HITLER EN HIMLER. HAATTEN MARSEILLE!

DE DOOD VAN DE OEROUDE WIJK VAN MARSEILLE

JANUARI 1943:
   DAVERENDE EXPLOSIES IN MARSEILLE

HET ZWARTE WERD OPGEBLAZEN

Die explosies knalden 70 jaar geleden en werden in januari 2018 uitgebreid, ter plekke herdacht. Ook naast ons apparte-mentengebouw Le Trianum: waar een vrouwen-tehuis staat, dat in 1943 diende om gedeporteerden "op doorreis te huisvesten". Zie de marmeren plaque tegen de muur...


Het boek " Marseille" (850 pagina'sdik: Duchêne & Contrucci, Fayard) is een ware sensatie. Zelfs zij die niets met Marseille hebben kun je bekeren met dit gedetaileerde relaas van de stad, die door haar functie en ligging, een waanzinnige geschiedenis opliep. Ze was (te) goed bereikbaar voor alle goeds en ... zeer veel narigheid. Hoeveel dat was, wordt na 100 pagina's al duidelijk: elke week was er wel een gewelddadig incident.. Ik neem dit boek als bron voor het vervolg, ook voor die verschrikkelijke maand januari 1943 en voor wat daar aan vooraf ging.   

DUITSERS EN COLLABO'S

Als "inswinger" enkele citaten uit de tijd van WOII alhier.
Lucien Rebate (Marseille) schreef op 30 augustus 1941:
 "Ik weet dat Marseille ook een charmante en redelijk denkende elite heeft en echte patriotten. Ze zijn trouw en vlijtig. Maar er is ook "die rest die dat niet zoekt". Dat bastaardvolkje, die gladde vulgairen, de vrucht van god weet welke onzuivere en barokke kruisingen, deze mix van dwazen, Armeniërs, Maltezen en Smyrnioten, in de enige hoek van Frankrijk waar de decadentie van ons ras al een feit is. Daar woont dat proletariaat van domme negers, oude roeiers en blauwe 'saloppes'. Van pokdalige zwervers en  dandy-achtige vetlappen met geoliede haar... (!)".
En ene Louis Gillet volgde in 1942 (Marseillaanse krant), hij 
schreef over een nieuw stadsplan. Dat het (door de duitsers) opgeblazen stadsdeel moest invullen. Citaat:
"Op de heuvel van de Accoules (= kerk) tussen het Stadhuis en de Major (=kathedraal) gist een obscuur Suburre (soort Sodom en Gomorra), een der meest obscure gaten,
 waarin het schuim van de zee samenstroomde.

De trieste glorie van Marseille, vol schemerige verrotting, waarin je, -zonder het zelf te hebben gezien-, weet hoe het er uitziet. Met zijn corruptie van top tot teen, in een rode hel, een in decompositie, waar TBC
ravages aanricht, een rijk van de dood
Zie de buurten van vroegere patri-ciërs, -door hen verlaten voor het canaille-, vol miserie en schande, waarvan bijna niemand nog weet hoe dit te doen verdwijnen en het gezuiverd te doen herleven... ".


Let wel, dit schreven franse marseillanen, die met de duitse bezetter collaboreerden, over deze stad van bijna 2600 jaar. "C'est le ton qui fait la musique"! Nu verder over dat 
vreselijke concert van explosies in 1943. Waarin de haat en de moordlust doorklonken..

HIMMLER SS

Himmler schreef even voor die vernietiging aan SS-Brigade Führer Karl Albrecht von Oberg (Gestapochef van Frankrijk en persoonlijk vertegen-woordiger van hem) over "het probleem Marseille". 
"Ik wens het volgende om tot een duidelijke en radicale oplossing te komen van "het probleem Marseille". En ik eis:
1.De arrestatie van het overgrote deel van de criminele massa en hun vertrek naar de concentratiekampen, bij voorkeur in Duitsland. Ik denk hierbij aan ca 100.000 personen (!, toen 15% van de bevolking).  
2. De destructie van die criminele wijk, zonder dat er duitse levens vallen bij de aanval op zijn ondergrondse gangen en grotten (die niet bestonden!). Deze onderaardse stad moet vernietigd worden met explosieven die niemand zullen sparen.
3.De franse politie en reservisten moeten het meeste werk doen. Die varkensstal Marseille en heel Frankrijk moeten snappen, dat wij rekenen op hun grote dankbaarheid hiervoor. 

