Le Provençal Blog: OVER GEWELD, PASSIES EN GODEN

RELIGIEUZE PASSIE EN GEWELD: 10 KRUISTOCHTEN

OVER GEWELD, PASSIES EN GODEN

HIJ ZIET ALLES DUS...

Op mijn geboortedag stond de wereld in brand. Hitler had net de Endlösing gestart (Wannsee Konferenz), even later kwam Pearl Harbor en in mijn Beekse buurt werden tientallen joden afgevoerd.

GÖRING"BERICHT OVER DE ENDLÖSUNG

AAN DE WANNSEE

Zwaar geweld van diverse soort rondom mijn wieg: van landje pik tot religieuze haat.
Op mijn leestafeltje liggen 850 pagina’s over 2600 jaar Marseille: de schrijvers schrijven
over elke week! Na 500 pagina’s besefte ik dat deze stad elke maand minstens een keer geweldadigs overkwam: burgerkrijg, invallen vanuit zee en het onrustige achterland. Geweld was eeuwen "dagelijkse norm",
mensen wisten niet beter. Van moord tot oorlog tot de pest lagen voortdurend op de loer. Wij zijn hier nu 10 jaar met wat drugsgeweld op afstand en een terreuraanslag (op 200 meter).
Twee jonge meiden stierven in 2017: in naam van Allah.
Het tweede boek "Tegen verkiezingen” verhaalt over het geweld tegen ons type democratie vooral vanuit dat ongebreidelde populisme.

STIERF GEWELDADIG

ANDER GEWELD

..IS SOMS OOK LINK..

Democraturen kwamen en werden machtig: van Xi tot Poetin, van Erdogan tot Trump en zie Assad, Duterte, Al-Sissi en Madouro. Zij runnen “een eigen soort democratie”, waarin verkiezingen stevig worden gemanipuleerd.

BELOOFD VOOR DE 21e EEUW

De (fr.) auteur Bavarez (ook op de lees-tafel) toont dat “geweld en passies” in onze dagen volop terug komen... En roept op tot vechten voor het behoud van
vrijheden. Zeker nu de geschiedenis een grote, wereldwijde is geworden. Het boek Homo Deus (Hariri) ligt bovenop..

DE GODDELIJKE MENS?

Praten en denken over “god en goden” is oud als de mensen en werd “een fikse passie”. Goden werden “ontdekt”, toen de mens van nomade tot boer werd. Aristoteles peinsde na over goden en Theophraste schreef er (griekse antiquiteit, 33 jr. v. JC) 1500 bladzijden over vol. Over passie gesproken!

OVER POLYTHEÍSME

WERD GEEN PROBLEEM..

Nu komt, -na het joden- en christendom-, de islam in beroering. Hun oude religieuze vete (de opvolging van de profeet na Mohamed’s dood) duurt al 1400 jaren. Het IS-kalifaat was er een gevolg van en die radicale beweging ontwricht de moslim- en de christelijke wereld. Iran en Saoudi-Arabië vechten in de islamwereld om de religieuze en wereldse voorhand. De halve wereld wordt daarbij in gijzeling genomen.

ROMEINEN DOODDEN JOODSE CHRISTUS

BRON VAN GROTE ONENIGHEID

Hun crisis volgt op vele in het 2000 jaar oude christendom. Dat in zeker 10 “wereldwijde" stromingen uiteen viel. In de 15^e eeuw ontstond openlijke twijfel aan het bestaan van “een goddelijke opperwezen” en dat verjoeg god uit europese zielen. Onderweg ontstond onenigheid, die in alle geloven tot afsplitsingen leidde en zeer complexe, gepassioneerde verhoudingen..

VAN 1 NAAR CA 15 VORMEN: ELKE EEUW EEN

TIENTALLEN EVANGELISCHE KERKEN

DE LAPPENDEKEN DIE "DE ISLAM" HEET

Je “met de ene god bemoeien” was (en is?) griezelig: hij is immers vaak een machtige (wrekende) god. Ook al wilde JC hem aan zijn joodse geloofsgenoten “als god van liefde” presenteren.

DE BIG THREE

SPINOZA: GOD IS DE NATUUR

HELVETIUS TWIJFELAAR..

Goden bestaan al lang, in de antieke tijden krioelde het er van. Een enorme wereld, die leek op die van de mensen. De joden begonnen met de machtige god Jaweh, lang na de die zonne-oppergod in Egypte. Toen volgde JC en 600 jaar later Mohamed: we kregen 3 versies van de “ene en ware god”. Want er kán er natuurlijk maar één tegelijk bestaan! En, -de islam als laatste-, moest opboksen en beter zijn dan de beide voorgangers..

