AFRIKA : ÓNZE TOEKOMST, EN NIEMAND DIE HET GELOOFT!

De lange termijn is nogal eens de vijand van de korte termijn. Niets is menselijker dan dat. Maar als er toch nog iets over is van die “rationele mens” en die “homo economicus”, dan wordt het hoog tijd even in het VOC-kraaiennest te kruipen.

Om eens goed te kijken naar dat grote zwarte continent, net óver de Mare Nostrum. Waar ook Mandela leefde en stierf. En waar de tijd van de missionarissen en het “zilverpapier sparen”, nu ruim voorbij lijkt..

Maar hoe krijg je tijdens een ontmoedigende crisis, de gewone mens nog zo ver, dat hij “wat verder wil kijken”, óver die crisis heen. Om zo, misschien, de vólgende crisis te voorkomen…

Dat is “in a nutshell” eigenlijk de insteek over de verhouding van de EU/Europa en het Afrika van nu. Omdat uw blogger al bijna 20 jaar franserig is en nu ook aan de Mare Nostrum woont -in een stad waar 35% “iets Afrikaans meedraagt”-, moet hij nu natuurlijk aan de bel trekken. Want wij Europeanen moeten er op gaan passen dat we “de bateau naar Afrika”, niet helemaal gaan missen!

Steeds vaker trekken de kenners aan de bel

Europe supported by Africa and Asia after William Blake

Het signaal komt nu weer eens van de Franse politiek-economische expert Attali. Ook hij wijst er op dat de EU zijn belangen in Afrika zeer onderschat. Want “buurman Afrika” wordt snel: “Het El-Dorado van de consumptie” met zijn enorme groeipotentieel. Dit continent is op weg naar verdubbeling van zijn bevolking: in goed 50 jaren. En komt dus op 2 miljard, wat ca. 6 keer de EU zal zijn. De groei van 2012-2030, zal daar zelfs wat hoger zijn dan in Azië: 4,8% namelijk tegen 4,6%. Grote steden daar zullen samen een bevolkingsgroei van liefst 300 miljoen gaan laten zien. Dat is 60% van de EU en gelijk aan het rijke deel van China! Ook 80% van de in bevolking groeiende VS. De tien grootste en dynamische steden in dit continent gaan gigantische consumptiesprongen vertonen tussen 2013 en 2030. Zoals Johannesburg: nu 62 miljoen dollar consumptie en het springt naar 140 miljoen, Of Caïro (Egypte) van 44 naar 100 miljoen; Lagos (Nigeria) van 20 naar 60 miljoen net als Luanda (Angola). Pretoria gaat van 20 naar 43 miljoen net als Kaapstad (beide Z-Afrika); Alexandrië (Egypte) doet van 18 naar 38 miljoen net als Durban (weer Z-Afrika). Tunis gaat van 10 naar 22 en Ajuba (Nigeria) van 5 naar 20 miljoen. Een zeer indrukwekkende consumptieprent. De strijd om de snel groeiende nieuwe middenklassen, dé consumptiemotoren, is al begonnen. Veel van de (ook Franse) bedrijven daar hebben al groeicijfers van 15% per jaar en meer. Bijna niemand weet of beseft dat dit continent groter is dan Europa, de VS en Brazilië sámen… en dat het enkele land Nigeria, over enkele decennia, gróter zal zijn dan de VS (!) qua aantal inwoners!

De Fransen bleven er altijd hangen

Ze bleven na de koloniale tijd hangen: veel Franse families waren er al halve of hele eeuwen. Soms moesten ze vluchten, geholpen door de “achtergebleven Franse legersteunpunten” aldaar. Want de Franse politiek onderhield, na de koloniale tijd, met vele lokale koningen en andere machthebbers, warme contacten. Het Franse leger heeft er nu nog duizenden manschappen en op een half dozijn locaties. Vooral in de ex-kolonieën zijn er liefst 65.000 Franse bedrijven met honderdduizenden Franse werknemers/eigenaren. Oudere bedrijven Areva, Total, Boloré, CFAO en Pernod Ricard, maar nu ook jongere als Saint Gobain, Carrefour, Sanofi, Danone en L’Oreal. Energie kwam ook vaak uit Afrika: olie via Total en uranium voor de kerncentrales (en de handel) via Areva uit Niger. Frankrijk strijdt er nu dus wel al om de nieuwe middenklassen: vooral zijn grote distributiebedrijven. Zij groeien stevig daar.

Sinds Sarkozy, wilde Parijs openlijk af van dat “oud-koloniale imago”. Men trachtte zijn belangen te behouden en te versterken, maar wel vanuit de positie van “gelijke handelspartners”. Men had dan ook (ai!) warme contacten met Ben Ali in Tunesië, Bongo in Ivoorkust, later weer Kadhaffi in Libië en ook met Mubarak in Egypte (zelfs vice-president van de Unie van de Mediterranee!). Toen het zwaar fout liep in Ivoorkust en daarna in Libië (Benghazi), greep het franse leger in “om humanitaire redenen” , met Amerikaanse steun. De Arabische revoluties schopten de hele franse Afrika-politiek ondersteboven. Er bleek dat  diplomatiek Parijs het echte contact met het Afrika “down-under” totaal kwijt was geraakt!

En nu, welk een pech, en net ná die Arabische revoluties, moest Hollande weer militair optreden. In Mali en ook in de CAR. Ook weer vanwege de acute humanitaire rampen daar…  Mali verloopt niet slecht en de operatie in de CAR

begon succesvol. Bengui leek  snel te zijn gepacificeerd, maar de pessimisten kregen gelijk. Twee dode franse militairen en later nog enkele Afrikaanse van de VN-macht. Vervolgens onrust en een vreedzame mars van moslims “tegen de Franse optreden”. Dat werd “partijdig = pro-christelijk” genoemd. Even later barstte weer het geweld los in de nieuwe oliestaat Z-Soedan. Vele vluchtelingen, doden en verontruste amerikanen en VN-ers. De regio ging langzaam in de fik toen er ook nog onrust ontstond in de DR Congo…

Zo werd Frankrijk weer tot de waaghalzerige heraut en soldaat in Afrika, ook van de EU. Maar vele EU-landen snappen weinig van dat Franse gedoe, daar net over de Mare Nostrum! Dus zitten we dus nu weer met die aarzelende EU-landen en bestaat er in Brussel nog steeds geen enkele politiek in deze. Niet over Afrika en ook niet over Oost-Europa.. Om over die gemeenschappelijke Defensie,(of die gezamenlijke EU-interventiemacht), maar helemaal te zwijgen. Een droeve aanblik.  

Een continent boordevol grondstoffen en consumenten

Besef, dat dit continent vol zit met schaarse dure zaken: olie/gas, uranium, goud, diverse zeldzame metalen, vruchtbare gronden. China heeft dat goed door! Er is ook een enorm aantal jeugdigen, waarvan een deel, -veelal zonder

veel blijdschap-, een plekje wil veroveren binnen de EU. De meeste van hen  komen nu uit landen met conflicten: Somalië, Mali, Libië en nu ook hartje Afrika. Daar zijn vechtpartijen, als gevolg van de Arabische revoluties maar ook gewoon vechtpartijen om die dure grondstoffen! U moet zich realiseren dat “wij” nu ook, -via bedrijven, handelaren en rebellen-, stevig gemengd zijn in dit gevecht om schaarse goederen. Oost-Azië en het westen zijn daar dé grote afnemers!

Het waarom van al die conflicten.

Schaarse goederen en burgeroorlogen zijn als tweelingen. Niet zelden zijn ze ook vermomd als religieuze/etnische rellen. “Rebellen” (= eigenlijk roversbenden) hebben namelijk baat bij chaos en onrust. Dat is goed voor hun gejat en gerommel: orde en regels zijn daarbij storend. En religie en etnische tegenstellingen zijn uitstekend, om de vlam in de pan te doen slaan. Het aloude recept; ook dat van Al-Qaida. “Sticht onrust en chaos en rekruteer dan (met de verkregen wapens), die straatarme jeugd. Die niets te doen heeft, die perspectief zoekt, geld en bezigheid”. Een recept dat echt werkt. Een verwarrend, sluw spel om macht en geld met maffiose trekjes. Er gaat daar veel geld om: van wapens, smokkel, drugs, losgeld en omkoopsommen… Zeker ook via de corruptie van buitenlandse afnemende bedrijven, uit China, de VS en Europa. “Wij”, de geïndustrialiseerde landen, zijn nadrukkelijk aanwezig daar. Tot nu toe enkel om die gewilde spullen, niet te duur, te verkrijgen.

