebabbel weer gestart. Marseille is een echt oud-Franse stad dus: 6 weken per jaar gaat alles op halve pit, blaast men uit, gaat men op reis en moeten achterblijvers het samen maar een beetje bekijken. Net als in Parijs en Lyon. Dat doen wij dan ook maar en daarbij is het prettig dat ook de drukte in de stad wat afneemt, vooral het autoverkeer… Deze pseudo-wereldstad onttrekt zich zo jaarlijks enkele weken aan die maffe wereld die nooit onderbreekt en maar door raast. En geen regering of burgemeester krijgt dat veranderd… Het zit er in gebakken!

MARSEILLE HEEFT HEEL GOED (DRINK)WATER!

Als je kijkt naar chloor, nitraten en hardheid etc. van drinkwater is Marseille nr. 2 op het lijstje van Franse steden, net na Grenoble. En die stad ligt aan de voet van de Alpen terwijl Marseille zijn drinkwater ver weg moet halen via een kanaal dat gevoed wordt door de rivier de Durance. Een regenrivier die ook zijn water tapt in de bergen. Er zijn hier mensen die weten dat de Amerikanen die dicht bij de Hudson wonen en die daar ook uit drinken, veel meer rommel afslikken dan hier gebeurt!  Hier is de waterfabriek van Sainte Marthe de plek om de kwaliteit in de gaten te houden en bij de “poort” waarlangs het water arriveert zitten de forellen al te waken. Deze vissen zijn uiterst gevoelig voor de geringste verontreiniging en hun gedrag verraadt elk beetje onreinheid…  Na de forellen komen er nog vele sondes en zandfilters aan te pas. Het immense binnenbassin waar sterke lampen in stralen maakt het ook mogelijk de ozonbelletjes in het water te zien borrelen en dit gas zuivert het water nog eens extra. Maar let op: het Marseillaanse water is dus niet totaal gesteriliseerd! Het is enkel goed gedesinfecteerd… En daarom smaakt het ook zo lekker. Wij Marseillanen drinken nu ca 2% op van hele debiet van de Durance op en we mogen zelfs tot 5% gaan!  Nog meer goed nieuws is, dat door betere huishoudapparaten het waterverbruik 2% zakte de laatste jaren. Wel u mag dus natuurlijk uw lekkere watertje uit de plastic fles uit de winkel blijven drinken maar ons kraanwater kan er uitstekend mee concurreren. En daarom hebben wij hier ook de beste pastis… immers daar zitten zes delen water bij. Chin chin dus en nu het laatste: wij bestrijden hier zelfs de osteoporose via ons ideale drinkwater. Dat goede nieuws kende u nog niet over ons (water) he? Wel, daarom is het ook wat duurder dan het water van Parijs en Lyon; maar daar kunt u dus beter niet uit de kraan drinken…

ALS DE BEVOLKING SCHEEF GROEIT ……

De bevolkingsdynamiek.

De pest kon tot voor niet zo lang geleden grote ravages in de bevolking aanrichten: soms ging de helft van een stad of regio  dood in een paar maanden. In Marseille weten we daar alles van: we eren hier nu nog Monseigneur Belsunce voor zijn zorgen voor de pestlijders van 1721. Tegenwoordig zien wij de Aids-epidemieën in delen van Afrika en weten ook van de zeer moorddadige Spaanse griep in het begin van de 20^e eeuw… Ook weten we van hongersnoden,-vaak door klimaatrampen veroorzaakt zoals in de 13^e eeuw in Frankrijk-, die ontstonden omdat 50 jaar lang (!) de winters ijzig koud waren en de zomers kletsnat. Ze richten toen ook grote schade aan in de bevolkingspyramide… De grote oorlogen idem; zeker WO I (hier “la grande guerre” genoemd), kostte landen als Duitsland en Frankrijk een groot gat in het mannelijke part van de bevolking; miljoenen jongere mannen stierven in de loopgraven. Wat dat economisch betekende, toen de bevolking of in zijn geheel te klein werd of erg scheef werd in zijn samenstelling, dat weten ze in Frankrijk dus heel goed en uit eigen ervaring.

De normale bevolkingssamenstelling..

Een “normale” bevolking ziet er qua leeftijdopbouw uit als een klokvorm: jong en oud zitten aan de klokranden en zijn redelijk gelijk (en in de minderheid) en in het midden van de klok is het vol en drukjes. We weten dat een bevolking in onze tijden stabiel van opbouw blijft, als er per vrouw ca 2,1 kind wordt geboren. Twee mensen,- pa en ma-, laten dus twee kids na en dan gaat alles zijn gewone gangetje. In andere tijden met heel andere hygiënische omstandigheden en zonder geboorteregeling, was het krijgen van bijna 10 kids geen uitzondering. Maar daarvan stierf ruim de helft al heel jong… En als je de 50 jaar haalde was je een grote uitzondering. Let wel, dat was nog zo goed 100 jaar geleden!