De architect Beaudoin maakte een plan, met veel moderne gebouwen en brede avenue's. Dat werd in Signal (naziblad) in april 1943 gepubliceerd onder: "Toekomstvisie" en dat voldeed geheel aan de topnazi-wensen..
Hitler gaf zelf het startsein waaraan razzia's in het centrum vooraf gingen: onder de verantwoordelijkheid van de franse politie.

RAZZIA, RAFLE 

JODEN TELLING...

De eerste acte was op 22 januari 1943: om 22.30 uur begon-nen de razzia's en.. ontplofte er een bom van het verzet. In een tram vol duitse soldaten en de duitse woede was enorm. In de nacht die volgde sloten 10.000 gendarmes en 100 inspecteurs in burger (uit heel Frankrijk !) de wijk af en de duitsers bleven met 5000 man op afstand. Er werden 6000 mensen aangehouden, 100 bars en café's definitief gesloten en de behandeling van de joden werd apart gepland. Van de 780 joden die naar Sobibor en Auschwitz gingen, kwam niemand terug.
Op 24 januari wordt de wijk hermetisch afgesloten in de vroege ochtend. Auto's met luidsprekers rijden rond en vragen de bewoners rustig te blijven: want het gaat slechts om "tijdelijke evacuatie". Men moet bagage voor 48 uur meenemen, het huis afsluiten en alles zal worden vergoed. Een grote stoet inwoners vertrekt door een haag van politie en mensen uit andere wijken, die kwamen kijken. 27.000 worden weggevoerd in gevorderde trams, naar een kazerne. Daar worden er in 48 uur nog eens 1500 uitgevist, de rest mag terug naar de stad. Zij vinden hun huizen leeg geroofd, mogen enkele zaken meenemen en krijgen 48 uur om definitief te verhuizen.

DUITSERS KIJKEN TOE

OOK DE TRANSBORDEUR..

Op 1 februari: de laatste acte, het opblazen van de wijk. 1500 woningen op 14 hectare en het duurt 17 dagen. De stad is zo vol stof, dat de blauwe lucht verdekt blijft. Men vond er: 18 geweren en 8 kleine bommen en een dozijn varkens en wat koeien. En... 700 prostitués in hun krotten..

DE ZWARTE MARKT 

Zo verdween deze stokoude wijk (deel van Le Panier, Vieux Port). Aan de gebouwen die er na WOII kwamen kun je nog exact zien waar het gebeurde en een simpel bordje herinnert er aan.. Dit drama maakte een enorme indruk en de getoonde haat bleek ook opmaat van de shoa, die een 6 maanden eerder (1 juli 1942, mijn geboortedag) was begonnen..

Natuurlijk was aan dit alles het nodige, -ook qua reputatie-, vooraf gegaan. Marseille werd zeer welvarend door de koloniën en de handel op het oosten. De "grande guerre,  WOI" maakte daaraan abrupt een einde: de stad viel in een diep gat. Vele vertrokken, -de rijken als eerste-, armoede en miserie sloegen toe. Natuurlijk leefde de bestaande onderwereld ook op, gedreven door de zwarte markt en een zwak stadsbestuur.

MARSEILLE --- CHICAGO

Men sprak al snel van  "het franse Chicago", aangevoerd door het duo Paul-Venture Carbone en Francois-Lydro Spirito en later ook "vriend" Simon Sabiani.  Die:  "de grootste corsicaanse stad buiten Corsica"  beheerste.



ZE HADDEN DE STAD JAREN IN HANDEN

De verkiezingen ,-5 keer van 1928-1933-, werden
bloedig, politici en kiezers waren omgekocht, zelfs justitie werd dubieus. Kranten kwamen in verkeerde handen, de fraude bloeide en de stad werd een financieel debakel.   
In 1934 worden op de Canebière koning Alexander van Joegoslavië en de franse minister van Buiza vermoord, door een fanate Kroaat.

AANSLAG OP ROI ALEXANDER

Het was ook de tijd van 
de opkomende Hitler en Mussolini, die samenwerking zochten. Mede daarom raakte Marseille, de 
"zuidelijke hoofdstad", zo breed in de belang-stelling. Links en rechts gingen de straat op om te vechten: 12 februari 2 doden en 50 gewonden en de politieke verhoudingen werden totaal verziekt. Grote stakingen volgden: in 1936 demonstreren er tienduizenden. Dan begint de spaanse burgeroorlog waarbij Marseille voor de republikeinen kiest: tegen Franco. Er worden uit de haven wapens naar Spanje verscheept. 