Lang was de opvatting, dat over god praten “een privilège van de elite was”. Voor het gemene volk moest hij vooral dienen “om hen in toom te houden”. Want: zij snapten te weinig van dit moeilijke onderwerp.

GOD WERD MENSELIJKER?

Het boekje “Vivre sans Dieu” (Le Point), toont hoe honderden jaren aan “de ene machtige god” getwijfeld is. "Durf-al's" werden er voor vervolgd en gedood: het boekje geeft een onthutsend overzicht.

Na de franse revolutie en de Verlichting, was denken over god en atheïsme "toegestaan". Vele geschriften verschenen, schrijvers werden veroordeeld en boeken werden verboden en verbrand. Wat ook kwam, omdat kerk en staat één waren tot een eeuw nà de franse revolutie! Vrij-uit denken over god was daarvoor voldoende om verketterd te worden. Natuurlijk waren wetenschappelijke ontdekkingen en inzichten en de opkomst van de boekdrukkunst hier vooral debet aan.

Er gebeurden opmerkelijke dingen: zie de herem (= banvloek) tegen Spinoza. Die voor eeuwig gold en hij moest weg uit de portugese synagoge (Amsterdam). Verdacht van atheïsme. Rijke en aangeziene mensen (als belasting-inner Helvetius en industrieel baron D’Holbach), publiceerden (soms anoniem) en bleken overtuigde materialisten. Voor wie god niet bestond en... religie achten zij ook overbodig. De baron zag geen scheppende god: alles was “spontaan” ontstaan uit de materie, de natuur. En dat ont-kennen was voor hem: instrument van despotisme!

De ardense dorpspastoor Meslier liet een schokkend boek achter. Hij geloofde niets van het hemelse paradijs, waarover hij jaren predikte. Hij wees op de beroerde levens van “zijn” boeren, waaraan god niets veranderde en zei: "dat god vond, dat ze gewoon op beter moesten wachten ná hun dood! Zo’n god kon niet bestaan, concludeerde de simpele dorpspastoor.

DE KRITISCHE TOLERANTE BAYLE

En zie ene Pierre Bayle uit R’dam (1690): zoon van een gevluchtte dominee (huegenoot uit Frankrijk). Hij bleef tolerant over gelovigen, maar vond dat voor “het kennen van goed en kwaad” (een moraal) geen god nodig was. "Dat was een kwestie van logisch denken en je kon dus prima leven in een wereld vol atheïsten", zei hij. Wrijvingen met de Waalse kerk in Rotterdam bleven niet uit: maar Pierre persisteerde. Spinoza's geschriften (1650) werden na zijn dood gedrukt: die herem maakte diepe indruk op hem. Hij sprak over “een soort god, iets hógers dan de mens”. Maar: “die hogere” deed geen wonderen, had niets met profeten, hoefde geen gebed of verrijzenis en ”bemoeide zich ook niet met de wereld”! Daardoor zagen vele hem als atheïst, die "in de natuur zijn god zag”.

HET VREDIGE POLYTHEÏSME?

DE RELIGIEUZE PAVLOV-PYRAMIDE

Voila, een wereld vol gedachten en conclusies over goden en god.. Waarop ene Yuval Hariri (in: Homo Deus, ook op mijn stapeltje) voortborduurt en hij meldt ons aanstormende, schokkende ontwikkelingen. De tsunami-achtige ontwikkeling van wetenschap en menselijke greep op de natuur, doen nu de mens tot “god en schepper worden”. Topic voor de 21^e eeuw: 500 jaar nadat filosofen serieus het bestaan van “god” betwijfelden.

MOETEN WE DIT WEER VERWACHTEN?

EN NU OP NAAR: HET DATAÏSME!

EN WAT BEDOELT MILLER?

Gaat het accepteren van deze conclusies de wereld verwarren en woede en geweld brengen? Vooral bij gelovigen uit diverse religies? Met name in de 3 mono’s: die beweren dat er “één en dezelfde god” bestaat, die ze samen vereren.

Op vandaag worden vele experts niet meer geloofd, wetenschap-pelijk inzicht wordt ontkend en hoog-ethische opvattingen over menselijke gelijkheid/waardigheid delven het onderspit. De populistische tsunami staat haaks op oude en nieuwe ideeën over god, mens en natuur. De stroming wordt sterker en breidt zich uit.