Nu is deze “normale opbouw” verstoord in veel landen: er zijn te weinig jongeren en een (te) grote groep ouderen; de klokvorm trok dus steeds meer scheef. Het langdurig wegblijven van epidemieën, oorlogen en hongersnoden, de veel betere hygiëne en medische verzorging  en de betere voeding, maar vooral ook de dramatische daling van het geboortecijfer naar iets van 1,3 kind/vrouw, deden de klok erg krom trekken. Welvaart, vrede en weinig rampen veroorzaakten nu een ander soort van “ramp”: want de ontgroening en de vergrijzing overvielen ons. Eigen keuze dus…

Het wordt al heel lang begrepen, dat een moderne economie met relatief hoog welvaartsniveau laten draaien, echt alleen lukt als je voldoende jeugdige, creativiteit,  kracht en dynamiek hebt en ook genoeg ondernemingslust. Want je moet het doen met high-tech producten en met export die anderen (nog) niet kunnen maken, zie nu Duitsland. En ook oppassen met onevenredig veel, erg veel kostende en zeer weinig consumerende ouderen… Dus met een scheve demografie kom je uiteindelijk in een demografische crisis terecht. Zie al vele jaren, het drama van Japan: hét grote “voorbeeld”. Heel veel ouderen daar (die vaak tot 70 jaar werken!), heel weinig jongeren, 220% van het BNP als staatsschuld, nauwelijks een immigrant in het land en een snel wegzakkende industrie en export door gebrek aan managers en techneuten met dash.

Er waren altijd en overal migratiestromen

Dan is er nog dat andere intrigerende element: de migratiestromen… Altijd sjouwden er grote stromen mensen over de aardkloot. Op zoek naar eten, beter leven, vrede en (godsdienst)vrijheid. Het doodarme Ierland liep ooit leeg richting VS. En het aflopen van het koloniale tijdperk bracht ook grote volksverplaatsingen mee, zeker in Frankrijk. Uit Spanje en Italië, later uit Turkije én Joegoslavië en daarna uit de Maghreb kwamen “onze” gastarbeiders… Luxemburg bestaat intussen voor de helft uit… Portugezen! Want Europa had zelf te weinig goedkope arbeiders om haar economie op toeren te brengen of te houden. De meeste immigranten bleven,  zeker toen we ook de familiehereniging voor gastarbeiders mogelijk maakten. Deze migratie-moves deden onze bevolkingsopbouw vaak veel goed… Tót we integratieproblemen voelden opkomen, omdat er te snel een bepaalde groep te groot werd met een wat meer afwijkende cultuur en religie… Dat vonden we nogal wat anders dan die katholieke Zuid-Europeanen die in de 50-er jaren kwamen! En even later stond het dus bol van integratie-discussies… en politiek gedoe over “niet-aangepaste immigranten”. In Duitsland en elders gingen de Turken,-vaak vooral de goed opgeleide-, al terug omdat ze zich niet meer thuis voelden in het westen.

Recent nodigde Merkel bij haar bezoek aan Spanje de (beter opgeleide!) jonge Spanjaarden, Italianen en Grieken openlijk uit om in Duitsland te komen werken… Om daar in de high-tech industrie (auto’s en “de Maschinenbau”) de snel vallende gaten te vullen. Want dat hoogpolige tapijt op de fabrieksvloer en fysiotherapie op het werk konden de Duitse oudjes, bij BMW en elders, niet nog langer aan het werk houden. Immers, de gigantische export vooral naar Azië, waar de Duitsers economisch op draaiden, moet overeind blijven. Intussen gingen al duizenden goed opgeleide Zuid-Europese jongeren naar Duitsland en Engeland…. En dat eigenlijk maar zo’n 50 jaar ná hun arme niet-geletterde landgenoten in de 50- en 60-er jaren van de vorige eeuw. Het integratiedebat verstomde intussen en de hoofddoekjes-kletskoek verdween intussen weer uit de politiek… Onze welvaartsredding kreeg de hoogste prioriteit en onze bevolkingspyramide kreeg zo niet veel injecties meer…      

Het westen en de demografie

We beleven nu in het westen dus een periode van vergrijzing en ontgroening… In bijna alle Europese landen viel het geboortecijfer fors terug: Frankrijk is de enige uitzondering… Elders vindt er een grote aanwas in de bevolking plaats vindt: zie vooral Afrika en het MO. Maar in de Maghreb zien we ook al een sterk dalend geboortecijfer: als de welvaart stijgt én de vrouwen beter worden opgeleid, gaat die hoge kinderaanwas snel terug… dat is overal gebleken.

Ziehier wat kerngegevens met vooral Duitsland en Frankrijk als accent. Als het geboortecijfer in Duitsland (maar ook in Nederland!) niet snel verandert (dat is nu 1,4 kids/vrouw!), dan zal men in Berlijn nog maar 66 tot 73 miljoen Duitsers kunnen tellen in 2050. Nu zijn het er 82 miljoen! Daarvan zal dan 40% ouder dan 60 jaar zijn: 2 op de 5 dus…In Parijs is men zeer gelukkig, met een geboortecijfer van bijna 2,1 kids/vrouw, waardoor hier in 2050 daar 74 miljoen inwoners zullen worden geteld (nu zijn het er 65 miljoen). Dus straks is er hier 1 op de 3 ouder dan 60 jaar (=33%)… En dat leidt tot heel andere koek in Europa: namelijk méér Fransen dan Duitsers! Ai, ai!

Demografische spanningen tussen landen in één valutazone

We moeten ons goed realiseren dat deze demografische verschillen ook heel verschillende  beleidsaccenten oproepen in de twee Europese reuzelanden. Duitsland met zijn vele oudjes vreest de inflatie, want die is de vijand van oudjes met geld. Maar ook de vriend van jongeren die graag willen lenen… Berlijn moet dus reserveren om de pensioen te betalen, maar zonder genoeg jongeren zijn de Duitse pensioenen op den duur onbetaalbaar… Frankrijk heeft “genoeg jeugd” en krijgt die pensioenlast dus veel beter verteerd. Maar moet wel weer oppassen met zijn erg hoge sociale uitgaven zoals gezinssubsidies, crèches en huursubsidies. Die nodig om zijn andere demografische structuur te financieren.

