KOM OP: START UW EIGEN FABLAB IN UW GARAGE!

We zijn nu echt aangekomen in het tijdperk van Big Brother, wat ons zo’n halve eeuw geleden werd aangekondigd. En dat Bi-Bro nu NSA blijkt te heten, is vooral de schuld van Obama. Natuurlijk heeft ook u veel nieuwe kreten en woordjes in uw numerieke dictionaire.

Regelmatig denk ik terug aan mijn job-jaren in de “automatisering”: ca 1970-1980. Toen moest je die hele “IBM-vocabulaire” kennen en ook nog alles in het Frans. Want de franse bedrijven waar ik toen kwam, hielden niet van al dat IBM-engels. “

Bande magnetique” vond ik toen een hele mooie: veel fraaier dan magnetic tape of tape unit.

Natuurlijk weet u al lang wat The Cloud, Big Data is, wat Apps zijn en wat met 3D-printing wordt bedoeld. Maar wat Gafa is en wat er wordt aangeduid met “fablabs” is u mogelijk nog niet echt  helder. Daarom nu op naar een rondje moderniteit. Noodzakelijk om over vijf jaar nog te kunnen praten met uw buren, kleinkinderen en zelfs met uw housecleaner. Of heeft u al een huisrobot? 

De kribben van de nieuwe industrie

Natuurlijk slaat de digitale revolutie ook toe in de grote industriële wereld, waar “massa-produktie” uit is en “do it jourself and do it together“ ook steeds meer de nieuwe bijbel wordt. Het nieuwste chapiter daaruit is het “FABLAB”, wat

american short is voor “fabrication laboratory”.

Want daar gebeuren nu de nieuwe dingen op nieuwe manieren, door mensen die “het oude niet meer pruimen”. Voor hen moet innovatie samen gaan met “samen ondernemen” en natuurlijk dat alles over de nieuwste digitale snelwegen van het Internet.

De kreet: “Do it yourself, do it with others” was van ene Dougherty van Web 2.0. Hij riep dit als eerste en hij stond verbaasd van de echo die dat produceerde. Zelfs,-en om te beginnen-, in het moderne heiligdom MIT in de VS. Waar een prof recent het college gaf: “Hoe maak ik (bijna) alles zelf”. Want dat kan, als je maar een snijmachientje hebt op laserbasis, iets om vinyl mee te snijden, wat 3D-printers, nog wat handgereedschap én natuurlijk PC’s aan “het Net”.

En natuurlijk ook dat beroemde schuurtje of die garage, waarin alle pioniers horen te beginnen. In de muziek (zie de Beatles in Liverpool) maar ook in de ICT (microsoft c.s. in Californië)

De FBLABS zijn als paddestoelen

In het begin waren er enkele tientallen; vooral in de VS. Maar nu nu zijn het er al vele honderden: van Amsterdam, via

Toulouse tot in vele VS-steden en zelfs al in Afrika. De meeste beginnen “als een probeerseltje” en onder het motto “al doende leert men”. Doen en leren is hun motto. Ook bij Fab Folk in Amsterdam, dat een Zwitser oprichtte en nu ook runt. Hij is in Europa redelijk bekend en werd ook de promotor van het “herfabriceren van onderdelen van oudere apparaten”. Die  zonder deze aanpak te vroeg op de vuilnishoop zouden gegooid of gaan belanden.

Een ander richtte de club op met de fraaie naam: “Jerry, Do it Together”. Men begon met het monteren van oude PC-onderdelen in een (Jerry)can en maakte zo lopende PC’s. Dank zij dit initiatief werden er nu zo al een zestigtal machines gemaakt, ook al in Afrika.

In een dorpje van 360 inwoners in de Jura begon ene Pascal

het bedrijfje “Net-Iki” en hij fabriceert intussen van alles voor de dorpelingen. Die ook graag een kijkje bij hem komen nemen. Hij lijkt best wat op “die oude smidse van vroeger”, zeggen oudere inwoners. Al ruikt het daar anders en is de smid niet meer zo zwart en vettig. Vroeger was die “het manusje van alles” in een dorp: de Maréchal-Ferrand noemden hem de Fransen.

In Besancon maakt nu een chirurgie-student van een lokaal ziekenhuis een 3D-onderkaak: en hij en zijn collega’s oefenen daarop nu hun operatie-technieken.

