SPELEVAREN OP DE WOESTE BAREN

Landrotten uit de buurt van Maastricht, verander je echt niet zomaar in mediterrane zeelieden. De Maas heeft niets van die blauwe Mare Nostrum. Toch kun je, ook op gevorderde leeftijd en als landrot,

nog worden aangetast door het virus van de zee, de zeilen en de wind. Die woeste baren, -zeker als ze worden bewogen door een mistral van 100 km-, en met daarop een school zeilboten vol fanate waterratten

die proberen elkaar de loef af te steken, kunnen stevig vat op je krijgen. Zie wat een echte regatta, op wild geworden water, met twee bedaarde landrotten aanrichtte! 

Een woeste Paasregatta 2014

“Ça va bouger”, zei de monsieur, die ons over de wiebelende steiger begeleidde om op de “ALIZÉ” (de calanqueboot) te

stappen op paaszaterdag 2014. De mistral van ruim 100 km/uur deed alles bewegen. Dus moesten we al voorzichtig zijn op die drijvende steiger waaraan de boot met veel moeite aanlegde. Met zo’n

150 pretzoekers voeren we even later de Vieux Port uit: en ons was waarlijk niet te weinig beloofd! Maar de 150 regattaboten, met hun 1500 bemanningsleden uit 17 landen, deerde

dat nauwelijks.

Natuurlijk was er ook “le parrain”, de peter van deze regatta. Deze keer was het de zeilbonk Lionel Péan, een zeilgigant uit de 70-er jaren en een legende voor zeezeilers. Hij deed mee aan de OS in Japan (1964) met zijn Flying Dutchman en is nu eigenaar van Musto, de groot fabrikant van kleding voor zeezeilers. Met hem als gids op die Alizé kon het dus niet stuk!

Het schuimende water buitengaats

Bij het uitdraaien van de Vieux Port werd ons duidelijk, dat het echt sensationeel zou

worden voor landrotten: de Alizé bokte als een lentejonkie. Maar het werd pas serieus, toen we buitengaats kwamen. Een bemanningslid met binnenpret, deelde spuugzakjes uit. En zei dat iedereen zich vast moest houden, bij verplaatsingen op de boot. Mijn eega ging dus achter het glas in de kajuit. Ik nam me voor wat rond te zwerven met fotocamera en videoflip om mijnnek. We moesten op de zuidelijke Rade zijn, waar de grote boten, van start zouden gaan op zo’n kilometer uit de haven. De tocht daarheen werd een woeste dans op de opgetilde golven en enkele passagiers werden wit om de neus. Ze hadden even geleden nog net gelachen, maar dat was nu voorbij. Nou zijn wij van bij Maastricht, ook bepaald geen zeelui met enkel die Maas in de buurt! Maar van 4 jaren Marseille met aardig wat zeereisjes wisten we iets van “de essenties”. Sta wijdbeens, hou je steeds vast met minstens een hand, en beweeg soepel mee op alle gezwaai. Ga in geen geval naar dat zwiepende water turen, daarop staat onmiddellijke misselijkheid als straf. 

We arriveerden na felle tango’s en wat hoekige Weense walsen bij de startplek. Onze Alizé voer “gewoon” om de regatta heen. Zo kom je op enkele meters van de zeilers en hun boten. Echt spectaculair, heel wat anders dan in je fauteuil voor de TV! Twee verankerde scheepjes vormden de start en finish-lijn, die meters verticaal bewoog. Mr.Péan vertelde ons haarfijn wat er ging gebeuren: hij zat “on top” in de stuurhut naast onze kapitein.

Regatta kijken op woest water

Daar was de start voor de tientallen boten, die natuurlijk vliegend is. Het is een kunst op zich om correct te starten; dus redelijk tegelijk over de startlijn te gaan. Maar de jury vond het OK en dus gingen de boten er vandoor. Op zoek

naar de boeien die moesten worden “gerond”. Tot onze schrik zagen we zowat plat liggende boten, waarop een deel van de bemanning “gewoon” in rij op de hoge kant zat. Ze kwebbelden gezellig lachend terwijl hun boot de zwaarste capriolen maakte! Dat stelt je dan toch wel gerust… Want er is natuurlijk niet veel aan de hand voor een ware zeeman of –vrouw. Het was fascinerend hoe deze boten, met hun torenhoge bezeilde masten toch overeind blijven. En zelfs af en toe ook nog hun spinnaker (dat bolle zeil aan de