NOUVELLES GALERIES BRANDT... 70 DODEN

 Dan komt de beruchte brand in het warenhuis (1937)  Nouvelles Galeries en een groot hotel: 73 doden. De  brandweer had zijn spullen niet op orde en dus wordt in 1939 de stad onder toezicht van Parijs geplaatst. De burgemeesterspositie werd ook opgeheven.

FOUTJES BIJ DE BRANDWEER.. DAARNA CURATELE

Als Hitler Frankrijk aanvalt, is dat nog zo en het blijft tot na WOII. Deze potpourri kleurde de negatieve reputatie van de stad nog eens extra in.

Voor hen die snappen willen waardoor de reputatie van de stad nú pas,-75 jaar later-, nog bepaald wordt, geeft dit een aardige verklaring. En U weet: een slechte reputatie heb je snel en die blijft lang en een goede verwerven is langdurig monniken-werk. Maar, eerlijk is eerlijk, die reputatie maakt de stad ook nu nog "spannend" en toeristisch aantrekkelijk.

DAT SCHUIFT LEKKER EN.. 

EN NOG EEN..

En ze verdient regelmatig geld aan de vergoeding om er misdaadfilms te draaien: Made in Marseille is een pré! Op vandaag is het een nogal rustige stad: met minder drugsmaffia-doden dan Amsterdam, wat zakkenrollers en  pas een terreuraanslag in 2017.

TERREUR OP SINT CHARLES (2017), TWEE MEISJES VERLOREN HUN LEVEN

Dus, kom rustig kijken naar dit bejaarde Sodom en Gomorra en lunch dan in de Vieux Port op de Quai Du Port. Waar u op een terrasje in de zon kunt vertoeven, zittend vóór de gebouwen die in de plaats kwamen van de wijk die Hitler in 1943 deed slopen.  

OVER DE REPUTATIE...

DE (linkse) MAIRE DEFERRE (30 jaar!) EN PRES. MITTERAND

China mikt nu echt op Marseille: als "entree van de EU", voor zijn nieuwe zijde-route. Er kwam, -tussen Aix en Marseille-, al een importcentrum voor textiel met dozijnen chinese importeurs (MIF). In de havens kwam in 2017 20 miljoen ton aan, ook omdat CMA-CMG (3e zee-vervoerder ter wereld) hier zijn hoofdkantoor heeft. Er komt nog meer importacti-viteit uit China: goed voor honderden banen. Peking heeft geen enkele zorg over "onze reputatie", integendeel. En Marseille heeft al vele kleuren dus waarom ook niet een beetje geel er bij? Want niemand ziet China nu nog als "het gele gevaar"! Ook al zo'n versleten reputatie! 
Daar net las ik dat WIKO (de marseillaanse smartphone-fabrikant, nr.2 in Frankrijk!), door Tinno (China) is over genomen. Dus hebben wij nu chinese smartphones en schamen ons er niet voor!

Maar ai: de (fiscale) politie deed (jan. 2018), een inval in het gemeentehuis van Marseille. Om 15 uur lang bewijs in beslag te nemen, over: een week buitenwettelijke vakantie voor elke ambtenaar, gerommel met de werktijd en fraude met betaalde "overwerk-tijd".. Sommige beweren dat de burgervader en zijn directeur personeel (en ook de bobo's van de vakbond FO) er alles van wisten en.. het toelieten. Dat is voorbij en dit incident geeft een andere, wat moderne
 kleur aan de marseillaanse "maffia van vandaag"..
Maar ja welke stad in de EU is nu zonder maffioso? Het proces Holleder toont hoe diep het zat en zit.. En die vele kleuren Hell's Angels zijn ook niet uit te roeien.

Leon de Marsilho, 19 februari 2018

 

OVER GEWELD, PASSIES EN GODEN

 

RELIGIEUZE PASSIE EN GEWELD: 10 KRUISTOCHTEN

         OVER GEWELD, PASSIES EN GODEN

HIJ ZIET ALLES DUS...

Op mijn geboortedag stond de wereld in brand. Hitler had net de Endlösing gestart (Wannsee Konferenz), even later kwam Pearl Harbor en in mijn Beekse buurt werden tientallen joden afgevoerd.

