IS “DE WERELD SNAPPEN”, NU TOPSPORT GEWORDEN?

Er zijn beroepen die eisen, dat je nogal wat snapt van “waarheen de wereld gaat”. Je vindt ze bij regeringen (politici, diplomatieke diensten, militairen) , wereldorganisaties als de VN, IMF en Wereldbank, grote internationals en natuurlijk onder de wetenschappers (geopolitiek, sociologie, antropologie, etc.). En Worldwatchers als Blair, Clinton, Bush (?), Kissinger, ex-Salinger etc. verkopen hun “worldviews” tijdens luxe diners voor tienduizenden $ per speech ,-met een   *****-dinner included, of course-, in fraaie oorden als Davos.

Er zijn dus nog al wat mensen bezig om een redelijk compleet beeld van de “hele wereld” bij te houden, gewoon omdat het “hun brood” is. Nu de wereld erg beweeglijk en “groot” is geworden (of moet je zeggen  nu de wereld erg zichtbaar/voelbaar is geworden?), werd dat “bijhouden van een wat consistent wereldbeeld”, best een aardig groot probleem , voor de “gewone man/vrouw. “Het werd een soort van topsport met zelfs wat ascetische trekjes.

Gelukkig is het voor de meesten onder ons geen echt probleem, Die kijken wat op tv en in hun “krantje” en vinden zo “hún idee van de wereld”. Ze nemen genoegen met een beperkt, gefragmenteerd beeld, dat vol zit met gaten en toeval, en dat wordt bepaald door de “dagelijkse rampenrijtjes op tv”. Hun wereld is een gevaarlijke, dodelijke, brute wereld waarin de meest onmogelijke en afgrijselijke dingen gebeuren. Hun wereld is vooral een bedreigend iets, een onbegrijpelijk gewoel.. Méér zien en horen van “dat onbekende” is dan voor hen eerder iets negatiefs. Ze máken hun wereld ook heel graag kleiner (cocooning) en richten zich op hun directe omgeving: familie, gezin en vrienden of de buurt of hun woongemeenschap. En natuurlijk is dat een heel acceptabele keuze. Zij ontdekken echter ook, hoe in de kleine wereld, mensen ook zeer complex zijn als je ze ziet leven en rommelen...

Ik probeer al tientallen jaren, meestal in mijn uppie, veel rondlezend, kijkend en luisterend ook “mijn” beeld van “DE WERELD” te pakken te krijgen en dat echt “bij te houden”.

Onder meer in mijn maandkrantje LP en, sinds kort, ook in blogs. Want de wereld ging me steeds meer fascineren en ik raakte er verslaafd aan. Bezig zijn met de wereld,  doet mijn brein  mogelijk dopamine produceren,-dat gelukshormoon-, zoals dat ook gebeurt bij een marathonloper. It makes you feel happier. Die woelige wereld maakt mij,-wat anderen vreemd vinden-, dus eigenlijk net wat gelúkkiger..

Wat me steeds treft is, die grote diversiteit enerzijds, maar ook de vele overeenkomsten anderzijds. Mogelijk dénk je die alleen te zien, omdat het steeds de eigen bril is, waardoor je kijkt. We, het zij zo.

  

De wereld “begrijpen” kan , denk ik, alleen door “er hoog boven te gaan hangen” , dus redelijk breed en afstandelijk “rond te kijken”. In grote lijnen, door grotere brokken te pakken maar ook… door intensiever te kijken naar aspecten, die erg bepalend lijken te zijn voor de hele wereld. Ik kijk daarom al jaren vooral naar zaken als: religies, olie /energie ( gas/water en ander schaars spul), technologie/ “modes”, migratie en demografie, omdat daarin de “Werdegang”van de wereld als geheel aardig wordt weerspiegeld. Deze aspecten lijken veel invloed te hebben op waarheen we gaan.

De hamvraag blijft, wát nou de essenties van onze wereld zijn. En óf er echt essenties bestaan, en er zoiets bestaat als “het begrijpen van dé (mede)mensen”?  Luistert de wereld naar regels, zijn er grote mechanismen, is er toch iets van “die grote stuurman”, ergens in onze natuur? 