Afrika deels verrijzend en deels borrelend van onrust

Afrika is een immens, vooral jonge-mensen-vat, met ca 40 landen en vol met tegenstellingen. Met snel opkomende landen als Z-Afrika, Angola, Ghana, Ivoorkust en de landen in het zuidoosten. Met economische groei van 5%; sommigen gaan er vandoor met 8%! Op weg ook naar een verdubbelende bevolking. De onrust en chaos it er vooral in “een kruisvormig gebied”. De horizontale kruisbalk is de terroristische boog van Somalië tot in Mauritanië, Nigeria, en

dwars door de Sahel. Hij loopt ook door naar het MO….

De verticale kruisbalk wordt gevormd door het afstandelijke Algerije en het volkomen stuurloze Libië. Wat een soort van vluchtplaats, opslagplaats en de wapenschuur is van ex-Kadaffi. Vanuit Algerije (ook al in conflict met Marokko), gaat de boog het naar het zuiden via Niger, Tsjaad, Soedan, CAR, Eritrea, Kongo en DR Kongo. Overal rommelt Al-Qaida met zijn vele lokale vertakkingen. Steeds via arme jongeren, drugs-wapens-contrabande en met als voertuig de religieus/etnische wrijvingen.

Dit kruis heeft gelijksoortige trekken: ook vele hoogwaardige grondstoffen. En is nu hét rellengebied van Afrika. Met zijn vage grenzen, die bewapende rebellen van allerlei komaf, misdadigers die geld zoeken en machthebbers die putsjen om geld. Totaal ongestructureerd, bijna nul aan overheid en instituties. Dit geheel van een klein dozijn landen (= ca. 1/3 van het continent) is straatarm, ondanks al die grondstoffen. Ook onderontwikkeld, met rare rammelende legers, chaotisch en dus zeer manipuleerbaar. En ook vol met religieuze/etnische spanningen. Een echt Al-Qaida paradijs, zoals ook Syrië dat is geworden..

Wat moeten wij nu dan hiermee?

Niet zelden verklaren mensen in Europa dit “tot de ver-van-hun-bed-show. Laat ze elkaar maar uitmoorden: er is toch niets aan te doen. En (voorlopig) ook niets te halen.. wat echt niet waar is! Niemand denkt nu terug aan de VS c.s., die dat gelukkig niet zeiden in 1940… met die chaos in Europa!

Deze nogal cynische en kortzichtige houding, is gebaseerd op onwetendheid en gebrek aan geopolitiek zicht. Maar vooral ook op egoïstische desinteresse en gebrek aan inschatting van het grote gevaar op middellange termijn en voor ons!

Immers iedereen kán het weten: zo’n “oninteressant chaotisch gebied” is, voor je het weet, ook dé bron wordt van grote ook internationale conflicten. Herinner u Afghanistan en kijk ook naar Pakistan nu. En: zie vooral Syrië, nu hét competitieland van VS, EU, Rusland, China en de islamitische aartsvijanden (Soennieten-Sjiieten).

Dit alles, op 500-1500 km van de Europese zuidgrens, en ook aanpalend aan het kokende MO. En je moet het ook plaatsen in het licht van een economisch en demografisch sterk krimpend Europa. Dat grote moeite heeft uit de crisis te geraken en dat het onderling ook nog knap oneens is. Over bijna alles: over buitenlands beleid, de grenzen van de EU en zelfs het defensiebeleid! Superlink in de huidige gevaarlijke wereld. En elk EU-land sloopt “los van andere” nu ook nog zijn leger...

Je hoeft dus geen geopolitieke expert te zijn om te begrijpen, hoe levensgevaarlijk dit is. Hoe uitnodigend ook voor “rotzakken”, (zie bv Poetin nu) en hoe link voor onze toekomst. Zelfs voor “het behoud van eigen vrede en waarden”. Dat beetje Frontex-mannetjes aan de EU-grenzen; dat zal echt niet voldoende blijken..

Zo kan het dus niet doorgaan

Om dit alles is het niks goed dat wij onvoldoende zien dat het niet zal blijven bij Mali, die Centraal Afrikaanse Republiek, Z-Soedan en DR Kongo. Waar Frankrijk als enige met VN-steun en die van de lokale regering probeert om moorden af te remmen en ook chaos in het land te voorkomen. Nederland gaat nu wat in Mali helpen: met enige moeite. En niemand snapt eigenlijk echt waarom. “Omdat die Koenders nu voor de VN werkt”, denken sommigen.

Nederland en andere EU-landen waren, na de koloniale

tijden, nog nauwelijks in/met Afrika bezig. Ondanks die VOC-slavenhandel via Ghana, wat  toch geen “historisch peulenschilletje” was. De Scandinavische en Baltische landen en ook in grote mate Duitsland, hadden weinig met Afrika van doen in hun verleden. Het was vooral een Zuid-Europese aangelegenheid in die vroegere tijden. Italië, Spanje, Portugal onder “aanvoering” van Frankrijk… Griekenland stond er ook praktisch buiten.

Dus is dat “Afrika” een typisch “Zuid-EU-gedoe”. Daarom gebeurt er ook wat we nu in Brussel zien: “die ver van ons bed show met enkel een radeloze Hollande”! Het voedt ook nog meer de wrijving/tegenstelling Duitsland-Frankrijk, al is het nog zijdelings. U begrijpt ook, dat die “nog kersverse Unie voor de Middellandse Zee” die Sarkozy oprichtte nu even zonder voeten is… De toppers ervan zitten na de Arabische revoluties in het gevang nu… Het bewijs van de te lange strategische verwaarlozing van de banden Europa-Afrika door Brussel.

De VS die het echt wél als een groot gevaar zien, -zie hun serieuze "Africa command" (gevestigd in Duitsland!)-, helpen in Mali (en elders). Maar op de achtergrond; ook al vanuit “uraniumrijk” Niger… Niks geen toeval, want ook Al-Qaida, dat we dood waanden, blijkt weer verrassend fris. Het herrijst, ondanks die dode Bin Laden. Het groeit weer sterker dan ooit tevoren. Door Syrië dat is één, maar nu ook door Afrika! Al met zeker 45.000 man in een jaar, zeggen experts. Waarvan er ook zo’n ruim duizend ”UIT DE EU” blijken te zijn gekomen!

Obama c.s, vinden, -niet ten onrechte-, dat het meer een Europa-probleem is dan een VS-probleem. Erger nog: het hindert de VS in zijn strategie van “focus on the Pacific”. Daarom wil hij men immers ook snel van Irak en Afghanistan weg… Het hindert en ergert Washington: “dat slappe Europa doet wéér niets. Net als toen in Kosovo”!  Alom dus ook irritatie, radeloosheid over de “slapte” in Brussel.

Weet hierbij ook, dat het franse optreden ook in Latijns Amerika nogal wat irritatie oproept! Men verdenkt Parijs c’.s. daar van “oud-koloniale trekjes”. Ook daar moet Obama ook echt oppassen. Tel uit dus uit onze winst… ook in de VN! Het nieuwe twistpunt wordt dus Afrika!

Kan/moet Afrika niet zelf meer doen?

Dat ware zeer te wensen! Want er bestaat een Afrikaanse Unie maar daarin zie je eigenlijk… wat je ook in Brussel ziet. Men is het in Afrika nog sterk oneens, men heeft hier en daar onderling ruzies, het is jong en onwennig en er bestaat nauwelijks iets institutioneels. Zie als vergelijk ook de Arabische Liga in dat MO-conflict. Naast de AU zijn er nog enkele regionale verbanden: zoals die West-Afrikaanse club. Waar het ook spannend is. Kortom: de lamme en de blinde wachten op elkaar… Net zoals de EU dat is voor Europa is de AU de etalage voor Afrika… En dan moet de EU zich heel voorzichtig schamen in deze vergelijking.

Iedereen denkt: waarom praten die EU en die AU nu niet met elkaar? Maar u moet dan weten dat pas geleden in Parijs, enkele dozijnen regeringsleiders uit Afrika bij elkaar kwamen.  Om te praten ook over veiligheid en ontwikkeling, jazeker. Ook over business, ook zeker. Maar weer dat EU-solo-gedoe: Frankrijk “ontvangt Afrika” en geen EU-er te zien daar!

Een spiegel van een nare realiteit…

Hollande loopt nu echt te bedelen in de EU; België zei “misschien en idem Polen…”. En Duitsland kwam weer niet verder dan wat transportsteun. En eindelijk kwam het bericht dat de EU 500 man naar de CAR zou sturen om de Fransen daar te versterken.Enfin!

