VERANDERINGEN, IN "HET WESTEN" EN ELDERS.

Ziehier enkele teksten,- over de vele veranderingen-, waarin gepoogd wordt de richting ervan te begrijpen. Met name voor "het westen".  

 

MENSEN GAAN DAAR WAAR “DE WERELD BEWEEGT”.

Het huidige “kapitalisme” vertoont centrifugerende krachten. Dat had Marx ook niet voorzien maar nu zie je dat aan vele verschijnselen, zoals de “gele hesjes” in Frankrijk.  De Index van Gini meet het levensgeluk en werd berekend sinds de jaren 80.  Met die index meet je de geluks-verschillen tussen landen én binnen landen.  De laatste namen toe terwijl de eersten afnamen.  In Frankrijk is de index lager dan 30% (!),  Duitsland toont +30%, het UK 35% en de VS 40%.  In Brazilie is die +50%! Dat komt (volgens experts) door twee effecten, zeker als je kijkt naar “ongelijkheid”. Eerst het “tunneleffect”, dat inhoudt dat je de indruk krijgt achter te blijven (wat komt door te selectieve waarneming) én het tweede is het "geografische effect van het nieuwe kapitalisme”.  De 20e eeuw was als een centrifuge alles spreidde zich nogal breed, van stad naar platteland. Nu is er sprake van re-concentratie: de stad loopt vooraan en bekommert zich weinig om de plattelanders.  Idem in grote steden met hun centra én hun banlieu’s!  Dat merk je sociaal, economisch en ook politiek: zie de kiezersverdeling!
 Polarisatie all-over zie de VS: de republikeinen zijn vooral arbeiders, boeren  die ver van grote steden wonen: zij voelen zich “verlaten”. De democraten werken in finance, high dienstverlening vooral in de grote steden en voelen zich senang. Het komt door de groeicyclus en je kunt weinig er aan doen. Want welke tegenmaatregelen zijn nog effectief?

  Ene franse filosoof Alexandre schreef: die gele hesjes zijn een bijproduct van de Kunstmatige Intelligentie..  Want de intellectuele elite krijgt nog voorrang. We kwamen in “een kenniseconomie” en gedragspatronen verschillen meer en meer. Er komt zo nog iets bij in de rij: etnisch, handicap, seksueel, voeding er komen “nieuwe slachtoffers”. De politiek richt zich op de eigen vooruitgang en vergeet de achterblijvers.
  Zie de “rustbelt in de VS”, die Trump aan de macht bracht omdat ook Obama “ze ook vergat”. De behoeften van de techno-elite zijn anders dan die van de achterblijvers, die je nu ook ziet in de “lagere middenstand-kringen”. Ook arbeiders moeten steeds vaker “ultra-gekwalificeerd zijn”. Daar komen dus die uitdrukkingen als : "de kleine, bescheiden blanken” vandaan. Zie ook de stijgende aantallen van vroege sterfte en de teruglopende levensverwachting: zie de scheiding van “the gods and the useless”, zoals ook Hariri in Homo Deus schreef. Dat alles brengt de populisten in machtsposities en dat verscheurt de oude democratie!
  Filosoof Attali ziet dat ook zo en spreekt over “de armste toestaan om beter te leven”: want de verarming neemt flink toe.  Hij zegt dat het de kunst is om allen die kúnnen bijdragen aan bestrijding van de effecten van de klimaatverandering, daarvoor uitdrukkelijk in te zetten. Denk aan: isolatie van gebouwen,  recycleren van afval,  Zo moet de nieuwe arbeidspolitiek er uit zien. Ook al is dat financieel best een krachttoer maar het is zeker “een toekomst-investering”.  Dat moet de regering benadrukken ook met subsidies aan de regio waar de lokale overheden daaraan moeten werken. Dat mag je vergelijken met het redden van de banken in 2008! Zo kun je verarming én klimaatgevolgen koppelen en ook de groei van morgen stimuleren.  Dat zou ook een EU-project kunnen zijn  omdat het in de hele EU speelt. Anders landen we weer bij de volgende financiële crisis, verzucht hij tenslotte. En het is een poging wat meer harmonie te scheppen tegenover de polariserende krachten. Kortom: help, bij grote veranderingen, hen die dat lastig kunnen bijbenen. Omdat ze niet gericht geschoold werden en omdat ze “buiten de swingende centra” wonen!