Deze importante demografische verschillen binnen dezelfde valutazone, zijn even lastig als de grote publieke schulden en het verschil in concurrentievermogen. Bijvoorbeeld:  straks moeten de Duitsers bij de Fransen gaan lenen om hun pensioenlast te kunnen betalen… 

Demografie en Europese politiek

De scheve demografie vraagt dus ook om een Europees beleid.  Allereerst meer arbeidsmobiliteit dus: jongeren moeten naar het werk tóe gaan… Franse werkeloze jongeren dus, hup, op naar Duitse banen!  Daarnaast is de afstemming van de familiepolitiek in de beide landen gewenst. (Dat steekt ook achter die wens van Berlijn, dat de Fransen hun sociale uitgaven snel moeten trimmen!). De Duitsers moeten nodig hun bevolkingsgroei stimuleren en zo dus ook hun sociale uitgaven verhogen. En beide landen moeten een goed gestuurde en afgestemde immigratie optuigen. Ook vanuit andere continenten en niet enkel uit oost of Zuid-Europa. Zie dat aloude migratiebeleid van de VS, dat zeer goed op zijn demografie let. En dat streeft naar een gestage groei in de richting van 400 miljoen inwoners! 

Demografie is dus essentieel voor welvaart.

Na dit alles te hebben geponeerd is het eigenlijk best verbazingwekkend dat Europa  heel laat ontdekte dat het al ruim een halve eeuw lang een ernstige scheefgroei liet ontstaan in zijn bevolkingssamenstelling… Al hadden we natuurlijk nooit eerder meegemaakt, dat mensen zo oud kunnen worden bij hogere welvaart en bij een hoog niveau aan medische technologie en zorg. Dat mensen nu 25 of langer tot de niet-actieven kunnen behoren is voor de mensheid echt nogal nieuw. Ook dat je kunt studeren tot je 25^e voor je aan de arbeid gaat… De actieve tijd werd dus naar verhouding wel erg kort: nog maar zo’n 35 à 40 jaar dus 50% van een mensenleven…

Blinde populistische politici en klagende burgers

Eigenlijk is het verbazingwekkend dat westerse landen (maar echt niet het op migratie gebouwde VS!) zo laks zijn geweest met hun demografische beleid. Demografie blijkt essentieel voor welvaart en dat was echt al lang bekend.  Het is verbijsterend  dat Europa dat liet waaien. Teveel Europese landen zijn dus enorm laks geweest. Dat gebeurt in Nederland (en ook elders) nu nóg:  in de politiek zwijgen de populisten in alle talen over het alarmerend lage geboortecijfer maar staan wel lekker populair over de korte termijn te zaniken (behoud van AOW, pensioenleeftijd, rente-aftrek, etc). Voorbeelden als Duitsland, -waar Nederland nota bene zeer sterk economisch op spoort-, of als Japan waar heel duidelijke lessen te leren zijn, hoor je in Den Haag zelden noemen. Politici gedragen zich als blinde goalgetters, op weg naar een andere enorme kuil… En intussen wijzen ze Europa af en denken ze zeker niet na over immigratie. Mede omdat die belachelijke hoofddoekjeskramp hun dat nog steeds verbiedt.    

Tenslotte

Wie regelmatig mijn blogs en Le Provençal las weet dat deze blogger al jaren geleden ontdekte hoe important demografie is voor een economie;  zeker voor een moderne neo-kapitalistische! Datzelfde geldt voor het onderwerp migratie: dat is een echt besturingsknopje aan de welvaartsmachine geworden.

Ook al leidt massa-migratie soms tot integratieproblemen en heeft het onze generatie sterk getekend. Helaas, xenofobie is even oud als de mensheid en komt vooral boven, als er sprake is van één minderheid die groeit naast één grote meerderheid. Overigens veel minder als er sprake is van een ware mix van vele minderheden: zie de VS…  Én als er ook nog sprake is van economische moeilijkheden, stijgende werkeloosheid en grote onzekerheden en instabiliteit in de wereld, worden vele gewoon bang voor vreemdelingen.

Mensen veranderen soms heel sterk in opvatting en gedrag, vooral door snelle welvaartswisselingen.

En mensen blijken dus steeds opnieuw nauwelijks  bereid op tijd te kijken naar “hun” lange termijn: de korte termijn, hun dagelijkse leven, is gewoon punt één. Politici volgen de meerderheid meer dan dat ze die sturen… Nu snappen we weer langzaam dat een bevolkingsopbouw bijsturen ook een beleid op zeer lange termijn vereist. Mensen stimuleren om genoeg kinderen op te willen voeden is niet eenvoudig en bevolkingsgroei realiseren zonder immigratie is erg lastig en traag. Pas na ruim 20 jaar (nu vaak 30 al!)  worden jonge mensen tegenwoordig ouders….en hun kinderen idem. Dus twee generaties, dat is veel te weinig om een bevolking weer echt te doen toenemen… In ruim 50 jaar (dat is dus tot 2065 bijna!), kun je dus weinig bereiken zonder immigratie. Zie Duitsland waar het zeer moeilijk blijkt te zijn om het geboortecijfer te liften en waar Merkel nu jong en werkeloos Zuid-Europa “uitnodigt” om de bevolkingsbrand te komen blussen. En dat moet ook een beetje gauw gebeuren… dat weet ze nu.