Het andere Afrika: een soort mini-eurozone

Ze hebben onze EU-problemen goed bekeken én gesnapt! En spraken, zeer slim, af hoe ze het samen stráks (!) gaan doen. Oeganda, Kenia, Tanzania, Burundi en Ruanda gaan

hun monetaire unie en gemeenschappelijke markt oprichten, die start over…10 jaar! Elk van hen moet dan een schuld hebben van minder dan 50% van hun BBP, een begrotingstekort van minder dan 3% (!) en een inflatie van lager dan 8%. Met sommige projecten wordt er al vooruitgelopen: 3 van de 5 (dus nog zonder Tanzania en Burundi) beginnen samen al met olie- en spoorprojecten. Wat die twee niks leuk vinden. Maar zo zijn de regels: verstandig vooralsnog. Ze berusten nu maar, want de voordelen blijven groot. Immers, deze markt wordt 135 miljoen consumenten groot en er komt vrij verkeer van mensen, goederen, diensten en geld. Wat zeker buitenlandse investeerders gaat aantrekken.’

Deze EAC (East African Common Market) neemt een intelligente aanloop, geeft goede budgettaire regels en gaat op weg “met niet al te grote onderlinge verschillen”. Dit initiatief zal zeker ook de onderlinge spanningen verminderen in deze regio. De EU verspreidt dus zijn ( met schade en schande opgedane) wijsheid. En doet andere dus leren van zijn fouten. Een uiterst opvallend initiatief dat ook goed is tegen “ruzie-maken”!

Afrika verder verwaarlozen kan dus echt niet..

Er kan geen enkele goede reden bestaan om Afrika verder te verwaarlozen. Dat zou geopolitieke achterlijkheid zijn. Zoiets als de Nederlandse “neutraliteit” net vóór WOII uitbrak. De tijd van “de gebroken geweertjes” waarna we echt leerden hoe geweertjes ons konden breken. “Wie niet wil doden of wie niet het risico wil lopen zelf gedood te worden” mag dan een mooi mens zijn, maar moet dan ook rekening houden met een gewelddadige draai in zijn geschiedenis.

Zij die eerder oorlogen meemaakten met alle gevolgen weten dat “ontsnappen niet echt kan”. Dus moet je kiezen uit twee kwaden. Dus zeg ik: waarom niet echt belangstelling tonen voor ons opkomende, superdynamische buurcontinent? We zijn tot elkaar veroordeeld en kunnen ook veel voor elkaar betekenen. En wie goed inziet wat Europa nu zelf gebeurt kan dan niet verder de blik afwenden van het donkere zuiden. Wij “buurtcontinenten” zijn tot elkaar veroordeeld. We moeten vrienden worden om niet tot elkaars vijanden te verworden…

Maar,

de zon doet haar werk zonder iets te weten van dat grote zwarte gat in het centrum van onze galaxie…  Waar de zwaartekracht zo groot is dat er geen enkele straling uit ontsnapt en zeker geen materie wegvliegen kan.  Ene Mitchell en ene Simon de la Place (half 18^e eeuw) vermoeden toen al dat er zoiets was.  Maar ze werden luid uitgelachen…  Pas weer met Einstein kwam de idee weer tot leven rond 1917. En nu zit de wetenschap nog met dat verhaal over zwarte materie… De galaxies ver weg van ons verplaatsen zich zeer snel. Zo snel dat het niet strookt met hun omvang in materie…  Het gaat hierbij zelfs om 23% van de totale materie in ons heelal. De aanwijzingen dat ze echt bestaat zijn steeds overweldigender maar het bewijs ontbreekt nog.

Einstein had na 1915 al door dat het heelal dynamisch was en niet “constant”.  In 1929 kreeg Hubble door dat hoe verder galaxies van ons zijn verwijderd hoe sneller ze zich verplaatsen.  Dus het universum breidt zich nog steeds uit! Einstein was hierover lang zelf verbaasd, zegt men.

In 1948 kwam Fred Hoyle met de term “Big Bang” op de proppen om het beginmoment van ons heelal te benoemen. De belg Lemaitre ( 1935) had het in dit verband over “het primitieve atoom”.  Als je steeds verder terug gaat in de tijd kom je aan een soort van begin: heelal met afmeting nul en temperatuur en dichtheid oneindig. En ooit was er die explosie die daaruit het heelal, met een doodsklap, liet ontstaan. Intussen is er nog een andere opvatting die inhoudt dat er niet dit “beginmoment” was maar dat er sprake was van een overgang van een bestaand universum naar dat wat we nu kennen… Omdat in Einsteins theorie ontbreekt dat deeltjes beïnvloedt worden door zowel de zwaartekracht als elektromagnetische krachten als nucleaire, weten we nog niet welke fysieke processen er in volledigheid optraden bij die “Big Bang”!

Dus zit weer neer in die wat bleke winterzon. En denk na over roem, rijkdom maar ook laksheid, wegkijken en lafheid die al te vaak leidde tot de dood en verderf. En achteraf veel spijt én die vraag: Hoe kon dat toch weer gebeuren?

We wensen u dagelijks vele kwartiertjes zonnebad toe..

25 januari 2014

LES VOÛTES BIJ DE GRAND MAJOR

Ze werden in 1952 gebouwd onder de kathedraal Le Grand Major. Ik maakte de laatste fraaie foto’s van de shops van laatste handelaren die er lang gelden in zaten.
Een investeerder knapte het spul prachtig op voor 27 miljoen en nu zijn er dus 7200 m2 aan fraaie ruimten die 50 jaar zullen worden geëxploiteerd door

de investeerder. In dit deel van wat nu al heet “de Gouden Driehoek”, komen ca 100 mensen te werken in café’s, restaurants, bij artisans
(=handwerkerlieden) en ook in een “club privé”. Dus een soort nachtclub. Die zou gaan heten “Son des Voûtes” omdat het een vestiging is van de club Son des Guitares bij de Opera. Dus toch een “boite de nuit” onder die zeer katholieke kathedraal…. Wat vele niet passend vonden in katholieke kringen hier.
Het moet vooral gezellig en levendig worden; dus geen

boutiekjes van Zara en Subway etc. hier. De exploitant wil een andere als formule. Dit klein centrum van een 25-tal units ligt in die Gouden Driehoek, tussen Mucem, Kathedraal en het nieuwe giga-commerciële centrum ( 200 winkels etc. ) dat Terasses du Port heet. Er wordt hierbij gedacht aan de geest van “Viaduc des Arts” in Parijs waar enkel mooie en levendige dingen zich afspelen. Al 65% van de ruimten zijn nu verhuurd: het zal in juni klaar zijn. In het midden ligt de aloude statige dubbele trap, waarvan een helft

in de oorlog werd afgesloten en zelfs volgestort met aard. Door de duitse bezetter. Die is nu geheel gerestaureerd enkel het gebeeldhouwde ornament zit nog half vol cement en dat moet er nog af worden gepeuterd, zonder teveel schade… Ai.
Zie de foto’s van de tostand nu, de laatste werkzaamheden voor de interne afwerking en de opening later in het jaar.

EEN TWEEDE LEVEN VOOR PAVILJON M?
Het in 2011/12 in 6 weken opgebouwde infocentrum voor MP2013,

wat 1,2 miljoen bezoekers trok, bijna 400 artiesten liet optreden en aan zo’n 1000 activiteiten onderdak verleende, moest op 10 februari 2014 weg zijn. Dat was het contract met omwonenden en architecten van diverse gebouwen: want het belemmerde ook zicht op hun fraaie gebouwen!  Alle materialen zijn herbruikbaar, daar werd voor

gezorgd en nu zijn er drie opties voor een tweede leven in discussie.
De eerste is:  Pav. M laten staan op dat plein, maar dan wel wat verkleind.
Dat levert echter ook een discussie op met architecten van omliggende gebouwen, die dan ook schadevergoedingen willen!
De tweede is:  het Paviljon  verkopen aan de franse club in

Sjanghai! Als clubgebouw en als promotiecentrum voor Marseille. Deze grote havenstad is namelijk ook een zusterstad van Marseille… Het transport en wederopbouw kosten ook echter nogal wat… Ten derde: waarom niet het gebouw verplaatst naar La Joliette in het nieuwe centrum van Marseille, en daar een infocentrum in vestigen voor het grote

project Euromediterranée, die grote stadsvernieuwing.
Kortom Paviljon M is nog niet dood, het leeft nog. Al staan er nu hekken omheen en machines om de demontage te doen beginnen. Het paviljoen is uiterst populair geworden bij het publiek van de stad en dus zijn er nog kansen..

WAT IS HET VADERLAND NOG WAARD?