 

FRANKRIJK: DE ROL VAN DE BELASTINGEN (2008-nu).

  Een franse studie  over de “gele hesjes en de fiscus” was opmerkelijk.  Ze bracht de vele stijgingen van belastingen en sociale bijdragen in beeld sinds 2008.  De CSG, de extra-tranche in de "impot sur le revenu" (inkomstenbelasting), hogere pensioenbijdragen etc. ..  In 8 jaar liep dat totaal 21 miljard op (waarvan 15 miljard sociale heffing was).  Onder presidenten Sarkozy, Hollande vooral..  en dat moest om het tekort terug te dringen! 
  Dat leverde franse families een verlies op van 780 euro koopkracht per jaar! Er moet bij worden gezegd dan een flink deed via verhoging van steun weer terug kwam (overhe-veling). Zoals: hogere RSA, hoger ouderdomspensioen,  premie voor werkenden,  en dat was 280 van die 780, dus nette was de fiscale einddruk 500 euro gemiddeld per familie.  Dat komt neer op 1,4% van hun inkomsten..  5% van de rijksten verloren 5640 euro inkomen en 5% van de armste kregen er 450 euro bij. Dus is er per saldo echt sprake van VERMINDERING VAN DE ONGELIJKHEID!
 De rijksten waren in 90% der gevallen de verliezers en de armste met 5%,  Dat is een belangrijke factor in het koopkrachtplaatje, Maar niet de enige: zie ook: werkeloosheid, een-ouderfamilies, hogere inkomsten OG, De werkelijke verlaging van het gezinsinkomen was 440 euro gemiddeld met grote onderlinge spreiding.  De lage inkomens zijn de ww-ers en hen met kleine baantjes.  En de rijkere profiteerden van hogere OG-inkomsten (waarde OG en hoogte huren).  In het geheel gezien zijn de verliezen het hoogste bij 50% fransen aan de arme kant en daar zitten ook vele “gelen”… (mede uit: Challenges nov. 2018).

EU-PROJECTEN MERKEL EN MACRON EVEN "OP IJS GELEGD"? 
  Versterken van de Eurozone is op ijs gelegd “de her-fundatie van Europa” moet even wachten. Wat in Meseberg werd afgesproken tussen de beide landen is opgeborgen.
 Het eurozone-budget werd even gelaten en "wat te doen bij een Euroland in problemen" werd ook niet besproken. Berlijn en Parijs hebben andere zorgen. Ook komen de EU-verkiezingen 2019 er aan en zijn de Visegrad-landen oproerig  over migranten. En het franse tekort is ook een rem op alles zeker nadat Macron 10 miljard meer moest uitgeven om de gelen wat te temmen. En nu is er gedoe over wat te doen met die franse zetel in de V-Raad, dat moet nu ook Kramp van de CDU maar zien. Scholz zette ook al de toon hierover.. Nu lijkt Macron meer en mer alleen voor een sterk Europa te vechten.

DUITSLAND GAAT (NOG) GOED

  Het moest 0,2% van zijn BBP inleveren maar de kortere termijn ziet er niet slecht uit. Altmaier legde het goed uit en zei dat het land aan de auto-normen moest werken om de grote auto-export te redden. En dat gaat lukken, gelooft hij.

  En al gauw werd de betere export aangekondigd het was dus een lichte verkoudheid.  Het budget in evenwicht voor de 6^e keer,  de staatsschuld blijft zakken (onder 60% = euronorm einde 2018), de ww op 3,5%  en liefst 45 miljoen werkenden,  En de groei wees weer naar 0,3%  voor 2018 en Siemens meldde een gro0ot contract namelijk de metro in Londen van nieuwe rijtuigen voorzien. En de grote automerken bleven volop scoren, Nee, er is nog niks fout!