      

Maar…

            De zon heeft ook geen kindertjes; althans we vonden er nog geen. Of ben ik gewoon slecht ingelicht en zijn er nog 1 miljoen zonnetjes in het heelal? De demografie van het heelal is een van de vele gebieden waarop ik bepaald beperkt thuis ben. Of is de zon misschien bang geworden van de Big Bang en wil ze na die klap zelf nooit gaan bevallen?

Er zijn mensen die een verband zien tussen een hoog geboortecijfer en hoeveelheid zonneschijn. Immers zie die warme landen in Afrika en het MO waar de kinderen met een dozijn of zo worden geboren per familie… Om ook met halve dozijnen te sterven door slechte medische zorg… Wat preciezer gekeken blijkt dat niet de zonneschijn en de warmte daar iets mee te maken hebben, maar wel de armoede, de droogte en de honger en de lage opleidingsgraad van de vrouwen. Want zie de Maghreb waar de welvaart nogal steeg de laatste jaren en vrouwen ook al (deels) prima zijn opgeleid. En waar het geboortecijfer dus onmiddellijk daalde tot nu iets van 2,5-3 kids/vrouw…. Maar een klein beetje hoger dus dan in Europa. Daar is de zon dus echt niet debet aan.

De zon heeft daarentegen wél iets van doen met migratie denk ik. Vele koude noorderlingen emigreerden (zoals uw blogger) naar warme zonnige streken… En de armen uit zonnige streken als de Sahel, waar de droogte hen arm houdt, trachten vaak illegaal naar landen met meer welvaart en minder zon te vluchten. Waarbij er niet weinig omkomen… De vlucht naar en weg van de zon en de droogte is dus wel een voorbeeld van de invloed van de zon op de demografie.

Op 14 juli j.l. was er een ongewoon sterke zonnestorm, te vergelijken met die van 1859 en 1921… In 1921 viel in een groot deel van Noord-Amerika de stroom langer uit… Daardoor wordt ook de luchtweerstand hoger waardoor het ISS 300 meter per dag zakken zal en vliegtuigen moeten omvliegen wat erg duur kan zijn. En piloten moeten communiceren met de oude korte golfradio want iets anders werkt niet meer.. Men verwacht de komende maanden serieus enkele stevige zonnestormen die erg veel narigheid kunnen veroorzaken in onze moderne elektronische wereld. Gaat nou die zon onze demografie toch stevig beïnvloeden dan? We moeten het maar gewoon afwachten. Want de natuur toont ons dagelijks dat niet alleen de mens de baas is op onze aardkloot.    

Wel, nu is het hoog tijd voor wat zonnestralen op uw bast. Maar pas op als u zuidelijk bent en laat uw behangetje niet te fors verschieten. Dus niet té lang filosoferen tijdens dat baden en bruinen want dat doet u in meditatie verzinken….

Ik wens u weer veel aangename zonnestrelingen toe. Want dat helpt in elk geval iets bij het positiever denken over onze wereld.

21 juli 2012.

L’EXCEPTION FRANÇAISE WEETJES EN UITSPRAKEN

WE GAAN NU VAN HET “IJZEREN GORDIJN” NAAR HET “GROENE GORDIJN”

Zei een hoofdredacteur en doelde op de ontwikkeling in de landen in het MO en de Magrheb ná de Arabische revoluties. De parallel is duidelijk: na de Russische revolutie en het aan de macht komen van de communisten raakten we onder Jozef Stalin, na WO II in een politiek-ideologisch conflict. En spraken we van het IJzeren Gordijn dat wel zo’n kleine 50 jaar stand hield. Vandaar nu die idee van  het “Groene (islam) Gordijn” ten zuiden van Europa.

“Het woord socialisme zegt weinig meer. Het is nu 5 voor 12, niet ver weg van de klinische dood van de PS” . Zei een redacteur op I-Tele.

“In de Franse PS vind je nog die nostalgische neiging voor een alternatief tegenover het kapitalisme”. (Uit de spaans krant El Païs).

“Ziet u werkelijk Hollande als president? U droomt!” (zei Fabius een jaar geleden nog…) en ook : “Fraise de bois”… En Hollande zei van hem : “Hij is de ergste van allemaal onze grootste tegenstander. Hij zal nooit minister van Buiza worden met zijn “nee” tegen het referendum”. Montebourg zijn minister van Redressement zei: “Een gesloten bestuurder, iemand zonder nieuwe ideeën”…. En zie ze nu eens samen sappelen…

FRANSEN WERDEN OP DE POF BEDIEND DOOR PUBLIEKE DIENSTEN

Dat kwam uit de pen van econoom, auteur/adviseur en zakenman Attali al filosoferend over de grote Staatsschuld van zijn land. Meer dan 10 jaar, zegt hij, stuurden Fransen hun kids naar school “op de pof”, werden ze door politie-agenten en soldaten op de pof beschermd en ontvingen subsidie voor de huur etc. . En dat allemaal van geleend geld…. En dat is nu ten einde denkt hij. Want nog meer belastingen heffen lijkt ondoenlijk dus… moeten de uitgaven omlaag. Maar het debatje over of de CSG-verhogen of de BTW is nog niet bekoeld en het franse woordenboek moet uit de kast om de vele varianten voor “bezuinigen”  en “belasten” nog te snappen die er nu politiek rond gaan. In Nederland weten we daar ook van: Ombuigen, korten, strepen, afschaffen, hervormen, bezuinigen, herzien…..etc. .