De kracht van de Fab-labs is, dat ze voortdurend “op het net zitten”. Waardoor al die fablabs wereldwijd communiceren. En zo vele ervaringen uitwisselen, ook software en vooral ideeën. Hele internationale netwerken ontstonden zo, tussen duizenden plekken op vaak tienduizenden kilometers afstand van elkaar. Deze werkwijze doet een enorm hoog ontwikkelingstempo ontstaan: en een synergetisch en zeer

dynamisch geheel dat gonst van de ideeën en waarin men ook vele fouten omzeilt! En “nieuwere” maakt…

Universiteiten en hun studenten spelen hier natuurlijk een grote rol. Niet weinig studenten runnen nu al bedrijfjes à la fablab. Soms al met budgetten van enkele honderdduizenden euro’s per jaar. Deze fablabs blijken steeds vaker “de couveuses van de start-ups”. Zoals het fablab van de uitvinder van die hoes voor de I-pad: die zelfs Obama al van hem kocht. Dat weet en ziet nu iedereen in de VS!  Zijn bedrijfje “Dodocase” werd in weken opgericht… en

het doet nu al 10 miljoen dollar omzet.

In Frankrijk bouwt “Naïo Technologies” nu een kleine robot om… onkruid uit te doen. Hij heet “Oz” en er werken al enige dozijnen van op de franse velden. Nu zoekt men 500.000 euro kapitaal voor het vervolg; wat echt veelbelovend lijkt. 

De grote industrie raakt ook al in de “fablab-mood”

Airbus in Toulouse helpt ook al een klein Fablab en ook  Orange doet dat ook al. Renault heeft een bestaand Fablab gevraagd, om er een voor hun op te richten! In hun Technocentre in Guyancourt. En de Franse minister van Industrie Fleur Pellerin startte ook een project op dit terrein:

er zijn nu al 154 dossiers in behandeling in 23 regio. Dat zijn alle winnaars van laureaten; elk van hen krijgt 200.000 euro voor de eerste drie jaar.

Langzaam dringt de nieuwe wereld ook door in de ministeriële burelen en in de wat stoffige parlementen. Ik denkt met enige weemoed terug aan een jonge collega op het hoofdkantoor waar ik werkte. Hij was in 1973 al “computergek” en liep missionerend rond in het oude, wat statige elektroconcern Holec. Hij vond niet veel gehoor en ging “dus” in de politiek: D66 kreeg hem als fractielid (= B.vd

K.) in de Tweede Kamer er bij. Hij wilde toen, kostte wat het kostte, “alle kamerleden aan de PC krijgen”. Echt waar! Maar hij vond weer weinig gehoor; ja zelfs veel tegenstand. Hij was gewoon zo’n 25 jaren te vroeg, deze visionair. Ik

vraag me af in welk fablab deze rusteloze nu bezig is. U bent dus gewaarschuwd.

Als mensen nu aan uw hoofd zeuren over “gaan wonen op Mars” of  “het exploiteren van een interessante passerende meteoriet”, denk dan niet meteen dat ze “fada” of gaga zijn. Pas op, want “Le fada” was ook ooit de Marseillaanse bijnaam van ene Le Corbusier.  

We gaan “dus allemaal “fada” worden?

De numerieke revolutie raakt nu alle aspecten van ons leven. 3D-printen is het heruitvinden van de productie en het internet gaat ook de communicatie tussen al “onze” objecten mogelijk maken. Zie de auto die alleen rijdt; al “pratend” met andere auto’s. In onze huizen komen al vele slimme objecten die ook al aan elkaar hangen. Ook via de smartphone en het internet. Ze worden allemaal slim en communicatief. De

services worden ook steeds vaker “ín de objecten” gebouwd en dus meegeleverd,

Dingen kunnen nu worden gemaakt naar ieders persoonlijke smaak of idee: weg dus met die massa-productie. Idem voor de gezondheidszorg en ook het onderwijs (waar dat nu MOOC heet=effe googelen).

Ook de “structuren van de organisaties” gaan over op plat: door dat werken in “kleine, open, geshare-de platforms” en ook wereldwijd. Kunstmatige intelligentie en robotisering gaan hand in hand met meer hoogwaardiger werk en ook weer meer vrije tijd. Maar natuurlijk niet voor de geeks!

De verdoemenis of de zegen voor de mensheid?