  Echter: op middellange en zeker op lange termijn zijn er grote zorgen!  De VS willen die duitse auto-export remmen, mogelijk stijgt de rente verder, die Brexit doet zeer en  dat onhoudbare drama in Italië is zorgelijk. Maar de ergste is het komende tekort aan arbeidskrachten!

   
55 JAAR FRANSE OPSTANDEN

  Nu wordt Macron aangepakt en in 1963 werd ook De Gaulle gepeopeld.  De mijnwerkers staakten en eisten 11% meer salaris om het verschil met het private weg te krijgen.  Na eenj maand van grote troebelen moest PM Pompidou 8%  geven zelfs en hij bood ooit 5.8% toen het begon.

 

  Dat scenario was er ook in 1968  toen de CGT een betere SMIC wilde.  En ze kregen na forse strijd liefst 35% er bovenop en nog 10% voor de anderen.  Ook na een maand gedonder en zelfs een soort vlucht van De Gaulle naar een franse kazerne in Duitsland! Het was een zware les voor de generaal!

  In 1984 is er weer wanorde over andere financiering van private scholen.  Liefst 1,2 miljoen mensen manifesteerden  en Mitterand moest terug!  Dan einde 196 over een hervormingswet op het Hoger Onderwijs  met grote onrust die op 5 dec een student het leven kostte.  Op 8 dec moet Chirac terugkomen op zijn besluit en geeft op. De PM treedt af..

  Dan op naar 1995 als Chirac met PM Juppé de pensioenen en de Securité Sociale willen hervormen.  Juppé houdt een grote speech die lijkt op een van Macron nu en 800.000 mensen gaan de straat op. Drie dagen later op 12 dec. wordt alles ingetrokken..

 
Elke keer sinds 1958 moest de regering terug na hevige protesten.  Ook nog in 2000 met een diplomahervorming door Allegre en Jospin.  Zij moeten na 2 maanden alles intrekken…

 
Dan nog de Rode Mutsen in  2013  met die eco-tax van Hollande die ook wonnen en nog  Sarkozy in 2010 met zijn hervormingen SNCF en de Arbeidswet.  Ook hij moest bakzeil halen…

 

  Een lange leerzame rij, die vaak sprekend leek op de laatste retirade van Macron en Philippe.  Men wil eerst niet, dan komt er wat dialoog  en dan oproer en dan retirade. Zo waren er een tiental evenementen in ca 58 jaar: dus bijna elke 6 jaar een! Macron had beter zijn parlementaire historie moeten analyseren en ziet nu dat ook hij het verliest. Terwijl de ergste zwarte zaterdag nog moest komen: de beruchte Acte IV van de Gele Hesjes..

EUROPEES LEGER ONHAALBAAR?

  Macron begon er over en Merkel volgde timide en Trump werd woest over dit idee dat stamt uit 1954. Want na de muur-euforie werden we wakker: met terrorisme en democraturen om ons heen.  En een VS die afbouwt en een China dat krachtig bewapent. De idee van mogelijke oorlogen is terug en we zien die nooit eindige”: Afghanistan, Irak, Syrië en in de Sahel.  Europa is kwetsbaar nu zeker ook nu Washington uit de kernverdragen uitstapt (New Start,  in 2021) en Moskou ook de Helsinki-akkoorden van 1975 herbeziet. En zie de Krim, Oekraine en de Brexit.. Maar is dit idee wel het antwoord op de veiligheidsproblemen, wat je zeker moet vragen als Poetin er blij mee was.  Want dat stookt extra in de westerse familie.. want dit onderwerp is link. De EU-staten zien de bedreigingen niet hetzelfde:  zie Polen en de VS warmte, Hongarije en de koestering van Poetin en de herrie over de zuidelijke immigratie.  
  De VS met 330 miljoen inwoners stoppen 716 miljard in hun legers en de EU komt met zijn ruim 500 miljoen niet veel verder dan 230 miljard. En er moet een forse defensie-industrie bij ook niet eenviudig en men moet het eens worden.. De EU moet nu niet weer oude fouten weer maken en eerst goed nadenken. Over Nato, Turkije, het terrorisme, de Balkan zwakten,  en de vluchtelingen.  En het vertrek van het UK na die afstand van de VS. Want dit alles plaatst Frankrijk in een historische rol want dat heeft een permanente zetel in de V-Raad, atoomwapens en een nogal compleet leger. Maar het budget is maar 198 miljard en er zou 295 nodig zijn, zeggen experts. En voor een EU-leger moet Europa zorgen voor een optimaal frans leger.

