Opvallend is, dat hij niet
ingaat op de sterke afname van armoede en honger op de wereld, in de laatste 15
jaren. Wat de verdenking oproept dat zijn betoog teveel “westelijk van kleur”
is.
Lees over wat hij echt schreef
in zijn boek, en stel vast dat u dát in de media niet altijd zo begreep. Maar
dat mag eigenlijk op vandaag, niemand meer echt verbazen…
Tien
jaar data verzamelen en analyseren..
Piketty met
zijn medewerkers spitten zowat alles door, wat iets kon zeggen over “de ontwikkeling in de inkomens(on)gelijkheid”,
sinds het begin van de industriële revolutie. En dat alles werd zeer intelligent
op een rij gezet. In de 18e en 19e eeuw was, -en dat leerden
we al van dat schokkende boek “Oliver Twist” van ene Charles Dickens-, geld en
bezit bijna geheel in handen van enkele
rijke families. Die deze toestand handig en met harde hand deden
voortbestaan, samen met de (hen toen goedgezinde) overheid. Dat veranderde maar
langzaam tot de twee wereldoorlogen van de 20e eeuw waren
uitgevochten. Denk maar aan de grote depressie van de 30-er jaren en aan wat
daarna volgde.
Die inkomensongelijkheid veranderde dramatisch
en snel, ook al deden de politiek en de overheden daar veel aan met hun progressieve
belastingsystemen. Piketty signaleert, dat op vandaag, die zélfde vroegere
tijden, -met hun snel toenemende verschillen in welvaart-, weer volop terug lijken te zijn.
Zo stelt
hij goed gefundeerd vast, dat enkel in de periode van 1945 tot ca 2010 sprake
was van een “niet al te grote verschillen
in welvaart”. Dus tót 50 jaar zo’n 50 jaren geleden en ook weer vanaf nú, -want dat is ook zijn
boodschap-, was het met een redelijke
welvaartsgelijkheid eigenlijk nooit al te best gesteld. Waarbij echter
meteen moet worden opgemerkt, dat als je nu wereldwijd kijkt: misère, armoede en honger in hoog tempo
vermínderen. Maar, búiten het westelijke deel van de wereld! Deze constatering
ontbreekt in zijn boek… Maar, wie weet, is dat een onderwerp voor een volgend
boek: “Capital II”!
Hoe kwam
Piketty tot zijn economische theorie over “kapitaal en ongelijkheid”?
Rijkdom blijkt,
-als was er steeds deze ongeschreven wet-, altijd en op natuurlijke wijze, “sneller te groeien dan de totale
economische productie (het BBP) doet”. Zijn wetje schrijft hij kort op als:
r > g. Dus de snelheid (“rate of return to wealth”) waarmee rijkdom toeneemt
is groter dan die van “de economische groei” (economic growth rate). Of nog
pregnanter gezegd: de betekenis/invloed van de rijkdom neemt toe bij afname van
de economische groei. Áls de overige factoren gelijk blijven: dus als er niet
tegelijk sprake is van een explosie in de bevolkingsgroei en/of een pregnante
technologische ontwikkeling. Eigenlijk zegt P. dus: er bestaat in onze
samenleving “geen natuurlijke
tegenkracht“ tegen die “concentratie van de rijkdom”. Nog anders gezegd: “Liberalisme
leidt tot grote inkomensongelijkheid”…
Zijn waarschuwing
is dus ook te raden: “Enkel de overheid kan dit, met een adekwaat fiscaal
systeem, corrigeren”. En doet dit uiteraard ook om de politieke, sociale en economische instabiliteit, -die grote
welvaartsverschillen meestal oproept-, te voorkomen of te bestrijden.
Dat lijkt
pikant veel op wat die puissant rijken, als ene Bill Gates en Warren Buffet zelf vaker zeiden. Immers zij beweerden,
bij herhaling, niets te hebben tegen stevig
hogere belastingen voor de rijken. En geven dan ook aanzienlijke sommen weg,
aan de arme medemensen.