Is dit alles hét tegengif voor die pessimistische malthusiaanse denkers?  Die de wereld zien vertragen en ook geen groei meer verwachten? Natuurlijk: met de plussen komen ook de risico’s van de numerieke wereld te voorschijn. Big data en  big business komen tegelijk met Big government en met Big Brother…

In het recente boek “The second machine age”, -van de MIT-ers McAfee en Brynjolfsson-, staat dat: “De informatie-revolutie en de nieuwe technologieën het aandeel van de salarissen in het BBP zullen doen afnemen. Dat gebeurt de facto al 30 jaar in het westen en mede de oorzaak van

hogere werkeloosheid. De bevolking wordt tot “economisch” niet meer nuttig..”. En in een recent boek uit Oxford University staat: “Zo’n 47% van de huidige jobs in de VS kunnen door robots worden gedaan”. Dus daarom koopt Google dus alle “robotbedrijven” op: recent zelfs 8!  We zien hieraan dat de strijd over “het saldo van de nieuwste ontwikkelingen” voor de werkgelegenheid nog niet echt is gestreden. Maar dat “eenvoudig ongeschoold werk” nog nauwelijks betaald gaat worden, lijdt geen twijfel.     

Krijgen we nu ook die overproductie, mede door de achterblijvende bevolkingsgroei? Gaat de middenklasse eraan ook vanwege de opgang naar veel hoog gekwalificeerd werk? Blijft de internet-economie van nu, met zijn Amerikaanse oligopolie van GAFA (= Google, Apple,

Facebook, Amazon) verder bestaan? Waarbij Google 90% van de R&D doet, ook graag het data-verzamelen wil monopoliseren, de infrastructuur wil beheersen en zelfs het monopolie opeist in de digitale diensten? Terwijl Amazon alles beheersen gaat op uitgeversgebied, beheer van de data van zijn klanten en op weg lijkt naar een soort van Wallmart met een e-pet op?

Zelfs de politiek helemaal moet om!

Stelt u het zich voor: de Nederlandse politiek in e-versie! De Tweede kamer 2.0. :  Roemer, Wilders c.s. die in debat gaan over fablabs, Gafa, etc. Maar dan wel direct en niet “reactief en min of meer toevallig” zoals dat gedoe over dat NSA-schandaal. Want de politiek zal vooróp moeten gaan lopen, zoals al goed te zien is in landen als Zuid-Korea. Waar overheid, burgers en industrie samen bezig gaan om vooraan te komen en te blijven! En zo hun welvaart te beschermen via een ware “nationale strategie. U gaat het nog zelf meemaken. Het blijft dus echt niet bij een af en toe opkomend “D66 betoogje over meer en beter hoger onderwijs”.

Politici moeten zich bewust worden van zeker drie bedreigingen. Ze moeten beter letten op die toenemende onveiligheid van de (data)infrastructuur. Door opkomende slimme diefstal, manipulatie en het confisqueren van data. Zie ook het verlies van privacy en het respect voor de persoonlijke levenssfeer. Iedereen wordt nu overal geïdentificeerd, gelokaliseerd, geïnformeerd, geadviseerd en ook voortdurend gevolgd.

Ten derde is er het “verlies aan soevereiniteit”,  zowel bij het individu als bij de staten. Verlies dus van de soevereiniteit over de eigen gegevens door het individu. En bij de staat op fiscaal terrein, regelgeving en strategie. Daarom begint dat “internet-monopolie van de VS” de hele wereld meer en meer te storen…

De mondialisatie 2.0

De mondialisatie komt nu ook in de fase van “een scheiding”. Die van:  het afglijdende “noorden” en het aanstormende “zuiden”. Daarbij zijn zij, die door voortdurend hervormen concurrerend kunnen blijven, aan de winnende hand.  Het simpele model van een economie die op export en lage arbeidskosten draait, begint echt te haperen.

Het VS-model,  met zijn centrale rol van de numerieke revolutie, is nu de topper aan het worden. Dat voedt  de ondernemingsgeest, trekt de brains en het kapitaal aan uit de hele wereld en koppelt ook het civiele met het militaire…  China investeert als een dolle om hun bij te houden, want daar zit de crux voor zijn wereldmacht.  Maar zie ook Israël, het UK en ook Zweden: zij volgen in het kielzog van Uncle Sam.

“De anderen”, moeten eerst een groot gat wegwerken. En veelal nog aan die numerieke strategie beginnen! Vooralsnog ontbreken op veel plaatsen nog de essentialia: de wil/push/power, de visie en ook “de omgeving/het klimaat” daarvoor. 

En Europa heeft natuurlijk groot gelijk als het in de lijn van haar tradities om bij een aantal zaken nu vóór wil gaan. Zoals bij het vestigen van een eigendomsrecht van gegevens, het recht om die data op te slaan op eigen grondgebied, om te komen tot een belastingheffing op het numerieke en ook om de veiligheid van de infrastructuren te garanderen.