DIE TAAIE BREXIT
 

  In het UK bestaat nu de club Peoples Vote en dij ijvert voor een nieuw referendum.  Deze groep deed recent 700.000 britten in Londen demonstreren, de broer van Johnson stapte uit de regering,  en nu kwam ook Gordon brown meedrukken na Blair en Major. De EU bleef samen en stram zeker over de ierse kwestie en Brexit werd een soort van reclame om niet uit de EU te vertrekken! De Vote heeft nog geen echte leider en is in 9 deelclubs opgedeeld. Maar ze heeft veel jeugd mee en dat valt op. En nu vond May een overeenkomst met de EU over “de weg naar de after-Brexit”! En in vele landen is de EU populairder geworden en blijkt de zin om in de EU te blijven elke dag groter met al die dreigingen om ons heen. En wie wil nu het UK volgen dat in de grootste chaos ever terecht kwam. Zelfs Wilders hoor je niet meer..  Intussen lijkt May de Brexit-datum te willen opschuiven..

DE FRANSE GELE VESTEN

  Het is een opvallende transpolitieke groepering gekenmerkt als “het Frankrijk dat werkt maar dat het moeilijk heeft” met erbij een deel dat de regering niet pruimt. Eerder zagen we in 2013 de rode mutsen-beweging maar die was regionaal: bretons en niet beroeps-gebonden. Het doet denken aan het protest in 2000 over brandstofbelastingen door chauffeurs. Want de auto-uitgaven zijn de tweede post in de franse uitgavenbudgets en de niet-populaire regering doet de rest.

  Drie kenmerken:  78% staat achter hen en leidinggevenden scoren 46%. Bij hen is het autoreizen meer van belang.  Het is vooral het platteland dus niet de meest bevoorrechten ook. Mensen uit kleinere plaatsen. Parijs doet maar 52% in het zakje. Deze politiek doet denken aan het “nee” tegen Europa, in 2005.

Ze komt ook op door het beroerde optreden van vakbonden die hun tijd hebben gehad. Zij representeren de vergeten ontevredenen.  Links-rechts is er niet maar wel de wens naar een andere regering.  Ook LFI en RN misten deze boot compleet..

  Ze protesteren in persoon en zonder kader en lijken wat rechts à la Poujade. Maar dat waren vooral die anti-Algerije gasten: de pieds noirs. Ze zijn geboren in ZW-Frankrijk, sociaal en anti-fiscaal: dat zie bijna steeds. En dat maakt ook die mix links én rechts mogelijk!

De RN is er maar daar zie je veel zelfstandigen die veel autorijden en die zijn ook anti-regering.  De LFI heeft er minder aanhang, enkel wat anti-macronisten. Ze hebben hier weinig greep op.

  De regering betaalt nu voor zijn geringe verankering (24%) bij de verkiezingen dat kwam omdat men tegenover Le Pen kwam te staan! Macron verbreedde die basis weinig, hij slaat niet echt aan. Zelfs Sarko de president van de rijken deed dat beter. Macron stelt zich wat hautain en koninklijk op en dat vraagt om “jacquerie”. Fransen houden van koningen maar niet van dit type, het lijkt op Giscard eerder en ook wat op Mitterand. Hij staat zelf teveel in het centrum.. en zijn parlementariers zijn ook niet goed gezien in het land. Deze groep zweeft hoog, lijkt het.  Mogelijk is dit gele optreden ook een soort jacquerie van korte duur: maar wel explosief.   