Het vaderland en wij

“Het vaderland getrouwe, blijf ik tot in den dood”, zingen we nog steeds en ik nog maar een  enkele keer, op heel plechtige dagen. En nu schrijft iemand: “Eigenlijk zijn wij op vandaag allemaal expats geworden”! Wat toch heel anders klinkt…

Ik ben bijna 20 jaar expat in Frankrijk en heb Limburgse wortels. Waardoor ik “het buitenland”, -in mijn jeugd België en Duitsland-, altijd al heel dichtbij wist. De grenzen lagen voor ons op 10 resp. 30 kilometer. We gingen daar gewoon heen op de fiets. Later woonde ik nog in het mooie Limburgse dorpje Jabeek. Waar onze tuin aan Duitsland grensde en 100 meter van onze boerderij was een slagboom met een douanepost. Wij maakten daar mee dat de Selfkant werd teruggegeven aan Duitsland. Die stond daarom, -al dagen voor de teruggave-, boordevol met beladen vrachtauto’s. Die zo van land verhuisden om 24.00 uur, en zonder enig administratief gedoe.

Het “vaderland” was voor ons eigenlijk vooral dat, dus die regio waar echte grenzen gevoelsmatig niet bestonden. Na vertrek uit de regio ervoer ik steeds sterker, dat ik me meer “regionaal verwant voelde” dan “hollands nationaal verbonden”. Immers, met wat historische pech (óf geluk?) had ik evengoed Belgisch of Duits kunnen zijn!

Toch woonde, werkte en genoot ik, -vanaf mijn 18 tot mijn 38^e--, elders in Nederland buiten het Limburgse. Vervolgens, -van mijn 53^e tot mijn 72^e- ,- werd het Frankrijk. Zo ben ik officieel nu al 39 jaar van mijn leven (=bijna 60%) expat. En naar mijn gevoel eigenlijk al vanaf mijn 18^e. (=75%).  Vaker zei ik spottend, dat ik eigenlijk “een soort van zigeuner” (tsigane) was. Met mijn totaal van meer dan 30 verhuizingen kwam ik ook best aardig in die richting. Het Nederlands gemiddelde was ooit volgens het CBS iets van 11 keer en Frankrijk kwam niet hoger toen dan 4 of 5 herinner ik me. Dat herinnert me eraan dat men enkele eeuwen gelden de Nederlanders ook wel “de chinezen van Europa” noemde! Tijdens de bijna 20 jaar in Frankrijk, verhuisden we ook al zeven keer, waarvan een drietal keren vanwege te laat opgeleverd Onroerend Goed!

Mogelijk ben ik dus vanwege dit verleden eigenlijk een geboren expat. Dus ook langer dan andere Nederlanders in Frankrijk. Al kwam ik hier ook twee vrijwel gelijke gevallen tegen.

De mondialisering: landen en vaderlanden

Wat doet die sterk veranderende wereld nu met ons allen? De mondialisering leidde er geleidelijk toe, dat er een zekere “universele beschaving” ontstond. Een groeiend deel van de wereld kreeg meer en meer, gelijke trekken. Een flauw puntje als illustratie: sinds een jaar of 15 krijg je in de Franse winkel bijna alles aan Nederlandse producten en… ook omgekeerd! Behalve dan de folklore van de oranjebitter, de bitterbal en de boerenkool en de Limburgse (of Belgische?) rommedou. Een zeer geurig kaasje dat mijn franse buren in Mormoiron uiterst achterdochtig maakte.

In Frankrijk verdwijnt nu ruim 15% van de jeugdigen naar het buitenland. En zelfs 75% (!) zegt daarover na te denken. Dat is voor dit land een ware revolutie. Eerder waren een paar jaartjes Quebec (Canada), hier nog het maximum en dat maar voor een enkeling. Uit Z-Europa vertrekken nu honderdduizenden jongeren naar het noorden, vooral naar Duitsland. Maar ook, -zie de Portugezen, naar Angola. En hoeveel mensen om diverse redenen in de hele verdere wereld hun boeltje pakken weten we wel. De migratie is wereldwijd jaarlijks meer dan honderd miljoen. Dat mengt aardig wat mensen, culturen en eigenaardigheden. Westerse landen hebben nu ca 10% in het buitenland geboren inwoners. Begin je enkele eeuwen terug met die telling, dan kom je gemakkelijk op tientallen procenten! Ooit waren wij mensen allemaal rondtrekkende groepen; tot we de landbouw ontdekten.

Natuurlijk moet je letten op de motivaties achter die vertrekkende. Dat is nu in vele Europese landen vooral de hoge WW. Maar er zijn er ook nogal wat, die gewoon snel fortuin willen maken. Bij voorkeur in liberale landen, waar dat “zeer gezien en positief” is. Daarnaast zijn er,- als altijd-, de “avonturiers”, die het intussen veel gemakkelijker kregen.

Helaas zijn op vandaag zijn de motivaties voor de meeste, van een heel ander soort: armoede, oorlog en gebrek aan perspectief “thuis”. Heel anders dus dan die honderdduizenden grijze westerse hoofden, die met een mooi pensioen naar de zon vertrokken.   

Wij: de kinderen van de mondialisering 

We zijn dus eigenlijk allemaal “kinderen geworden van de mondialisering”. In de zeer open en doorzichtige wereld. Zeker voor jongeren met betere educatie en hun moderne transport- communicatiemiddelen. Zo’n 2/3 van de mensheid heeft internet en er zijn meer dan 6 miljard mobieltjes op een wereld van ruim 7 miljard. 

In de VS c.s., Azië en ook elders, zien vele de mooie, lokkende, materiële kanten van het westen. Steeds meer landen werden een deel van deze “moderne bijna-wereld-beschaving”. Op steeds meer plekken “lijkt het nogal op thuis”. Enkel  het wennen aan een andere mentaliteit of levensvisie (en soms een lastige taal), zijn wat taaiere punten.

Vroeger was het “vaderland, -of het land nu groot of klein was-, dat wat je “de micro-wereld” kunt noemen; die echte, reële wereld van alledag. Steeds meer ontstond, -mede door die “universele wereld-waarden die uit de Verlichting stammen-, ook “een nieuwe wijde wereld voor bijna de hele mensheid” als een idee. Deze  werd voor vele “tot een soort van ideaal”, en zelfs tot een noodzakelijke horizon, om zich waarlijk geëmancipeerd te voelen.

Deze hielp ook om die territoriale waarden inclusief de etnische en religieuze, -die ons vanaf de geboorte wat in perkten-, beter te kunnen loslaten. Het ontstaan van de Europese samenwerking, tot aan de EU en eurozone, is er een, nu wat dramatisch, voorbeeld van.

Tegenwoordig zien we, vooral “in de bovenlagen”, dat vele mensen in die nieuwe wereld een soort algemene, universele beschaving ontdekken. Die sterk bepaald is door de moderne,  praktische, realistische manier van denken. Dit wordt nu vaker de echte wereld van alle dag. We laten dus onze wortels steeds vaker los. En extra daartoe verleidt door die grenzeloze technologische wonderwereld.

Werkelijkheid en ideaal, en de grote omkering

Zo neigen we er steeds sterker naar, om die nieuwe wereld tot ons idee/ideaal te maken. Daarmee vervagen “onze grotere als kleinere vaderlanden” en zelfs de naties, onder die krachtige, nieuwe mondiale aanstormende orde.  

Vele in het westen en elders zien de mondialisering als “een onomkeerbare breuk”. Een grote omwenteling;  en zelfs als “een afscheid”. Dat volgens hen gepaard gaat met een  crisis binnen de verouderende sociale verhoudingen. Sommige spreken dan zelfs van ”het einde van de traditionele gemeenschappen”.

Maar er zijn andere die het omgekeerde beweren. Zij spreken graag over “het einde van de mondialisering” en het  “terug komen van de staten en de naties”. Dat lijkt controversieel, maar mogelijk hebben beide gelijk.

De ontwikkeling toont ons dat de mondialisering vaak de condities schept voor een meer democratische ontwikkeling. Essentieel voor een echte emancipatie van het individu.

De prijs daarvoor is ook “meer uniformiteit in de culturen”. En zo worden tegelijk daarmee, de locale eigenheden en de etnische en de religieuze aspecten, met de daarbij horende grenzen, nu meer tot het na te streven ideaal. Dat nodig blijft, om het individu te beschermen tegen een teveel aan normalisatie. Dit kan helaas leiden tot intolerantie en een zekere terugval.

Dus voor de nieuwe mens moet het “bijzondere en eigene en nieuwe ideale”, nú dus voortkomen “uit het denken vanuit het universele. Terwijl vroeger, omgekeerd, “het universele” moest worden bedacht “vanuit dat alledaagse en lokale eigene”. Een ware omkering dus.

In die zin zijn we dus tegelijk “modern en anti-modern” en ook tegelijk “patriotten en expats”.

Want zeg nu zelf: dat vaderland dat zit nu diep ergens in ons achterhoofd, in ons denken en onze gedachten. Ook al denken sommige nog dat we het vaderland vooral voelen onder onze voetzolen…

De wereld gaat verder, maar ook vooruit?