Meer een kans dan een bedreiging!

Ook voor Europa is “de numerieke revolutie” ook dé kans om een goede plek te consolideren in de 21^e eeuw. Eigenlijk is de geestelijke vader van dit alles “ene Karl Marx, maar dan in 2.0 versie”. Immers hij zei ooit: “De macht behoort toe aan hen, die de productiemiddelen bezitten”…

(No meer vindt u ook in: “Makers”, van Chris Anderson, Uitgever: Ed. Pearson, 2012. 300 blz./ 25 euro).    

Maar,

die zon weet ook hoe het komt dat Tibetanen zonder veel moeite ademen op 4000 meter hoogte. Omdat hun genen die rode bloedlichaampjes beter doen functioneren. Die genen waren er al 30.000 jaar geleden, toen afstammelingen van de sherpa’s op de hoogvlakten aankwamen in de Himalaya. Enkele duizenden jaren later vertrok een deel van hen naar de valleien om zich daar te vermengen met de Chinese

Han’s.  Maar daarna vertrokken er ook weer mannen omhoog, om dragers te worden voor de moderne Himalaya-expedities. En zij werden de Tibetanen van nu… Een “genen-reisverhaal”, zoals er vele zijn en er meer en meer bijna dagelijks worden ontdekt…

Wat denkt u van dit volgende verhaal?

De zon zag al die bewegingen van ons mensen over de aardklomp. En wist dus ook wat er van ging komen, toen in 1968 grondwerkers het skelet van een kind vonden. In Montana (VS), want daar was het 3.000 jaar geleden overleden. De universiteit van Kopenhagen analyseerde recent het DNA uit dit skelet en deed enkele magnifieke ontdekkingen.

Alle indianen uit Amerika kwamen ooit van over de Beringstraat: zo’n 15.000 jaren geleden! Daarvoor, -zo’n 60.000 jaar geleden-, verlieten zij als emigranten, Afrika, En gingen in de richting van Azië. Een deel van hen, ging naar zuidelijke streken: zoals Cambodja, Australië en China. Andere gingen richting Siberië… 

Zo’n 24.000 jaren terug kwam er weer een deel uit dat  Aziatische zuiden en ging ook Siberië. Waar men zich vermengde met hen die eerder kwamen. Daar ten noorden van het Baïkal meer.  Deze “gemixten” gingen ook weer op stap en zelfs over de Beringstraat. Naar Amerika dus, waar ze ook familie van vroeger tegenkwamen. Voor zij ook weer naar Alaska vertrokken. Om daarna af te zakken naar Chili, via de kust van de Pacific Ocean. Een hele tocht dus van mensen en genen….

Columbus c.s. kwamen dus, veel later in 1500,  deze wilden tegen . Hij wist echt niet dat het de broeders van heel vroeger (uit Afrika!) waren. Want we zijn alle Oost-Afrikanen

van afkomst.

Denk dus maar niet dat de Europeanen de eerste ontdekkingsreizigers waren: wij ontdekten simpelweg ons eigen verleden. De mensen die we toen zagen waren een mengsel van bruin-zwart uit Afrika, het gele van Azië en Mongoolse van de Eskimo’s?

Toen de compagnons van Columbus zich mengden met “de wilden”,  trouwden ze zonder het te weten toch nog in dezelfde familie. De VOC die slaven van Afrika naar Amerika transporteerde deed eigenlijk ook aan betaalde emigratiehulp en nam de kortere weg van West-Afrika naar het zuiden van de VS…

Weet dus dat u ook van Afrikaans zonnige afkomst bent als u in de zon gaat zitten. Dat uw huid wit werd omdat uw voorouders uit de zon vertrokken. En besef dus dat uw huid haar stralen ook gewoon weer herkent, genetisch gesproken dan. We zijn dus alle kinderen van dezelfde zon en zelfs van dezelfde Oost-Afrikanen. Dat is gewoon een mooie geruststelling die het ons gemakkelijker zou moeten maken om migranten te accepteren. Maar zo eenvoudig ligt het helaas niet meer. Ook al komen de afrikanen nu weer in wrakke boten om bij ons een beter leven te vinden. Net als ons beider voorouders deden.

Ga naar buiten waar de zon u verwarmt, terwijl u nadenkt over uw o zo grote familie.

We wensen  allen weer veel mooi weertje toe! 

19 april maart 2014