MARSEILLE "ONZE" ZEER LEVENDIGE, FULL-COLOUR STAD

     MARSEILLE -- MASSILIA -- MASSALIA 
  "ONZE" LEVENDIGE FULL COLOUR STAD


Urbanisatie is wereldwijd een actueel item. Marseille is ook een  optelsom van 115 dorpen, die nu "les quartiers"zijn. Weer aaneen gegroeid, nadat ze ontstonden door "vertrekkende, soms boerende" ex-stedelingen. Die hun olijfolie-productie, -later in de vorm van zeep-, via de haven "omruilden" voor exotische importen. De haven was levensader: werk, bestuur en artisanale diensten en mega-scheepswerven voor handel + oorlogen. Sommige van de 115 quartiers kregen, -door de koloniale grollen-, etnische en religieuze accenten en "vreemde" meerderheden. Diversiteit in kleur, is hier dus al eeuwen zeer gewoon.
Het centrum was (is) het "rest-quartier" waar vissers, "dockers"
en reders werk(t)en. Waar ook "les estrangers" werkten en woonden: in het nest van de meltingpot. Deze sociale en economische structuur bestaat nog, zelfs versterkt. Door het massa  transport met ferries naar Corsica en Maghreb en Sardinië plus een gigantische cruise-toerisme. Dit moest de eerdere havenwelvaart 
vervangen. De stad van 1 miljoen ziet jaarlijks 5 miljoen "door-reizenden en bezoekers". Op èèn dag varen hier cruiseboten in en uit: met 7500 mensen per boot! Nog eens even 3 à 5 dorpen er bij.
Recent werd Marseille centrum van een metropool: nog eens +100  dorpen/stadjes klonteren nu samen tot nog meer steedse miljoenen mensen.     
   

 

HET ECHTE MARSEILLAANSE STADSWONEN IN THE SKIES

IMPORTANT VISITORS FILL PORT AND TREASURY 

Marseille telt 2600 jaren: is de alleroudste, nu de 2e stad van La France (weten wij).  Een centrum om de Vieux Port plus een conglomeraat van vroegere dorpen. Die tot 115 quartiers (in 17 arrondissementen) aan-een groeiden. Een ratjetoe waarover èèn "chef"-maire en 7 "petit"-maires moeten regeren. De ware  marseillaan leeft in zijn quartier, en gaat naar de Vieux Port om de "buitenlanders en ander curieus volk" te groeten en te bekijken.
De volkse mix wijzigde steeds, in die 2,5 millenniums, nadat griekse handelaren uit Phocea hier een "comptoir" stichtten. Pal aan zee in een "callanque" (= een mediterrane mini-fjord), die hun als haven (het lacydon) diende. Dat werd de wieg, genaamd Le Panier, op hill-top voor de 10 windmolens. Deze Panier werd na de catastrofale WOI, vol napolitaanse vissers gestort. En is nu nog een italien village. Omdat de berooide stad in 1925 crepeerde: vele stierven in de verre loopgraven of vluchten weg. Op zoek naar eten en perspectief.    
De oorspronkelijke Griekse immigranten, leefden best vredig met die Keltische autochtonen en ze mixten er aardig op los. De stad bleef 1000 jaren klein, maar de franse politieke en belligrante  grandeur dwong haar tot groei. Ze werd dè koninklijke en koloniale vlootstad. Toen was marine hetzelfde als de koopvaardij (zie de VOC) en het trok een melange van volk aan van heinde en verre.     
Daarin is weinig veranderd, al strooien religies en extreme politici nu zand in een oude, soepele multiculti machinerie.  

De stad viel na WO I echt in een diep coma, samen met de wereldhandel. Pas 70 jaar later kwam men aan het miljardeninfuus, voor een stadsvernieuwing van 30 jaar, die wordt afgerond.
 Marseille werd zo onherkenbaar voor hen die er na 1985 niet meer waren geweest. Een Phenix nog vol asresten, met een aanstekelijke veelkleurige dynamiek: een stad die wel moet bruisen van nieuw leven.  Ze is ook een steedse uitzondering in een sterk vergrijzende Europa..

          
Marseille is een "multiculti zeldzaamheid", ook zeer onfrans. Met (nog) 80.000 joden, 90.000 (christelijke) armeniërs, 100.000 commorianen, 300.000 magrhebiens en west-afrikanen, waarschijnlijk 400.000 mensen van "witte franse" komaf en een rest van 50.000 "gemengd". Van turken tot amerikanen, van nederlanders tot corsicanen en van libanezen tot Z-Afrikanen. Mensen met en zonder papieren en met en zonder een dak boven het hoofd.

Vanouds was er hier een religieuze mix. Hier kwamen (te zien in de crypte v.d. Saint Victor) de eerste christenen in Europa aan (300 na JC), de joden waren eerder. Christelijk zie je uiterst conservatieve katholie-ken (zelfs "oude" maro-nieten),  naast een handje  vol protestanten. En: vele fanatieke communistische ongelovigen.. Religie is hier wel zichtbaar maar is zelden een lokaal onderwerp. De luide discussie over de footclub OM en de ruzie om een grote moskee (die 50 jaar duurt), halen hier de krant. "De moslim" van Wilders bestaat ook hier niet. Hier is men religieus tolerant, politiek traditioneel socialistisch en recent 
"omgevallen" naar rechts. Door een langdurig, schandalig en zelfs corrupt "clientelisme". Daarom ook hier èèn FN-maire,.. die nu fors opruimt.    