Hoe dan ook, steeds meer horen we spreken over “de noodzaak van een wereldbestuur”. Zeker nu de wereld zo sterk “samen ging hangen” door mondialisering en globalisering. We zien ook een “wat rammelend begin”  bij die G20, de G7/8 etc. Ook  hebben een wereldplatform als de VN (daarvóór de Volkenbond) in al zijn geledingen:  en al bijna een hele eeuw… Daar zien we regelmatig de worsteling met onze wereld door de afgevaardigden van de volken. Waarbij vooral de Veiligheidsraad opvalt, omdat die bij grote conflicten moet optreden. Duizenden resoluties kwamen daar al vandaan, waarvan er heel wat “dode lettertjes” bleven.  Tegelijk horen we meer praten over “de-mondialisering”, anti-mondialisering en ook over protectionisme. Dat doen de mensen die de wereld willen verkleinen, vereenvoudigen, minder complex willen doen zijn. Door de onderlinge relaties in te perken omdat dat ook de bedreigingen en de moeilijkheden in de samenwerking zou doen verminderen.

Moet de wereld, die nu zo open en groot werd, dus  terug in een kleiner doosje? Kunnen wij,-onvolgroeid nog door té weinig evolutie-, die complexe wereld gewoon (nog) niet aan? Moeten we daarom de koppen maar weer eens een tijdje in het zand steken of maar niet meer in bepaalde windrichtingen kijken?  Moeten we de wereld niet deels afplakken met kranten en zo een “knusse wereld terug halen”? Die gezellige, overzichtelijke van weleer?

Daarom zien we nu ook zoveel populisme, wat immers niks anders is dan het “verkleinen, nee versimpelen van onze wereld”. Een afkeer dus van dat grote en ingewikkelde om ons heen. Dat ons bang maakt en ongelukkig doet voelen. En dat ons doet verlangen naar “het eenvoudigere leven”.

Weg dus ook met die intellectuele wereld: die alles willen snappen. Dat hoeft nu echt ook niet meer, want het richt meer schade dan goed aan.. denken vele. Zelfs Bolkenstein begon, in zijn boek, met vragen over het nut van die “(te) grote ideeën, die theorieën en ideologieën”. En er zijn de nodige anderen die hetzelfde opmerken en die ”decomplexeren” voorstaan.  

Ach, wij mensen willen onze wereld nou eenmaal altijd opnieuw liefst zélf onze wereld kunnen kiezen en vormen. Wat je ook een tijdje kunt doen door hem “kunstmatig kleiner te maken” en je af te sluiten voor een deel er van. Maar helaas, er bestaat geen “achteruit in ons denken en ons weten”: we zagen echt hoe groot de wereld is en ook hoe complex, mooi en gevaarlijk die nu is. We  kijken zelfs al eeuwen in het heelal met steeds grotere telescopen… en horen (tot onze schrik of verrukking), dat onze wereld maar een piepklein stofje is, in een immense ruimte.

Dus ik denk, dat we veroordeeld blijven tot wat door oefenen op ons kleine aardkluitje, immers “there is a lot more of us out there”. Het blijft dus weer behelpen en dat is erg menselijk zegt men.

Want die complexiteit zit gewoon ín onszelf, zo zijn we gebouwd en  daaraan ontsnappen is, helaas, niet mogelijk…. De wereld is ons evenbeeld en daarvan moet je toch wel een beetje houden? Ja toch?       

Maar,

bij dit alles is mooi weertje niks slecht. Dus wens ik U daarvan weer veel toe en hoop dat die grote, gloeiende bol, hoog aan de hemel, nog even bij ons blijft.

Leon de Marseille, begin oktober 2011

( Met: één ander geluid, in de week van “Merkozy”, van de verkaveling van Dexia, de aankomende re-capitalisatie van banken van de eurozone, een weigerend Tsjechië en een ijlend Griekenland…)