Dus denk ik: de mensheid gaat wél degelijk vooruit, we komen in veel wél dichter bij elkaar, maar er blijven grote tegenstellingen en conflicten. Zoals “de islamitische landen versus de westerse”. Terwijl zeer duidelijk is dat Saoudi-Arabië en de Emiraten tot grootste fans van de westerse leefwijze behoren. Maar tegelijk hun oude religie, en dat wahabitisme, sterker dan ooit benadrukken als “hun eigenheid”.

Zie ook hoe men in Tunesië nu de gelijkheid van man en vrouw in de grondwet wil én de islam niét wil als “bron van het recht”. Tegen de grote oppositiepartij Ennadah in! Als dit geen westerse (universele?) trekjes zijn weet ik het ook niet meer. Tegelijk vecht men in Egypte, bij de buren, daarover nú op straat en nogal bloedig ook.

Die Arabische (internet)revoluties maakten zeer veel los. Ook zij zijn wegbereiders te noemen van die “nieuwe gemondialiseerde wereld”. Zie nu ook de Turkse crisis, waarbij de religieuze koers van het land en zijn premier zwaar onder druk komen. Erdogan boet voor zijn té conservatief-religieuze koers, al zitten er ook zeker megalomane en criminele aspecten bij.

Je kunt dus zeggen dat die vlucht in het religieuze en die enorme spanning tussen de soennieten en de sjiieten (die in vele opzichten het westerse model nastreven),  een symptoom zijn van wat hierboven werd beschreven.

Het nieuwe grotere geheel en wij

De boodschap hieruit is: we worden merkbaar steeds meer een deel van een grotere gelijke wereld. Maar, we moeten tegelijk, -om unieke mensen te kunnen blijven-, onze eigenheden ook benadrukken. Want geen mens wil verdrinken in een te grote, grijze massa.

Is dit niet ook het essentiële van de evolutionaire wetten? Immers, de soorten in de natuur passen zich aan als de omstandigheden wijzigen, om te kunnen voortbestaan, te overleven dus.   

“Economische en culturele omstandigheden” beginnen steeds op de wereld op elkaar te lijken. Macdo, Coca-Cola, jeans, mobieltjes en straks I-watches, Google-glasses etc. ; we zien ze overal. En: “we all love it”!

Met veel moeite worden (westerse) muziek, films etc, hier en daar geweerd (ook in China). Maar het Internet zet nu alles vanuit elke hoek van de wereld op je smartphone. Ook als je een hoofddoek of djellaba draagt..

Tegelijk willen we ook “voldoende eigenheid behouden”. Dat deden we vroeger via de natie en we werden nationalisten. Het diverse volk werd aaneen gesmeed, niet zelden met de karwats, tot één volk. Ook soms tegen een ander volk: dat ging het snelste. De religie speelde daar zeker ook mee. Dat Edict van Nantes wat de protestanten in het overkatholieke Frankrijk hun religieuze vrijheid moest geven, werd uitgevaardigd en dan weer ingetrokken… Daarom vluchtten tienduizenden Hugenoten naar protestant Nederland. Nederland kende die zeer lastige schoolstrijd. Ook dat was een echte religieuze ruzie toen; een strijd om behoud van het eigene! Catalonië en Baskenland willen autonoom worden, ook Schotland wil dat. Quebec ook al en zie België… Dat gaat ook over “dat laatste noodzakelijke eigene”!

Enkele westerse politieke partijen strijden nog volop voor dat versleten quasi-eigene , Ook omdat religies en hun organisaties, dat eigene niet meer geven. Want de kerken liepen leeg. Wie niet ziet dat de PVV daar vooral zijn boterham en succes mee verdient, net als het FN in Frankrijk en Gouden Dageraad in Griekenland, is  vrees ik, “écht te oud en te blind geworden voor de nieuwe wereld”.

Wat kan ik er mee?

Zo woon ik nu in Marseille, die grote stamppot van kleuren, religies en cultuurtjes. En vraag me af wat nu mijn “echte repères = mijn eigenheid” eigenlijk is. En kom, -naast de “universele waarden uit mijn joods-christelijke beschaving”-, wat mijn meer intieme eigenheden betreft, al gauw niet veel verder dan wat, ogenschijnlijk basaal lijkende dingen. Zoals: die gastvrijheid in mijn geboortestreek, de relatief ruime tolerantie en solidariteit, de gemoedelijkheid, de gezelligheid (ook in het café waar werd getoept = lokaal kaartspel), de mooie muziek van de harmonie (waarin ook mijn vader speelde; ik was bij hem in de repetitiezaal) , dat  carnaval met zijn feestelijke uitbundigheid en zeker ook onze talen en spreekwijzen (die mooie streek-dialecten).  Dat lijkt het zo ongeveer te zijn…

Is dat nu de ouderdom of ben ik een ver doorgeschoten kosmopoliet?  Zat dat oude oerinstinct van onze nomadische voorvaderen flink in mijn genen?

De simpelheid van de opsomming maakt me eigenlijk wat ongerust. Immers, als je niet voldoende eigenheid koestert en om je heen beleeft, dan wordt je immers bang en angstig? Zeggen de experts en ik zie weinig lacunes. Dus u begrijpt nu waarover ik me nú echt zorgen begin te maken…          

   

Maar,

De zon is gelukkig een deel van ons aller vaderland! En wat andere vaderlanden betreft: astrofysici beweren dat het vinden van een planeet “met leven” slechts een kwestie is van nog een beetje geduld. Ik zou dat voor mijn 82 nog kunnen meemaken!

In 2018 zal Nasa de telescoop James Webb lanceren, die de vervanger zal zijn van de succesvolle “Hubble”. De spectro-fotometer daarin moet exoplaneten met “levensgassen” kunnen ontdekken. Tenzij… “buitenaardse ons voor dat moment vinden” en wij ze dus zó gaan leren kennen. Of zouden ze ons al lang hebben “bespeurd”?  

Zo ja: stelt u zich dan de enorme consternatie voor op ons aardbolletje als het blijkt! Bij ons, die uit de kwantummechanica kunnen weten, dat er zeer waarschijnlijk nog vele planeten zullen zijn met enige vorm van leven er op. Simpel óf intelligent. Mogelijk vinden we dat niet in ons universum, maar in een van de vele andere die er zijn. In het “multiversum”, want we weten dat er miljarden maal miljarden universums bestaan. Elk met hun eigen histories!

In sommigen bestaat onze aarde zelfs helemaal niet. In andere wel maar veel primitiever en jonger dan wij haar kennen. En mogelijk ook zonder leven er op! Elders kan het leven “zijn overgesprongen op andere” of van andere. Bijna alles kan op dit punt. Mogelijk is er een universum waarin Mars bewoond is en waarin de aarde wordt bespioneerd met “Curiosity”. Gelukkig: er zijn ook fysici die niet in het bestaan van die universums geloven. Want ze zijn enkel nog “conclusies uit complexe wiskundige vergelijkingen”, zeggen ze afwerend. En ze zeggen ook: Het is onbekend of je van het ene naar het andere universum kunt gaan….

Hoe dan ook de zon en wij, gaan nog gekke ervaringen opdoen. Beter gezegd de zon weet al van ervaringen die wij niet kennen. En kijkt dus naar ons met enig mededogen. Zij weet mogelijk ook van exoplaneten die twee zonnen hebben. Waarop er dus een zeer korte nacht bestaat. Omdat die twee zonnen beide niet of niet tegelijk, hetzelfde stukje exo-planeet beschijnen. Om  later op de dag de temperatuur wel dubbel-hoog op te jagen… 

Dus nog voordat wij op onze aardkloot het een beetje met elkaar eens zijn, komt er al weer een totaal andere werkelijkheid in zicht. Onze aanpassings-potentie wordt alweer uitgedaagd en mogelijk sterker dan ooit tevoren. Wie weet gaat ons dat meer dan ooit tevoren kon helpen, om het maar gauw beter en sneller met elkaar eens te worden..

Dus spoedt u in de stralen van onze enige zon, die net in haar winterstand kwam. En pik zo wat warmte en straling mee. In het besef dat de zomer al weer nadert. Mijmer ook wat over dat bonte multiversum dat zich langzaam aan ons toont en zie onze armzalige pogingen om het onderling wat beter eens te worden. En vergeet zeker niet “om uw echte eigenheden, uw echte roots” te inventariseren. En ze aan een grondige revisie te onderwerpen...

We wensen u weer veel zonnige momenten toe in fraai weertje!

17 januari  2014

MP2013 IS VOORBIJ: NA EEN VLAMMEND EN VURIG AFSCHEID!

Zo hoort het: de laatste avond van 2013, -31 december-, werd naast Oudejaarsavond vooral ook dé afscheidsavond van: “Marseille Culturele Hoofdstad van Europa 2013”. Een hele mond vol; en dat klopt ook met veelheid aan cultuur dat dit evenement ons bracht.