Natuurlijk
kreeg Piketty lawines van commentaar..
Er zijn
economen die zich er over verbazen dat P. “klakkeloos
= min of meer statistisch en empirisch”, aanneemt, dat: “Gisteren weer de maat is voor de toekomst”.
Anderen
zeggen dat toch ook die andere fundamentele theorie bestaat, die zegt dat: “Hoe
meer er van iets (zoals rijkdom) is, hoe moeilijker het wordt om daar een goed
rendement mee te maken”. Immers overvloed van iets doet, de prijs daarvoor
dalen… En nog een ander commentaar is: “Vroeger werden vele rijk door te erven,
maar op vandaag moeten rijken gewoon hard werken voor het behoud van hun rijkdom”.
Dus zijn
er ook best lezers en experts die P. van
ideologische bijbedoelingen verdenken . En die zijn werk dus niet primair
of alleen “economisch–wetenschappelijk” vinden. Sommigen noemen zijn beweringen
zelfs “economisch schadelijk”.
Verstokte liberalen, of erger nog libertijnen, zien in zijn geschrift zelfs een bedreiging voor de welvaart van alle!
Zijn
vakgenoten zijn het er bijna unaniem over eens, dat Piketty en Co, -hoe dan ook-,
een knap staaltje economische analyse voorleggen. Een ware bijdrage aan de wetenschap dus.
De
VS-kanonnen uit de economie Stiglitz en Krugman delen de aanbeveling van P.
helemaal niet en Stiglitz noemde hem zelfs: “weer zo’n foute Marx”.
De pragmatici van Goldman Sachs deelden de
beursbedrijven ook even in. Een groep die levert aan “de rijken” (Tiffany’s,
Whole Foods, etc.) en de andere die verkoopt “aan de armen (Family Dollar,
Dollar General, etc). De beurswaarde van de 1e groep, de rijke, ging
+80% in 5 jaar, maar die van de “arme”
schoot liefst met 290% omhoog! Merci,
Monsieur Piketty!
Maar, nogal
wat journalisten zijn er van overtuigd dat P. bereikte dat zijn inzichten en
overtuigingen merkbaar van invloed zullen
zijn op de economische en sociale debatten; nu en in de toekomst. P. zette dus
minstens een stevig discussiepunt neer!
En wat
denkt uw blogger er van?
Ach, hij
is slechts een “eenvoudige bedrijfskundige”. Die ooit veel economie moest leren,
en die ook ervoer in een lange adviespraktijk. Maar natuurlijk wordt je zo geen
“theoretisch topeconoom”. Dus neem de volgende commentaren met de nodige
omzichtigheid tot u!
Eerst
maar wat economisch getint
commentaar:
-Alle experts
weten dat Clinton en andere, -al in
1993 beseften-, dat de mondialisering betekende dat de rijke landen zouden verarmen en het de armen beter zou gaan. Iemand zei, -daarbij konigin
Marie-Antoinette parafraserend, die sprak over “brood en brioches”- : “Ook al
zijn ze (het volk) niet rijk meer, ze hebben nu wel veel schuld om af te lossen”.
-Piketty
had toch echt moeten wijzen op het opmerkelijke feit, dat armoede en honger wereldwijd dramatisch zijn verminderd, tijdens de
laatste 20 jaar! Dat meet je niet expliciet
via zijn methodiek, maar de bekende “index van Gini” toont dat zeer pregnant. Dit
is een sociaal-economisch succes van formaat, dat
positief oogt náást die toegenomen welvaarts-verschillen die de mondialisering ons
óók bracht.
-P. zou
ook moeten aangeven, dat naast die “wereldkampioen
in welvaartsverschil de VS”, China en India strijden om plek twee! Ook
Afrika (van Algerije tot Soedan) en ook Rusland doen hier niet onder: overal
waar olie/gas zit zien we het.