AANPAKKEN VAN DE TARIEVEN VAN DE FRANSE ARTSEN

In Vitro fertilisatie kost in Parijs bij de duurste dokter 200 euro per consult en een consult bij de beroemdste oncoloog daar doet 400 à 700 euro. En er zijn nog legio voorbeelden te geven zoals; heupoperatie in Parijs die 5000 euro kostte (vergoeding 440) en een knie-operatie in Lyon voor 6000 euro (vergoeding 550). En twee chirurgen aan de Côte d’Azur deden in een jaar 40.000 euro méér dan volgens de standaard op hun rekeningen prijken. De meeste overschrijdingen van de “vergoede” honoraria zijn bescheidener maar ook niet mis. Dat gaat nu snel veranderen zegt Marisol Tourraine de minister van Santé. In 2010 werd er voor liefst 2,5 miljard “overschreden” en dat was tien jaar geleden nog 900 miljoen. Voor een dermatoloog betaal je in Parijs (en Marseille) 80 euro terwijl de Secu 25 à 30 vergoeden zal. Idem bij de gyneacoloog die 50 euro rekent en de Secu vindt 25 genoeg…  Mede daarom gaan veel fransen steeds vaker naar de “eerste hulp”. Dat gaat dus traditioneel weer flink wat trammelant opleveren

Dus stel uw consult niet uit nu, straks is de specialist met vakantie…

FORSE KLAPPEN BIJ FRANSE PENSIOENFONDSEN

In 2013 zal de pensionering bij 60 jaar (voor hen die al met 17 jaar gingen werken) zo’n 272 miljoen kosten. De Cnav (Ouderdomspensioen) profiteert deze keer: ze krijgen 2,7 miljard méér binnen en het kost “maar”1,3 meer aan uitkeringen… Maar twee andere voor de retraites complementaires (aanvullende pensionkassen) als de Arco (alle werknemers) en Agirc (leidingevende) krijgen zo een tekort van 1,69 resp. 1,77 miljard. De besturen (bonden en werkgevers) en ze moeten nu voor 2013 272 miljoen “oplossen” en voor 2016 855 miljoen. FO wil dat de bijdragen van de werkgevers stijgen maar dat maakt produktie weer duurder. Dus is er wat bonje nu…

HET FRANSE MINIMUMLOON

Duitsland en Italië kennen het niet… En Melenchon wilde het optrekken tot 1700 euro. Maar Hollande deed er magere 22 euro per maand bij recent en kwam zo aan 1425 euro’s bruto per maand (1118 netto). In La France worden ca 10% van de actieve op SMIC-nivo bettald en dat zijn er ca 2,6 miljoen. Kijk je rond in de EU dan zie je Frankrijk op plek 4 staan ná Ierland, Nederland (1447 euro) en België. Roemenië doet 162 euro, Portugal 566, Spanje 748 en GB 1202 euro…

De discussie over de hoogte van het minimumloon is weer actueel nu de werekeloosheid zo hoog oploopt: in de EU nu al naar 11,1%....

FRANSEN ZIJN ECHTE SLIMME MENSEN!

Bij het Wiskunde Kampioenschap van Europa wonnen de Fransen nu weer 5 onderscheidingen en dat laat opnieuw de Franse suprematie in Europa zien en ook de gelijkwaardigheid met Rusland en de VS op dit gebied. De Indiërs zijn beroemd om hun software-ontwerp talenten waardoor er nogal wat software ontwikkeling daar is uitbesteed. De geheimzinnige “packages in de bankwereld” waren ook al grotendeels het werk van Franse mathematici die vaak voor Amerikaanse grootbanken werken nadat ze in Parijs waren opgeleid… Eigenlijk is het logisch in een land dat een Descartes voortbracht… Die ook lang in Amsterdam woonde en werkte, maar hij liet zijn sporen daar niet echt achter…

WAT KOST PARKEREN OP VLIEGVELDEN?

Parkeert u uw blik op Roissy-Charles de Gaulle dan betaalt u 2,50 euro per uur. In Londen op Heathrow moet u 8,25 euro lappen en op Schiphol in Amsterdam bent u 4 euro kwijt. U ziet dat het parkeergeld een pure kwestie van marktprijs is en nauwelijks iets van doen heeft met de kostprijzen. Graag zou ik hier bij hebben vermeld wat de boete kost die u krijgt voor wildparkeren…

INKOMENSVERSCHILLEN

Er bestaat de coëfficiënt van ene Gini die de inkomensverschillen meet. Is ie nul dat zijn er geen verschillen en is ie 1 dan ontvangt één persoon het hele inkomen in een land… Als je deze coëfficiënt berekent voor landen zie je dat Duitsland en Frankrijk in 20 jaar geheel naar elkaar toegroeiden en nu aankomen op een waarde 0,3. Groot-Brittanië zit op 0,34 en de VS op 0,37… De verklaring voor de Franse lage waarde is dat er steeds meer vrouwen gingen meewerken: wel 25% meer in de laatste decennia! En de Franse belastingen (vooral de impôt sur le revenu) maken de verschillen ook veel kleiner: dat is hier ca 30% bijstelling van het verschil en elders is het 25%. De laatste importante verschilfactor is de arbeidstijd… De 35 uren maatregel maakte erg veel verschil klein terwijl we vooral in Duitsland hier enorme en groeiende verschillen zien. L’Exception Française bestaat dus ook hier: en als het aan Hollande c.s. ligt worden de verschillen nog een kopje kleiner. Tegen de stroom in dus?