Natuurlijk was er weer een “vurig en luidruchtig” afscheid gepland op oudejaarsavond en in de Vieux Port. Wat ook bewees, mede gezien het enorme aantal mensen die hier kwamen kijken, dat er in Marseille echt iets werd veranderd door MP2013. Niet enkel op cultuurgebied sec, maar ook in het doen herleven van de Vieux Port. als een echt levend centrum voor de stad. De

laatste MP2013-avond beeldde ook uit wat er algemeen werd gevoeld. Zie de foto’s van het vuur-, water-, licht- en muziekfestijn waarop we bijna twee uur lang op het water in de haven werden getrakteerd. Een klassiek vuurwerk dat echter werd ingepast in een moderne performance door een Franse amusementsgroep die op dit punt ook wereldfaam verwierf.

Zo’n 50 meter hoog spuitende, dansende waterstralen waarop allerlei kleuren werd geprojecteerd op het ritme van een muziekconcert uit giga-speakers. Natuurlijk zagen we ook varende boten met moderne (O)led-verlichtingen, die computergestuurd varieerden met de muziek en van waaraf ook flink wat vuurwerk werd ontstoken. Langs de kades zagen we allerlei ondersteunende licht- en vuurwerkeffecten en tegen en hoog boven Fort Nicolas ook nog een daverend eindvuurwerk en een echt embrasement”. Daarbij zie het oude fort alsof het door vlammen  wordt

verslonden. Je zweert dat er een grote fik is ontstaan!

Dit werd voor vele duizenden het apero voor het oudejaarsdiner in de vele honderden resto’s van de Port en er omheen. Die hadden zich, zo leek het ons, extra uitgesloofd:  want wij aten echt voortreffelijk. Goede vrienden mogen het adres hebben…    

Er werd op vele plekken door en in vele gezelschappen, die avond teruggedacht aan het afgelopen jaar 2013 én zijn zo sterke culturele component. Zeker ook in bestuurlijke en economische kringen. Want daar was nogal wat afgevochten om het festival zo breed (en dus ook zo duur!) op te zetten. Zonder twijfel sprak men ook over het niet-geringe upgraden van het imago van deze oudste stad van Frankrijk. Die hoognodig moest eens

worden opgetild na zeer moeilijke jaren waarin de tweede stad van Frankrijk, - een havenstad op wereldniveau die ernstig leed onder de veel eerdere crises-, sinds nu al een halve eeuw geleden. Een havenstad op de grens van de EU en “het zuiden” en ook  “bastion van de christelijk-joodse-westerse cultuur” was altijd al uiterst gevoelig voor veranderingen. In de wereldhandel en in  verschuivingen van economische zwaartepunten die ook transportroutes en logistieke systemen op de kop zetten. Het immense gat dat deze negatieve jaren in de stad sloegen: het oude havengebied van de Joliette, werd al jaren door het project Euromediterranée volgestouwd.

Nu kreeg dat ook ,-in een flinke extra-inspanning via de culturele factor-, een reuze-zet. Dat deed  MP2013, het culturele Europese Jaar, met veel bravoure en ongekend zelfvertrouwen. Marseille stootte Liverpool, -dat tot nu toe het grootste aantal bezoekers trok-, bijna van de troon: met in totaal (regiobreed) 10 miljoen bezoekers!

Het economische magazine “Contact” geheten, liet einde 2013 de vele ook sponsorende bedrijven aan het woord. Waaruit weer eens bleek hoe sterk cultuur, -ook in onze tijd-, ook een economische stimulans kan zijn. De commentaren liegen er niet om. In termen van verhoogde omzetten, opdoen van interessante contacten en een enorme positieve zwiep aan het “krakende imago”. Bijna 50 pagina’s aan lof,

blijdschap en met zeer veel hoop voor de nabije toekomst! Men weet zeker dat de investeringen (van honderden miljoenen) er ruim uit kwamen en ook zullen komen. Er is hier zelfs een enorme verbetering in het openbare vervoer ondernomen zowel in aantal buslijnen met zeer fraaie ook duurzaam rijdende bussen en verlegging van de tijdstippen van de laatste nachtritten. En de twee busboten , een naar het zuiden (de stranden) en een naar het noorden (haven L’Estaque) waren een daverend succes: beide blijven ook permanent nu. De toeristen-bootuitstapjes naar de eilanden en de calanques brachten dit jaar echte vermogens op. De economische gemeenschap zelf, won ook stevig aan elan en samenwerkingsgeest..

Een zeer passend afscheid van een heel feestelijk jaar,

overvol met die ongelofelijke variëteit aan culturele evenementen. Men zegt dat het er, -in en rond Marseille-, want er deden nog 10 steden mee zoals Nimes, Arles, Aix etc..-, zo’n 2000 evenementen in totaal zijn geweest. Dus zo’n 6 stuks op elke dag van het jaar 2013 in onze regio!

Natuurlijk hebben we dat echt niet gehaald; onmogelijk. Maar onderschat ons niet: wij komen hoog op de lijst met zo’n 300 deelnames schatten we… Op onze salontafel stond een grote ronde schaal volgestapeld met gidsen, folders, krantjes en brochures die allemaal programma-onderdelen aanboden. We haalden die vooral bij Paviljon M, het cultuur centrum van de stad, bij de oude Beurs/Kamer van Koophandel, het departementale archief en nog het Maison van de Regio PACA. En uit de media natuurlijk; locale kranten en radio/TV.

Wat die beruchte “L’embarras du choix” betekent, hebben we dit jaar aan den lijve ervaren!  Hét grote probleem was dus: “overzicht” en “keuzes maken”. Très fatiguant, maar ook oh zo verblijdend.  Dat Paviljon M staat er nu nog maar enkele

weken: want het wordt echt afgebroken! Dit eigenzinnig gebouwde centrale info-centrum, speciaal voor MP2013 gebouwd van hout, staal en kunststof, naast de oude Mairie in de Vieux Port. Waar 1,2 miljoen mensen in 2013 binnenliepen, was een daverend succes. Naast info in alle oude en moderne vormen over de stad in al zijn aspecten, waren er tientallen kortere expo’s over zeer uiteenlopende onderwerpen. Soms waren die expo’s ook kleine lokkertjes van echt grote semi-permanente expo’s elders in de stad, maar ook over bekende artiesten. En zelfs over de rederij, de moderne mobiele

communicatietechnologie en natuurlijk ook over voeding, eten en drinken. De vondst was zeker ook om snapshots-live, uit theaterstukken, concerten, straattheater en circus elke middag daar op te voeren. Het bleek een geniaal idee te zijn. Honderden mensen kwamen er op af, veelal waren de scene’s ook buiten op het zonovergoten plein, en vele kozen daar dus naar welk evenement ze een hele avond zouden gaan. Bijna alle landen van de EU mochten ook hun opwachting maken. Nederland stuurde de brozen kop van Picasso in gemaakt door een nederlands kunstenaar: die stond een week in de Vieux Port.

Een beetje statistiek: op de 347 dagen dat het open was waren er meer dan 1000 evenementen in/rond dit Paviljon M: ca 3 per kalenderdag. Er kwamen gemiddeld 3500

bezoekers per dag waarvan 30% buitenlanders. Zo’n 390 artiesten kwamen er showen, er waren 81 conferenties  er 72 radio-uitzendingen van hieruit. Ook dertig delegaties uit diverse landen werden er ontvangen. Vele bezoekers kwamen tot grote ontdekkingen over de stad: over haar geschiedenis (in vele video’s naar keuze), overzicht-expo’s over de universiteit (de grootste in studenten van Frankrijk!), met haar indrukwekkende R&D-activiteiten, de vele (ook) high-tech industrieën van de stad, haar diverse havens en de rederij… Alle denkbare info werd er geshowed.

Onvergetelijk waren ook die dansdemo’s: van Afrikaanse groepen tot grieken etc., maar ook van de tangoclub van Marseille. Wat hebben we genoten van deze “fanatieke en

elegante dansparen”. In hun gewaagde outfits met hier en daar wat huid zichtbaar, van hun atletische duo-movement, dat streven naar perfectie, beheersing en “last but not least” die sensuele pracht. Wij zagen het wel een dozijn keer, met honderden dansparen op zwoele avonden in de oude stad. Een zeer bijzonder aspectje van deze weer verrassende hutspot van zo verschillende mensen. Dat gaan we allemaal zeer missen.. maar we weten nu ook waar het gewoon verder gaat!  MP2013 was natuurlijk voor vele bewoners ook een ware ontdekkingsreis!