GÖRING"BERICHT OVER DE ENDLÖSUNG 

 

AAN DE WANNSEE

Zwaar geweld van diverse soort rondom mijn wieg: van landje pik tot religieuze haat.
Op mijn leestafeltje liggen 850 pagina’s over 2600 jaar Marseille: de schrijvers schrijven 
over elke week! Na 500 pagina’s besefte ik dat deze stad elke maand minstens een keer geweldadigs overkwam: burgerkrijg, invallen vanuit zee en het onrustige achterland. Geweld was eeuwen "dagelijkse norm", 
mensen wisten niet beter. Van moord tot oorlog tot de pest lagen voortdurend op de loer. Wij zijn hier nu 10 jaar met wat drugsgeweld op afstand en een terreuraanslag (op 200 meter).
Twee jonge meiden stierven in 2017: in naam van Allah. 
Het tweede boek "Tegen verkiezingen” verhaalt over het geweld tegen ons type democratie vooral vanuit dat ongebreidelde populisme.

STIERF GEWELDADIG

ANDER GEWELD

..IS SOMS OOK LINK..

Democraturen kwamen en werden machtig: van Xi tot Poetin, van Erdogan tot Trump en zie Assad, Duterte, Al-Sissi en Madouro. Zij runnen “een eigen soort democratie”, waarin verkiezingen stevig worden gemanipuleerd.     

BELOOFD VOOR DE 21e EEUW

De (fr.) auteur Bavarez (ook op de lees-tafel) toont dat “geweld en passies” in onze dagen volop terug komen...  En roept op tot vechten voor het behoud van 
 vrijheden. Zeker nu de geschiedenis een grote, wereldwijde is geworden.  Het boek Homo Deus (Hariri) ligt bovenop..

DE GODDELIJKE MENS?

  

 

Praten en denken over “god en goden” is oud als de mensen en werd “een fikse passie”. Goden werden “ontdekt”, toen de mens van nomade tot boer werd. Aristoteles peinsde na over goden en Theophraste schreef er (griekse antiquiteit, 33 jr. v. JC) 1500 bladzijden over vol. Over passie gesproken!

OVER POLYTHEÍSME

WERD GEEN PROBLEEM..

Nu komt, -na het joden- en christendom-, de islam in beroering. Hun oude religieuze vete (de opvolging van de profeet na Mohamed’s dood) duurt al 1400 jaren. Het IS-kalifaat was er een gevolg van en die radicale beweging ontwricht de moslim- en de christelijke wereld. Iran en Saoudi-Arabië vechten in de islamwereld om de religieuze en wereldse voorhand. De halve wereld wordt daarbij in gijzeling genomen.

ROMEINEN DOODDEN JOODSE CHRISTUS

BRON VAN GROTE ONENIGHEID

Hun crisis volgt op vele in het 2000 jaar oude christendom. Dat in zeker 10 “wereldwijde" stromingen uiteen viel. In de 15^e eeuw ontstond openlijke twijfel aan het bestaan van “een goddelijke opperwezen” en dat verjoeg god uit europese zielen. Onderweg ontstond onenigheid, die in alle geloven tot afsplitsingen leidde en zeer complexe, gepassioneerde  verhoudingen..   

VAN 1 NAAR CA 15 VORMEN: ELKE EEUW EEN

TIENTALLEN EVANGELISCHE KERKEN

DE LAPPENDEKEN DIE "DE ISLAM" HEET

Je “met de ene god bemoeien” was (en is?) griezelig: hij is immers  vaak een machtige (wrekende) god. Ook al wilde JC hem aan zijn joodse geloofsgenoten “als god van liefde” presenteren.

 

DE BIG THREE

SPINOZA: GOD IS DE NATUUR 

HELVETIUS TWIJFELAAR..

Goden bestaan al lang, in de antieke tijden krioelde het er van. Een enorme wereld, die leek op die van de mensen. De joden begonnen met de machtige god Jaweh, lang na de die zonne-oppergod in Egypte. Toen volgde JC en 600 jaar later Mohamed: we kregen 3 versies van de “ene en ware god”. Want er kán er natuurlijk maar één tegelijk bestaan! En, -de islam als laatste-, moest opboksen en beter zijn dan de beide voorgangers.. 

Lang was de opvatting, dat over god praten “een privilège van de elite was”. Voor het gemene volk moest hij vooral dienen “om hen in toom te houden”. Want: zij snapten te weinig van dit moeilijke onderwerp.

GOD WERD  MENSELIJKER?