Gaan we (weer) zien, dat gevorderde inzichten worden genegeerd, -en erger nog-, zullen worden verboden? Zoals in de dagen van Copernicus en Gallileo door "de Kerk van Rome". Op sommige scholen in islamlanden werd de evolutieleer geschrapt.

Gaat nu “de simpele wereld van het gemene volk” de dominante stroming worden en wordt “de elite weggezet”? Wat we in de VS (behalve in Silicon Valley) en Oost-Europa al “van bovenaf gedicteerd” zien gebeuren. Terwijl dat in China en een groot deel van Azië net niet gebeurt: zij kennen meestal ons godsbegrip niet, zelfs niet in hun taal!Grote delen van de wereld waren nooit monotheïstisch en religieus “op onze manier”.

Werd dit met “religieuze clashes” en “de clash der beschavingen” bedoeld?

SCHEMA VAN BOTSENDE PARTIJEN

PROFEET HUNTINGTON REVISITED?

DE PROFETEN BEGONNEN AL MET CLASHEN

Na het lezen van Bavarez moest ik daar "de verwachting van komend geweld en passies" aan toe voegen. Het begon al: tégen vrije handel, open grenzen, samenwerking en vrij-denken". En vóór afsluiten, muren, (br)exits, terugtrekken en afwijzing. Le Pen en Wilders blijken pioniers.. B. voorziet sterke aanvallen op "onze vrijheden" en roept met name Europa op tot waakzaamheid en vereend verzet! De vredeswensen 2018 galmen na en worden nu al betwijfeld.

Gelukkig zijn Merkel en Macron al begonnen met hun strijd voor vrijheid, tolerantie, openheid en samenwerking! En kapittelt Brussel de "reactionaire Visegradlanden" (met name Polen) al: want zij beperken vrijheden!
De aangezette samenwerking Afrika-EU is ook hoopgevend. Het "verzetsfront vormt zich" maar te vele zien niet wat echt gebeuren moet. en die "doorgaande vergrijzing zonder verjonging" lijkt ook een handicap. De ouderen, de wijzen met nare ervaringen uit de 20e eeuw, moeten de jeugd waarschuwen voor wat zij eerder zagen gebeuren vooral in de 1e helft van de 20e eeuw..
Sommige gelovigen vragen god om vrede, andere bidden om steun bij gevechten (Heilige oorlog). Goden kun je niet "appen", ze hebben geen smartphone en "zitten niet" op Facebook, Mytube, Snapchat en Twitter. Het zal dus "mensenwerk moeten worden" en dat betekent "vallen en opstaan", verwonden en verzorgen, geboorten en begrafenissen.
Herinneren U ook die enorme vergissing van Fukuyama: die we zo graag geloofden! Hij sprak over het einde van de oude, slechte, geschiedenis.. Twee decennia voor we het tegendeel ontdekken..

Bavarez geeft een forse correctie op Fukuyama: zelfs de omgekeerde boodschap! Terwijl Yuval Hariri c.s. voorspellen, dat “de goddelijke mysteries deze eeuw worden verklaard", wat Nietzsche 130 jaar gelden hoopte.

En jawel: het boek "Sur la religion" (Rémy Brague) is al aangekondigd. Daarin staat, dat "de mens niet leven kan zonder een hogere referentie", wat ook Sartre zei. Dat hoeft geen klassieke religie te zijn, ook "mensenrechten" of "onze aarde" kunnen daarin voorzien. We moeten ook "Religions, guerres, civilisations" (Colosimo, Fr.) lezen, dat waarschuwt over "schijn-vooruitgang en oude wijn in nieuwe zakken". Zie de Dalai Lama, die ook wereldse en geestelijke leiding bundelt in zijn (verloren) functie! Colosimo waarschuwt ons voor "een verlichting die op zijn retour is" en ontwaken van "de theologische politiek". Het stikt om ons heen al van "het hogere, het religieuze"!
Laten we hopen dat de staten neutraal blijven/worden waar het om "wat te geloven" gaat. De boeken van Rémy en Closimo
moeten dus ook op mijn stapeltje....
Dus uw blogger denkt: I’m not to sure about "nó religion",
vandaar deze blog. Ik ga Das Kapital (over communisme) er niet bij leggen.
In 1934 vond Dewey (VS) dat de mens "iets religieus" nodig heeft. Hij bedoelde niet het nazisme, maar "een vreedzaam gemeen-schappelijk geloof". Mogelijk dacht ook hij aan de "natuur als het hogere, gemeenschappelijke"? À la Spinoza, wat verreweg mijn voorkeur heeft? We gaan het zien..