BEDDEN TEKORT IN HET GEVANG

In het gevang van Metz was het hommeles toen een stel gevangenen weigerden op een matras op de grond te slapen… Er waren eenvoudig weg niet genoeg bedden!  Sinds september 2011 groeit de gevangenis-bevolking en de cijfers tonen dat er 57.710 plekken zijn voor… 67.073 gevangenen…

Er zijn zelfs 10 gevangenissen die een bezetting hebben van.. 200%! Hollande beloofde ernaar te kijken en ook andere “detentiemethoden te gaan proberen” om de toestand wat te verlichten. Voorlopig is er nog niet veel te slapen… Dit probleem is al zeer oud en onder Sarkozy werd er hard aan gewerkt maar dat is allemaal nog niet af. Frankrijk werd diverse keren veroordeeld voor “onvoldoende menselijk correcte behandeling van gedetineerden”. Voorlopig is er dus nog frictie in gevangenisland.

OORLOG IN TELEFOONLAND

France Telecom de grootste nog in Frankrijk, verloor in een trimester 2,3 miljoen klanten, waarvan 1/3  aan concurrent Free en dat waren er 800.000. Gelukkig wonnen ze er intussen weer 1,7 miljoen bij, maar de klap kwam hard aan toegebracht dor een ware prijzenoorlog aangevuurd door Free.  Dat nota-bene het 3G netwerk van Telecom gebruikt wat hun ook 1 miljard per jaar oplevert. Al met al gaat dit jaar de omzet met 10% omlaag: een ware dreun. Mobiel internet moet veel gaan goedmaken in de toekomst. Er moet worden gehergroepeerd in telefoonland Bouyges kocht al de T-business van Darty en dat moet zeker om het nieuwe 4 G netwerk gefinancierd te krijgen. In het buitenland (Polen, Spanje en Roemenië) werkt Telecom al veel samen met andere operateurs en dat moet nu ook in Frankrijk. Dat kan het niet aanvullen van de 30.000 vertrekkende pensioennemers mogelijk maken en de kosten doen zakken. Free veroorzaakte een ware revolutie in T-land iets wat niemand zag aankomen en wat weer bewijst dat “low-cost” ook in T-land nu een feit is na de luchtvaart en de grote distributie…

OOK OORLOG IN DISTRIBUTIELAND

Leclerc voorop, gevolgd door Auchan en Carrefour, leveren een ware prijzenveldslag nu. Waarbij Leclerc niet schuwde openlijk prijsvergelijkingen in zijn reclame te stoppen..

Auchan sloeg nu terug en verlaagde 2300 producten blijvend in prijs in april en Carrefour geeft al het prijsverschil terug bij de aankoop van elk van de 500 producten op zijn “laagste prijs” garantielijst. De hele business zit in een ware crisis terwijl ook de klant aan koopkracht verliest. Leclerc dé eerste prijsbreker is in zijn element: zijn model werkt. Prijsverschillen van 4 à 5% zijn er in deze inkoopmarkten en Leclerc inhalen lijkt niet eenvoudig, want zijn imago staat en hij betaalde er ook fors voor met reclame. De anderen moesten nu ook wel starten met forse reclamebudgetten om in de verdediging te gaan. Natuurlijk is er ook een bodem en dat weet iedereen in de business, maar intussen profiteert de klant… Frankrijk dat lang relatief duur was in vergelijking tot andere buurlanden is nu ook ingestapt in deze moordende strijd.

HET EUROPA VAN MORGEN IS HELEMAAL “LOW-COST”!

“Low-cost”, was tot voor kort een leuk “hebbedingetje” voor de West-Europeaan. “Wat betaalde jij voor je laatste vlucht met Ryanair naar de Côte d’Azur?”, was een gezellig  borreltafel onderwerpje.

-Maar voor ondernemers, die de koopkracht zagen duikelen, was het al gauw een “must” om te kunnen overleven. Zie nu de afgang van Air–France, kapot geconcurreerd door Easyjet en Ryanair c.s. …. Er kwam flinke paniek in luchtvaartland: low costers pikten de korte afstandsvluchten in aan de ene kant en er kwamen ook steeds meer oosterse vliegers op de long-distance markt.

-Wat in de luchtvaart gebeurde herhaalt zich nu in de andere transportsectoren: de TGV gaat nu ook low-cost en de Franse spoorwegen gaan zelfs in low-costbusreizen (en beconcurreren Eurolines c.s. nu direct). Noodgedwongen op de groeiende markt in reisland: oudjes met geld (nóg wel!) willen vaker op stap en jongeren met weinig inkomen of een uitkering (de jeugd-WW is al rond de 30%!) willen de wereld zien…En ook de cruisesector heeft het ontdekt: lowcost cruisen op mooie wateren is ín.    

-Zelfs de communicatiesector , vooral mobiel bellen/internet, ging op de low-cost tour: en hoe! In Frankrijk gaf Free gaf een doodschop onder de tarieven. Men maakte dat prijsgedoe super-eenvoudig en doorzichtig en kwam zelfs met een echt “arme mensen tarief”! De “arme” collega’s in deze nogal ruime marge-markt verloren razendsnel honderdduizenden klanten aan Free… En moesten toen ferm op hun arbeidsplaatsen korten. En ze schiepen zo dus zelf (onvrijwillig!) zelf een stukje low-cost markt voor hun nieuwe lowcost-business.