LINKE ONTWIKKELING IN FRANKRIJK

  “De wet van de sterkste komt op” schrijven journalisten. En: “De regering durft niet open te praten over wat er gebeurt”. Dus gingen ze zelf op onderzoek uit..  En ze keken naar maffia, radicale moslims, drugshandel en jeugdbendes ( in de linke buitenwijken). En de uitwerking van alles op de veiligheidssituatie: op straat en op scholen... , minister Biza Castaner heeft er een dikke klus aan..
   Wat statistiek is nu nuttig en een vergelijking tussen 2015 en 2017. Moorden, moordpogingen ging van 6 naar 24 gevallen, ai! Prostitutiecrimes van 1 naar 25. Verkrachtingen liep terug: 70 naar 67.  Bedreiging, afpersing 65 werd 94. Bedrog 91 naar 149 (!). drugshandel 172 werd 313. Geweldgebruik 327 naar 407. Valse documenten: 763 naar 851. Diefstal: 1555 naar 2083. Incidenten op scholen ging met 72% omhoog.. Gevarieerd en over de hele linie stijgend dus.

  Ruzies jeugdbendes: 1 in 2017 werd in 2018 10! De oorzaken zijn vele en niet alles heeft een sociale verklaring en het is een race tussen politie en “barbaren”. Zoals in meer landen gaat het ook om wrijving tussen capaciteit van politie , budgetten en toename van fout gedrag. De gevangenissen zijn overvol, agenten oververmoeid en de angst neemt toe. Maar de technologie helpt ook. Kortom, de veiligheid blijft hoog op de angenda in de jaren die komen.

LESSEN VOOR EUROPA

  De herdenking van WOI deed ook terugdenken aan de 100-jarige oorlog, de oorlogen van Napoleon,  de 30-jarige oorlog en aan de vraag of WOII had kunnen worden voorkomen.  En aan die maffe militairen die een soort zelfmoord organiseerden die miljoenen het leven kostte.  Wie kan dat nog positief herdenken?  In 1910 leek de toekomst nog vredig en prettig en toen kwam ook dat stomme protectionisme en nationalisme op én dat militairisme.. Maar 20 jaar later begon de oorlogshel weer en moesten bij WOI en II ook de VS komen helpen.  En nu?
  De europeanen voelen zich nog veilig , onze militairen zijn rustig en niemand denkt aan oorlog. Maar wat zijn de lessen van die moorddadige 20^e eeuw? Toen we ons ook weinig aantrokken van de grote armoede elders en hen niet wilden helpen én ons afsloten voor de grote wereld..  Gaan we dat nu weer doen?  Hebben we weer niet door wat we wel moeten doen?

  Europa moet het hebben van zijn altruisme zegt Attali.  We moeten onze ethische kijk op de wereld niet opgeven we moeten ook de moraal koesteren.  Het onderscheid goed en kwaad weer zien en de menselijke waardigheid pushen voor iedereen. Daarvoor zijn die miljoenen toch eerder vooral gestorven?  

HET DELICATE SPEL BRUSSEL-ROME

  Het botste tussen Brussel en Rome over de financiele plannen zoals de pensioenleeftijd verlagen en het instellen van “een algemeen inkomen”  voor 2019 dat erg duur is en waarvoor Rome geld wil halen bij : de financiële markten”. Hun schuld is intussen genoteerd als bijna junk bond (niet speculatief) net boven Griekenland dat op speculatief staat. En de spread (verschil Duitsland-Italie qua rente loopt op over de 3%..
  Moscovici  9EU-Comissie) vecht nogal hard en roept akelige dingen als fascistische risico’s in spaghettiland. Iedereen is bang dat de italiaanse avonturen “besmettelijke effecten gaan krijgen op de euro(zone)..  Niks fijn met die europese verkiezingen in het verschiet in 2019..  Rome moet eerst een nieuw plan 2019 naar Brussel sturen en dreigde hun te beboeten als dat niet goed uitziet.. Want hun staatsschuld is al 131% en men kan niet alles accepteren.  Men moet van beide kanten “water in de chianti doen” dat is niet te vermijden.. Macho-weertje dus..

 Leon de Marsilho, begin 2019.