voorzijde) bij zetten. Grote zeilboten in een vliegende dans op woeste golven. Een fantastisch gezicht. Ons respect voor zeilers en het zeilmaterieel nam flink toe. En ook de bewondering voor de kapitein van de Alizé, die feilloos door dit zeilgeweld heen voer. Hij wist zelfs even “quasi-stil” te gaan liggen, zodat wij niet helemaal werden geklutst. Roer en motor moeten het hier dus doen, in de handen een zeer ervaren kapitein. Hij bezorgde ons dikke pret. En wie weet ook voor de wat bleke en niet echt fitten onder ons.    

Plaatjes schieten en naar “binnen”

Het maken van foto’s werd een soort van zoekplaatje, met slechts die ene hand vrij. Loslaten was vragen om gecompliceerde beenbreuken! Herhaaldelijk knipte ik “lucht met water” en was er op de foto geen boot te vinden. Zo’n 30% van de foto’s moesten later in de “dustbin” worden gedumpt: niets te zien of iets zeer wazigs.. U begrijpt hoe de foto’s zijn gemaakt, die u ziet! Na 1,5 uur, en best wat zieke passagiers en gevulde spuugzakken, keerde de Alizé huiswaarts. Om de volgende lading avonturiers op te halen… Het binnenvaren van de Vieux Port werd een glijdend pleziertochtje: welk een zalige rust en vrede!

We stapten behoedzaam van onrustige boot, geholpen door vier handen en liepen langs de wachtende op de kade. Die keken best wat ongerust naar ons… Dus staken we onze duimen op en zeiden: Ç’est magnifique la-bas! Na een wandelingetje over een niet bewegend trottoir, stapten we in onze bus. Een passeerden even later ons mooie museum het MUCEM. Dat onbeweeglijk had toegekeken.

Ach, voor echte zeelieden is dit

alles natuurlijk peanuts. Maar wij snappen nu veel beter hoe het is en voelt, als de mistral op gemiddeld 140 zit. Hoe je dan op een boot als de Alizé kunt varen, is ons nu een raadsel. Wat dat dramatische

monument voor de verdronken zeelieden (voor het Palais du Pharo) moet uitdrukken en waarom al die “ex-voto’s” in de basiliek van La Bonne Mère aan de muren hangen, is nu ook beter door ons begrepen.

Maar,

de mega-meteoriet van Yucatan, die daar zo’n 65 miljoen jaar geleden neerkletterde, was mogelijk een kleintje, vergeleken bij al die andere gedurende 3 miljard jaren. De krater van 478 kilometer diameter, doet vermoeden dat hij zelf een diameter had van 37 km. Bij de botsing zijn duizenden miljarden tonnen rots gewoon verdampt in de atmosfeer. Die vielen later terug op de aarde, als

giga-druppels van steen. Er moeten in die vele jaren, duizenden asteroïden zijn neergeknald op onze aarde. De meeste sporen daarvan zijn door de erosie verdwenen. Als zoiets als in Yucatan, nog eens zou gebeuren, overleven we het als mensheid echt niet… Dat ervoeren die dino’s, waarvan de kids van vandaag zo gecharmeerd zijn, ook ooit.

De zon zag dus, hoe duizenden rampen zich voltrokken op onze aarde, in vele miljarden van jaren. Dat zou de klimaat-verontruste en andere, eigenlijk wat moeten “geruststellen”. Het heelal waarin we leven, kent eigen regels en zijn werkelijkheid van giga-krachten. Die wij mensen nog nauwelijks begrijpen. En laat staan dat we er iets aan zouden kunnen veranderen… We kunnen enkel trachten ons tegen de gevolgen van een aantal rampen wat te beschermen.

Filosofeer daar wat over in de warme stralen van die hete gasbol. Om zo nog beter te beseffen hoe nietig wij mensen zijn als deeltje van die machtige natuur. Terwijl we tegelijk ook, o zo knap zijn geworden, en steeds meer gaan begrijpen en kunnen veranderen. 

We wensen u, waar u ook maar bent, in de Franse, de Nederlandse of nog een andere zon, veel mooi weertje toe..

10 mei 2014