God is hier vanouds ook  "multi-culti: er zijn 400.000 moslims (50 mini-mos-kee`s), 80.000 joden (met twee synagoges), 490.000 christenen (100 kerken -2 kathe-dralen +2 basilieken  en 1 protestantse "temple").
Hier maak je  wandel-tochten langs plekken die de historie van de europese (christelijk-joodse +) beschaving markeren. Marseille was dè poort voor onze beschavings-stroom. Die vertrok in het klooster bij de oude Sant-Victor in de Vieux Port. Toen ook Marseille door de (nog heidense) romeinen was bezet, zoals heel Europa in die dagen. Het christendom kwam uit Palestina via "Armenië" in de Vieux Port aan: letterlijk. Hier groeiden, de ook multiculti wortels van het "ghristelijke Europa" en monniken deden de transfer via de diverse  kloosterorden. Die sjouwden de bestaande wetenschap uit Al Andaluz (daar verzameld en door-ontwikkeld door moslims, christenen en joden) naar koudere streken. De stokoude (van origine joodse) universiteit van Montpellier, vertelt u er alles over.  

LE PANIER VAN MARSEILLE

Marseille nu dat is vooral: duizenden bars/kroegen, 20 night-clubs en overal terrasjes. Duizenden restaurants: van pizza tot pakistaans, van sushi tot armeens en natuurlijk onze bouillabaisse in 100 varianten.  Cultuur ook en "en grande masse": twee opera`s, 150 bioscopen en honderden theaters. Van het nationale La Crièe tot die zeer knusse mini`s, die soms op ex-garages lijken. Ontelbare galeries, 75 musea van topkwaliteit (zoals die in Palais Longchamps tot het recente MUCEM: het enig RIJKS-museum buiten Parijs!). Plus de Friche, een cultureel centrum voor en door "de jeugd van alle leeftijden". Met skatebaan en dansperformances, vol prachtige vondsten, magnifieke grafitti en ook aandoenlijke mislukkingen. Je hoort er veel "rammelend frans" van buitenlandse "artistes".     

 

 

 

Vele eeuwen geen franse stad en nu nog niet echt francais. Kwam 
onder de koninklijke duim gekomen onder Louis XIV, die er zijn vlootstad van maakte. In 1791werd ze de muzikale bakermat van de franse revolutie met La Marseillaise, nu nog de nationale hymne. Rebels met een ongetemd temperament, anti-discipline. Nog steeds een symbool van "onbuigzaamheid" van het type "Hanze-stad", die sfeer ademt het hier nog.
De duitse bezetters gaven hier "Ihre Disciplin-Lektion" in 1944. Toen ze in de Vieux Port 2500 wooneenheden (!), gedurende twee weken (dag na dag), opbliezen. Gelukkig ook het maffia-quartier.
Hitler gaf opdracht en was vergenoegd over de foto`s van de Vieux Port, waarvan een oever geheel kaal was geknald. Ze lieten, met opzet, geen kiezeltje achter, in een enorme, gapende wond.
Hoog symbolisch: de echte doodsteek. Want Marseille was ook de verzamelhaven voor de massale )ook joodse) uittocht over zee uit nazi-Europa. En werd ook als eerste grotere franse stad bevrijd.. bij het einde WOII.

 

 

 

Een nieuw Marseille verrijst uit 30 jaar "Project Euromed" : het grootste stadsvernieuwingsproject van Europa ooit. Wij kwamen hier ook om voor de finale daarvan. Dynamiek in beton in een stad van 2600 jaar: een onmogelijke hergeboorte voor sommige. Een nieuwe stad die wordt "gevuld met marseillanen" die niet weten dat ze pal in de oude industrie-haven wonen. In dat grote gat van na WO I dat symbool was van de totale ondergang. 
De vernieuwing gaat ook gepaard  met het opzetten van de grootste universiteit in La France, zelfs de Sorbonne verbleekte. Veel high-tech: in de medische sector en de digitale tech en ook zeer interna-tionaal. Met ook met al bekende managementschools. Marseille stapt na een eeuw gedwongen winterslaap voor een nieuwe lente. Voor sommige "niet passend bij het oude", maar het is noodzakelijk en de redding van een verarmde stad. Marseille rent de 21e eeuw binnen voor hen die het willen zien.. En werd ook het trotse hart van de nieuwe 2 miljoen-metropool!

   

Marseille is een vrolijke stad, waarin men "met la fete" best raad weet. En tegelijk de geconcentreerde spiegel van de verarmde 
resten van een groots koloniaal verleden. En, vooral door zijn geschikte klimaat, nu ook de showplace van een nieuwe europese armoede. Marseille is een modern schilderij in een antieke lijst.
De schildering van een transitie.. met alle moois en lelijks van dien.

Ons stokoude kerkhof Saint Pierre is een waar geschiedenisboek. Hierheen werden diverse oude kerkhoven verplaatst: ook joodse (wij wonen "boven op" een joods ex-cimetiere) en ook moslim-rustplaatsen. Natuurlijk is er ook een crematorium. Een dag op dit prachtige kerkhof dat met Père Lachaise de Paris ruim kan wedijveren.  

 

Daar "door de schoorsteen mogen gaan" en wat as achterlaten is een eer, voor een globetrottige believer in multi-culti Europa. Ik hoop dat de rook echt uit die schoorsteen komt, opdat ik, als
geadopteerde marseillaan, de stad graag uit de lucht bewonder zoals eerder aanvliegend. 
Onderwijl moet de clan de pastisfles legen en wat navettes van bij de Saint Victor oppeuzelen. Het legen van de urn moeten "ze" clandestien doen, hoop ik. Op een boottochtje: vanuit de Vieux Port, via Frioul naar  het zuiden, tot de wind gaat liggen..    

LA CHEMINEE AU CIEL LA DERNIERE ROUTE 

LEON DE MARSEILLE 10 JULI 2016