Het boekje “Vivre sans Dieu” (Le Point), toont hoe honderden jaren aan “de ene machtige god” getwijfeld is. "Durf-al's" werden er voor vervolgd en gedood: het boekje geeft een onthutsend overzicht.  Na de franse revolutie en de Verlichting, was denken over god en atheïsme "toegestaan". Vele geschriften verschenen,  schrijvers werden veroordeeld en boeken werden verboden en verbrand. Wat ook kwam, omdat kerk en staat één waren tot een eeuw nà de franse revolutie! Vrij-uit denken over god was daarvoor voldoende om verketterd te worden. Natuurlijk waren wetenschappelijke ontdekkingen en inzichten en de opkomst van de boekdrukkunst hier vooral debet aan.

Er gebeurden opmerkelijke dingen: zie de herem (= banvloek) tegen Spinoza. Die voor eeuwig gold en hij moest weg uit de portugese synagoge (Amsterdam). Verdacht van atheïsme. Rijke en aangeziene mensen (als belasting-inner Helvetius en industrieel baron D’Holbach), publiceerden (soms  anoniem) en bleken overtuigde materialisten. Voor wie god niet bestond en... religie achten zij ook overbodig. De baron zag geen scheppende god: alles was “spontaan” ontstaan uit de materie, de natuur. En dat ont-kennen was voor hem: instrument van despotisme!

De ardense dorpspastoor Meslier liet een schokkend boek achter. Hij geloofde niets van het hemelse paradijs, waarover hij jaren predikte. Hij wees op de beroerde levens van “zijn”  boeren, waaraan god niets veranderde en zei: "dat god vond, dat ze gewoon op beter moesten wachten ná hun dood!  Zo’n god kon niet bestaan, concludeerde de simpele dorpspastoor.




DE KRITISCHE TOLERANTE BAYLE

En zie ene Pierre Bayle uit R’dam (1690): zoon van een gevluchtte dominee (huegenoot uit Frankrijk). Hij bleef tolerant over gelovigen, maar vond dat voor “het kennen van goed en kwaad” (een moraal) geen god nodig was. "Dat was een kwestie van  logisch denken en je kon dus prima leven in een wereld vol atheïsten", zei hij. Wrijvingen met de Waalse kerk in Rotterdam bleven niet uit: maar Pierre persisteerde. Spinoza's geschriften  (1650) werden na zijn dood gedrukt: die herem maakte diepe  indruk op hem. Hij sprak over “een soort god, iets hógers dan de mens”. Maar: “die hogere” deed geen wonderen, had niets met profeten, hoefde geen gebed of verrijzenis en ”bemoeide zich ook niet met de wereld”! Daardoor zagen vele hem als atheïst, die "in de natuur zijn god zag”.   

HET VREDIGE POLYTHEÏSME?

DE RELIGIEUZE PAVLOV-PYRAMIDE

    

    Voila, een wereld vol gedachten en conclusies over goden en god.. Waarop ene Yuval Hariri (in: Homo Deus, ook op mijn stapeltje) voortborduurt en hij meldt ons aanstormende, schokkende ontwikkelingen. De tsunami-achtige ontwikkeling van wetenschap en menselijke greep op de natuur, doen nu de mens tot “god en schepper worden”. Topic voor de 21^e eeuw: 500 jaar nadat filosofen serieus het bestaan van “god” betwijfelden.

MOETEN WE DIT WEER VERWACHTEN? 

EN NU OP NAAR: HET DATAÏSME!

EN WAT BEDOELT MILLER?

Gaat het accepteren van deze conclusies de wereld verwarren en woede en geweld brengen? Vooral bij gelovigen uit diverse religies? Met name in de 3 mono’s: die beweren dat er “één en dezelfde god” bestaat, die ze samen vereren.

Op vandaag worden vele experts niet meer geloofd, wetenschap-pelijk inzicht wordt ontkend en hoog-ethische opvattingen over menselijke gelijkheid/waardigheid delven het onderspit. De populistische tsunami staat haaks op oude en nieuwe ideeën over god, mens en natuur. De stroming wordt sterker en breidt zich uit.  

Gaan we (weer) zien, dat gevorderde inzichten worden genegeerd, -en erger nog-, zullen worden verboden? Zoals in de dagen van Copernicus en Gallileo door "de Kerk van Rome". Op sommige scholen in islamlanden werd de evolutieleer geschrapt.