   

En dan de (her)opening van liefst 7 prachtige musea. Het

nieuwe MUCEM van Riciotti scoorde in 9 maanden 1,7 miljoen nieuwsgierigen. Dit geniale geheel met zijn oude fort Saint Jean (dat 400 jaar gesloten bleef!) en die “kantachtige” moderne zwarte betonnen/glazen compagnon. Onderling verbonden met een hoge zwarte loopbrug met een fenomenaal uitzicht over het zeegedeelte van de stad. En met die andere zwarte brug, die in de stad uitkomt, precies

vóór een der oudste romaanse kerken de Saint Laurent. Waar vroeger al die griekse tempel stond (in 500 v. JC). Door een toeval ontmoetten we de grote architect-meester en ontdekten dat grote extremiteit in maatschappelijke visie samen kan gaan met supergevoeligheid voor vorm en schoonheid: lees zijn pamflet en zie wie hij is! Deze echte zoon van Marseille! De exposities in de buik van het Mucem zijn allereerst de permanente over de “civilisaties rond de Mare Nostrum” en de twee tijdelijke, -een over de seksen/de genres en de ander over de franse historie in het Mediterrane-, deden het diversiteitsaspect van cultuur ook alle eer aan.

De buurman, de hypermoderne Villa Mediterrannée, diegrote glazen witte, die balanceert “op één poot”  heeft ook dat fraaie uitzicht en ook die griezelige glazen vloer. Een rond theater onder de zeespiegel en zijn thematische expo’s: ook over mediterrane thema’s. Die over migratie waren uiterst confronterend… Liefhebbers van echte stuntarchitectuur komen hier echt volledig aan hun trekken. Dit gebouw trok in 9 maanden ook even 600.000 bezoekers (dus 800.000 jaar)! We aten en dronken koffie en glaasjes in het resto van het Musee

Regard de Provence. Boven op de kunstzaal zie je Mucem plus Villa en de zee-omgeving in alle pracht. En gecompleteerd met die neo-byzantijnse, machtige kathedraal Le Grand Major. De privé-collectie van “Regard” is van een mooie lieflijkheid een aantrekkelijk kenmerk van de Provence. Verder zie je de pracht van het oude Marseille met zijn zeilschepen en ook veel taferelen uit het nabije en verre oosten waar Marseille handel op dreef. Zeer symbolisch is het ook: het was vroeger het sanitaire gebouw. Dus alles wat immigrant was moest hier doorheen. Want medische checkups, ontluizing/desinfectie van kleding was vereist om echt binnen te komen. Half Marseille stond hier dus ooit in zijn blootje… Men behield dus die ontsmettingscontainers uit een terechte piëteit. Geprezen de mens die sloop,-op het nippertje-, voorkwam, van dit echte humanitaire monument en tegenover het Mucem! Op dan naar het FRAC het architectonisch zeer verrassende museum voor “hedendaagse kunst”. Met zijn plaatjes-gevel, zijn mooie stadsterras met rode bankstel en zijn directe inblik op de balkons van het woongebouw dat op 15 meter afstand ligt. U kijkt zo van “hedendaags artistiek” naar “hedendaags en uiterst gewoontjes”. Een echte vondst!

Niet vergeten kan ook worden de havenhal J1 genoemd. Al lang buiten gebruik, waar vroeger de paqueboots van vertrokken naar de hele wereld. Gigantisch groot en hoog, uitstekend in de Mare, werd het een soort van “expo-actief geheel” ,-voor kids en andere creatieve marseillanen-, en had ook twee fenomenale expo’s. De eerste ging over de mediterrane historie en was een waar tegengif tegen elk racisme en xenofobe afwijkingen. De voorloper ook op wat even later MUCEM en Villa voortzetten.

Gevolgd door de zeer bijzondere expo over Le Corbusier, deze marseillaanse zwitser die de breedte van zijn talent toonde; een echte mens van het cosmopolitische universele type. De grootste ereburger van Marseille ever dus..

Dan waren (en zijn) er nog: het volledig opgeknapte schitterende Palais Longchamps met zijn expo van impressionistische schilderkunst op wereld-topnivo, waarin de miljonairsinvesteringen in kunst met de dozijnen aan de wanden hingen. Zwaar bewaakt en verzekerd… Maar ook met  zijn heropende “Musée d’histoire Naturelle”. Waar je een uitgebreide “stomme dierentuin” kon zien, een hele oude collectie. Die je ook toont waar Marseille de poort van was en eigenlijk nog is… Op etage vonden we

ook nog een zeer “deskundige” expo: over de historie van “het licht”. Prachtig voor een oude techneut als ik; helaas kreeg deze veel te weinig aandacht.

Maar dat was het nog niet: ook het museum Borely,- liggend in dat prachtige park aan zee, met zijn botanische tuin-, werd ook in oude glorie hersteld. En in zijn “eigen tijdperk” terug geplaatst en met zijn fraaie faïences en mode expo’s.

Enkel al deze nieuwe musea bezoeken,- wij waren op bijna alle openingsdagen-, neemt enkele weekjes aan tijd en enkele maanden aan energie. Je voelt je ouderwets verwend met dit alles “binnen bereik van enkele minuten reistijd”; via luxebus, tramway, metro en bootbus!

Ook al is iets niet vergeten echt onmogelijk toch nog een aanvulling. De grote trek van weken, ,-die Transhumance werd genoemd-, door de hele regio en die eindigde in de stad. Vanaf het Mucem waar de hele meute overnachtte:

duizenden beesten dus (vooral schapen, geiten en paarden vooral) die en masse door de oude haven trokken onder enorme belangstelling. De hele binnenstad  stond boordevol publiek waaronder vele kinderen. Die zagen voorop een groep ruiters, waaronder veel vrouwen, die reden en ook rechtop stonden op die pikzwarte grote paarden die de stoet openden. Na deze kopgroep duizenden blatende schapen en geiten, paarden (ook ruitergroepen uit de Camargue)  en ook ezels. Waarvan er zelfs enkele omgebouwd waren tot lowcost zebra’s. Helaas waren de beesten en ruitergroepen uit de Magrheb en met name Marokko niet komen opdagen… Veiligheidsrisico’s? Het werd nooit echt uitgelegd. 

Dan waren er nog de gratis bezoeken aan de havens met commentaren en uitleg: een beleving die ook toont hoe hier geld wordt gemaakt in de vierde grootste haven van Europa (na R’dam, Hamburg en Antwerpen). Wereldwijd zijn wij (ook Rotterdam) geheel verslagen door de havens van chinese komaf… Je snapt dan allemaal beter hoe deze stad leeft en zijn bestaan verdient en ook waarom hier een grote groep immigranten (maar procentueel minder dan elders) in de ww terecht kwam. Hun opleiding en scholing zijn onvoldoende voor dit moderne containergedoe en ook andere gerobotiseerde fabrieken. En hun kroost zonder genoeg scholing is mede daardoor verzeild geraakt in de drugsmaffia.

Als laatste die regatta van oude houten zeilboten die we

vanaf een grote boot konden zien. Die kapitein was een lefgozer en zette die grote ijzeren boot steeds opnieuw dichtbij de “hotspots van de races op open zee”. Het was een fraaie belevenis en kennismaling met een mooie sport met een sterk historisch element. Ook upper ten sports met engelsen die voorbij voeren en daarbij “hun bottoms toonden”. Dat kwam van de pastis, de 51 van marseillaans fabrikaat met extra-alcohol: le meilleur et le plus corsé!

Zo dat was een blik op MP2013, dat over de breedte geteld  zo’n 10 miljoen bezoekers in de MP2013-regio van nog 10 steden, trok. Waarvan de opening, het 14 juli-feest en het sluitingsfeest samen ook bijna 1 miljoen mensen naar het ook al toptaal vernieuwde stadscentrum trok. Het wat verlepte centrum rond de Vieux Port dat op ongelofelijke wijze zijn oude functie van “agora” hervond. Een wederopstanding van zeldzaam soort en wij genieten er dagelijks van. Zelfs het publieke transport werd er op aangepast en wij zijn daarbij ook grote winnaars geworden. Voor de deur fraaie luxebussen die ons overal heen brengen… voor 1 euro naar Aix (omdat we +65 zijn) en met x% korting naar vele andere steden hier. Hoezo auto?

Degenen die dit festijn “binnenhaalden” en het toevoegden aan dat immense Stadsvernieuwingsproject EuroMediterrannée fase I en II (waarin ook wij wonen) moeten in de Vieux Port een standbeeld krijgen. Want het moest”tegen veel politieke wind in worden gerealiseerd”! Wij zien nu nog dagelijks en voor jaren te gaan fase II verrijzen.

Met ons nieuwe park om de Arc de Triomphe heen (= Porte d’Aix), het binnenkort te openen  commerciéle centrum “Les Terrasses du Port” (ook voor meer dan 1 miljoen de cruisepassengers!) en de nieuwe hoge torens H99 en de Merdionale.. . De toevoeging aan de nieuwe sea-skyline van de stad. En het winkelcentrum ‘Les voutes du Grand Major” onder het plein van de kathedraal staat ook op openen in 2014. De hele nieuwe Boulevard du Littoral wordt nu afgebouwd: hét moderne centrum van het hedendaagse Marseille. Waarvan de bevolking weer groeit.