-Na de goedkope apparaten uit China c.s. nu dus ook het goedkope transport en de dienstensector…

We lijken over de breedte op weg naar een lowcost maatschappij, dus op weg naar een correctie op ons welvaartsniveau? Want steeds vaker kom je het volgende verhaal tegen:

Europa werd vooral ouder en de jeugd werd tot een minderheid. Oudjes hebben (nu nog) vroeger verdiende poen maar ze consumeren weinig… Dé consument was vanouds het jonge gezin met twee kids. Wat je steeds minder ziet in Europa.  De jeugd is voor een kwart of méér werkeloos en heeft voor nog een kwart  “kleine” part-time baantjes. In de “middenmoot”, zo tussen arm en echt rijk, smelten in hoog tempo de aloude middenfuncties weg. Het “eenvoudigere” administratieve werk wordt weg-geautomatiseerd (in Frankrijk worden b.v. nu al 50% van de inkopen via internet gedaan: dag winkelpersoneel dus) en in de industrie zijn robots 24-uur in touw (onder beperkt menselijk toezicht) om het “eenvoudigere” technische handwerk van vroeger uit te voeren. Er raast een complete industriële revolutie, die de aloude middenklasse sloopt… Zowel de kleine ondernemers (“midden”stand)  als de hun  werknemers verdwijnen en hetzelfde zie je in de grootindustrie.

-Veel werk verdwijnt dus en de koopkracht smelt ook steeds meer weg in de middenmoot. Want ook de groei die voor welvaartsbehoud noodzakelijk is, ontbreekt. De interne consumptie taant en de export lijkt te duur te zijn geworden. Immers, de vergrijzende verzorgingsstaat wil “te veel” geld hebben van de ondernemers en werkende en daardoor worden onze producten te duur voor de export. En ook omdat Europa (Duitsland uitgezonderd) niet meer echt hoogwaardig en innovatief produceert. Dus we werden te duur en te weinig innovatief, vernieuwend…

-De ondernemersgeest van weleer taant, we zijn minder energiek en creatief en ook beperkt strijdlustig… Onze politiek loopt achter de klagers aan, die enkel oog hebben voor hun dalende inkomen en beperking in voorzieningen, en niemand lijkt zich sterk te willen maken voor de industriële slag van morgen ( eigenlijk al die van nú!). Enkele verlichte politici, met een 20% minderheid, wijzen hier voortdurend op en waarschuwen, maar ze bereiken vele niet.

-We zijn onze slagkracht kwijt en willen koppig het oude spelletje blijven spelen. Dus niets veranderen, niets inleveren en zeker niet onze “zelfstandigheid verliezen”. Zeker niet aan dat hinderlijke en geldverslindende Europa… Terwijl we nou net nú dat Europese verband sterker dan ooit behoeven om nog iets voor te stellen in de snel veranderende en steeds chaotischer en gevaarlijker wereld…

-We ontdekken dat een democratische méérderheid ook “nogal dom” kan zijn… (een gevaarlijke opmerking voor een democraat). Wie goed luistert, hoort steeds vaker, “dat we eigenlijk even de democratie zouden moeten uitschakelen tot het weer beter gaat”… Zó kom je dus aan extreem rechtse of linkse standpunten (en dito méérderheden); maar wat dan daarna gedaan? Dat weten we heel goed toch?  

-Dus van de industriële crisis en onze spilzucht, kwam de economische crisis en nu komt dus de politieke crisis er ook in rassé schreden aan. De verkiezingsdatum van 12 september zal ons in Nederland nog lang gaan heugen: de voortekenen zijn meer dan intrigerend. Zo’n 50% SP en PVV samen (?);  wie wil/kan er met hun meeregeren? Een  tanend CDA, zoekend en zwabberend,  en een niks progressieve PvdA. Plus een nog wat spartelend Groenlinks en D66… Dat gaat me dus wat worden met die kabinetsformatie…Ook in andere westerse landen, zoals de VS, zien we deze situaties.

-Het lijkt er op dat het schip eerst nog forser de wal moet raken, dat de klap nog harder aan moet komen voordat het echt anders kán en zál gaan”? Maar hoe fit zijn we nog voor de strijd om ons terug te vechten in de vaart der volkeren, zoals we dat ook moesten ná WOII? Toen hadden we de geboortegolf van einde WOII in het land, toen was elke dag een bétere dag en zagen we de bomen steeds hoger groeien. Zoals dat nu vele Chinezen , Indiërs en latino’s dagelijks mogen beleven… Nog best arm, maar elke dag wat minder, en met een betere toekomst voor hun kids. Dat zien ze aan de snel groeiende groep die het veel beter krijgt. En wij: steeds grijzer met navenante kostenexplosies…, en steeds minder economisch draaiende machine én zwakkere bemanning… En dat geheel politiek geleid door een kaste die vooral luistert naar de behoudende klagers en die dus geen zin heeft in een echt toekomstdebat  en die het nemen van ferme politieke risico’s mijdt. De moed ontbreekt om de waarheid hardop te schetsen… Want onheilsprofeten zijn niks populair en in-slaap-sussers met mooie beloften des te meer. Een duivelse situatie!