Nu wat
commentaar vanuit het gezichtpunt: de
menselijke natuur
Schuilt
er niet ook een antwoord in de “menselijke aard, natuur”? Dus in wat “de drijfveren worden genoemd, in het
beestje dat “mens” heet? Immers “economie is een sociale, een gedragswetenschap”, wat mensen niet altijd lijken te beseffen.
Het is de “wetenschap van de schaarste”
en van “wat de mens daarmee of daaraan
neigt te doen”.
Zo kom
ik eerder op wat een nieuwe Freud er
van zou kunnen zeggen. En minder op de idee van “een nieuwe Marx” . Want zo wordt P. natuurlijk nu al genoemd!
Onze
natuur, dat is het geheel van “driften,
down, deep under”. Waarbij punt één is: overleven! En daarom ook de sterkste willen zijn en dus naar power
streven. En naar “vijanden” er onder
willen houden. Darwin had het toch vooral over “de sterkste overwint, om zo de
soort in stand te houden”?
Daaruit
is ook te verklaren dat mensen proberen bezit te verzamelen. Omdat “geld en bezit” ook macht, veiligheid en
overleven” garanderen. Zie straks maar, als blijkt dat men u enkel nog wil
opereren, als u zelf de (voor de verzekering te) hoge kosten betalen wil…. Ik
bedoel maar.
Dus: moeten P. en de zijnen het meer zoeken in psychologie, psychiatrie, filosofie, ja
zelfs religie. Denk aan boeddhisme en christendom.
Er verscheen ooit (in 1970?) een
boekje van een Nederlandse econoom over economen. Met de titel: “Dat stomme
economenvolk met zijn heilige koeien”. Lees dat eens, het moet nog ergens op
het internet te vinden zijn!
Ook zou het boek: Morgen is al begonnen, van ene
Dessertine (Fr.) kunnen helpen. Daarin wordt betoogd dat de grote schuldige niét de financiële wereld is. Die zou enkel “het monster” zijn, dat onze vele fouten
uit het verleden bloot legt. Dit boek behandelt een nieuw economische model, van “de 4 revoluties”. In: de landbouw, de
genetica, de energie en de ICT… De auteur maakt een tocht langs: crowdfunding, fablabs, 3D-printing,
genetische technologie en ook consumptievermindering… . (Zie ook L’Express
mei 2014).
Kortom: Piketty heeft het
vooral over “het westen”, extrapoleert (en ook op empirische wijze) het
verleden en roept geen andere (sociale) disciplines te hulp. En mijdt ook een echte
verkenning van de toekomst, die al lang lijkt te zijn begonnen.
Maar, dit alles doet
natuurlijk niets af aan zijn indrukwekkende theoretische analyse! Maar het
betekent ook dat P. te snel en op te smalle basis tot aanbevelingen komt.
Waarmee hij zich op glad, semi-wetenschappelijk, ijs begeeft.
Maar,
Zie Encelade, die kleine
satelliet van Saturnus. Waar onderzoekers, -die werken rond de reizende sonde
Cassini-, afwijkingen in het zwaartekrachtveld ontdekten. Spannend, want dat
kan betekenen, dat er een grote oceaan zit onder zijn ijsoppervlak. En als er
dan ook nog vele mineralen daar zijn vastgesteld, komt onmiddellijk die “koorts”
weer boven: Zou er hier leven kunnen zijn? Opnieuw een mogelijkheid om meer
geld te vinden voor verder onderzoek, want vele financiers hebben die “koorts”
ook. Ook op andere manen van Saturnus, zoals Titan en Europa, wordt water
vermoed… De goudkoorts heerst bij de ruimte-onderzoekers.
Zoek nog even de zon op, en vraag
u af wat het bestaan van “ander leven” voor u zou betekenen. In elk geval, dat
het dagelijkse geraas van onze generatie, meer tot zijn ware proporties zou
worden gereduceerd. Want we zullen dan de vergelijking moeten ondergaan met die
andere levende wezens…
Weer genoeg mooi weertje
toegewenst, waar u ook bent,
Van de verzamelde redactie,
Geen opmerkingen:
Een reactie posten