Liefhebbers van stadsarchitectuur moeten komen kijken: het grootste stadsontwikkelingsproject van Europa nadert zijn voleinding… Een nieuwe stad voor de 21^e eeuw komt overeind: tussen Vieux Port en de hoge blauwe toren van de reder CMA-CMG. Dat is ons nieuwe “MP2013-project” voor 2014 e.v. Komt ook dat zien!

Het was ook een feest rond te trekken met vrienden tijdens de zomertijd om samen te genieten van dit festijn. En zeker onze jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Le Provencal

waar de hele redactie zich feestelijk in stortte.

We konden de bezoekers tonen waarom wij zo’n 6 jaar geleden besloten voor Marseille te kiezen. Zij die kwamen waren ook verrukt en hun bewondering maakte ons als gidsen dan ook niet weinig extra-happy. Het verlaten van het mooie Le Brilhas, in Mormoiron voor de Mont Ventoux, waarvan vele ons voor “gaga” verklaarden bleek geen foute ruil. Deze stad waarvan we wisten, hoe sterk men hier werkte aan vernieuwing en wederopstanding, heeft ons niet in de steek gelaten. Onze bezoekers begrepen best goed na enkele dagen Marseille, waarom we deze sprong waagden. Marseille is voor ons “meer een spiegel van de wereld en zijn woelingen” dan die lieflijke plek in de wijngaarden waar we ook nog vaker terug gaan. Vele Mormoironse vrienden waren hier ook op visite en moesten niet zelden wat vooroordelen achter laten bij hun vertrek.

Via blog en site (www.le-provencal.nl)  konden velen ook meegenieten van de culturele belevenissen hier. Het was een grote bron van inspiratie bij mijn “pen-arbeid”. Mijn gids-activiteiten voor de wereldwijde Greeters-organisatie maakten het ook mogelijk vele amerikanen, Israëli’s, mensen uit Azië en andere europese landen te laten meegenieten van de herrijzende stad in zijn MP2013 jasje. Daarmee ga ik dan ook graag door in komende jaren. Ook blijven er zo’n 4000 foto’s om alles nog eens de zien als we écht “vieux retraités” zijn geworden.

Marseille kozen wij, op al wat hogere leeftijd, om zoveel mogelijk levensdynamiek te behouden. Dat maakte deze zeer verassende en levendige stad, ondanks zijn teveel belichtte foute kanten, ook ruim waar. Ook nog vaker op niet verwachte wijze.

Dus zeggen wij: “Marseille, c’est notre joie pour une vie prolonguée”. Kom dus ook eens hierheen om dat ook mee te beleven!

Want het is echt niet voorbij: wat er dit jaar 2014 aan nieuws bij komt is al gigantisch. De completering van de Boulevard

du Littoral met zijn commerciële centrum “Les Terrasses du Port” en het mini-centrum van “Les Voutes” onder de kathedraal plus de nieuwe hoge torens naast de eerste (die van de reder CMA-CMG; nr. 3 op de wereld). Dit alles ook met herboren J1 en vele nieuwe culinaire activiteiten, dus resto’s en café’s. En wie weet; nog een casino. Het nieuwe Las Vegas aan de Mare Nostrum? Nee, dat natuurlijk niet, maar die cruise-passengers kun je zich ook niet laten vervelen. Dus moeten er ook een paar nightclubs bij komen.

Marseille de haven-metropool, die bijna dreigde in te slapen, hervond zijn plek in de vaart der volkeren weer terug. Ook om de groeiende aantallen inwoners van overal een betere toekomst te bieden. Want u weet het ook: “Rijk zijn maakt niet perse ook gelukkig, maar arm dat maakt zeker ongelukkig”. Daarvan kun je in Marseille ook dagelijks het bewijs van juistheid zien!  

Nog meer foto's en video's zien? Klik dan HIER

Maar,

ook de zon zal het zeker interesseren wat er gebeurt in die steeds intensievere ruimterace!

Zie die Elon Musk, de flitsende Z-Afrikaan, die veel aan nieuwe techno doet. Zoals ruimtereizen, Paypal, de Tesla auto en Starcity; ook is hij de grote man van Space X. Hij zette op 3 dec. Vanaf Cape Canaveral “zijn” eerste satelliet in orbit. Die was er een voor SES een privé-tv-radio-operator uit Luxemburg.  Maar de baas van concurrent Arianespace, weet ook dat deze markt, van nu ca 25 satellieten per jaar, een grote groeier is. Dus hij reageerde meteen, want hij begrijpt wat Musk van plan is. Stefan Israël van Arianespace (Parijs) is ENA-man en van linkse signatuur. Met veel marketing/financiële ervaring en hij weet ook dat zijn bedrijf nu al 57 lanceringen van Ariane 5 raketten met satellieten deed: zonder een enkel probleem. Hij werkte nu ook voor Astrium, onderdeel van EADS dat de nucleaire raket M51 en Copernicus ontwikkelde de komende 5 jaar.

De raketwereld is nog relatief klein: de russisch-amerikaanse Sea Launch met zijn raket Zenith komt net uit een faillissement, de japanner Mitshubishi met zijn MII is nog zwak en Lockeed Martin (VS) werkt vooral voor het Amerikaanse leger met zijn Atlasraket en samen met Boeing. Het chinese Long March ligt uit de satellietmarkt, sinds de VS elke inzet van hun techno in satellieten van China verboden…  Dan blijft er enkel nog ILS over, amerikaans-russisch met zijn Proton, een zware raket die helaas enkele flaters maakte. Arianespace met zijn 57 OK lanceringen is dus erg goed in dit vak na zijn 35 geplaatste satellieten (geostationair). Dat naast de 13 van ILS, de 8 van Space X, de 2 van Sea Launch en ULA +Mitsubishi kwamen beide op 1. Ariane 5 is ook de enige die twee satellieten tegelijk kan lanceren.

Space X lanceert sat’s van 4,5 ton en mooi dollar-goedkoop, Ariane kan 6 ton wegtillen. Maar beide mikken nu al op 8 ton. Space X werkt aan zijn Grasshopper waarvan de eerste trap moet kunnen worden gesaved en hergebruikt: een enorme besparing! Space X lanceert voor 60 miljoen terwijl Ariane 110-140 miljoen moet tellen: ai! Ook is Space X een kleine flexibele organisatie in Hawthorne (bij LA) en is erg vlug terwijl Arianespace met ESA, CNES, Astrium en Safran van doen heeft. Een zeer gecompliceerde organisatie! Arianespace met zijn 1,3 miljard omzet en 1,7 miljoen winst! (dank zij de subsidies van 100 miljoen), is nu nog kleiner dan Club Med. Nu hebben de 6 leden van ESA besloten om de Ariane 6 te gaan inzetten: dat moet de grote sprong worden. Een lancering daarvan kost 90-95 miljoen…  En men verwacht dat Space X het straks zonder de steun van Nasa en de Amerikaanse  Defensie moet gaan doen. En dus met hun prijs omhoog zullen moeten.. Die Ariane 6 weegt 660 ton en is 51 meter hoog. Ontwikkeling kostte 2 à 3,5 miljard, lancering kost 90-95 miljoen (10/15 lanceringen per jaar). Met 4 propergol motoren, geladen met 145 ton poeder elk die dan in serie worden gemaakt. Eerste lanceringen in Kourou Guyana: 2020-2021. In totaal kan er voor 6,5 ton aan satellieten worden meegenomen in de laatste trap van in totaal drie trappen. Arianespace heeft naast de Ariane 5 nu ook nog de Soyouz voor 3,2 ton en de Vega voor 1 ton en lage orbits. De grote vernieuwing moet worden de satellieten met electrische aandrijving… Maar hun zwakke motoren maken dat ze 6 maanden moeten reizen om in orbit te komen. Maar ze zullen hun plek vinden.

Zo nu bent u en ook de zon daarboven, weer bijgepraat over de mensen en bedrijven die het heelal vol met satellieten stapelen… En die ook lonken naar business van die verre reizen naar verre bestemmingen zoals Mars etc. . Dit alles  gaat het daarboven nog veel drukker maken.. Maar de zon is intussen best al veel gewend.

Stap nu naar buiten en vang wat stralen van de winterzon. Mijmer een beetje over wat er aan komt en wat mogelijk ook nog door ons zal worden meebeleefd. Zoals mijn oma ooit die ongelofelijke maanlanding mee kon maken ; en het echt niet kón geloven!

Veel mooi weertje toegewenst tijdens de weer langere dagen…

11 januari 2014