Gaat nu “de simpele wereld van het gemene volk” de dominante stroming worden en wordt “de elite weggezet”? Wat we in de VS (behalve in Silicon Valley) en Oost-Europa al “van bovenaf gedicteerd” zien gebeuren. Terwijl dat in China en een groot deel  van Azië net niet gebeurt: zij kennen meestal ons godsbegrip niet, zelfs niet in hun taal!Grote delen van de wereld waren nooit monotheïstisch en religieus “op onze manier”. 

Werd dit met “religieuze clashes” en “de clash der beschavingen” bedoeld?  

SCHEMA VAN BOTSENDE PARTIJEN

PROFEET HUNTINGTON REVISITED?

DE PROFETEN BEGONNEN AL MET CLASHEN

Na het lezen van Bavarez moest ik daar "de verwachting van komend geweld en passies" aan toe voegen. Het begon al: tégen vrije handel, open grenzen, samenwerking en vrij-denken". En vóór afsluiten, muren, (br)exits, terugtrekken en afwijzing. Le Pen en Wilders blijken pioniers..  B. voorziet sterke aanvallen op "onze vrijheden" en roept met name Europa op tot waakzaamheid en vereend verzet! De vredeswensen 2018 galmen na en worden nu al betwijfeld. 

Gelukkig zijn Merkel en Macron al begonnen met hun strijd voor vrijheid, tolerantie, openheid en samenwerking! En kapittelt Brussel de "reactionaire Visegradlanden"  (met name Polen) al: want zij beperken vrijheden! 
De aangezette samenwerking Afrika-EU is ook hoopgevend. Het "verzetsfront vormt zich" maar te vele zien niet wat echt gebeuren moet. en die "doorgaande vergrijzing zonder verjonging" lijkt ook een handicap. De ouderen, de wijzen met nare ervaringen uit de 20e eeuw, moeten de jeugd waarschuwen voor wat zij eerder zagen gebeuren vooral in de 1e helft van de 20e eeuw..          
Sommige gelovigen vragen god om vrede, andere bidden om steun bij gevechten (Heilige oorlog). Goden kun je niet "appen", ze hebben geen smartphone en "zitten niet" op Facebook, Mytube, Snapchat en Twitter. Het zal dus "mensenwerk moeten worden" en dat betekent "vallen en opstaan", verwonden en verzorgen, geboorten en begrafenissen.
Herinneren U ook die enorme vergissing van Fukuyama: die we zo graag geloofden! Hij sprak over het einde van de oude, slechte, geschiedenis.. Twee decennia voor we het tegendeel ontdekken..
 

 Bavarez geeft een forse correctie op Fukuyama: zelfs de  omgekeerde boodschap! Terwijl Yuval Hariri c.s. voorspellen, dat “de goddelijke mysteries deze eeuw worden verklaard", wat Nietzsche 130 jaar gelden hoopte.









En jawel: het boek "Sur la religion" (Rémy Brague) is al  aangekondigd. Daarin staat, dat "de mens niet leven kan zonder een hogere referentie", wat ook Sartre zei. Dat hoeft geen klassieke religie te zijn, ook "mensenrechten" of "onze aarde" kunnen daarin voorzien.  We moeten ook "Religions, guerres, civilisations" (Colosimo, Fr.) lezen, dat waarschuwt over "schijn-vooruitgang en oude wijn in nieuwe zakken".  Zie de Dalai Lama, die ook wereldse en geestelijke leiding bundelt in zijn (verloren) functie! Colosimo waarschuwt ons voor "een verlichting die op zijn retour is" en ontwaken van "de theologische politiek". Het stikt om ons heen al van "het hogere, het religieuze"!
Laten we hopen dat de staten neutraal blijven/worden waar het om "wat te geloven" gaat.  De boeken van Rémy en Closimo 
moeten dus ook op mijn stapeltje....
Dus uw blogger denkt:  I’m not to sure about "nó religion", 
vandaar deze blog. Ik ga Das Kapital (over communisme) er niet bij leggen. 
In 1934 vond Dewey (VS) dat de mens "iets religieus" nodig  heeft. Hij bedoelde niet het nazisme, maar "een vreedzaam gemeen-schappelijk geloof". Mogelijk dacht ook hij aan de "natuur als het hogere, gemeenschappelijke"? À la Spinoza, wat verreweg mijn voorkeur heeft?  We gaan het zien.. 

DIE VAN OPIUM VOOR HET VOLK

 

Léon de Marsilho, 5 februari 2018.        

FINALE TEGELTJES:

GELOVEN BLIJFT: ENKEL DE VORM VERANDERT

 

AAN DE DAGERAAD VAN EEN NIEUW GELOOF?