-Bij mijn werk als organisatie-adviseur kwam ik nogal eens vastgelopen, eigengereide en blind geworden organisaties tegen. Niemand zag het sluipende onheil aankomen, want er werd niet meer echt opgelet. Men rustte op de lauweren, want het geld stroomde nog binnen. Dus waarom je inspannen; het liep immers voortreffelijk? Dat gebeurde in de historie eerder. Denk aan die Romeinen met hun Europese rijk “avant la lettre”, aan de toonaangevende Grieken, aan Spanje en Portugal met hun koloniale wereldrijken en ook aan de Ottomanen… Ze waren oppermachtig maar er bleken “plotseling” kapers op de kust te zijn: in de gedaante van barbaren uit verre streken, rovende groepen, óf  in de gedaante van de buren, die best ook wat van die lekkere koek wilden. Óf van volken met een ander geloof, die ook vanwege hun  religie aanvielen. We noemden ze Saracenen, Noormannen,moren en Ottomanen..

-We maken dus nu mee dat ook “onze” staat ”lowcost” wordt, we zijn op weg naar de “lowcost-verzorgingsstaat”, terwijl we ook nog creperen in te hoge schulden.    

De moraal van dit verhaal?

Wel als álles (dus ook de staat!) lowcost is geworden, zijn we weer “gewoon, normaal”. Maar wel 20% in koopkracht afgezakt. Omdat de inflatiecorrectie werd stopgezet op salarissen etc., omdat er zelfs werd gekort op pensioenen en lonen, omdat ook uitkeringen werden verlaagd en ook omdat energie en wat andere zaken erg duur werden… Duitsland beleefde dit alles al begin 2000 onder Schröder, anderen (waaronder Nederland) volgden daarna ook, met veel veranderen en bezuinigen. En nú is het de taak van Hollande om dat ook in La Douce France te doen…

We moesten en moeten elkaar overtuigen en discussiëren over “hoe verder”; en dan liefst zonder geweld. Dat gaat niet meevallen. We moeten vooral onze jeugd helpen die verloren raakt. Moeten we terug naar het aloude familiemodel, waarin vader en moeder de zaak economisch dragen en opa en oma de kids hoeden en opvoeden…? En waarin de jongeren de ouderen naar hun laatste dag geleiden?

-En wat komt er ná al die grote veranderingen? Wel, dan zijn we eindelijk aangekomen in een soort nieuwe stabiele situatie. De crisis stopte en we vonden ons plekje “in the new World-order”. De BRICS bestaan dan niet meer, maar we kregen er wel de IOE (Integrated Old Europe of I Owe You) er bij… Met als hoofdstad toch Berlijn?    

Is er dan ook echt tijd voor een groot “mea culpa” en een groot leermoment? Zeker ook in de politiek en in ons maatschappelijk denken? We beleven weer eens een van die grote avonturen waar de geschiedenis van de mens zo rijk aan is… En we zullen ook weer óverleven.

Maar…

           als er eentje écht low-cost is (en altijd al was),  “avant le lettre”; dan is het natuurlijk weer die zon! “De koperen ploert” , zoals de Vlaming Stijn Streuvels haar ooit noemde. Hij dacht anders over haar dan ik. Want hij moest ooit in haar verzengende stralen werken op de vlaamse vlasakkers. En mogelijk kreeg hij daar toen ook “low-cost-achtig” voor betaald..

De zon van Mormoiron verwarmde mij bij wat “dolce far niente”, dus terwijl ik dit schreef en het zwembad me lonkte. De Mont-Ventoux, waar ik vroeger pal vóór woonde, verhief zich met zijn machtige silhouet in de vroege ochtendmisten… Het zou weer een zeer warme dag worden; de zon kent geen enkele crisis.

Ze is ook niks bang omdat we nu in Geneve dat “deeltje van God” vonden. Het beroemde boson van ene Higgs, die nu op 83-jarige leeftijd, nog mocht meemaken dat men “het” vond. Met een zekerheid van 99,999999%... zei men ons. Dit Godsdeeltje lijkt onze crisis ook niet op te lossen en lijkt gelukkig ook de zon niet te hinderen in haar edele arbeid.

Ik voelde een beetje woede in me opkomen, toen ik dacht aan wat die bankier van Goldmann Sachs zei: ”We are doing God’s work.” Terwijl hij dat nou net niét deed, want hij was enkel bezig met de mammon, het Gouden Kalf, met le flous… zeggen de maghrebiens hier. Ik vrees dat dit boson ook niks betekent voor onze politici: die hebben heel andere zorgen aan hun kop, dan te weten waar de massa van de kerndeeltjes vandaan komt. Dus Higgs kon ons ook niet helpen. Tenzij zijn wijsheid ook voor onze energievoorziening iets zou gaan betekenen. Ik denk daarbij aan de kernfusiereactor van Iter in Caderache…

Nee, het gaat bij ons nu om iets heel anders. Hoe kun je een aflopende cultuur en dito beschaving, die een gigasucces had (en nog best heeft…) en die (in meerderheid) afdwaalde van alles wat nodig was om dat succes te verkrijgen en te behouden nou een zetje geven? Nu we niet meer lijken weten hoe we dat nóg eens kunnen doen om al het goede en mooie te behouden. Hoe moet je zo’n gigantisch mentaal veranderings- en empoweringssproces aanzetten en pushen in zo’n “oude” democratische samenleving,  die niet tegen haar eigen succes bestand bleek? Mea culpa….

Wel, nu is het hoog tijd voor uw zonnebadje. En u kunt tijdens dat baden en bruinen mijn gefilosofeer over lowcost naar believen wat herkauwen en het zelf wat uitbreiden of… verwerpen.

Ik wens u weer veel “lowcost zon” toe, want dat helpt in elk geval iets bij het verbeteren van de wereld!

14 juli 2012.